Quy trình bảo quản vacxin: Những yêu cầu đặc biệt quan trọng

14:35 17/05/2023

Giám đốc Y khoa
Hệ thống tiêm chủng VNVC
Quy trình bảo quản vacxin là một yếu tố cực kỳ quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng và hiệu quả của vắc xin cũng như quy trình tiêm chủng. Vắc xin tốt nhất là vắc xin được bảo quản trong hệ thống kho lạnh đạt chuẩn quốc tế GSP, hệ thống dây chuyền lạnh Cold Chain và được thực hiện trong quy trình tiêm chủng an toàn. Việc lưu trữ và vận chuyển đúng quy trình sẽ bảo vệ toàn vẹn chất lượng vacxin, đảm bảo sự an toàn và hiệu quả tối đa cho người được tiêm.

1. Tìm hiểu về vắc xin
1.1. Vắc xin là gì và cách hoạt động của vắc xin?
Vắc xin là chế phẩm sinh học đặc biệt có chứa kháng nguyên tạo cho cơ thể khả năng đáp ứng miễn dịch được dùng với mục đích phòng và chống lại các tác nhân gây bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
Vắc xin thường được trải qua các quy trình khoa học nhằm xử lý để loại bỏ kháng nguyên gây bệnh nhưng vẫn giữ lại đặc tính kích thích hệ thống miễn dịch. Vắc xin có thể được sản xuất từ các tác nhân gây bệnh như virus bị làm suy yếu, bị giảm độc lực hoặc bất hoạt bằng các phương pháp đặc biệt hoặc được tạo ra từ các thành phần của chúng.
Vắc xin hoạt động dựa trên cơ chế vận hành của hệ thống miễn dịch của cơ thể. Khi virus hoặc vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể, hệ thống miễn dịch sẽ kích hoạt các phản ứng phòng vệ để nhận biết, tiêu diệt và loại bỏ chúng ra khỏi cơ thể. Những dấu hiệu như ho, hắt hơi, nhiễm trùng hay sốt là những biểu hiện đáp trả của hệ miễn dịch. Đây chính là thời điểm hệ miễn dịch đang chiến đấu, ngăn chặn và đẩy các tác nhân gây hại ra khỏi cơ thể.
Tương tự cơ chế này, khi vắc xin được tiêm vào cơ thể, các kháng nguyên đặc hiệu chứa trong vắc xin sẽ kích thích hệ thống miễn dịch phản ứng và sản xuất ra các kháng thể tương ứng. Những kháng thể này sẽ làm cho tác nhân gây bệnh không thể xâm nhập vào cơ thể và/hoặc giúp cơ thể tiêu diệt tác nhân này nếu chúng xâm nhập vào cơ thể người tiêm. Đồng thời trong hệ miễn dịch của người có các tế bào miễn dịch đặc biệt như Tế bào lympho B và Tế bào lympho T ngoài việc tạo ra kháng thể để tiêu diệt tác nhân gây bệnh, đồng thời lưu giữ thông tin về đặc tính cấu trúc của chúng giúp việc phòng ngừa chúng trong tương lai.

1.2. Tầm quan trọng của việc bảo quản vacxin đúng cách
Bảo quản vắc xin đúng cách là hoạt động rất quan trọng không chỉ đảm bảo tính hiệu quả của vắc xin, tính an toàn của quy trình tiêm chủng mà còn bảo vệ sức khỏe, cơ hội và quyền lợi được phòng bệnh hiệu quả cho tất cả mọi người.
- Đảm bảo giữ gìn trọn vẹn tính hiệu quả của vắc xin: Vắc xin không được bảo quản đúng cách sẽ dẫn đến tình trạng giảm thiểu đáng kể chất lượng, tính hiệu quả và an toàn của vắc xin. Điều này có thể dẫn đến việc vắc xin không đủ hiệu quả để bảo vệ người được tiêm chủng khỏi bệnh, thậm chí gây ra các phản ứng phụ không mong muốn.
- Tiết kiệm chi phí: Bảo quản vắc xin đúng cách có thể giảm thiểu tỷ lệ hư hỏng và tiêu hủy vắc xin.
- Tăng tính tiếp cận của người dân với vắc xin: do được bảo quản đúng cách nên việc hư hỏng sẽ được hạn chế tối đa, số lượng người dân được tiêm chủng cũng sẽ được tăng lên. Nguồn cung ứng bền vững, giúp cho an ninh cung ứng vắc xin được đảm bảo.

