Cúm A có bị tiêu chảy không? Nguyên nhân và phòng ngừa đi ngoài

Hầu hết mọi người đều quan niệm cúm là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp nên chỉ ảnh hưởng đến đường thở và các bộ phận liên quan như phổi, phế quản... Thực tế virus cúm có thể sinh sôi trong mô ruột ở người và gây ra các triệu chứng nghiêm trọng ở đường tiêu hóa. Trước thực trạng này, nhiều người thắc mắc liệu nhiễm cúm A có bị tiêu chảy không? Nguyên nhân và cách phòng ngừa tình trạng đi ngoài như thế nào? Cùng chuyên gia VNVC khám phá trong bài viết dưới đây!

Triệu chứng điển hình của bệnh cúm A

Trước khi đi vào tìm hiểu cúm A có bị tiêu chảy không, thì chúng ta cùng tìm hiểu các triệu chứng điển hình của bệnh cúm A. Cúm A là bệnh đường hô hấp, khởi phát với các triệu chứng điển hình giống như cảm lạnh, chẳng hạn như sốt đột ngột (từ 38 - 40 độ C hoặc có thể cao hơn), ho không có đờm, ớn lạnh, đau họng, viêm mũi, đau đầu, đau cơ, khó chịu và mệt mỏi cực đó. (1)

Mặc dù là bệnh đường hô hấp, nhưng cúm A có thể ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể người bệnh chứ không chỉ riêng đường hô hấp, như các vấn đề liên quan đến đường tiêu hóa, dạ dày và ruột như buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy.

Bên cạnh các triệu chứng thông thường, cúm A có thể gây ra các triệu chứng nặng hơn, đặc biệt là ở cúm A/H1N1 (cúm lợn) như: Khó thở hoặc thở gấp, đau ngực, mất nước, chóng mặt liên tục, co giật, yếu cơ, da - môi hoặc móng tay có màu nhợt nhạt, đau ngực... cần khẩn trương thăm khám bác sĩ để được can thiệp điều trị kịp thời.

Cúm A là virus RNA sợi âm, họ Orthomyxoviridae, có vỏ bọc lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp, được phân loại dựa trên 2 glycoprotein bề mặt là hemagglutinin (H) và neuraminidase (N), trong đó có 16 loại cấu trúc khác nhau, bám vào biểu mô hô hấp của vật chủ. Thuật ngữ H và N cũng được sử dụng để đặt tên cho các chủng cúm lây lan hàng năm, chẳng hạn như A/H1N1, A/H3N2, A/H5N1...

Hầu hết các triệu chứng cúm A đều có thể hồi phục trong vòng 5 - 7 ngày hoặc có thể kéo dài trong vài tuần tùy vào thể trạng cơ thể của người bệnh. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, cúm A có thể trở nặng, gây ra các biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, suy hô hấp, suy đa tạng, viêm cơ tim, viêm màng ngoài tiêm, viêm não, sốc nhiễm độc, hội chứng Reye…

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ, trung bình có hơn 36.000 ca tử vong và 226.000 ca nhập viện mỗi năm do cúm.

Cúm A có bị tiêu chảy không?

Cúm A có thể gây ra triệu chứng tiêu chảy ở người bệnh nhưng thường ít phổ biến hơn các triệu chứng cúm thông thường khác như sốt, ho, nghẹt mũi hay đau đầu. Theo các chuyên gia y tế, các triệu chứng về đường tiêu hóa như buồn nôn, nôn và tiêu chảy thường xảy ra phổ biến ở trẻ em hơn là người lớn.

Theo thống kê, triệu chứng tiêu chảy xảy ra ở 18,4% trẻ em bị nhiễm virus cúm A phải nhập viện tại Đài Loan, trong đó virus cúm A được cho là tác nhân chính gây viêm dạ dày ruột cấp tính.

Theo báo cáo, triệu chứng tiêu chảy được xác nhận trong số các trường hợp nhiễm cúm A (H5N1) ở người bệnh. Các nhà nghiên cứu đã phân lập và xác định được RNA của virus cúm A (H5N1) từ mẫu tăm bông ở trực tràng, phân và mô ruột, trước khi ảnh hưởng đến đường hô hấp dưới từ các trường hợp tử vong do cúm A (2). Một báo cáo khác cũng ghi nhận, khoảng 25% bệnh nhân bị nhiễm cúm A/H1N1 có xuất hiện các vấn đề về tiêu hóa, bao gồm cả tiêu chảy.

Một trường hợp điển hình ở một nam thanh niên (21 tuổi), không có bệnh nền, đã đến bệnh viện khám với tình trạng sốt cao và đau họng. Bác sĩ đã thực hiện xét nghiệm nhanh và chẩn đoán bệnh nhân mắc cúm A, chỉ định nhập viện. Sau khi nhập viện, bệnh nhân xuất hiện triệu chứng đau bụng dưới, tiêu chảy và đi ngoài ra máu.

