Các loại vắc xin cho người lớn cần tiêm để bảo vệ sức khỏe bản thân

Người lớn cần tiêm vắc xin để bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh nguy hiểm, nhất là khi hệ miễn dịch suy giảm cùng các tác động từ đợt cấp của các bệnh nền mạn tính khi về già. Nhiều loại vắc xin tiêm khi còn nhỏ cũng cần tiêm nhắc lại vì hiệu quả bảo vệ có thể giảm dần theo thời gian. Việc tiêm vắc xin không chỉ bảo vệ bản thân người lớn mà còn giúp giảm lây nhiễm, tạo miễn dịch cộng đồng, bảo vệ “chéo” cho những người xung quanh. Dưới đây là các loại vắc xin cho người lớn cần tiêm để bảo vệ sức khỏe.

Tầm quan trọng khi tiêm vắc xin cho người lớn

Tiêm vắc xin cho người lớn không chỉ bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn góp phần hình thành “lá chắn miễn dịch” cho cộng đồng. Khi tuổi tác tăng, cả miễn dịch tự nhiên lẫn miễn dịch từ những mũi tiêm thời thơ ấu đều suy giảm, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng, nhất là ở người có bệnh nền như tim mạch, đái tháo đường hay COPD. Nhiều nghiên cứu cho thấy khoảng 10% người từng tiêm phòng cần được nhắc lại ở tuổi trưởng thành, do hiệu lực của một số vắc xin, điển hình như bạch hầu, ho gà, uốn ván, giảm dần theo thời gian.

Sự suy yếu miễn dịch theo tuổi cũng làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm rất thường gặp như cúm, viêm phổi do phế cầu, zona thần kinh… với biến chứng nặng và nguy cơ tử vong cao. Đặc biệt, những người làm việc trong môi trường có nguy cơ cao lây nhiễm như y tế, giáo dục, dịch vụ công càng cần được tiêm chủng đầy đủ để bảo vệ bản thân và ngăn ngừa dịch bệnh lan rộng.

Trong bối cảnh dân số già hóa nhanh, tiêm chủng định kỳ cho người lớn là giải pháp then chốt giúp giảm gánh nặng điều trị, hạn chế chi phí và thời gian nằm viện, đồng thời duy trì chất lượng cuộc sống và một tuổi già khỏe mạnh. Tiêm vắc xin đúng lịch, kết hợp lối sống lành mạnh, là phương pháp phòng bệnh chủ động, hiệu quả và bền vững.

Các chuyên gia khuyến cáo mọi người trưởng thành đều nên tiêm phòng, đặc biệt là nhóm nguy cơ cao như phụ nữ mang thai, người cao tuổi và người có bệnh nền. Mỗi cá nhân được bảo vệ đồng nghĩa với một cộng đồng khỏe mạnh hơn, ít bệnh tật hơn, và giảm đáng kể áp lực cho hệ thống y tế.

Danh mục các loại vắc xin cho người lớn

Dựa trên thực tiễn dịch tễ Việt Nam và những đặc điểm sức khỏe người trưởng thành, các chuyên gia khuyến cáo danh mục vắc xin dành cho người lớn như sau:

1. Vắc xin phòng viêm phổi và các bệnh do phế cầu khuẩn

Vi khuẩn phế cầu là tác nhân hàng đầu gây viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết và nhiều bệnh lý nguy hiểm khác, có thể dẫn đến tử vong nhanh, đặc biệt ở người cao tuổi hoặc người mắc bệnh mạn tính như COPD, tim mạch, đái tháo đường, lao phổi… Không chỉ đe dọa tính mạng, phế cầu còn gây biến chứng nặng nề như tổn thương thần kinh sọ não, viêm thận, viêm tĩnh mạch, di chứng mù, điếc, liệt hoặc suy giảm phát triển thần kinh.

