Càng nhiều bệnh nền, nguy cơ mắc zona thần kinh càng cao

Người có bệnh lý nền mạn tính đối diện với nguy cơ rất cao mắc bệnh zona thần kinh, với triệu chứng nặng hơn, biến chứng nguy hiểm hơn và thời gian hồi phục lâu, có thể kéo dài đến hàng chục năm.

PGS.TS.BS Hoàng Thị Lâm - Trưởng khoa Miễn dịch Lâm sàng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM kiêm Chủ tịch Liên chi hội Dị ứng, Miễn dịch, Y học giấc ngủ, cho biết như trên và chia sẻ thêm: “Tại Việt Nam, có 22 triệu người từ 18 - 69 tuổi đang sống chung với bệnh mạn tính. Đặc biệt, gần 2/3 người trên 60 tuổi (khoảng 72,2%) mắc ít nhất một bệnh lý nền và hơn 43,9% người có bệnh nền mắc đồng thời nhiều bệnh mạn tính.”

Thực trạng này là hồi chuông cảnh báo về gánh nặng bệnh tật của zona thần kinh, đòi hỏi sự tăng cường phòng ngừa bệnh zona thần kinh, kiểm soát bệnh nền và nâng cao ý thức bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Vừa qua, tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cũng đã tiếp nhận một nam bệnh nhân 68 tuổi nhập viện trong tình trạng đau rát và khó chịu kéo dài 3 ngày. Các nốt ban đỏ, mụn nước mọc rải rác dọc vùng liên sườn phải, từ lưng ra ngực. Bệnh nhân còn mắc hai bệnh nền phức tạp là tăng huyết áp và suy thận mạn giai đoạn 3b.

Tiến sĩ Lâm nhấn mạnh, hai bệnh lý nền có sẵn làm suy yếu hệ miễn dịch của cơ thể. Tăng huyết áp gây giảm tuần hoàn máu, trong khi suy thận mạn khiến khả năng thải độc và cân bằng nội mô bị tổn hại nghiêm trọng. Hệ miễn dịch của bệnh nhân vì thế bị suy giảm, kết hợp với hiện tượng "lão hóa miễn dịch" do tuổi cao càng làm mức độ suy giảm miễn dịch này trầm trọng hơn. Điều đáng chú ý là bệnh nhân có nhiều bệnh lý đồng mắc sẽ có nguy cơ mắc zona thần kinh cao hơn so với người chỉ mắc một bệnh.

Zona thần kinh không chỉ là bệnh ngoài da. Ở 30% người trên 60 tuổi, bệnh gây đau thần kinh hậu zona (PHN) kéo dài trên 3 tháng và thậm chí là nhiều năm, ảnh hưởng nặng nề đến chất lượng cuộc sống. Virus cũng có thể tấn công dây thần kinh mắt, dẫn đến tổn thương và suy giảm thị lực. Ngoài ra, zona liên quan đến biến chứng tim mạch như nhồi máu cơ tim, đột quỵ, tổn thương thần kinh và sẹo vĩnh viễn.

Zona thần kinh ở người có bệnh nền

Những nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng bệnh nền không chỉ làm suy giảm hệ miễn dịch mà còn là "chất xúc tác" khiến virus Varicella Zoster - tác nhân gây bệnh thủy đậu, tái hoạt động, gây nên các triệu chứng đau rát, tổn thương thần kinh và các biến chứng nguy hiểm.

Cụ thể, người mắc bệnh hô hấp mạn tính có nguy cơ mắc zona tăng 24 – 41%, người bệnh đái tháo đường tăng nguy cơ lên 24 – 38%, trong khi đó, các bệnh nhân tim mạch và thận mạn chịu mức tăng nguy cơ lần lượt là 34% và 30%. Đặc biệt, ở những người mắc các bệnh tự miễn hoặc sử dụng corticosteroid liều cao, nguy cơ mắc bệnh zona tăng lên gấp nhiều lần, thậm chí chỉ một đợt điều trị ngắn cũng có thể kích hoạt bệnh.