2. Quy trình bảo quản vacxin đúng cách đang được áp dụng tại VNVC
Tại VNVC, vắc xin sẽ được đảm bảo an toàn từ khâu bảo quản tại kho lạnh đến khâu vận chuyển, đưa về kho lẻ tại các trung tâm, chuyển về tủ lạnh chuyên dụng tại phòng tiêm cho đến khi đưa vào sử dụng cho Khách hàng. 100% vắc xin tại VNVC bảo quản theo các tiêu chuẩn về thực hành bảo quản thuốc tốt (Good Storage Practices - GSP) cùng với hệ thống dây chuyền lạnh (Cold chain) và trang thiết bị chuyên dụng như kho lạnh, xe lạnh, tủ lạnh và thùng lạnh, các thiết bị hiện đại theo dõi nhiệt độ bảo quản vắc xin nghiêm ngặt và cảnh báo khi nhiệt độ không đảm bảo theo yêu cầu nhằm đảm bảo điều kiện bảo quản và lưu trữ tối ưu cho vắc xin.
2.1. Bảo quản vắc xin trong quá trình vận chuyển
VNVC là đơn vị có hệ thống xe lạnh vận chuyển chuyên nghiệp đạt chuẩn GSP. Với hệ thống gần 40 xe lạnh bảo quản và vận chuyển vắc xin chuyên dụng quy mô lớn trên toàn quốc, xe lạnh VNVC được ví như những kho lạnh bảo quản vắc xin di động, có khả năng cung cấp vắc xin cho hàng trăm trung tâm tiêm chủng lớn trên toàn quốc, đảm bảo vắc xin nguyên vẹn về chất lượng ngay cả trong quá trình vận chuyển.
Hệ thống xe lạnh được thiết kế đặc biệt để đảm bảo tính toàn vẹn của vắc xin trong suốt quá trình vận chuyển trong điều kiện nhiệt độ lý tưởng. Mỗi xe lạnh có thể chứa hàng chục nghìn liều vắc xin, được kiểm soát nhiệt độ nghiêm ngặt bằng các thiết bị với công nghệ tiên tiến hàng đầu kết nối với hệ thống phần mềm quản trị theo dõi vắc xin hiện đại, có định vị GPS và các công cụ đối chiếu.
Tận dụng các điều kiện này, VNVC có thể hoạt động cấp phát và vận chuyển vắc xin với số lượng lớn, đảm bảo an toàn và chất lượng cao đến mọi vùng miền trên khắp cả nước mọi lúc, mọi nơi 24/7, đáp ứng đầy đủ mọi nhu cầu sử dụng và có thể đáp ứng tối đa tình huống khẩn cấp trong các thời điểm dịch bệnh bùng phát, thiên tai hoặc các tình huống khác.
Ngoài ra, trong quá trình vận chuyển, vắc xin được VNVC bảo quản nghiêm ngặt, đảm bảo chất lượng cao trước khi đến tay người tiêm thông qua các tiêu chí khác bao gồm:
- Bảo quản vắc xin trong điều kiện đảm bảo vệ sinh tuyệt đối: Tại VNVC, việc bảo quản vắc xin trong điều kiện vệ sinh kiểm soát tối đa là một trong những tiêu chí quan trọng hàng đầu để đảm bảo tính an toàn và hiệu quả của vắc xin. Nếu vắc xin bị ô nhiễm bởi các vi sinh vật hoặc các yếu tố từ bên ngoài khác, có thể tác động đến hiệu quả của vắc xin.
- Quan sát nhiệt độ: Mỗi thùng xe vận chuyển vắc xin của VNVC được gắn 6 thiết bị theo dõi nhiệt độ (datalogger) để quản lý và giám sát nhiệt độ theo thời gian. Trên xe có màn hình theo dõi nhiệt độ được tích hợp ở buồng lái. Đây cũng là căn cứ để bộ phận kiểm định tại VNVC đánh giá chất lượng vắc xin trong quá trình vận chuyển, đảm bảo đủ tiêu chuẩn nhập kho.
- Kiểm tra thường xuyên: Trong suốt hành trình vận chuyển, nhiệt độ thùng lạnh trong xe vận chuyển thường xuyên được kiểm tra thông qua màn hình hiển thị ở buồng lái. Tài xế là người được đào tạo chuyên môn để đủ nghiệp vụ xử lý, giám sát và báo cáo các vấn đề liên quan đến sự cố vắc xin trong quá trình vận chuyển nhằm có biện pháp xử lý kịp thời. .
- Chú ý đến điều kiện ánh sáng và độ ẩm: Các loại vắc xin đều có yêu cầu về ánh sáng và độ ẩm nhất định khi bảo quản. Toàn bộ hệ thống xe lạnh vận chuyển vắc xin của VNVC đều được đồng bộ sử dụng các thiết bị đo độ ẩm và ánh sáng để kiểm tra trước, trong và sau khi vận chuyển. Khi có lệnh cấp phát, vắc xin được đóng gói vào thùng lạnh với đá gel giúp giữ nhiệt ổn định ở mức +2 đến +8 độ C.