Sau quá trình điều trị tích cực, bệnh nhân đã cải thiện tình trạng đau bụng, tiêu chảy và đi ngoài ra máu trong khoảng 3 ngày và được xuất viện 1 tuần sau khi nhập viện.

Nguyên nhân gây tiêu chảy do cúm A vẫn chưa được xác định rõ ràng. Các chuyên gia y tế cho rằng có khả năng là do cơ thể không khỏe, hệ tiêu hóa trở nên nhạy cảm hơn, khiến khả năng phân hủy thức ăn và hấp thụ chất dinh dưỡng bị suy giảm.

Điều này dẫn đến hiện tượng tiêu chảy vì thức ăn và chất lỏng đi qua ruột quá nhanh hoặc có thể là do bệnh nhân đã mắc các chứng rối loạn tiêu hóa trước khi nhiễm cúm. Một nghiên cứu khác cho thấy, nguyên nhân gây ra cúm có thể là do virus cúm sinh sôi ở đường ruột, làm thay đổi thành phần của hệ vi khuẩn đường ruột, gây ra các triệu chứng ở đường ruột như tiêu chảy, nôn mửa...

Tiêu chảy là tình trạng đi ngoài phân lỏng thường xuyên. Ở mức độ nhẹ, tiêu chảy thường đi kèm với biểu hiện đầy hơi, đau quặn bụng, nôn mửa, tần suất đi ngoài nhiều hơn. Ở mức độ nặng, người bệnh có thể xuất hiện tình trạng sốt, sụt cân, mất nước, đau bụng dữ dội, nôn mửa, đi ngoài có kèm máu, ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe người bệnh.

Xem thêm: Bệnh cúm A có buồn nôn không?

Khi nào cần gặp bác sĩ khi bị cúm A kèm tiêu chảy?

Cúm A có bị tiêu chảy không? Khi nào nên đến gặp bác sĩ? Hầu hết các trường hợp tiêu chảy do cúm A có thể tự khỏi mà không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu tình trạng tiêu chảy trở nặng, đi ngoài hơn 10 lần một ngày hoặc tiêu chảy với lượng chất lỏng mất quá nhiều, cơ thể không thể cung cấp lượng chất lỏng qua hấp thụ đường uống kịp thời, dẫn đến mất nước, khả năng đe dọa đến tính mạng, lúc này người bệnh cần khẩn trương đến gặp bác sĩ để được điều trị kịp thời.

Đặc biệt nguy hiểm ở trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người cao tuổi và người suy giảm miễn dịch.

Một số dấu hiệu người bệnh nhiễm cúm A kèm theo tiêu chảy cần thăm khám bác sĩ để được can thiệp điều trị thuyên giảm triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm, cụ thể như sau:

• Tiêu chảy kéo dài không thuyên giảm với tần suất cao (hơn 2 ngày);
• Tiêu chảy có đi kèm máu;
• Đau bụng hoặc đau trực tràng dữ dội;
• Khát nước quá mức, khô miệng hoặc da, đi tiểu ít hoặc không đi tiểu;
• Suy nhược nghiêm trọng, chóng mặt, choáng váng hoặc nước tiểu sẫm màu...;
• Sốt cao trên 102 độ C (39 độ C);
• Dấu hiệu mất nước như: Trẻ nhỏ không bị ướt tã trong vòng 3 giờ hoặc lâu hơn, miệng hoặc lưỡi khô, trẻ khóc không chảy nước mắt;
• Trạng thái cơ thể mệt mỏi, uể oải... (3)

Có thể bạn quan tâm: Người bị cúm A có cần nhập viện không?

Cách điều trị cúm A bị tiêu chảy (đi ngoài) hiệu quả

1. Điều trị bằng thuốc

Theo CDC Hoa Kỳ, điều trị cúm A bằng thuốc kháng virus có hiệu quả nhất trong vòng 1 - 2 ngày, sau khi các triệu chứng bắt đầu. Thuốc kháng virus có thể làm giảm các triệu chứng và rút ngắn thời mắc bệnh. Một số loại thuốc được CDC và Cục quản lý thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận để điều trị cúm bao gồm:

• Oseltamivir phosphate: Dạng viên hoặc hỗn hợp dịch lỏng, được FDA chấp thuận để điều trị cúm sớm ở người từ 14 ngày tuổi trở lên;
• Zanamivir: Dạng hít định liều, sử dụng trong các trường hợp không có Oseltamivir hoặc kháng với Oseltamivir, chỉ định sử dụng cho người từ 7 tuổi trở lên;
• Peramivir: Tiêm tĩnh mạch một lần bởi bác sĩ và được chấp thuận để điều trị sớm bệnh cúm ở những người từ 6 tháng tuổi trở lên;
• Baloxavir marboxil: Dùng dưới dạng liều duy nhất qua đường uống, được chấp nhận điều trị sớm bệnh cúm ở trẻ em từ 5 tuổi đến dưới 12 tuổi (không có bệnh mãn tính nào) và cho tất cả đối tượng từ 12 tuổi trở lên.

