10 cách chăm sóc da sau khi bị thủy đậu để phục hồi da mịn màng

10:00 06/12/2023

Quản lý Y khoa Vùng 3 - Mekong
Hệ thống tiêm chủng VNVC
Thủy đậu là bệnh lý truyền nhiễm cấp tính điển hình bởi tình trạng viêm nhiễm ngoài da, khiến những vùng da bị tổn thương rất nhạy cảm, dễ biến chứng thủy đậu bội nhiễm cùng các nhiễm trùng khác vô cùng nguy hiểm. Do đó, người bị thuỷ đậu cần chú ý kiểm soát tình trạng viêm nhiễm của các vùng da sang thương và chăm sóc da sau khi bị thủy đậu cẩn thận, đúng cách để hạn chế sẹo, giúp làn da được phục hồi nhanh chóng.
BS Phan Nguyễn Trường Giang - Quản lý Y khoa khu vực Mekong, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết: “Trong quá trình mắc bệnh thủy đậu, nếu những vùng da bị thương tổn không được chăm sóc và vệ sinh tốt, nguy cơ cao tạo thành viêm nhiễm lây lan sang các vùng da lành khác, gây bội nhiễm có thể để lại sẹo.. Chủ động phòng ngừa thủy đậu bằng cách tiêm vắc xin thủy đậu đầy đủ và đúng lịch là phương pháp ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh, từ đó chặn đứng biến chứng sẹo xấu sau thủy đậu.” |
Sẹo trên da sau khi bị thủy đậu có tự biến mất không?
KHÔNG! Mọi vết sẹo trên da nói chung và sẹo sau khi bị thủy đậu nói riêng không thể tự biến mất. Sẹo trên da sau khi bị thủy đậu là hệ quả của tình trạng các tế bào biểu bì bị tổn thương, làm rối loạn quá trình sản xuất collagen, khiến lượng collagen sản xuất ra phục vụ cho quá trình khép miệng vết thương và làm lành da không chính xác. Nếu lượng collagen nhiều quá mức cần thiết sẽ gây sẹo lồi, ngược lại, nếu lượng collagen ít hơn so với yêu cầu của làn da có thể gây sẹo lõm.
Tuy nhiên, trường hợp người bệnh được điều trị kịp thời và chăm sóc đúng cách, tình trạng nhiễm trùng ngoài da sẽ diễn biến nhẹ, vết sẹo sau khi bị thủy đậu có thể nhỏ, không quá nghiêm trọng, có thể mờ dần theo thời gian nếu được chăm sóc da đúng cách. Nếu tình trạng nhiễm trùng ngoài da diễn biến nghiêm trọng, vết sẹo để lại sau khi bị thủy đậu có thể tồn tại và gây mất thẩm mỹ vĩnh viễn.

Hướng dẫn cách chăm sóc da sau khi bị thủy đậu
Sẹo gây ra do sự rối loạn từ sâu bên trong các tế bào biểu bì nên việc chăm sóc da đòi hỏi sự kiên trì, cẩn thận từ khi mắc bệnh cho đến khi bệnh đã khỏi, tránh xảy ra tình trạng viêm nhiễm, chế độ dinh dưỡng hợp lý và kiêng khem một số thực phẩm theo lời khuyên của bác sĩ để bệnh được phục hồi nhanh chóng, hạn chế sẹo.
1. Dưỡng da bằng Vitamin E
Vitamin E là nhóm các hợp chất hòa tan trong chất béo có tác dụng chống oxy hóa rất tốt, bảo vệ các tế bào khỏi tác động xấu của các gốc tự do. Bên cạnh đó, vitamin E cũng là nhóm vitamin “sáng giá” trong việc hỗ trợ trị sẹo với khả năng thẩm thấu nhanh và sâu vào tận các tế bào hạ bì qua mạch máu, kích thích tăng sinh collagen, giúp tái tạo và làm lành da nhanh chóng, rất tốt khi sử dụng để làm đầy những vết sẹo lõm do thủy đậu gây ra.