Hiện có nhiều vắc xin phòng phế cầu được khuyến cáo sử dụng cho người trưởng thành và người cao tuổi, bao gồm:

Vắc xin Phế cầu cộng hợp 13 tuýp phế cầu khuẩn Prevenar 13 (Bỉ)	Vắc xin Phế cầu cộng hợp 15 tuýp phế cầu khuẩn Vaxneuvance (Ireland)	Vắc xin Phế cầu cộng hợp 20 tuýp phế cầu khuẩn Prevenar 20 (Bỉ)	Vắc xin Phế cầu Polysaccharide 23 tuýp phế cầu khuẩn Pneumovax 23 (Mỹ)

Phác đồ thường áp dụng cho người lớn là tiêm một mũi vắc xin Phế cầu cộng hợp 13, 15 hoặc 20 kết hợp một mũi vắc xin Phế cầu Polysaccharide, vừa củng cố miễn dịch với các chủng đã được phòng ngừa, vừa mở rộng phạm vi bảo vệ trước các chủng khác.

2. Vắc xin phòng bệnh cúm mùa

Virus cúm liên tục biến đổi qua từng năm, tạo thành những đợt cúm mùa gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe cộng đồng. Bệnh không chỉ khởi phát đột ngột với các triệu chứng điển hình như sốt cao, ớn lạnh, ho khan, nhức đầu, sổ mũi, đau họng, đau cơ và khớp, mà còn tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm phế quản, cơn hen cấp, nhiễm trùng tai. Trong nhiều trường hợp nặng, cúm có thể gây tử vong nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Các vắc xin phòng cúm dành cho người lớn hiện có các loại:

Vắc xin cúm tứ giá Influvac Tetra (Hà Lan)	Vắc xin cúm tứ giá GC Flu Quadrivalent (Hàn Quốc)	Vắc xin cúm tứ giá Vaxigrip Tetra (Pháp)	Vắc xin cúm tam giá Ivacflu-S (Việt Nam)

Người trưởng thành tiêm vắc xin hàng năm để phòng ngừa bệnh cúm và các biến chứng do cúm. Tiêm cúm nhắc lại hằng năm giúp phòng ngừa 1 cách cập nhật và hiệu quả các chủng cúm đang lưu hành.

3. Vắc xin phòng Ho gà - Bạch hầu - Uốn ván

Bạch hầu là bệnh truyền nhiễm cấp tính có thể gây viêm phổi, suy tim và tử vong trong 6 - 10 ngày. Ho gà khiến người bệnh suy kiệt, dễ gặp biến chứng như thiếu dinh dưỡng, viêm phổi, viêm não, tăng áp phổi... Uốn ván đặc biệt nguy hiểm, có thể dẫn đến tử vong với biến chứng viêm phổi, co thắt thanh quản, động kinh, thuyên tắc phổi, suy thận cấp.

Có 2 loại vắc xin phối hợp phòng các bệnh Ho gà - Bạch hầu - Uốn ván dành cho người lớn là:

Vắc xin 3 trong 1 Adacel (Pháp)	Vắc xin 3 trong 1 Boostrix (Bỉ)

Đặc biệt, vắc xin Boostrix và Adacel có thể sử dụng cho phụ nữ mang thai giúp phòng bệnh cho mẹ và trẻ sau khi sinh chưa đến tuổi tiêm chủng chủ động các vắc xin có thành phần trên góp phần bảo vệ liên tục các bệnh lý bạch hầu, ho gà, uốn ván và hạn chế “khoảng trống miễn dịch” cho trẻ.

4. Vắc xin phòng ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn, ung thư vòm họng, mụn cóc sinh dục... do virus HPV

Ung thư cổ tử cung được xem là một trong những gánh nặng ung thư hàng đầu ở nữ giới, thường được ví như “cơn ác mộng” của phụ nữ. Trên toàn cầu, cứ mỗi 2 phút lại có một phụ nữ tử vong vì căn bệnh này. Tại Việt Nam, thống kê cho thấy trung bình mỗi ngày có khoảng 7 phụ nữ tử vong và 14 trường hợp mới được chẩn đoán mắc ung thư cổ tử cung. Không chỉ là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư cổ tử cung, HPV còn liên quan đến nhiều loại ung thư khác ở cả hai giới như ung thư âm hộ, âm đạo, hậu môn và vòm họng.