2. Điều trị bằng các phương pháp hỗ trợ

Cúm A có bị tiêu chảy không? có phương pháp điều trị nào khác không? Trong hầu hết các trường hợp, tiêu chảy liên quan đến cúm có xu hướng tự khỏi khi cơ thể phản ứng chống lại virus. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải luôn cảnh giác và kiểm soát các triệu chứng, đặc biệt là khi đi ngoài với tần suất quá nhiều dẫn đến mất một lượng nước lớn, khiến cơ thể bị thiếu nước trầm trọng.

Nếu người bệnh bị cúm xuất hiện tình trạng tiêu chảy kết hợp với các triệu chứng cúm điển hình khác, điều cần lưu ý trước tiên là tập trung vào việc bù nước. Bổ sung đầy đủ nước, chất lỏng giàu chất điện giải để bù lại lượng nước đã mất. Bên cạnh đó, người bệnh cần tránh xa các thức ăn gây kích thích đường ruột, làm trầm trọng thêm tình trạng tiêu chảy.

Ngoài ra, người bệnh cần để cho cơ thể nghỉ ngơi đầy đủ, tránh hoạt động mạnh hay căng thẳng kéo dài, để lấy lại năng lượng, thúc đẩy quá trình hồi phục nhanh chóng.

Phương pháp phòng ngừa bệnh cúm A

Các chuyên gia y tế khuyến cáo, phương pháp phòng ngừa bệnh cúm A hiệu quả, an toàn và tiết kiệm nhất là tiêm vắc xin phòng bệnh. Vắc xin cúm có khả năng giảm nguy cơ mắc bệnh và nguy cơ biến chứng nghiêm trọng do cúm gây ra.

Tại Việt Nam, có 4 loại vắc xin cúm được phê duyệt và cấp phép triển khai tiêm phòng bao gồm: Vaxigrip Tetra (Pháp), Influvac Tetra (Hà Lan), GCFlu Quadrivalent (Hàn Quốc) và Ivacflu-S (Việt Nam). Cả 4 loại vắc xin đều được sản xuất theo cơ chế bất hoạt, chỉ định tiêm phòng cho trẻ từ 6 tháng tuổi và người lớn.

Để tham khảo chi tiết về vắc xin phòng bệnh cúm và các loại vắc xin phòng bệnh khác, Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC thông qua hotline 028.7102.6595 hoặc inbox qua fanpage facebook VNVC - Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em & Người lớn hoặc đến ngay các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để được nhân viên chăm sóc Khách hàng hướng dẫn chi tiết, được bác sĩ thăm khám sàng lọc, tư vấn sức khỏe và chỉ định tiêm ngừa phù hợp.

Bên cạnh việc tiêm vắc xin phòng ngừa, tất cả mọi người có thể phòng ngừa cúm A bằng cách biện pháp như sau:

• Rửa tay thường xuyên và kỹ lưỡng: Rửa tay kỹ và thường xuyên bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây. Nếu không có xà phòng và nước, hãy sử dụng chất khử trùng tay có cồn với ít nhất 60% cồn.
• Che mũi và miệng bằng khăn giấy hoặc tay khi ho hoặc hắt hơi;
• Tránh chạm tay vào mặt, mắt, mũi và miệng giúp ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể;
• Vệ sinh các bề mặt thường xuyên chạm vào để hạn chế sự lây lan của virus cúm;
• Tránh những nơi đông người và đeo khẩu trang khi đi ra ngoài, đặc biệt ở những nơi có nhiều khói bụi, ô nhiễm…
• Tránh tiếp xúc gần với người bị cúm;
• Nếu phát hiện bản thân bị cúm, cần hạn chế ra ngoài để không lây bệnh cho người khác: hãy ở nhà cho đến khi cảm thấy khỏe hơn và không bị sốt trong vòng 24 giờ.

Cúm A có bị tiêu chảy không? Nhiễm virus cúm A có thể gây ra triệu chứng tiêu chảy ở người bệnh, mặc dù không phổ biến bằng các triệu chứng thông thường, xảy ra phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Tình trạng tiêu chảy khi nhiễm cúm A có thể tự hồi phục sau vài ngày nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách. Trong trường hợp, tiêu chảy kéo dài không thuyên giảm, người bệnh cần khẩn trương đến bác sĩ để được can thiệp kịp thời.