Đã tiêm vắc xin phòng HPV thì có cần xét nghiệm PAP nữa không?

Hỏi:

Thưa bác sĩ, nếu tôi đã tiêm đủ 3 mũi vắc xin phòng HPV thì có cần thiết phải làm xét nghiệm PAP nữa không? Chỉ làm xét nghiệm PAP đơn thuần đã đủ để phòng ung thư cổ tử cung chưa ạ?

Trả lời:

Câu hỏi được giải đáp bởi ThS.BS Đinh Thị Hiền Lê, bác sĩ cao cấp khoa Phụ sản, BVĐK Tâm Anh, Hà Nội.

Chào bạn,

Xét nghiệm PAP đơn thuần không đủ để dự phòng ung thư cổ tử cung một cách hiệu quả. Theo Tổ chức Y tế thế giới, chiến lược dự phòng ung thư cổ tử cung bao gồm: giáo dục truyền thông, giảm hành vi nguy cơ nhiễm HPV; đào tạo cán bộ y tế và cung cấp thông tin cho phụ nữ về chương trình tầm soát ung thư cổ tử cung; chẩn đoán và điều trị những tổn thương tiền ung thư và ung thư. Chiến lược này cũng bao gồm tăng tiếp cận với các dịch vụ điều trị và tầm soát có chất lượng. Tiêm vắc xin phòng HPV là một biện pháp dự phòng tiên phát và không loại trừ việc tầm soát vì vắc xin không bảo vệ chống lại tất cả các chủng HPV nguy cơ cao.

Tuy nhiên, vắc xin không ngăn ngừa được tất cả các chủng virus HPV nguy cơ cao gây ung thư mà chỉ chống lại những chủng gây ung thư phổ biến nhất có trong vắc xin và khả năng bảo vệ chéo thấp với các chủng HPV không có trong vắc xin. Vì vậy, dù bạn đã được tiêm phòng vắc xin HPV bạn vẫn nên làm xét nghiệm PAP với tần suất như những người chưa tiêm phòng.

Ngoài xét nghiệm PAP, người ta còn sử dụng nhiều phương pháp tầm soát khác. Một số phương pháp tầm soát được sử dụng rộng rãi tại Việt Nam như sau:

• Quan sát bằng mắt thường với dung dịch axit acetic (VIA) có thể thay thế hoặc sử dụng cùng với xét nghiệm PAP hoặc xét nghiệm HPV. VIA là kỹ thuật bôi cổ tử cung bằng acid acetic 3-5% trong một phút và sau đó quan sát màu sắc ở cổ tử cung bằng mắt thường, qua đó có thể phát hiện những vùng bất thường.
• Quan sát bằng mắt thường với dung dịch lugol (VILI) có thể thay thế hoặc sử dụng cùng với xét nghiệm PAP hoặc VIA hoặc xét nghiệm HPV. VILI là kỹ thuật tẩm ướt cổ tử cung bằng dung dịch lugol trong một phút và sau đó quan sát màu sắc ở cổ tử cung bằng mắt thường, qua đó có thể phát hiện những vùng bất thường.
• Xét nghiệm PAP nhúng dịch: đây là kỹ thuật xét nghiệm được phát triển từ kỹ thuật xét nghiệm PAP truyền thống nhằm loại bỏ các nhược điểm của phương pháp truyền thống. Với phương pháp này, mẫu tế bào cổ tử cung được thu thập và xử lý đặc biệt sau đó trải đều lên lam kính để đọc dưới kính hiển vi. Phương pháp này giúp tăng độ chính xác và tăng khả năng phát hiện tế bào bất thường.
• Xét nghiệm HPV: là kỹ thuật nhằm phát hiện tế bào cổ tử cung bị nhiễm HPV nguy cơ cao gây ung thư cổ tử cung. Kỹ thuật này lấy mẫu giống như làm PAP, sau đó việc xử lý và cho kết quả hoàn toàn tự động. Trong trường hợp kết quả cho thấy bị nhiễm HPV, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện thêm phương pháp khác để đánh giá như soi cổ tử cung và sinh thiết nếu cần.

Khi làm xét nghiệm PAP, nên kiêng quan hệ tình dục trong vòng 48h, tránh gây ảnh hưởng tới chất lượng mẫu xét nghiệm hoặc gây ra các tổn thương ở cổ tử cung, có thể đến dẫn đến một kết quả bất thường hoặc không chính xác.