Vắc xin phòng HPV đã được nghiên cứu, phát triển và triển khai tiêm chủng rộng rãi trên toàn cầu, chứng minh hiệu quả vượt trội trong việc dự phòng lây nhiễm, ngăn ngừa các tổn thương tiền ung thư và loạn sản do HPV gây ra. Hiện nay, có hai nhóm vắc xin phổ biến: vắc xin 4 tuýp phòng các chủng 6, 11, 16, 18 và vắc xin 9 tuýp mở rộng phòng thêm 5 chủng nguy cơ cao là 31, 33, 45, 52, 58. Các nghiên cứu lâm sàng đã khẳng định vắc xin HPV an toàn, hiệu quả và tạo được miễn dịch bền vững, góp phần giảm rõ rệt tỷ lệ mắc cũng như tử vong do ung thư cổ tử cung.

Hiện tại Việt Nam đang lưu hành 2 loại vắc xin phòng các bệnh nguy hiểm do virus HPV gồm:

Vắc xin Gardasil (Mỹ)	Vắc xin Gardasil 9 (Mỹ)

5. Vắc xin phòng viêm não Nhật Bản

Viêm não Nhật Bản có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng thường xảy ra nhiều nhất ở trẻ dưới 15 tuổi. Người trưởng thành cũng có nguy cơ mắc bệnh nếu chưa từng được tiêm chủng và có thể nhiễm virus khi đi du lịch, lao động hoặc công tác tại khu vực lưu hành.

Mặc dù không bùng phát thành dịch lớn ở người trưởng thành, viêm não Nhật Bản lại có tỷ lệ tử vong cao và dễ để lại di chứng nghiêm trọng như liệt hoặc liệt tứ chi, rối loạn ngôn ngữ, hội chứng Parkinson, động kinh, rối loạn vận động, suy giảm trí nhớ, rối loạn tâm thần, giảm thính lực.

Tiêm ngừa vắc xin phòng viêm não Nhật Bản là biện pháp bảo vệ chủ động, đặc biệt cần thiết cho người lớn sinh sống hoặc di chuyển vào vùng có lưu hành bệnh, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế hậu quả nặng nề. trú ngụ tại địa phương đang lưu hành bệnh, cần áp dụng các biện pháp khẩn cấp phòng bệnh.

Hiện tại Việt Nam đang lưu hành vắc xin phòng viêm não Nhật là:

Vắc xin Imojev (Thái Lan)	Vắc xin Jeev (Ấn Độ)

6. Vắc xin phòng Sởi - Quai bị - Rubella

Sởi, Quai bị và Rubella là những bệnh truyền nhiễm cấp tính có tốc độ lây lan nhanh, tiềm ẩn nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Bệnh sởi có thể dẫn đến viêm thanh quản, viêm phế quản - phổi, thậm chí gây tổn thương thần kinh trung ương như viêm màng não hoặc viêm tủy cấp.

Bệnh quai bị thường gây viêm tinh hoàn ở nam giới, viêm buồng trứng ở nữ giới, làm gia tăng nguy cơ vô sinh. Đặc biệt, bệnh rubella khi xảy ra ở phụ nữ mang thai có thể gây hậu quả nặng nề như sảy thai, thai chết lưu, sinh non hoặc hội chứng rubella bẩm sinh với nhiều dị tật nghiêm trọng gồm điếc bẩm sinh, bệnh tim bẩm sinh, đục thủy tinh thể, tật đầu nhỏ, bất thường về mắt và chậm phát triển trí tuệ.

