Cúm, viêm màng não, thủy đậu & những vắc xin trẻ không nên bỏ lỡ năm đầu đời

Trong giai đoạn đầu đời từ 0 đến 12 tháng tuổi, hệ miễn dịch của trẻ nhỏ chưa hoàn thiện gia tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như viêm màng não, cúm, thủy đậu… Nếu không được tiêm vắc xin kịp thời, trẻ dễ dàng mắc bệnh và gặp biến chứng nặng, ảnh hưởng đến sức khỏe, cuộc sống và tương lai.

Nhằm mang đến cho phụ huynh thông tin bổ ích xoay các loại vắc xin quan trọng mà trẻ không nên bỏ lỡ trong năm đầu đời, tối 31/5 vừa qua, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC phối hợp cùng Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức chương trình tư vấn trực tuyến: “Cúm, Viêm màng não, Thuỷ đậu và vắc xin quan trọng cho trẻ từ 0-12 tháng”. Chương trình có sự tham gia của các chuyên gia giàu kinh nghiệm gồm BS.CKI Nguyễn Lê Nga, Quản lý Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC, BS Nguyễn Văn Quảng, Quản lý Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC, ThS.BSNT Nguyễn Thị Ngọc Nga, Bác sĩ khoa Nhi, BVĐK Tâm Anh Hà Nội.

Quý vị có thể xem lại chương trình tư vấn ngay tại đây.

Mở đầu chương trình, ThS.BSNT Nguyễn Thị Ngọc Nga lý giải nguyên nhân trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dễ mắc bệnh truyền nhiễm là do hệ miễn dịch còn non nớt, chưa hoàn thiện. Nhiều phụ huynh có quan niệm, trẻ sơ sinh vừa chào đời nhận được kháng thể của mẹ nên đã có miễn dịch với một số bệnh. Thực tế, kháng thể thụ động từ mẹ truyền qua nhau thai trong 3 tháng cuối thai kỳ chỉ tồn tại vài tháng đầu sau sinh và giảm rất nhanh sau đó. Trẻ nhỏ có sự nhạy cảm cao với thời tiết, môi trường sống, nhưng khả năng chống đỡ tác nhân gây bệnh kém, khiến các virus, vi khuẩn dễ dàng xâm nhập nếu không được chủ động phòng ngừa bằng vắc xin.

Hiện nay, thời tiết giao mùa xuân hè, nắng mưa thất thường là điều kiện thuận lợi cho các tác nhân truyền nhiễm như vi khuẩn, virus sinh sôi. Thời tiết này cũng làm suy giảm sức đề kháng của con người nói chung, nhất là trẻ nhỏ nên càng làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Trẻ có thể gặp nhiều bệnh lý tấn công nhiều hệ cơ quan dẫn đến viêm phổi, viêm đường tiêu hóa, viêm màng não, nhiễm khuẩn tiết niệu…

Theo ThS.BSNT Nguyễn Thị Ngọc Nga, các tác nhân truyền nhiễm lây qua đường hô hấp thường gặp nhất ở trẻ bao gồm ho gà, bạch hầu, sởi, cúm, thủy đậu. Các tác nhân gây viêm não, viêm màng não nhưng cũng lây qua đường hô hấp như vi khuẩn Hib, phế cầu, não mô cầu.

Trong đó, bệnh cúm có thể xuất hiện quanh năm chứ không chỉ riêng mùa lạnh vì nước ta nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa. Thủy đậu được xem là bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ,  nhưng nếu không được theo dõi, điều trị kịp thời có thể dẫn đến hàng loạt biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, viêm thận, viêm não, nhiễm trùng huyết. Viêm màng não do Hib, phế cầu hay não mô cầu đều có tỷ lệ tử vong cao, di chứng nặng. Trước khi có vắc xin, Hib là tác nhân gây viêm màng não hàng đầu ở trẻ nhỏ tại nước ta. Viêm màng não do vi khuẩn não mô cầu có thể gây tử vong trong 24 giờ sau khi xuất hiện các triệu chứng đầu tiên. Phế cầu ngoài viêm màng não còn có thể gây ra viêm tai giữa, viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết.

