Giời leo có để lại sẹo không? Làm sao để tránh để lại sẹo?

Giời leo có để lại sẹo không? Đây là câu hỏi được nhiều người quan tâm khi mắc căn bệnh do virus Varicella Zoster gây ra. Dù giời leo thường tự lành sau vài tuần, nhưng nếu không chăm sóc đúng cách, đặc biệt khi các mụn nước bị vỡ hoặc nhiễm trùng, nguy cơ để lại sẹo là hoàn toàn có thể xảy ra. Hơn nữa, sẹo từ giời leo không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn có thể đi kèm đau dây thần kinh kéo dài. Hãy cùng tìm hiểu làm thế nào để ngăn ngừa sẹo hiệu quả và bảo vệ làn da sau khi mắc bệnh.

Giời leo có để lại sẹo không?

Giời leo hay bệnh zona thần kinh có khả năng để lại sẹo sau khi khỏi bệnh. Zona thần kinh có những biểu hiện lâm sàng ngoài da với các nốt bọng nước chứa dịch viêm xuất hiện dày đặc thành chùm, khiến da bị tổn thương, khiến cấu trúc tế bào biểu bì và hệ thống thần kinh tại vết thương bị phá vỡ.

Giời leo có để lại sẹo không phụ thuộc phần lớn vào quá trình chăm sóc và điều trị của bệnh nhân. Trong các trường hợp nhiễm trùng do zona thần kinh không được điều trị và xử trí kịp thời có khả năng để lại ảnh hưởng nặng nề cho người bệnh, nguy cơ cao để lại sẹo xấu sau zona.

Đặc biệt là khi virus tấn công vào hệ thần kinh vùng mặt, các tổn thương có thể xuất hiện ở niêm mạc mắt, mũi, miệng... gây tổn thương nghiêm trọng đến thính giác, thị giác của người bệnh. Nguy cơ để lại thâm sẹo trên vùng da niêm mạc, ảnh hưởng thẩm mỹ và khiến nhiều cơ quan bị tổn thương.

Các yếu tố ảnh hưởng đến việc để lại sẹo sau khi bị giời leo

Sẹo sau khi bị giời leo còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ tổn thương da, cách chăm sóc vết thương đúng cách và cơ địa của từng bệnh nhân.

1. Mức độ tổn thương da

Giời leo (zona thần kinh) là bệnh do virus Varicella Zoster tái hoạt động gây ra, thường biểu hiện dưới dạng mụn nước và viêm nhiễm trên da. Nếu mụn nước vỡ có thể gây vết loét sâu trên da hoặc nhiễm trùng thứ phát, làm tăng nguy cơ để lại sẹo. Vết thương sâu sẽ khó hồi phục. Lúc này nhiều lớp da bị tổn thương dẫn đến sẹo lồi hoặc sẹo rỗ.

Đối với các tổn thương nhẹ hơn và được xử lý kịp thời, sát khuẩn và chăm da đúng cách, khả năng để lại sẹo sẽ giảm đi đáng kể.

2. Cách chăm sóc vết thương

Chăm sóc vết thương zona thần kinh đúng cách là yếu tố cốt lõi giúp thúc đẩy quá trình làm lành vết thương, giảm nguy cơ hình thành sẹo.

Để chăm sóc đúng cách, bệnh nhân nên:

• Giữ vệ sinh sạch sẽ: giữ vệ sinh sạch sẽ và khô ráo vùng da bị tổn thương để ngăn ngừa nhiễm trùng, giúp vết thương lành nhanh chóng.
• Tránh làm tổn thương thêm: không gãi mạnh, chà xát hoặc sử dụng các hóa chất mạnh trên vùng da tổn thương. Những hành động này có thể gia tăng viêm nhiễm, để lại sẹo.
• Dùng thuốc và kem điều trị: sử dụng các loại kem trị sẹo, thuốc mỡ theo chỉ định của bác sĩ sau khi vết thương lành. Bằng cách này, khả năng phục hồi của da sẽ được cải thiện tốt hơn, đồng thời giảm thiểu sẹo.

3. Cơ địa mỗi người

Mỗi cá nhân sẽ có cơ địa và phản ứng khác nhau với tổn thương trên da, điều này có thể bao gồm khả năng di truyền, độ tuổi, tình trạng sức khỏe tổng thể và các yếu tố miễn dịch.

Về di truyền, một số người có xu hướng dễ bị sẹo hoặc sẹo dày hơn do yếu tố di truyền. Nếu gia đình có tiền sử về sẹo lồi, da mẫn cảm, khả năng để lại sẹo sau zona thần kinh cũng tăng lên. Về yếu tố tuổi tác, da của người lớn tuổi thường có cấu trúc và khả năng phục hồi kém hơn so với người trẻ tuổi.

