Những hiểu lầm thường gặp về HPV, hiểu đúng để bảo vệ cả gia đình
HPV (Human Papillomavirus) là virus gây u nhú ở người, lây truyền chủ yếu qua đường tình dục. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), có tới 80% nam và nữ giới sẽ nhiễm HPV ít nhất một lời trong đời, trong đó nhiều trường hợp tiến triển thành các bệnh lý nguy hiểm như sùi mào gà, tiền ung thư và ung thư cổ tử cung, hầu họng, dương vật, hậu môn, âm hộ, âm đạo…
Mặc dù vậy, trên thực tế vẫn tồn tại nhiều quan niệm sai lầm khiến người dân chủ quan như:
- “HPV chỉ ảnh hưởng đến phụ nữ”; “Nam giới không cần tiêm vắc xin HPV”;
- “Không nên tiêm cho trẻ em vì tiêm sớm có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt, rối loạn sinh lý”;
- “Người đã tiếp xúc quan hệ, lập gia đình hoặc sinh con, người đã nhiễm HPV rồi thì không được tiêm nữa”;
- “Vắc xin HPV chỉ cần tiêm một mũi là đủ”...
Chính những ngộ nhận sai lệch này làm gia tăng nguy cơ lây nhiễm và lây lan virus trong cộng đồng; thậm chí chậm trễ trong việc phòng bệnh và điều trị, dẫn đến nhiều hệ quả thương tâm. Tại Việt Nam, mỗi năm có hàng nghìn phụ nữ tử vong vì ung thư cổ tử cung, trong khi đây là căn bệnh có thể phòng ngừa hiệu quả nhờ vắc xin HPV. Trong khi đó, theo WHO và CDC, tiêm vắc xin HPV là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất, khuyến cáo cho cả nam và nữ từ 9 - 45 tuổi, khuyến cáo tiêm càng sớm càng tốt, tối ưu trong giai đoạn 9 - 14 tuổi. Đây là lý do việc nâng cao nhận thức, xóa bỏ hiểu lầm về HPV trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
Nhằm cung cấp thông tin khoa học và chính thống cho người dân về HPV, cũng như nâng cao nhận thức về sự nguy hiểm của các bệnh do virus này gây ra, Hệ thống Trung tâm Tiêm chủng VNVC tổ chức chương trình tư vấn trực tuyến “Những hiểu lầm thường gặp về HPV, hiểu đúng để bảo vệ cả gia đình” vào lúc 19h00, ngày 01/10/2025.
Chương trình có sự tham gia của Bác sĩ Trần Huỳnh Tấn, Quản lý Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC để tư vấn về các vấn đề quay quanh HPV và vắc xin phòng bệnh HPV; cùng anh Thái Chấn Hào, Chăm sóc Khách hàng Hệ thống tiêm chủng VNVC sẽ giới thiệu về các chương trình ưu đãi và quà tặng hấp dẫn khi tiêm vắc xin HPV tại VNVC cũng như các lưu ý cần biết khi tiêm vắc xin để đảm bảo an toàn, hiệu quả; quy trình tiêm chủng tại VNVC…
Chương trình tư vấn trực tuyến được livestream trên kênh Tik Tok Bác sĩ tiêm chủng VNVC.
Ngay bây giờ, Quý vị đã có thể gửi câu hỏi đến các chuyên gia để được giải đáp trong chương trình TẠI ĐÂY!
THÔNG TIN TƯ VẤN QUAN TRỌNG TỪ CÁC CHUYÊN GIA, BÁC SĨ
HPV (Human Papillomavirus) là virus gây u nhú ở người - một trong những loại virus gây bệnh phổ biến và nguy hiểm hàng đầu hiện nay, với hơn 200 chủng, trong đó nhiều chủng nguy cơ cao gây ra các bệnh cảnh ung thư ác tính nguy hiểm. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hầu hết nam và nữ giới đều có nguy cơ nhiễm HPV ít nhất một lần trong đời. HPV không chỉ gây ra các bệnh lý ngoài da như sùi mào gà, mụn cóc sinh dục mà còn là nguyên nhân hàng đầu của nhiều loại ung thư nguy hiểm, đặc biệt là ung thư cổ tử cung - căn bệnh ác tính khiến hàng nghìn phụ nữ Việt Nam tử vong mỗi năm.
Bác sĩ Trần Huỳnh Tấn - Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC cho biết, tình trạng nhiễm HPV thường diễn biến âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng. Nhiều trường hợp chỉ phát hiện khi bệnh đã tiến triển nặng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tâm lý và chất lượng cuộc sống. Ngoài ra, do thiếu hiểu biết và lo sợ, không ít người bệnh dễ bị lôi kéo vào những phương pháp điều trị phản khoa học, gây tốn kém nhưng không mang lại hiệu quả, thậm chí gây biến chứng nguy hiểm, di chứng lâu dài.