2. Dùng mật ong chăm sóc da
Mật ong không những được biết đến là loại thực phẩm bổ dưỡng cho cơ thể mà còn là một chất kháng khuẩn và kháng vi nấm tự nhiên rất lành tính. Kết hợp với tác dụng chống oxy hóa mạnh, sử dụng mật ong là phương pháp phổ biến để làm lành tổn thương da, hạn chế nguy cơ để lại sẹo, hỗ trợ mờ sẹo, mờ thâm rất hiệu quả.
Sau khi bị thủy đậu, có thể lấy một lượng mật ong nguyên chất vừa đủ thoa lên vùng da vừa bong vảy một lớp thật mỏng nhẹ và để trên da 20 phút, sau đó rửa sạch lại với nước ấm. Duy trì thực hiện đều đặn mỗi tuần 3 lần có thể giúp liền sẹo, mờ thâm sau thủy đậu rõ rệt.
3. Chăm sóc da sau thủy đậu bằng dầu dừa
Dầu dừa là nguồn chế phẩm tự nhiên có hàm lượng axit caprylic, axit lauric và axit capric rất cao với đặc tính chống oxy hóa mạnh cùng khả năng thẩm thấu sâu vào lớp hạ bì của làn da giúp ức chế khả năng hoạt động của các gốc tự do, khôi phục sức khỏe của các tế bào biểu bì, đồng thời thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào mới, làm lành sẹo rất hiệu quả.
Ngoài ra, dầu dừa còn chứa rất nhiều dưỡng chất dưỡng ẩm, giúp tăng cường độ ẩm cho làn da, giúp da trở nên mềm mịn, căng bóng và đàn hồi hơn, tạo môi trường thuận lợi cho vùng da thương tổn có thể phục hồi nhanh chóng, hạn chế sẹo lõm.
4. Sử dụng dầu tầm xuân
Sử dụng dầu tầm xuân có thể mang lại nhiều lợi ích cho làn da do dầu tầm xuân có chứa hàm lượng lớn hoạt chất phytochemical có khả năng chống oxy hóa rất mạnh, giúp tăng sức đề kháng của làn da hiệu quả. Sau khi khỏi bệnh thủy đậu, các nốt thuỷ đậu đã khô, có thể thoa một lớp dầu tầm xuân thật mỏng nhẹ lên vết sẹo 2 lần/ngày đều đặn và kiên trì trong vòng 12 tuần để hỗ trợ cải thiện tình trạng sẹo, đồng thời giảm thiểu tình trạng mẩn đỏ và làm đều màu da.

5. Sử dụng nha đam
Nha đam được coi là một loại kem dưỡng ẩm tự nhiên, chứa hợp chất aloesin có thể giúp làm dịu đáng kể những vết đỏ ửng xung quanh các vết sẹo do thủy đậu để lại. Nha đam có khả năng kích thích cơ thể tăng sinh collagen và elastin (2 hợp chất phục hồi da thương tổn hiệu quả) giúp tăng cường khả năng phản ứng của hệ miễn dịch cơ thể đối với tình trạng viêm nhiễm, giúp vùng da tổn thương sau khi khỏi bệnh thủy đậu trở nên mịn màng, hạn chế sự xuất huyệt của sẹo xấu và thâm đen, thâm đỏ.
6. Chăm sóc da sau khi bị thủy đậu bằng bơ ca cao
Bơ ca cao được chiết xuất từ cây ca cao, là chế phẩm chất béo thực vật màu kem có kết cấu mềm mịn, giúp bổ sung độ ẩm cho da khi thoa lên. Mặc dù không có khả năng làm mờ sẹo hay vết thâm, nhưng bơ ca cao là thành phần tự nhiên vô cùng lành tính, rất hữu ích trong việc cung cấp độ ẩm cho làn da sau khi bị thủy đậu, giúp làn da luôn mềm mại, hạn chế tình trạng khô ráp, ngứa ngáy sau khi khỏi bệnh.