Người lớn tuổi nhiễm zona thần kinh có nguy cơ để lại sẹo cao hơn. Về tình trạng sức khỏe, ở người miễn dịch yếu hoặc mắc các bệnh tự miễn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của làn da, làm tăng nguy cơ để lại sẹo sau tổn thương.

Cách trị giời leo không để lại sẹo

Để điều trị giời leo không để lại sẹo, bệnh nhân lưu ý, trong vòng 2 ngày đầu tiên từ khi xuất hiện tổn thương trên da, người bệnh cần đến bệnh viện để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và điều trị. Từ đó, đảm bảo được hiệu quả điều trị tốt nhất, giảm nguy cơ hình thành sẹo. Song song đó, bệnh nhân áp dụng một số cách trị giời leo như sau.

1. Giữ vùng da tổn thương sạch sẽ

Giữ vùng da tổn thương sạch sẽ là tiêu chí đầu tiên cũng là quan trọng nhất ngăn ngừa tình trạng bội nhiễm và nguy cơ hình thành sẹo xấu. Bệnh nhân zona thần kinh không nên tin vào những phương pháp điều trị bệnh dân gian, thiếu bằng chứng khoa học như "Kiêng tắm, kiêng nước, đắp chăn, chích vỡ bọng nước khi bị zona thần kinh".

Việc này có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng vết thương, khiến tình trạng bệnh nặng hơn gây khó khăn trong việc điều trị. Thay vào đó, người bệnh nên vệ sinh cơ thể và vùng da tổn thương sạch sẽ mỗi ngày bằng việc tắm gội, kết hợp với nước muối sinh lý 0,9%. Vệ sinh sạch sẽ  giúp loại bỏ bụi bẩn và các mầm bệnh khu trú trên vùng da tổn thương gây nên tình trạng bội nhiễm và sẹo xấu trên da.

Lưu ý, không tắm bằng các chất tẩy rửa mạnh, chỉ nên dùng nước sạch vệ sinh da kết hợp cùng xà phòng lành tính. Thao tác trong khi tắm cần nhẹ nhàng, cẩn thận tránh làm vỡ mụn nước làm chảy dịch, tăng nguy cơ lây lan và viêm nhiễm.

2. Dùng thuốc theo đúng chỉ định

Để điều trị hiệu quả bệnh zona thần kinh, ngăn nguy cơ để lại sẹo, ngay khi có dấu hiệu nghi ngờ bệnh cần đến ngay bác sĩ để được chỉ định điều trị kịp thời. Thuốc kháng virus có công dụng ngăn chặn sự gia tăng và nhân lên của virus, giúp các nốt mụn nước nhanh lành, giảm sự nguy hiểm của bệnh và cả những cơn đau. Thuốc thường phát huy hiệu quả tốt nhất trong vòng 72 giờ sau khi phát ban xuất hiện. Một số loại thuốc kháng virus thường được sử dụng trong điều trị bệnh zona thần kinh có thể kể đến như Acyclovir, Valacyclovir, Famciclovir.

Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân sử dụng thêm một số loại thuốc giảm đau, kháng viêm để làm giảm cảm giác khó chịu, mang lại sự thoải mái cho bệnh nhân. Một số loại thuốc giảm đau trong điều trị bệnh zona thần kinh có thể kể đến như: Ibuprofen, corticoid,  Naproxen...

Thuốc bôi có công dụng sát khuẩn và ngăn chặn sự phát triển của virus trên bề mặt da. Một số loại thuốc bôi thường dùng trong điều trị zona thần kinh như:

• Dung dịch xanh methylen: thuốc bôi dạng dung dịch chuyên điều trị nhiễm virus gây bệnh ngoài da, như chốc lở, viêm da mủ, zona thần kinh. Thuốc xanh methylen nên được sử dụng 2 lần mỗi ngày, chỉ bôi lên vùng da được vệ sinh sạch, tránh bôi lên vết thương hở, bôi gần mắt, mũi, miệng.
• Thuốc mỡ bôi ngoài da Acyclovir: thuốc dạng kem chuyên điều trị nhiễm virus Herpes và bệnh zona thần kinh ở người lớn và trẻ em. Chỉ nên bôi một lớp mỏng lên vùng da mụn nước khoảng 2 - 3 lần mỗi ngày và bôi liên tục đến khi vết thương lành hẳn.
• Hỗn dịch hồ nước: hồ nước được dùng phổ biến trong điều trị các bệnh da liễu bởi chi phí thấp và thành phần lành tính. Hồ nước có công dụng sát khuẩn, cải thiện tình trạng ma sát da, cải thiện viêm nhiễm và sưng đau.

