9 phản ứng sau tiêm 6in1 cần lưu ý và cách xử lý hiệu quả

Vắc xin 6in1 là loại vắc xin phối hợp giúp phòng ngừa 6 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm trong 1 mũi tiêm gồm ho gà, bạch hầu, uốn ván, bại liệt, viêm gan B và các bệnh viêm phổi, viêm màng não mủ do H.Influenzae týp B (Hib). Tương tự các loại vắc xin khác, sau khi tiêm vắc xin 6in1, trẻ có thể gặp một số phản ứng sau tiêm nhẹ, sau khoảng 1, 2 ngày sẽ biến mất mà không cần can thiệp điều trị. Vậy các phản ứng sau tiêm 6in1 là gì? Trước và sau tiêm, bố mẹ cần lưu ý những gì để đảm bảo an toàn tiêm chủng cho con? Địa chỉ tiêm chủng nào an toàn, chất lượng có đầy đủ vắc xin 6in1?

Nguyên nhân gây ra tác dụng phụ của vắc xin 6 trong 1

Trước tiên cần nhấn mạnh vắc xin 6 trong 1 RẤT AN TOÀN! Để được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt và cấp phép đưa vào sử dụng, vắc xin 6 trong 1 phải trải qua nhiều giai đoạn thử nghiệm lâm sàng nghiêm ngặt. Các nhà khoa học và chuyên gia y tế của FDA sẽ đánh giá cẩn thận tất cả thông tin có sẵn về vắc xin để xác định tính an toàn và hiệu quả bảo vệ của vắc xin. Kể cả sau khi được đưa vào sử dụng, CDC và FDA vẫn tiếp tục giám sát và theo dõi chặt chẽ để ghi nhận các tác dụng phụ khác.

Sau khi vắc xin được cấp phép, chúng sẽ được theo dõi chặt chẽ khi mọi người bắt đầu sử dụng. Mục đích của việc theo dõi là để theo dõi các tác dụng phụ (tác dụng phụ có thể xảy ra).

Các chuyên gia cho biết tiêm vắc xin tức là đưa “chất lạ” vào cơ thể. Vì thế, bất kỳ loại vắc xin nào dù tốt như vắc xin 6 trong 1 cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ sau tiêm ngoài ý muốn. Tuy nhiên hầu hết các tác dụng phụ thường gặp của vắc xin 6 trong 1 đều được xác định trong các giai đoạn nghiên cứu trước khi vắc xin được cấp phép sử dụng. Vì vậy các tác dụng phụ sau tiêm đối với vắc xin 6 trong 1 ở trẻ nhỏ được đánh giá là nhẹ và đây là dấu hiệu bình thường cho thấy hệ thống miễn dịch đã được kích hoạt để bảo vệ cơ thể, thường không gây nguy hiểm, không đáng lo, sẽ thuyên giảm và biến mất sau khoảng 1-2 ngày mà không cần điều trị.

Dưới góc độ là chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Y học dự phòng, BS Trần Huỳnh Tấn - Quản lý Y khoa vùng 1 Hồ Chí Minh cho biết có 4 nguyên nhân dẫn đến việc xảy ra các tác dụng phụ sau khi tiêm vắc xin 6 trong 1 như sau:

• Tác dụng phụ xảy ra do liên quan đến vắc xin 6 trong 1: là tác dụng phụ xảy ra do người tiêm có tiền sử dị ứng với một trong số các thành phần trong vắc xin như muối nhôm, kháng sinh, thiomersal, formaldehyde, chất ổn định thiomersal,…
• Tác dụng phụ xảy ra do sai sót trong tiêm chủng: là tác dụng phụ xảy ra khi vắc xin được dùng để tiêm vào cơ thể không được bảo quản kỹ lưỡng, sai sót trong quá trình vận chuyển vắc xin và thực hành an toàn tiêm chủng (thao tác chuẩn bị vắc xin, pha hồi chỉnh, đường tiêm, kỹ thuật tiêm, liều lượng). Tuy nhiên, những tác dụng phụ này hoàn toàn có thể chủ động phòng tránh được bằng việc thực hiện đúng quy trình bảo quản vắc xin và vận chuyển vắc xin cũng như thực hành an toàn tiêm chủng theo quy định của Bộ Y tế.
• Tác dụng phụ xảy ra vì lo lắng khi đi tiêm chủng: thông thường trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ khi đi tiêm vắc xin đều có chung nỗi sợ “kim tiêm” do sợ đau, điều này khiến trẻ luôn trong trạng thái lo lắng, hoảng sợ. Thậm chí một số trẻ còn gào khóc, tim đập nhanh, chân tay lạnh cóng và bám víu vào người bố mẹ. Theo nhiều nghiên cứu, nỗi sợ này có thể khiến trẻ mất ngủ và trở nên thu mình, né tránh gặp bác sĩ kể cả khi trẻ lớn lên sau này.
• Tác dụng phụ xảy ra do trùng hợp ngẫu nhiên: là tác dụng phụ xảy ra ngay tại thời điểm tiêm vắc xin trùng hợp ngẫu nhiên với bệnh lý khác như đột tử, sặc sữa, nhiễm trùng hệ hô hấp, tiêu hóa, thần kinh,... không liên quan đến chất lượng vắc xin hay sai sót trong quá trình tiêm chủng hay tâm lý lo lắng trước tiêm.

Chính vì vậy, quy trình tiêm chủng an toàn theo quy định của Bộ Y tế đủ 3 giai đoạn: trước, trong và sau tiêm chủng (1) là rất cần thiết và quan trọng để kiểm soát và giảm thiểu tối đa các tác dụng phụ của vắc xin 6 trong 1. Cụ thể:

• Trước khi tiêm chủng: Khám sàng lọc, tư vấn cho đối tượng tiêm chủng. Trường hợp đối tượng tiêm chủng là trẻ em thì việc tư vấn được thực hiện với bố mẹ hoặc người giám hộ của trẻ;
• Trong khi tiêm chủng: Thực hiện tiêm chủng theo đúng chỉ định, bảo đảm an toàn;
• Sau khi tiêm chủng: Theo dõi người được tiêm chủng ít nhất 30 phút sau tiêm chủng và hướng dẫn gia đình hoặc đối tượng tiêm chủng để tiếp tục theo dõi ít nhất 24 giờ sau tiêm chủng.

Các phản ứng sau tiêm 6in1

Thống kê cho thấy, sau khi tiêm vắc xin 6 trong 1, trẻ nhỏ có thể xuất hiện một số tác dụng phụ không kéo dài và không cần điều trị đặc biệt, vì đó là đáp ứng miễn dịch của cơ thể. Cụ thể:

Phản ứng phụ thường gặp

• Sưng, đau, đỏ tại vết tiêm
• Nổi cục cứng (sau khoảng 1-3 tuần sẽ tự khỏi)
• Sốt
• Quấy khóc
• Biếng ăn, bú kém
• Nôn ói
• Tiêu chảy

⇒ Tham khảo thêm: Bé tiêm 6 trong 1 không bị sốt: Bình thường hay bất thường?

Phản ứng phụ hiếm gặp khi tiêm vắc xin 6 trong 1

• Sốt cao co giật
• Sốc phản vệ

⇒ Tham khảo thêm: Trẻ phát ban sau tiêm phòng 6in1 có nguy hiểm không? Xử lý thế nào?

Cách xử lý các phản ứng sau tiêm 6 trong 1

Bên cạnh việc hiểu rõ các phản ứng sau tiêm 6in1 thì nhiều bố mẹ cũng rất quan tâm đến việc xử lý các phản ứng sau tiêm như thế nào, chăm sóc trẻ ra sao để trẻ giảm bớt sự khó chịu, mau chóng phục hồi sức khỏe và đặc biệt là can thiệp kịp thời nếu có sự cố bất lợi xảy ra. Các chuyên gia cho biết, sau tiêm trẻ có thể xuất hiện một số phản ứng sau tiêm 6in1, bố mẹ có thể áp dụng một số phương pháp chăm sóc khoa học dưới đây để giúp trẻ giảm bớt sự khó chịu và thoải mái hơn sau tiêm chủng:

• Để xử trí các phản ứng sau tiêm 6in1 tại vị trí tiêm như sưng, đau, đỏ, nổi cục cứng, bố mẹ hoặc người giám hộ trẻ có thể áp dụng phương pháp chườm mát nhẹ nhàng để giảm thiểu triệu chứng khó chịu. Đồng thời, bố mẹ nên ưu tiên cho trẻ mặc quần áo chất liệu mềm, mỏng, thoáng mát, thấm hút mồ hôi tốt như cotton để tránh cọ xát vào vị trí tiêm gây đau. Khi bế trẻ, tránh tì đè mạnh vào vết tiêm. Lưu ý tuyệt đối không chườm nóng, thoa dầu gió, đắp khoai tây, lá cây, nặn chanh lên vết tiêm hay sử dụng các bài thuốc dân gian vì có thể gây nhiễm trùng dẫn đến hoại tử.
• Để xử trí các phản ứng sau tiêm 6in1 xuất hiện toàn thân như sốt, quấy khóc, biếng ăn, bú kém, nôn ói, tiêu chảy… bố mẹ có thể cho trẻ uống thuốc hạ sốt theo liều lượng được bác sĩ chỉ định, lau người cho trẻ bằng nước ấm để hỗ trợ hạ nhiệt. Ưu tiên chế biến các món ăn trẻ yêu thích và có dạng lỏng như cháo, súp, canh, có thể chia nhỏ thành nhiều bữa ăn trong ngày để giúp trẻ dễ ăn, cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ mau chóng phục hồi sức khỏe.
• Trong trường hợp, trẻ xuất hiện các phản ứng sau tiêm 6in1 bất thường như sốt cao kéo dài khó hạ, khó thở, tức ngực, thở rít, ngưng thở, toàn thân tím tái, quấy khóc dữ dội và kéo dài, sốc phản vệ hay hội chứng sốc nhiễm độc… bố mẹ hoặc người giám hộ cần khẩn trương đưa trẻ đến bệnh viện hoặc các cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời. Tuy nhiên, ghi nhận từ CDC và FDA các phản ứng nghiêm trọng sau tiêm đối với vắc xin 6 trong 1 là rất hiếm gặp. So với những lợi ích to lớn mà vắc xin 6 trong 1 mang lại thì tỷ lệ xảy ra các trường hợp nguy hiểm là không đáng kể.

⇒ Tham khảo thêm: Trẻ bị ho sau khi tiêm phòng 6 trong 1 có nguy hiểm không?

Cách hạn chế các tác dụng phụ khi tiêm vắc xin 6 trong 1

1. Đảm bảo tuân thủ quy trình tiêm chủng an toàn

Đảm bảo tuân thủ quy trình tiêm chủng an toàn là yếu tố đầu tiên để hạn chế được phản ứng sau tiêm 6in1 cũng như tăng hiệu quả bảo vệ của vắc xin. Theo quy định của nhà sản xuất, vắc xin 6 trong 1 cần được bảo quản nghiêm ngặt ở nhiệt độ 2 – 8 độ C trong kho lạnh đạt chuẩn GSP, nếu vắc xin bị đông băng thì cần loại bỏ. Trước, trong và sau tiêm chủng, bác sĩ và điều dưỡng viên cần thực hiện đúng và đầy đủ các bước khám sàng lọc, tư vấn tiêm chủng phù hợp, tiêm đúng loại, đúng liều lượng, đúng đường tiêm và trẻ cần ở lại điểm tiêm chủng tối thiểu 30 phút để được theo dõi sức khỏe.

2. Ghi nhớ tiền sử dị ứng của trẻ

Bố mẹ hoặc người giám hộ trẻ có trách nhiệm ghi nhớ các tiền sử dị ứng của trẻ đối với thực phẩm, thuốc, vắc xin và trao đổi cụ thể với bác sĩ trong quá trình khám sàng lọc. Bên cạnh việc khám sức khỏe trước tiêm thì đây là những căn cứ rất quan trọng mà bố mẹ cung cấp để giúp bác sĩ có chỉ định tiêm hoặc hoãn tiêm đối với vắc xin 6 trong 1.