7. Tẩy tế bào da chết bằng chanh tươi
Với hàm lượng vitamin C dồi dào, chanh tươi có khả năng chống oxy mạnh, ức chế quá trình sản xuất melanin và làm trắng mịn da. Ngoài ra, các axit tự nhiên trong chanh có tác dụng loại bỏ lớp sừng và tế bào chết của da, giúp làn da trở nên trắng mịn tự nhiên. Sau khi bị thủy đậu, các nốt thuỷ đậu có thể để lại trên da nhiều vết thâm sẹo, dùng chanh để tẩy tế bào chết có thể giúp tình trạng da được cải thiện đáng kể, mờ thâm, hỗ trợ giảm thiểu sự xuất hiện của sẹo xấu.
Để thực hiện, có thể vắt lấy nước cốt chanh tươi và trộn đều cùng với 1 thìa muối biển nguyên hạt để tạo thành hỗn hợp có độ sệt vừa phải. Sau đó, vệ sinh vùng da bị tổn thương sau thủy đậu bằng nước sạch và thoa hỗn hợp lên da chanh tươi và muối biển trên da, massage nhẹ nhàng trong khoảng 10 - 15 phút để loại bỏ bụi bẩn và lớp da chết trên bề mặt, sau đó, rửa sạch lại bằng nước và tiếp tục chăm sóc da như bình thường.
8. Bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể và làn da
Sau khi bị thủy đậu, hệ miễn dịch của cơ thể chưa hồi phục lại, khả năng phản ứng còn yếu, khiến cơ thể suy nhược, làn da khó phục hồi, dễ để lại sẹo thâm gây mất thẩm mỹ. Do đó, cần bổ sung cho cơ thể đầy đủ dưỡng chất, tập trung vào chế độ ăn nhiều vitamin và khoáng chất để cải thiện sức đề kháng của cơ thể, cải thiện tình trạng thâm sẹo sau thủy đậu gây ra. Các vitamin và khoáng chất có lợi cho sự hồi phục làn da sau khi bị thủy đậu gồm có:
- Vitamin C: Đây là nhóm hợp chất chống oxy hóa mạnh giúp duy trì và tăng cường sức đề kháng và khả năng phản ứng của miễn dịch, đồng thời hỗ trợ làm mờ các vết thâm sẹo do thủy đậu gây ra, giúp ngăn ngừa sẹo xấu và khiến làn da trở nên trắng sáng, đều màu hơn.
- Vitamin E: Nhóm vitamin này có khả năng ngăn ngừa gốc tự do gây hại cho da, ngăn chặn tình trạng sẹo xấu, phát ban hoặc viêm da mãn tính.
- Vitamin B1: Giúp loại bỏ thâm sạm, cải thiện rối loạn sắc tố da, giúp làn da hồng hào, làm đều màu da, giúp da khỏe mạnh.
- Kẽm: Khoáng chất giúp cải thiện tình trạng sưng viêm hiệu quả, giúp làm lành vùng da bị thương tổn, hạn chế xuất hiện sẹo xấu.
Ngoài ra, trong chế độ ăn hằng ngày, cần đảm bảo cung cấp đủ tinh bột, chất xơ, đạm, chất béo và các nguyên tố vi lượng để tăng cường sức đề kháng của cơ thể và cải thiện tình trạng sức khỏe làn da.

9. Thoa dưỡng da có chứa retinol
Retinol là một dẫn xuất của nhóm vitamin A, có khả năng vượt trội trong việc thúc đẩy quá trình sản xuất collagen. Đặc biệt, khi retinol được kết hợp với axit glycolic sẽ mang lại tác dụng mờ sẹo, hạn chế xuất hiện sẹo thâm. Do đó, sử dụng các loại kem bôi dưỡng da chứa hoạt chất retinol hoặc hỗn hợp retinol và axit glycolic có thể cải thiện đáng kể tình trạng da sau khi bị thủy đậu.