Bệnh nền mạn tính cũng làm tăng nguy cơ biến chứng ở bệnh nhân zona thần kinh. Bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) có nguy cơ đau thần kinh sau zona cao hơn 53%, nguy cơ nhập viện gấp 2,7 lần so với người không bị COPD, trong đó 26% gặp triệu chứng nặng hoặc khó thở và 12% trải qua đợt kịch phát COPD khi mắc zona có thể dẫn tới tử vong sớm nếu không xử trí và điều trị kịp thời.

Người bệnh đái tháo đường có nguy cơ đau dây thần kinh sau zona tăng 19%, trong đó tới 18% trường hợp đau kéo dài trên 6 tháng và 63% phải nhập viện, trong khi ¼ số bệnh nhân zona thần kinh có kiểm soát đường huyết kém (mặc dù trước đó đường huyết đã được kiểm soát tốt).

Đối với bệnh lý tim mạch, nguy cơ mắc zona tăng 34% so với người không có bệnh lý tim mạch và khi mắc zona thì bệnh nhân có nguy cơ đột quỵ cao gấp 1,78 lần trong tháng đầu sau phát ban, gấp 1,43 lần trong 3 tháng và còn cao hơn 1,2 lần sau 1 năm mắc zona. Ngoài ra, zona thần kinh còn làm tăng tốc độ suy giảm chức năng gan ở bệnh nhân mắc bệnh thận mạn.

Những dữ liệu này cảnh báo về mối liên hệ nguy hiểm giữa zona và các bệnh mạn tính, đòi hỏi sự cảnh giác và phòng ngừa chặt chẽ.

Zona thần kinh ở người mắc nhiều bệnh nền cùng lúc

Tiến sĩ Lâm cho biết: “Nguy cơ nhiễm zona thần kinh tăng cao ở bệnh nhân có nhiều bệnh đồng mắc, đặc biệt với các bệnh lý mạn tính như đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), bệnh tim mạch và suy tim.”

So với người chỉ mắc một bệnh, ở người mắc đồng thời đái tháo đường và bệnh tim mạch nguy cơ mắc zona thần kinh tăng 16% và  tăng lên 25% khi kết hợp đái tháo đường và suy tim. Tương tự, COPD kết hợp đái tháo đường làm tăng nguy cơ mắc zona thần kinh đến 20% và nếu đi kèm suy tim, nguy cơ tăng 25%. Nguy cơ này còn tăng cao hơn ở bệnh nhân mắc đồng thời 3 bệnh là đái tháo đường type 2, COPD và bệnh tim.

Nhìn chung, zona thần kinh ở những người mắc cùng lúc nhiều bệnh nền không chỉ đơn thuần là một bệnh nhiễm virus mà còn là yếu tố thúc đẩy sự tiến triển xấu hơn các bệnh lý mạn tính đi kèm, đặt họ vào nguy cơ biến chứng cao gấp nhiều lần. Những số liệu này là hồi chuông cảnh báo về tầm quan trọng của việc quản lý, phòng ngừa và kiểm soát chặt chẽ cả bệnh zona và các bệnh nền mạn tính. Việc nâng cao ý thức phòng bệnh, bao gồm tiêm vắc xin phòng bệnh zona và duy trì lối sống lành mạnh, là chìa khóa để giảm bớt gánh nặng bệnh tật và bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Phòng ngừa bệnh zona và biến chứng nguy hiểm

Zona thần kinh hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, tuy nhiên người dân có thể chủ động phòng ngừa bằng cách tiêm vắc xin. Tại Việt Nam, vắc xin Shingrix do hãng GSK (Bỉ) sản xuất đã được triển khai đầu tiên tại hàng trăm trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc, vắc xin giúp giảm nguy cơ mắc bệnh zona lên trên 97% ở người trên 50 tuổi và từ 70 - 87% ở người từ 18 tuổi bị suy giảm miễn dịch. Vắc xin zona thần kinh cũng giúp giảm đến 91,2% nguy cơ biến chứng đau thần kinh sau zona và nhiều biến chứng khác liên quan đến zona.

