Người lớn có cần tiêm bại liệt không? Ai không cần tiêm?

20:35 01/11/2025

Quản lý Y khoa Vùng 2 - Hồ Chí Minh
Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC
Mặc dù hiện nay bệnh bại liệt đã được kiểm soát và thanh toán ở nhiều quốc gia nhờ chương trình tiêm chủng mở rộng. Tuy nhiên, virus bại liệt vẫn tồn tại ở một số khu vực và có nguy cơ xâm nhập trở lại khiến nhiều người đặt câu hỏi “Người lớn có cần tiêm bại liệt không?”. Trong bài viết dưới đây, chuyên gia từ Hệ thống Tiêm chủng VNVC sẽ giải đáp đầy đủ thắc mắc trên.
|
BS Huỳnh Trần An Khương - Quản lý Y khoa vùng 2 Hồ Chí MInh, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết: “Bại liệt có thể gây liệt vĩnh viễn. Ngay cả khi đã hồi phục hoàn toàn, người bệnh vẫn có thể đối mặt với hội chứng hậu Bại Liệt (Post-polio Syndrome) đau cơ, yếu cơ hoặc liệt cơ khi trưởng thành, thường xuất hiện sau 15 - 40 năm. Theo thống kê, cứ 100 trẻ mắc bại liệt thì có khoảng 2 - 10 trẻ tử vong do virus tấn công các cơ hô hấp. Chủng ngừa vắc xin bại liệt đầy đủ, đúng lịch theo khuyến cáo là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất. Theo nghiên cứu, 2 liều vắc xin có thể bảo vệ từ 90% trở lên và 3 liều đạt hiệu quả 99 - 100% đối với bại liệt thể liệt”. (1) |

Người lớn có cần tiêm bại liệt không?
Tại Việt Nam, hầu hết người trưởng thành đều đã được tiêm hoặc uống vắc xin bại liệt từ khi còn nhỏ. Nhờ chương trình tiêm chủng mở rộng, bệnh bại liệt đã được khống chế, nguy cơ mắc bệnh ở người lớn hiện rất thấp, nên không khuyến cáo tiêm thường quy cho người trên 13 tuổi.
Tuy vậy, một số nhóm người lớn có nguy cơ cao tiếp xúc với virus bại liệt vẫn có thể được chỉ định tiêm vắc xin bại liệt bất hoạt (IPV), bao gồm:
- Khách du lịch đến các quốc gia hoặc vùng lãnh thổ vẫn còn dịch bại liệt lưu hành.
- Nhân viên phòng thí nghiệm làm việc với mẫu bệnh phẩm có khả năng chứa virus bại liệt.
- Nhân viên y tế điều trị trực tiếp cho các bệnh nhân mắc bệnh bại liệt.
Việc tiêm bổ sung sẽ do bác sĩ hoặc cơ quan dịch tễ cân nhắc, dựa trên nguy cơ phơi nhiễm và yêu cầu phòng bệnh cụ thể.
Tại Hoa Kỳ, với những người lớn đang đi du lịch hoặc sống ở khu vực có tỷ lệ lây lan virus cao nên được tiêm chủng đầy đủ. Những người nguy cơ cao đã tiêm chủng đầy đủ từ nhỏ nên tiêm nhắc lại vắc xin IPV một lần. Nếu chưa từng tiêm chủng hoặc không chắc chắn về tình trạng tiêm chủng có thể tiêm mũi thứ 2 sau mũi đầu tiên từ 1 - 2 tháng, mũi 3 tiêm cách mũi 2 6 - 12 tháng. Tuy nhiên, cần trao đổi đầy đủ với bác sĩ và có sự chỉ định tiêm chủng từ bác sĩ. (2)
Ai không nên tiêm ngừa bại liệt
Ở người lớn, vắc xin bại liệt chỉ được khuyến cáo cho những người có nguy cơ cao. Tuy nhiên, không phải ai thuộc nguy cơ cao cũng có thể tiêm vắc xin. Một số trường hợp không nên tiêm hoặc cần hoãn tiêm gồm:
- Người đã từng dị ứng nghiêm trọng với liều vắc xin bại liệt trước đó.
- Người có phản ứng dị ứng nghiêm trọng với kháng sinh streptomycin, polymyxin B hoặc neomycin.
- Người đang mắc bệnh cấp tính hoặc sốt cao nên hoãn tiêm chủng cho đến khi sức khỏe ổn định hoàn toàn.