Hiện nay, tại Việt Nam nói chung và Hệ thống Tiêm chủng VNVC nói riêng, đang cung ứng đầy đủ cả 2 loại vắc xin HPV cho cả trẻ em và người lớn, bao gồm:
| TÊN VẮC XIN | PHÒNG BỆNH | ĐỐI TƯỢNG | LỊCH TIÊM | ĐĂNG KÝ TIÊM |
| Gardasil | Phòng 9 tuýp HPV phổ biến 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58 gây ung thư cổ tử cung, ung thư âm hộ, ung thư âm đạo và ung thư hậu môn, cùng các tổn thương tiền ung thư hoặc loạn sản, mụn cóc sinh dục… | Bé gái và phụ nữ từ 9 - 26 tuổi | Bé gái từ 9 tuổi đến dưới 14 tuổi
Phác đồ 2 mũi:
Phác đồ 3 mũi:
Bé gái từ 14 tuổi và phụ nữ đến 26 tuổi
|
 |
| Gardasil 9 | Phòng 4 chủng HPV 6, 11, 16 và 18 gây ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, các tổn thương tiền ung thư và loạn sản, mụn cóc sinh dục. | Trẻ em và người lớn, bất kể nam nữ từ 9 - 45 tuổi | Trẻ từ 9 tuổi đến dưới 15 tuổi tiêm lần đầu tiên:
Phác đồ 2 mũi:
Nếu tiêm mũi 2 cách mũi 1 dưới 5 tháng, cần tiêm mũi 3 cách mũi 2 ít nhất 3 tháng. Phác đồ 3 mũi:
Người từ 15 tuổi đến 45 tuổi tại thời điểm tiêm lần đầu tiên:
|
|
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ, vắc xin HPV có hiệu quả cao nhất khi tiêm sớm, trước khi có phơi nhiễm virus, vào giai đoạn 9 - 14 tuổi. Tuy nhiên, trẻ em từ 15 tuổi và người lớn đến 45 tuổi vẫn có thể tiêm, khuyến cáo tiêm càng sớm càng tốt trong độ tuổi tiêm ngừa, tiêm đủ mũi, đúng lịch, hoàn thành phác đồ 3 mũi trong vòng 6 tháng để đảm bảo hiệu quả tối ưu. Nhóm người đã từng quan hệ tình dục, đã từng nhiễm HPV vẫn nên tiêm và cần thiết tiêm vắc xin HPV để phòng ngừa những chủng chưa nhiễm và giảm nguy cơ tái nhiễm trong tương lai.
Những thắc mắc thường gặp khi tiêm vắc xin HPV
1. Người trưởng thành (trên 26 tuổi) có tiêm vắc xin HPV được không?
CÓ. Nghiên cứu quốc tế cho thấy, hiệu quả vắc xin HPV vẫn duy trì tốt ở nhóm 26 - 45 tuổi. Khuyến cáo tiêm càng sớm càng tốt, tiêm đủ mũi, đúng lịch.
2. Phụ nữ sau sinh, đang cho con bú có tiêm vắc xin HPV được không?
CÓ. Ngoại từ thời gian mang thai, sau sinh phụ nữ vẫn có thể tiêm vắc xin HPV để phòng ngừa nguy cơ lây nhiễm, bảo vệ sức khỏe lâu dài.
3. Nam giới có cần tiêm vắc xin HPV không?
CÓ. HPV không chỉ gây ung thư cổ tử cung ở nữ mà còn liên quan đến ung thư hậu môn, dương vật, hầu họng, sùi mào gà… ở cả hai giới. Chính vì thế, việc tiêm ngừa vắc xin HPV cũng được khuyến cáo ở nam giới để phòng nguy cơ lây nhiễm, ngăn chặn nguy cơ mắc bệnh, biến chứng nặng và di chứng nguy hiểm ở phái nam.
4. Nếu quên lịch tiêm HPV thì xử lý như thế nào?
Việc tiêm chủng cần tuân thủ một số nguyên tắc. Nếu lỡ quên lịch tiêm mũi kế tiếp (mũi 2 hoặc 3), không cần tiêm lại từ đầu, mà chỉ cần tiêm tiếp mũi còn lại càng sớm càng tốt. Cần lưu ý là nên hoãn tiêm khi đang mắc bệnh cấp tính hoặc đang điều trị bệnh lý nặng.
5. Có cần xét nghiệm HPV trước khi tiêm không?
KHÔNG BẮT BUỘC. Người đã nhiễm HPV vẫn nên tiêm vắc xin để phòng ngừa các chủng HPV chưa nhiễm và giảm nguy cơ tái nhiễm các chủng đã mắc trước đây. Do kháng thể hình thành sau lần nhiễm HPV tự nhiên không duy trì bền vững, tiềm ẩn nguy cơ tái nhiễm trong tương lai.
Lưu ý trước và sau tiêm vắc xin HPV
Người tiêm cần chuẩn bị sức khỏe tốt, ăn uống bình thường trước khi đến trung tâm. Sau tiêm, cần ở lại theo dõi 30 phút tại cơ sở y tế và tiếp tục theo dõi tại nhà trong 24 - 48 giờ. Các phản ứng thường gặp như đau tại chỗ tiêm hoặc sốt nhẹ sẽ nhanh chóng thuyên giảm. Nếu xuất hiện biểu hiện bất thường như sưng phù môi, nổi mẩn đỏ, cần đến ngay cơ sở y tế để được xử trí kịp thời.
Bên cạnh tiêm chủng, người dân cần duy trì lối sống lành mạnh: vệ sinh cá nhân đúng cách, rửa tay thường xuyên, quan hệ tình dục an toàn, hạn chế hút thuốc lá và rượu bia. Đồng thời, phụ nữ cần tầm soát định kỳ để phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư và ung thư cổ tử cung.
“Tiêm vắc xin HPV càng sớm, hiệu quả bảo vệ càng cao. Đây không chỉ là biện pháp phòng bệnh cho bản thân mà còn là cách bảo vệ sức khỏe cho gia đình và cộng đồng”, Bác sĩ Huỳnh Tấn nhấn mạnh.