Hiện tại Việt Nam đang lưu hành vắc xin phòng Sởi - Quai bị - Rubella là:

Vắc xin MMR II (Mỹ)	Vắc xin Priorix (Bỉ)

7. Vắc xin phòng thủy đậu

Người lớn có nguy cơ mắc thủy đậu cao hơn trẻ em khoảng 1,6 lần, đồng thời đối mặt với tỷ lệ biến chứng nặng như viêm phổi, nhiễm trùng da, nhiễm khuẩn hô hấp cao hơn, kéo theo số ca tử vong vượt trội. Viêm phổi do thủy đậu có tỷ lệ tử vong 10 - 30%, trong khi viêm não biến chứng từ thủy đậu ghi nhận tỷ lệ tử vong 5 - 20%.

Phụ nữ mang thai, đặc biệt trong giai đoạn 13 - 20 tuần, nếu mắc thủy đậu có thể đối diện nguy cơ sảy thai hoặc gây ra dị tật bẩm sinh cho thai nhi, bao gồm dị dạng hộp sọ, bất thường tim mạch phức tạp, chứng đầu nhỏ và nhiều di chứng nghiêm trọng khác.

Ở trẻ sơ sinh, thủy đậu lây truyền từ mẹ trong giai đoạn chu sinh thường diễn biến rất nặng nề, với tỷ lệ tử vong có thể lên tới 30%.

Tiêm vắc xin phòng bệnh thuỷ đậu ở người lớn là cách tốt nhất để phòng ngừa những biến chứng nguy hiểm của bệnh. Có 3 loại vắc xin phòng bệnh thủy đậu cho người lớn là:

Vắc xin Varivax (Mỹ)	Vắc xin Varicella (Hàn Quốc)	Vắc xin Varilrix (Bỉ)

8. Vắc xin phòng uốn ván

Bệnh uốn ván là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu tại nhiều quốc gia đang phát triển ở châu Á, châu Phi và Nam Mỹ, đặc biệt phổ biến tại khu vực nông thôn và vùng khí hậu nhiệt đới. Tại Việt Nam, bệnh xuất hiện rải rác ở hầu hết các tỉnh thành. Mọi lứa tuổi đều có nguy cơ mắc, trong đó nhóm đối tượng nguy cơ cao bao gồm nông dân, người làm việc trong lĩnh vực chăn nuôi và người nghiện chích ma túy.

Để chủ động phòng uốn ván, người lớn cần tiêm các vắc xin có thành phần uốn ván như:

Vắc xin VAT (Việt Nam)	Vắc xin Td (Việt Nam)	Vắc xin Boostrix (Bỉ)	Vắc xin Adacel (Pháp)

9. Viêm màng não do não mô cầu khuẩn

Vi khuẩn não mô cầu lây lan nhanh qua giọt bắn đường hô hấp và tiếp xúc gần, có thể gây ra các bệnh lý xâm lấn nguy hiểm như viêm màng não, sốc nhiễm trùng, nhiễm khuẩn huyết, dẫn đến suy đa cơ quan và rối loạn đông máu. Một số trường hợp hiếm gặp có thể biểu hiện dưới dạng viêm phổi, viêm khớp hoặc viêm nội tâm mạc.

Ở giai đoạn sớm, bệnh thường bị nhầm lẫn với cúm do triệu chứng sốt, buồn nôn, đau đầu, mệt mỏi. Tuy nhiên, chỉ sau 9 - 15 giờ, người bệnh có thể xuất hiện cứng cổ, sợ ánh sáng, đau dữ dội; từ 16 - 24 giờ tiếp theo nhanh chóng tiến triển đến hôn mê, mê sảng, co giật và tử vong.

Với đặc tính khởi phát đột ngột, diễn tiến nhanh và tỷ lệ tử vong trong vòng 24 giờ, bệnh não mô cầu được xếp vào nhóm 6 bệnh truyền nhiễm gây tử vong cao nhất tại Việt Nam, đồng thời để lại nhiều di chứng nặng nề, thậm chí tàn tật suốt đời cho những người sống sót.

Bộ Y tế khuyến cáo tiêm vắc xin não mô cầu cho người trưởng thành, người có hệ miễn dịch kém, người có bệnh lý nền để phòng các bệnh viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm màng tim, viêm khớp, viêm mũi họng, viêm phổi do não mô cầu khuẩn với 5 nhóm huyết thanh phổ biến A, B, C, Y, W-135.