Hiệu quả lâu dài của vắc xin được khẳng định qua nghiên cứu và tới nay cho thấy có thể kéo dài hơn 11 năm trên đối tượng từ 50 tuổi trở lên (hiệu quả lâu dài vẫn tiếp tục được cập nhật), đồng thời tính an toàn và hiệu lực cũng đã được xác minh ở các nhóm bị suy giảm miễn dịch và các bệnh lý nền khác nhau.

VNVC là Hệ thống tiêm chủng An toàn - Uy tín - Chất lượng hàng đầu Việt Nam với hàng trăm trung tâm hiện đại, quy mô lớn trên toàn quốc, cam kết cung cấp đầy đủ vắc xin quan trọng, vắc xin mới, thế hệ mới, thường xuyên khan hiếm cho trẻ em và người lớn. Nhờ kinh nghiệm và uy tín, VNVC đảm bảo nhập khẩu chính hãng và ổn định nguồn cung, giúp người dân tiếp cận dễ dàng với các thế hệ vắc xin tiên tiến, đáp ứng nhu cầu tiêm phòng ngày càng tăng.

Với hệ thống bảo quản vắc xin đạt tiêu chuẩn quốc tế, VNVC vận hành mạng lưới kho lạnh GSP hiện đại trải dài khắp cả nước, sức chứa hàng trăm triệu liều, cùng hệ thống xe lạnh và kho âm sâu tới -86 độ C để lưu trữ các loại vắc xin đặc biệt. Quy trình tiêm chủng tại VNVC được đảm bảo an toàn toàn diện với đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng giàu kinh nghiệm và phòng xử trí phản ứng sau tiêm được trang bị đầy đủ dụng cụ cấp cứu. VNVC còn vận hành hệ thống tổng đài hỗ trợ 24/7, hỗ trợ giải đáp các thắc mắc của khách hàng nhanh chóng, giúp Khách hàng yên tâm trước và sau khi tiêm chủng.

VNVC duy trì mức giá bình ổn, hợp lý và thường xuyên có nhiều ưu đãi như miễn phí khám sàng lọc và các chương trình hỗ trợ tài chính tiêm chủng thông minh. Khách hàng còn được phục vụ trong môi trường sạch đẹp, hiện đại với khu vui chơi, phòng mẹ và bé, nước uống và nhiều tiện ích miễn phí. Hệ thống tiêm chủng này còn mang đến dịch vụ nhắc lịch tiêm, lưu giữ lịch sử tiêm chủng và tư vấn sức khỏe toàn diện, mang đến trải nghiệm chuyên nghiệp và chu đáo.

Để được tư vấn, đặt lịch tiêm và đăng ký tiêm vắc xin zona thần kinh, Quý khách có thể liên hệ trực tiếp với VNVC theo thông tin sau:

• Hotline: 028 7102 6595;
• Fanpage: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn
• Để tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất, Quý khách tra cứu tại đây
• Để đặt mua Vắc xin và tham khảo các sản phẩm Vắc xin, Quý khách vui lòng truy cập: https://vax.vnvc.vn/vaccine

• Xem thêm những thông tin tiêm chủng hữu ích từ kênh Tik Tok Bác sĩ Tiêm chủng VNVC

Quý Khách hàng có thể tải VNVC Mobile App dễ dàng bằng 2 link sau:

• Đối với các hệ điều hành IOS (iPhone, iPad…): CÀI ĐẶT TẠI ĐÂY
• Đối với các hệ điều hành Android (Oppo, Samsung, Sony…): CÀI ĐẶT TẠI ĐÂY