Lưu ý, retinol có hoạt tính mạnh, khiến da dễ nhạy cảm, nhất là khi ra nắng. Vì thế, khi sử dụng retinol nên bôi kem chống nắng cẩn thận. Ngoài ra, nhiều nghiên cứu chỉ cho thấy, khoảng thời gian nghỉ ngơi, chìm vào giấc ngủ là thời điểm cơ thể hấp thụ các dưỡng chất và thúc đẩy tăng sinh collagen tốt nhất, rất tốt cho việc gia tăng hoạt tính của retinol, do đó nên ưu tiên sử dụng retinol vào buổi tối, trước khi ngủ.
10. Sử dụng kem trị sẹo
Sau khi khỏi bệnh thủy đậu, vấn đề “tàn dư” của bệnh là những vết sẹo, viêm da, đỏ ửng, thâm nám rất mất thẩm mỹ. Vì thế, việc sử dụng các sản phẩm chuyên dụng để hỗ trợ xử lý những tình trạng này là giải pháp hữu hiệu nhất cho “tàn dư” trên.
Việc sử dụng các loại thảo dược có nguồn gốc thiên nhiên mặc dù có đem lại hiệu quả nhưng thời gian tác dụng lâu đến vài tháng hoặc thậm chí trong nhiều năm nếu tình trạng da nghiêm trọng. Do đó, nên ưu tiên sử dụng các loại thuốc hoặc kem bôi trị sẹo chuyên dụng để tối ưu hóa hiệu quả và thời gian ngăn ngừa sẹo thâm sau khi bị thủy đậu.

Để hạn chế tổn thương da khi bị thủy đậu cần làm gì?
Khi bị thủy đậu, làn da người bệnh bị viêm nhiễm, trở nên nhạy cảm, dễ bị tổn thương do các mụn nước, phỏng rộp đặc trưng của bệnh. Do đó, việc chăm sóc da một cách cẩn thận là rất quan trọng để hạn chế tổn thương và giúp quá trình phục hồi da diễn ra thuận lợi, nhanh chóng và hiệu quả.
Có thể tham khảo và thực hiện những biện pháp chăm sóc da dưới đây để giúp làn da phục hồi một cách tốt nhất sau khi bị thủy đậu:
1. Chăm sóc da trong giai đoạn phát ban mụn nước
- Tránh gãi hoặc làm vỡ mụn nước
Khi bị thủy đậu, nguyên tắc quan trọng hàng đầu là tuyệt đối không được gãi/cào/cấu/chà xát lên vùng da bị thủy đậu, làm vỡ các nốt mụn nước, tràn dịch, lây lan sang các vùng da lành lân cận, thậm chí nguy cơ cao gây bội nhiễm và khiến vết thương trở nên nghiêm trọng hơn, dẫn đến hình thành sẹo với diện tích lớn hơn, khó điều trị và phục hồi hơn.
Ngoài ra, việc thổi hay hà hơi vào vùng da thương tổn cũng không được khuyến cáo thực hiện vì dễ khiến vết thương viêm nhiễm nghiêm trọng hơn vì trong giọt bắn có thể chứa nhiều tác nhân gây bệnh khác như vi trùng, vi khuẩn, virus, bụi bẩn, các vi nấm,...
⇒ Bạn có thể tham khảo thêm: Cách giảm ngứa thủy đậu hiệu quả.
- Tắm nước ấm dịu nhẹ
Kiêng gió và kiêng nước là những quan niệm sai lầm khi điều trị bệnh thủy đậu. Đặc biệt với khí hậu nhiệt đới gió mùa tại Việt Nam, thời tiết nắng nóng có thể kích thích tiết mồ hôi nhiều hơn, khiến tình trạng viêm nhiễm trở nặng, cản trở quá trình làm lành của da, làm tăng nguy cơ biến chứng thủy đậu bội nhiễm do dầu nhờn tích tụ trên da là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn, vi nấm tồn tại và phát triển trên các vùng da bị nhiễm trùng do thủy đậu.