3. Dinh dưỡng giúp da phục hồi nhanh chóng

Không chỉ sử dụng thuốc mới có công dụng hỗ trợ quá trình phục hồi vết thương nhanh chóng. Nhiều dưỡng chất có lợi cho việc làm lành vết thương, giảm nguy cơ để lại sẹo sau zona thần kinh như vitamin A, E, C, Omega 3, kẽm... Do đó, dinh dưỡng cũng là một trong các yếu tố cần thiết giúp cơ thể khỏe mạnh, tăng sức chiến đấu chống lại virus, đồng thời tốt cho quá trình hồi phục tổn thương trên da.

Bệnh nhân nên uống nhiều nước, nước trái cây, ăn nhiều rau xanh và các loại thực phẩm giàu protein, khoáng chất, Omega 3 để kích thích cơ thể tổng hợp và vận chuyển chất dinh dưỡng, chữa lành những tổn thương từ bên trong. Mặt khác, người bệnh cần kiêng một số loại thức ăn có hại cho quá trình làm lành vết thương như thức ăn cay nóng, đồ muối chua, các thực phẩm đóng hộp, các thực phẩm nhiều dầu mỡ.

Đây là những loại thực phẩm làm cản trở quá trình phục hồi vết thương từ bên trong, tăng cường hoạt động của tuyến mồ hôi gây viêm nhiễm, lở loét, tăng nguy cơ hình thành sẹo xấu.

Cách xử trí khi giời leo để lại sẹo

Nếu đã áp dụng tất cả các biện pháp giảm nguy cơ hình thành sẹo, nhưng sẹo vẫn hình thành sau zona thần kinh, bệnh nhân có thể tiếp tục trị sẹo bằng các phương pháp như: sử dụng sản phẩm trị sẹo, sử dụng nguyên liệu thiên nhiên hay trị sẹo bằng công nghệ cao.

1. Dùng các sản phẩm trị sẹo

Các sản phẩm trị sẹo là phương pháp chữa sẹo đơn giản, dễ thực hiện và tiết kiệm chi phí. Sản phẩm trị sẹo phù hợp với phần lớn các trường hợp sẹo lành tính, tổn thương không quá nghiêm trọng. Các sản phẩm trị sẹo chứa các hoạt chất có khả năng tác động trực tiếp tại vùng da tổn thương, phá vỡ cấu trúc sẹo, đồng thời chứa các dưỡng chất phục hồi giúp thúc đẩy quá trình tái tạo và tăng sinh tế bào mới hỗ trợ làm lành tổn thương và mờ sẹo.

Bệnh nhân khi sử dụng sản phẩm trị sẹo nên bôi trực tiếp lên vùng da non đang tái tạo sau thương tổn. Vì da non còn khá mỏng, cấu trúc tế bào chưa dày giúp hoạt chất từ sản phẩm trị sẹo dễ thẩm thấu và hấp thụ, mang lại hiệu quả điều trị cao.

2. Dùng các nguyên liệu trị sẹo tự nhiên

Một số nguyên liệu tự nhiên có khả năng làm mờ sẹo, giúp phục hồi và tái tạo da sau tổn thương. Cụ thể các nguyên liệu tự nhiên sau có thể sử dụng cho người bệnh zona thần kinh mong muốn điều trị sẹo:

• Lá cây nha đam: nha đam là một cây thuốc Nam quen thuộc, lành tính, có khả năng hỗ trợ phản ứng của hệ miễn dịch đối với tình trạng viêm nhiễm, đào thải độc tố, ức chế quá trình hình thành sẹo. Mặt khác, nha đam giúp cơ thể tăng sinh elastin và collagen, từ đó hỗ trợ vùng da tổn thương phục hồi nhanh, dịu triệu chứng ngứa ngáy, khó chịu trên da, mờ sẹo.
• Củ nghệ: bên cạnh nha đam, nghệ cũng là cây thuốc Nam quen thuộc và gia vị không thể thiếu trong gian bếp. Nghệ chứa chất chống oxy hóa curcumincó khả năng kiểm soát tốt viêm nhiễm, loại bỏ độc tố và có khả năng vượt trội trong tăng sinh tế bào biểu bì mới, thúc đẩy quá trình hồi phục tổn thương trên da, hạn chế và làm mờ sẹo sau các tổn thương.