Vắc xin Bexsero (Ý)	Vắc xin VA-Mengoc-BC (Cuba)	Vắc xin Nimenrix (Bỉ)	Vắc xin MenQuadfi (Mỹ)	Vắc xin Menactra (Mỹ)

10. Vắc xin phòng viêm gan A, B

Viêm gan siêu vi B là bệnh truyền nhiễm có tốc độ lây lan cao, có thể gây viêm gan cấp tính, mạn tính, tiến triển đến xơ gan và ung thư gan. Tiêm vắc xin viêm gan A, B cho người lớn là biện pháp phòng bệnh chủ động, đặc biệt cần thiết đối với những người chưa có kháng thể hoặc nồng độ kháng thể đã suy giảm, không còn khả năng bảo vệ cơ thể.

Hiện Việt Nam đang lưu hành vắc xin Twinrix (Bỉ) phòng viêm gan A và viêm gan B phối hợp và các loại vắc xin phòng viêm gan B đơn giá như:

Vắc xin Engerix B (Bỉ)	Vắc xin Euvax B (Hàn Quốc)	Vắc xin Heberbiovac (Cu Ba)	Vắc xin Gene Hbvax (Việt Nam)

11. Vắc xin phòng bệnh sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm do muỗi Aedes aegypti truyền, có tốc độ lây lan nhanh nhất toàn cầu, với tỷ lệ tử vong cao. Đây là bệnh lý nhiệt đới nguy hiểm, đang trở thành gánh nặng y tế toàn cầu khi số ca mắc đã tăng gấp 30 lần trong hơn 50 năm qua, ước tính mỗi năm ghi nhận từ 100 - 400 triệu ca nhiễm.

Bệnh do virus Dengue gây ra với 4 tuýp huyết thanh khác nhau gồm DENV-1, DENV-2, DENV-3 và DENV-4. Người nhiễm một tuýp huyết thanh chỉ có miễn dịch với duy nhất tuýp đó, vì vậy có thể mắc sốt xuất huyết tối đa 4 lần. Đáng lưu ý, lần tái nhiễm sau thường diễn tiến nặng nề hơn lần đầu.

Tiêm vắc xin sốt xuất huyết là giải pháp chủ động, hiệu quả. Vắc xin đã được chứng minh có hiệu lực bảo vệ lên đến 80,2% đối với cả 4 tuýp huyết thanh và giúp giảm nguy cơ nhập viện, biến chứng nặng tới 90,4% khi được tiêm đủ liều, đúng lịch khuyến cáo. Vắc xin được chỉ định cho trẻ từ 4 tuổi, thanh thiếu niên và người lớn.

Phác đồ tiêm vắc xin sốt xuất huyết Qdenga do hãng vắc xin và dược phẩm Takeda (Nhật Bản) nghiên cứu,  sản xuất tại Đức, gồm 2 mũi như sau:

• Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên;
• Mũi 2: Cách mũi đầu tiên 3 tháng.

12. Vắc xin phòng bệnh zona thần kinh

Zona thần kinh là bệnh do virus Varicella Zoster gây ra, khởi phát trên nền hệ thần kinh nhưng biểu hiện chủ yếu ngoài da. Người bệnh thường xuất hiện đau rát dữ dội, cảm giác bỏng nóng, ngứa ran, kèm theo sốt, mệt mỏi, mất ngủ. Các mụn nước điển hình mọc thành chùm, tập trung một bên cơ thể, khi vỡ dễ tạo vết loét, rỉ dịch, sau đó đóng vảy và liền dần, song có thể để lại thâm hoặc sẹo nếu không được chăm sóc đúng cách.