3. Tham khảo ý kiến của bác sĩ khi tiêm phòng

Bố mẹ hoặc người giám hộ trẻ cũng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trong trường hợp trẻ đang mắc bệnh lý nào đó, trẻ bị suy giảm hệ miễn dịch, trẻ đang sốt mọc răng, tiêu chảy… để xem xét các yếu tố rủi ro và có lợi, các tác dụng phụ có thể xảy ra trước khi quyết định tiêm vắc xin cho trẻ.

Địa chỉ tiêm chủng vắc xin 6 trong 1 an toàn, ít đau cho bé

Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC với hàng trăm trung tâm tiêm chủng quy mô lớn trải dài từ Nam ra Bắc tự hào là “địa chỉ tiêm chủng vàng” uy tín, chất lượng cho hàng chục triệu trẻ em và người lớn Việt Nam tiêm vắc xin phòng bệnh an toàn. VNVC sở hữu danh mục vắc xin đa dạng, đa chủng loại với hơn 50 loại vắc xin phòng hơn 40 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho mọi lứa tuổi. 100% vắc xin tại VNVC được bảo quản nghiêm ngặt trong hệ thống kho lạnh đạt chuẩn GSP và hệ thống dây chuyền lạnh (Cold chain) giúp vắc xin luôn được bảo quản trong nhiệt độ tiêu chuẩn từ 2-8 độ C, đảm bảo cấu trúc cũng như hiệu lực bảo vệ của vắc xin luôn ở mức tốt nhất. VNVC cũng là đơn vị tiêm chủng  xây dựng và vận hành quy trình tiêm chủng an toàn do Bộ Y tế quy định với 8 bước an toàn, khoa học, khép kín: trước, trong và sau khi tiêm chủng, đảm bảo hiệu quả của vắc xin và an toàn cho người sử dụng.

VNVC còn sở hữu nguồn nhân lực chất lượng cao, giàu kinh nghiệm, được đào tạo bài bản và tái đào tạo thường xuyên. 100% bác sĩ trưởng, bác sĩ khám sàng lọc và điều dưỡng viên được cấp chứng chỉ an toàn tiêm chủng, thấu hiểu tâm lý trẻ nhỏ và thành thạo kỹ năng tiêm giảm đau, giúp Khách hàng luôn cảm thấy thoải mái, nhẹ nhàng trước từng mũi tiêm. Toàn bộ Khách hàng đến tiêm chủng được bác sĩ có chuyên môn khám sàng lọc miễn phí trước tiêm và chỉ định loại vắc xin phù hợp.

Ngoài ra, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC còn cam kết bình ổn giá, không tăng giá kể cả trong thời điểm khan hiếm vắc xin, ưu đãi, quà tặng hấp dẫn và nhiều tiện ích miễn ích đi kèm như miễn phí: sổ tiêm chủng, khám sàng lọc, khu vui chơi sinh động, nước uống sạch, quầy sạc điện thoại, tã bỉm, giữ xe miễn phí,...  Đặc biệt, là sự kiện ra mắt ứng dụng trợ lý tiêm chủng “VNVC Mobile App” tại Việt Nam giúp Khách hàng tra cứu lịch sử tiêm chủng một cách dễ dàng, nhanh chóng, chủ động quản lý thời gian cũng như kiểm soát lịch tiêm chủng trọn đời của trẻ, bản thân và gia đình để không bỏ lỡ bất kỳ cột mốc tiêm chủng quan trọng nào.

Để đặt lịch tiêm chủng vắc xin cho trẻ em và người lớn tại Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC, Quý Khách hàng có thể gọi tới Hotline 028 7102 6595, nhắn tin cho Fanpage VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn hoặc liên hệ trực tiếp Hệ thống các trung tâm tiêm chủng VNVC.

Phản ứng sau tiêm 6in1 xảy ra ở trẻ sau tiêm chủng là không thể tránh khỏi. Tuy nhiên các phản ứng phụ này là dấu hiệu tốt cho thấy hệ thống miễn dịch đã được kích hoạt để bảo vệ cơ thể, thường không gây nguy hiểm đến tính mạng khi được kiểm soát tốt. Vì vậy, bố mẹ cần chủ động cho trẻ tiêm vắc xin đầy đủ và đúng lịch theo khuyến cáo của Bộ Y tế để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi các bệnh truyền nhiễm, nâng cao chất lượng cuộc sống.