Do đó, người bệnh không nên kiêng tắm, kiêng gió, thay vào đó nên tắm nhanh với nước sạch có nhiệt độ ấm vừa phải để giúp làm giảm cảm giác ngứa ngáy khó chịu. Ngoài ra, có thể kết hợp thêm xà phòng dịu nhẹ, lành tính để tăng khả năng làm sạch hoặc lau người bằng nước muối pha loãng để vệ sinh cơ thể, loại bỏ dầu thừa, da chết và vi khuẩn trên da.
⇒ Nếu còn nghi ngờ về vến đề kiêng nước, kiêng gió khi bị thủy đậu, bạn hãy xem giải đáp chi tiết tại:
- Bị bệnh thủy đậu có nên kiêng gió không? Cần hiểu đúng để nhanh khỏi bệnh.
- Mắc thủy đậu có cần kiêng tắm không? Kiêng nước có giúp bạn nhanh khỏi bệnh không?

- Dùng dung dịch chấm mụn thủy đậu
Sau khi các nốt mụn nước chứa đầy dịch bị vỡ, chỉ nên sử dụng bông gòn sạch tẩm với nước muối sinh lý để lau sạch dịch nước từ các nốt mụn đã vỡ. Sau đó, chờ cho da khô hoàn toàn và sử dụng dung dịch chấm mụn thủy đậu methylen xanh để giúp ngăn ngừa nhiễm trùng, hỗ trợ làm khô vết loét, hạn chế lây lan sang các vùng da lành khác.
Đồng thời, cần lưu ý không nên sử dụng các loại thuốc mỡ như tetracyclin, penicillin, hoặc thuốc đỏ lên vùng da bị trợt loét vì dễ gây kích ứng, lở loét nặng hơn.
- Bôi kem dưỡng da
Người bệnh có thể sử dụng kem dưỡng da chứa hợp chất calamine để giúp giảm ngứa hiệu quả, giảm triệu chứng nhiễm trùng do thủy đậu gây ra và ngăn ngừa nguy cơ vùng da tổn thương bị nhiễm trùng phụ. Ngoài ra, kem dưỡng da calamine cũng giúp làm khô dịch mủ chảy/rỉ ra từ những nốt mụn nước thủy đậu, hạn chế tình trạng viêm nhiễm da trở nặng và ngăn ngừa lây lan mụn nước.
- Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát
Người bệnh thủy đậu nên ưu tiên lựa chọn và mặc những loại quần áo rộng rãi, mỏng nhẹ, thoáng mát và có khả năng thấm hút mồ hôi tốt để hạn chế tối đa trường hợp quần áo cọ xát lên da, nhất là những vùng da có mụn nước, phỏng rộp do thủy đậu, khiến vết thương bị trợt loét, dễ nhiễm trùng nặng và nguy cơ biến chứng bội nhiễm vô cùng nguy hiểm.
Việc sử dụng những bộ quần áo rộng rãi, thoáng mát cũng giúp cơ thể người bệnh điều hòa thân nhiệt tốt hơn, hạn chế đổ mồ hôi và tích tụ dầu thừa trên vùng da thương tổn.
- Giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ
Duy trì thói quen vệ sinh cá nhân sạch sẽ có thể giúp vùng da tổn thương mau lành, khô nhanh, bong vảy sớm, hạn chế nguy cơ viêm nhiễm, lở loét kéo dài.
Việc giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ khi bị thủy đậu cũng khiến cơ thể cảm thấy thoải mái hơn, giảm thiểu triệu chứng ngứa ngáy hiệu quả, tránh được tình trạng tác động lực lên da (gãi/cào/cấu) để thỏa mãn cơn ngứa.
⇒ Bạn nên xem thêm: Cách vệ sinh khi bị thủy đậu cho trẻ em và người lớn an toàn.

2. Chăm sóc da sau khi mụn nước đóng vảy
- Để vảy tự bong
Sau khi người bệnh thủy đậu phục hồi, các nốt mụn nước dần đóng vảy và bong ra, tình trạng đóng vảy có thể khiến da khô ráp, ngứa ngáy, người bệnh thường có xu hướng dùng tay để gãi hoặc gỡ vảy trên da. Hành động này không giúp đẩy nhanh tình trạng phục hồi da mà khiến có thể gây tổn thương da non bên dưới, dễ chảy máu, nguy cơ cao tái viêm nhiễm trên vùng da tổn thương trước đó và hình thành sẹo xấu. Vì thế, nên để da tự kết vảy, bong ra và rụng xuống tự nhiên sau khi khỏi bệnh thủy đậu.