BS Nguyễn Văn Quảng cho biết, để bảo vệ trẻ nhỏ khỏi các tác nhân gây bệnh kể trên, ngoài giúp trẻ giữ vệ sinh, tránh các nguồn lây bệnh thì tiêm ngừa được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Bộ Y tế khuyến cáo là cách phòng bệnh hiệu quả cao và an toàn cho trẻ. Phụ huynh cần đưa trẻ đi tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin được khuyến cáo trong độ tuổi, nhất là trong năm đầu đời của con. Tiêm vắc xin giúp trẻ tăng cường miễn dịch, phòng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Đặc biệt, những trẻ sinh non, sinh ra bị suy dinh dưỡng, nhẹ cân, có các bệnh lý bẩm sinh là những đối tượng dễ diễn tiến nặng, khó cứu chữa nếu mắc bệnh truyền nhiễm, không nên trì hoãn tiêm chủng. Ở trẻ thường bị bệnh vặt, tiêm vắc xin đầy đủ giúp trẻ phòng ngừa bệnh truyền nhiễm, đồng thời phòng hiệu quả bệnh vặt, khỏe mạnh phát triển toàn diện thể chất và trí tuệ.

BS Nguyễn Văn Quảng khuyến cáo, các mốc tiêm ngừa quan trọng cho trẻ trong năm đầu đời mà phụ huynh cần lưu ý như sau:

• Khi chào đời (tốt nhất trong 24 giờ đầu sau sinh): Trẻ cần tiêm ngừa vắc xin lao và viêm gan B;
• 2 tháng tuổi: Tiêm ngừa theo TCMR và tiêm chủng dịch vụ. Trong đó, tiêm chủng dịch vụ có nhiều loại vắc xin cần thiết cho trẻ như: vắc xin 6 trong 1, phế cầu chủng ngừa từ 6 tuần tuổi; vắc xin Rotavirus uống từ 6 tuần tuổi; vắc xin não mô cầu nhóm B thế hệ mới tiêm từ 2 tháng tuổi;
• 6 tháng tuổi: Vắc xin cúm và não mô cầu nhóm B, C;
• 9 tháng tuổi: Vắc xin sởi - quai bị - rubella, thủy đậu, não mô cầu nhóm A, C, Y, W-135;
• 12 tháng tuổi: Vắc xin viêm não Nhật Bản, viêm gan AB.

⇒ Xem thêm: Lịch tiêm chủng cho bé theo từng tháng tuổi đầy đủ và mới nhất.

Với vắc xin phòng não mô cầu, BS Quảng lưu ý phụ huynh cần chủng ngừa đầy đủ cả 5 nhóm huyết thanh gây bệnh A, B, C, Y, W-135. Bác sĩ nhấn mạnh, trẻ cần tiêm ngừa đủ liều, đúng lịch để vắc xin phát huy khả năng bảo vệ tối ưu.

Bên cạnh đó, BS.CKI Nguyễn Lê Nga lưu ý, phụ huynh cần đưa trẻ đến bác sĩ khi có những biểu hiện như sốt, ho, hắt hơi, mệt mỏi,... Đây là những biểu hiện ban đầu của các bệnh đường hô hấp, thường dễ bị nhầm lẫn nếu chỉ dựa vào triệu chứng lâm sàng. Khi chưa có chỉ định của bác sĩ, phụ huynh không nên tự ý mua kháng sinh cho con. “Dùng kháng sinh không đúng bệnh và liều lượng, trẻ có thể mệt hơn, bệnh nặng hơn. Việc dùng kháng sinh liều cao lâu ngày cũng có thể dẫn đến kháng kháng sinh, khiến việc điều trị bệnh trở nên khó khăn”, BS Nga phân tích.

Trước thắc mắc nhiều phụ huynh về việc trong thời tiết nóng, trẻ nhỏ có thể nằm điều hòa hay quạt không, BS Lê Nga giải đáp trẻ vẫn có thể nằm điều hòa và quạt, tuy nhiên cần chú ý không bật nhiệt độ quá thấp và không để hơi lạnh phả trực tiếp vào cơ thể trẻ.

Ngoài ra, để phòng bệnh cho trẻ, các chuyên gia lưu ý tiêm ngừa cho người lớn trong gia đình là biện pháp kép vừa giúp người lớn khỏe mạnh, chăm sóc bé tốt hơn, vừa tránh trở thành nguồn bệnh và lây sang trẻ. Phụ nữ chuẩn bị mang thai và đang mang thai cũng nên chú ý tiêm ngừa đầy đủ. Trong thai kỳ, thai phụ cần chú ý tiêm ngừa cúm và vắc xin bạch hầu - ho gà - uốn ván từ 3 tháng giữa thai kỳ, giúp bảo vệ mẹ và truyền kháng thể sang con, giúp trẻ phòng bệnh trong những tháng đầu khi chưa đến tuổi tiêm ngừa.

Để được tư vấn, đặt lịch tiêm chủng vắc xin cho bé và gia đình, Ba Mẹ có thể liên hệ trực tiếp với VNVC qua:

• Hotline: 028 7102 6595;
• Fanpage: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn;
• Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây;

Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, Ba Mẹ vui lòng truy cập: vax.vnvc.vn.

BÀI VIẾT CÙNG CHỦ ĐỀ