Chi phí và địa chỉ tiêm bại liệt cho người tuổi trưởng thành
Hiện nay, trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng (TCMR), Việt Nam sử dụng hai loại vắc xin phòng bại liệt là OPV (vắc xin bại liệt uống) và IPV (vắc xin bại liệt tiêm). Dù không giới hạn độ tuổi, nhưng các vắc xin này chỉ được triển khai cho trẻ em và không khuyến cáo sử dụng cho người lớn.
Trong tiêm chủng dịch vụ, các loại vắc xin phối hợp 6 trong 1 hoặc 5 trong 1 (có thành phần phòng bại liệt) chỉ áp dụng cho trẻ từ 6 tuần tuổi đến tròn 2 tuổi với mức giá dao động khoảng… và vắc xin phòng bại liệt tiêm cho người đến 13 tuổi là vắc xin 4 trong 1 Tetraxim.
Vắc xin Tetraxim hiện có giá dao động trong khoảng 600.000 - 700.000 đồng/mũi. Tuy nhiên, đây chỉ là mức giá tham khảo, giá thực tế có thể thay đổi tùy thuộc vào đơn vị tiêm chủng, chính sách ưu đãi, thời điểm tiêm…
Hệ thống Trung tâm Tiêm chủng VNVC là đơn vị tiêm vắc xin bại liệt an toàn, uy tín và chất lượng được đông đảo Khách hàng tin tưởng lựa chọn. 100% vắc xin được nhập khẩu chính hãng, số lượng lớn và bảo quản trong hệ thống kho lạnh GSP đạt tiêu chuẩn quốc tế.
Tất cả Khách hàng sẽ được khám sàng lọc kỹ lưỡng trước khi tiêm và chỉ định tiêm chủng phù hợp. Quy trình tiêm chủng được thực hiện an toàn, chuyên nghiệp, khép kín bởi đội ngũ điều dưỡng viên có trình độ chuyên môn cao, tay nghề giỏi và có đầy đủ chứng chỉ an toàn tiêm chủng.
Bên cạnh đó, VNVC cam kết luôn bình ổn giá vắc xin, không tăng giá bất thường ngay cả trong thời điểm vắc xin khan hiếm nhất. Đặc biệt, VNVC còn mang đến nhiều giải pháp tài chính linh hoạt như tiêm vắc xin trước, trả chi phí sau, chia nhỏ gói thanh toán vắc xin thành nhiều lần… giúp Khách hàng dễ dàng tiếp cận với vắc xin chất lượng cao cùng dịch tiêm chủng an toàn, chuyên nghiệp và hiện đại.

Hy vọng qua bài viết trên, mọi người đã biết được “Người lớn có cần tiêm bại liệt không? Ai không cần tiêm?”. Đa số người lớn đã được bảo vệ khỏi bệnh bại liệt nhờ tiêm hoặc uống vắc xin từ nhỏ, nên không cần tiêm nhắc lại. Tuy nhiên, một số nhóm có nguy cơ cao vẫn nên tiêm để đảm bảo an toàn, đặc biệt khi đi đến vùng lưu hành dịch hoặc làm việc trong môi trường dễ phơi nhiễm virus. Do đó, việc tiêm bại liệt cho người lớn hay không tiêm cần được quyết định dựa trên tư vấn của bác sĩ và hướng dẫn dịch tễ cụ thể.
- Polio Vaccine Effectiveness and Duration of Protection | CDC. (2022, August 26). Cdc.gov. https://www.cdc.gov/vaccines/vpd/polio/hcp/effectiveness-duration-protection.html#:~:text=Two%20doses%20of%20inactivated%20polio,polio%20vaccine%20(tOPV)%2C%20or
- Polio – Symptoms and causes. (2025). Mayo Clinic; https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/polio/symptoms-causes/syc-20376512