Ngoài hai loại nguyên liệu thiên nhiên kể trên, dầu dừa với hàm lượng axit béo dồi dào và khả năng chống oxy hóa cũng có công dụng tốt trong việc làm mờ sẹo, tăng cường tái tạo da. Nước ép cà rốt giàu vitamin và các chất chống oxy hóa mạnh có công dụng củng cố liên kết collagen, giúp làm mờ sẹo hiệu quả. Tinh dầu hạt phỉ hay trà xanh có tác dụng kháng khuẩn, hống nấm, tăng hoạt động mao mạch máu, làm lành và mờ sẹo nhanh.

3. Điều trị sẹo bằng công nghệ hiện đại

Đối với các trường hợp sẹo nghiêm trọng không thể cải thiện bằng sản phẩm trị sẹo hay các nguyên liệu trị sẹo tự nhiên, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân thực hiện các phương pháp trị sẹo tiên tiến hơn bằng công nghệ hiện đại. Điển hình như các phương pháp điều trị sẹo bằng công nghệ cao tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.

Tại chuyên khoa Da liễu Thẩm Mỹ ở Bệnh viện Tâm Anh áp dụng công nghệ cao cho việc chụp chiếu, phân tích nền da, đồng thời sử dụng công nghệ tế bào gốc để điều trị sẹo từ sâu bên trong:

• Apollo Duet+EL: công nghệ cao điều trị thâm sẹo được nhập khẩu trực tiếp, chính hãng từ Hàn Quốc. Công nghệ có tác dụng thúc đẩy tinh chất trị sẹo được đưa và tận các tế bào biểu bì sâu hơn, giúp giảm sắc tố sẫm màu trên da nhanh chóng và hiệu quả. Đặc biệt, phương pháp điều trị này không gây đau hay làm bệnh nhân chảy máu, không cần thời gian nghỉ dưỡng.
• Máy laser pico: được nhập khẩu chính hãng từ Mỹ với bước sóng 10.600 nm giúp nhận diện và tác động chính xác lên tầng da sâu nhất, bóc tách lớp da cũ nhưng vẫn đảm bảo tính toàn vẹn cho các mô xung quanh. Quá trình điều trị còn giúp tăng sinh collagen, đồng thời ức chế sự hình thành sẹo, cải thiện sẹo và thâm hiệu quả, trẻ hóa làn da.

Cân lưu ý, bệnh zona thần kinh, do virus Varicella Zoster (VZV) gây ra, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và có thể biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan, thậm chí dẫn đến tử vong, đặc biệt ở người cao tuổi hoặc người bị suy giảm miễn dịch. Vì vậy, phòng ngừa là biện pháp quan trọng nhất để giảm nguy cơ mắc bệnh và biến chứng.

Bệnh zona thần kinh thường bắt nguồn từ giai đoạn nhiễm thủy đậu, khi virus đi vào trạng thái tiềm ẩn và tái hoạt động về sau. Tiêm vắc xin thủy đậu từ sớm giúp bảo vệ khỏi những biến chứng của thủy đậu và giảm nguy cơ bị zona thần kinh sau này. Việc không nhiễm thủy đậu đồng nghĩa với việc tránh lưu giữ VZV trong cơ thể, loại bỏ nguy cơ tái kích hoạt virus và ngăn ngừa bệnh zona trong tương lai.

Bên cạnh đó, tiêm vắc xin zona thần kinh (Shingrix) là biện pháp hiệu quả nhất để phòng giời leo ở người từ 50 tuổi trở lên hoặc từ 18 tuổi nếu thuộc nhóm nguy cơ cao. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), vắc xin Shingrix bảo vệ đến 97% cho người từ 50 - 69 tuổi và 91% cho người trên 70. VNVC hiện cung cấp đầy đủ các loại vắc xin thủy đậu và zona thần kinh ở các trung tâm trên toàn quốc, giúp bảo vệ sức khỏe cộng đồng một cách toàn diện.

Giời leo có để lại sẹo không? Giời leo hay zona thần kinh có khả năng để lại sẹo sau khi các nốt bọng nước trên da bị phá vỡ. Để hạn chế nguy cơ hình thành sẹo, bệnh nhân cần điều trị sớm ngay từ thời điểm xuất hiện triệu chứng zona thần kinh đầu tiên trên da. Trong quá trình điều trị, người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn sử dụng thuốc của bác sĩ, vệ sinh cơ thể sạch sẽ, đồng thời chú ý ăn uống đúng cách. Nếu không may bị sẹo nên đến bệnh viện để được tư vấn và điều trị.