Ngoài ra, sau khi lớp vảy đã bong, người bệnh cần tránh để da non tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vì nhiệt lượng và các tia sáng từ ánh nắng có thể tăng sinh sắc tố melanin ở vùng da non để bảo vệ da khỏi các tác nhân có hại, điều này vô tình làm vết sẹo thâm hơn, gây mất thẩm mỹ nghiêm trọng hơn.
- Dưỡng ẩm da thường xuyên
Sau khi mụn nước đã đóng vảy, việc duy trì độ ẩm cho da là một trong những việc quan trọng cần được thực hiện để hỗ trợ quá trình phục hồi vùng da bị tổn thương, lấy lại “vẻ đẹp” trước đây của làn da. Có thể sử dụng kem dưỡng ẩm không chứa hương liệu và chất béo thực vật để tăng cường độ ẩm cho da, giúp da mềm mại và mịn màng hơn.
Các loại kem dưỡng ẩm cho da hiện nay, bên cạnh việc cấp ẩm còn có khả năng hình thành một lớp màng sinh học trên bề mặt da giúp che phủ vùng da non vừa được tái tạo, bảo vệ da khỏi các tác động xấu từ các tác nhân bên ngoài môi trường, ngăn ngừa nhiễm khuẩn, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho quá trình hồi phục da sau thương tổn do thủy đậu gây ra.

- Theo dõi dấu hiệu nhiễm trùng
Sau khi vừa khỏi bệnh thủy đậu, cơ thể vẫn đang trong tình trạng suy yếu, đồng thời vùng da tổn thương do thủy đậu vừa mới phục hồi rất dễ bị tổn thương, không có đủ khả năng “chống trả” lại những tác động từ bên ngoài như bụi bẩn, vi khuẩn, vi nấm,... rất dễ gây nhiễm trùng da sau thủy đậu. Do đó, cần chú ý và cẩn thận theo dõi những dấu hiệu của nhiễm trùng như sưng, đau, đỏ, tiết dịch mủ,...
Nếu phát hiện hoặc nghi ngờ bất kỳ dấu hiệu nhiễm trùng nào, cần thăm khám bác sĩ ngay lập tức để được kiểm tra, điều trị và ngăn chặn tình trạng nhiễm trùng lan rộng kịp thời, hỗ trợ quá trình phục hồi da hiệu quả.
Kết luận
Sẹo trên da sau khi bị thủy đậu không thể tự biến mất nhưng theo thời gian, cùng quá trình chăm sóc da kiên trì và đúng cách có thể giúp làm mờ sẹo, cải thiện tình trạng làn kém sắc, thâm nám, không đều màu,...
Để hạn chế tối đa nguy cơ sẹo thâm, viêm nhiễm sau khi khỏi bệnh, người bệnh nên tích cực dưỡng da bằng vitamin E, dùng mật ong, dầu dừa, dầu tầm xuân, nha đam, bơ ca cao để chăm sóc da, tẩy tế bào chết trên vùng da thương tổn sau thủy đậu bằng chanh tươi, tích cực bổ sung các dưỡng chất có lợi cho hệ miễn dịch và sức đề kháng, đồng thời kết hợp sử dụng các loại kem dưỡng da lành tính có chứa các hoạt chất trị sẹo, làm đẹp cho làn da để tối ưu hóa hiệu quả chăm sóc da sau khi bị thủy đậu.
Lưu ý, vì khả năng đáp ứng với từng phương pháp chăm sóc sẽ khác nhau trên mỗi đối tượng nhất định, nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ trước khi áp dụng để hiệu quả chăm sóc da sau khi bị thủy đậu được tối ưu và đảm bảo an toàn tuyệt đối.