Bệnh có thể gặp ở mọi đối tượng, song phổ biến hơn ở người cao tuổi và những người suy giảm miễn dịch. Nếu chậm trễ điều trị, zona thần kinh có thể dẫn tới biến chứng nặng nề như liệt mặt, suy giảm thị lực, mù lòa, viêm não, viêm màng não. Theo số liệu từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ, có khoảng 1 - 4% bệnh nhân zona phải nhập viện vì biến chứng và 10 - 18% gặp tình trạng đau dây thần kinh kéo dài sau khi bệnh đã thuyên giảm.

Vắc xin Shingrix được khuyến cáo cho người từ 50 tuổi trở lên và người từ 18 tuổi có nguy cơ cao. Vắc xin đạt hiệu quả phòng bệnh tới 97%, đồng thời giúp giảm rõ rệt biến chứng đau dây thần kinh sau zona và nhiều biến chứng nghiêm trọng khác, với hiệu quả duy trì trên 90%.

Địa chỉ tiêm vắc xin cho người trưởng thành ở đâu uy tín?

Với hàng trăm trung tâm tiêm chủng trải dài toàn quốc, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng cho Trẻ em và người lớn VNVC hoạt động với mục tiêu đáp ứng nhu cầu tiêm chủng ngày càng tăng của người dân trong những mùa cao điểm dịch bệnh, góp phần “giải nhiệt" cơn khát một số loại vắc xin dịch vụ tại nhiều địa phương. Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC luôn nỗ lực cung ứng đầy đủ vắc xin cho trẻ em và người lớn với kho bảo quản vắc xin đạt chuẩn quốc tế GSP, bảo quản vắc xin từ 2 - 8 độ C, hiện đại, chất lượng cao, an toàn, giá hợp lý.

Vắc xin được bảo quản theo đúng yêu cầu của nhà sản xuất, đảm bảo hiệu quả của vắc xin và an toàn cho người sử dụng. Tất cả các phòng tiêm trên toàn Hệ thống được trang bị tủ giữ vắc xin chuyên dụng, quy trình an toàn tiêm chủng được đảm bảo ở mức cao nhất. Bên cạnh đó, là đối tác chiến lược toàn diện của nhiều hãng vắc xin lớn trong và ngoài nước, Hệ thống tiêm chủng VNVC được đàm phán trực tiếp và có khả năng đặt mua vắc xin số lượng lớn, đảm bảo nguồn cung vắc xin đầy đủ cho người dân với cam kết không tăng giá và bình ổn giá, thậm chí hỗ trợ nhiều chương trình ưu đãi giúp ngày càng có nhiều người dân được tiếp cận với vắc xin.

VNVC có nguồn nhân lực chất lượng cao, được đào tạo bài bản, chính quy, chuyên nghiệp. 100% bác sĩ và điều dưỡng viên tại các trung tâm trên toàn quốc có chứng chỉ an toàn tiêm chủng. 100% khách hàng khi đến tiêm chủng tại VNVC được bác sĩ khám sàng lọc trước tiêm miễn phí và chỉ định tiêm chủng chính xác.

VNVC có các dịch vụ tiêm chủng linh hoạt đáp ứng nhu cầu của nhiều nhóm đối tượng khách hàng như: Tiêm lẻ, các gói vắc xin dành cho từng lứa tuổi, tiêm lưu động theo yêu cầu của cơ quan, doanh nghiệp, đặt giữ vắc xin theo yêu cầu... Hệ thống tiêm chủng VNVC hỗ trợ đăng ký tiêm chủng qua Tổng đài, website, fanpage… Trung tâm có hệ thống phần mềm hiện đại nhắc lịch tiêm tự động qua tin nhắn, điện thoại, thông báo tình hình dịch bệnh kịp thời giúp người dân không bỏ lỡ lịch tiêm phòng.

Vắc xin cho người lớn giữ một vai trò then chốt trong việc bảo vệ sức khỏe bản thân, gia đình và cộng đồng. Liên hệ Hotline 028 7102 6595 hoặc fanpage https://www.facebook.com/trungtamtiemchungvnvc để được hỗ trợ và tư vấn các vấn đề xoay quanh vắc xin cho người lớn.