2.2. Bảo quản vaccine trước khi sử dụng
Tại VNVC, vắc xin trước khi sử dụng được bảo quản trong quy trình phức tạp, thiết kế vô cùng công phu với quy mô lớn, tốn kém và được đảm bảo tuân thủ thực hiện nghiêm ngặt. Cụ thể:
Dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain): Đây là một hệ thống trang thiết bị chuyên dụng bao gồm kho lạnh, xe lạnh, tủ lạnh và thùng lạnh giúp bảo quản và lưu trữ vắc xin trong điều kiện tối ưu theo tiêu chuẩn của nhà sản xuất. Tất cả các kho lạnh trong hệ thống đều được trang bị thiết bị làm lạnh đạt chuẩn quốc tế GSP, với công suất, mật độ và thiết kế tiêu chuẩn để đảm bảo việc đồng nhất nhiệt độ ở tất cả các vị trí.
Hệ thống kỹ thuật cũng được VNVC thẩm định trước và trong quá trình sử dụng với các tiêu chuẩn cao cấp nhất để đảm bảo an toàn trong việc tiêm chủng cho hàng triệu khách hàng. Hệ thống dây chuyền lạnh cũng giúp VNVC tổ chức, vận chuyển, cấp phát và điều chuyển vắc xin đến các trung tâm trên toàn quốc ngay trong ngày, hạn chế tối đa tình trạng thiếu hụt hay khan hiếm vắc xin như nhiều đơn vị khác.
Hệ thống kho lạnh bảo quản đạt chuẩn GSP: VNVC sở hữu 4 tổng kho lạnh và hàng trăm kho lạnh có nhiệt độ bảo quản từ 2 - 8°C, trải dài khắp các tỉnh thành trên toàn quốc. Đặc biệt, VNVC sở hữu 4 kho lạnh âm sâu đạt chuẩn quốc tế với khả năng bảo quản các loại vắc xin có yêu cầu đặc biệt ở nhiệt độ âm sâu đến -86°C. Mỗi kho lạnh âm sâu đi kèm với một kho rã đông chuyên dụng được kiểm soát nhiệt độ nghiêm ngặt ở điều kiện nhiệt độ tiêu chuẩn, đảm bảo an toàn và đúng cách khi rã đông vắc xin trước khi sử dụng.
100% trung tâm tiêm chủng VNVC đều trang bị kho lạnh và thiết bị bảo quản vắc xin đạt chuẩn GSP, đảm bảo bảo quản vắc xin ngắn hạn hoặc dài hạn theo đúng tiêu chuẩn của nhà sản xuất. Với quy mô hệ thống kho lạnh “khổng lồ” này, VNVC có thể bảo quản hơn 400 triệu liều vắc xin cùng một thời điểm và 3 triệu liều vắc xin có yêu cầu bảo quản khắt khe, phức tạp lên đến -86 độ C.
Để đảm bảo an toàn cho vắc được lưu giữ trong kho lạnh ở mức cao nhất, mỗi kho bảo quản vắc xin tại VNVC đều sở hữu tối thiểu 2 nguồn điện bao gồm điện lưới quốc gia và máy phát điện công suất lớn để cung cấp điện dự trữ trong tối đa 72 giờ khi có sự cố ngoài ý muốn xảy ra. Ngoài ra, VNVC còn sử dụng các xe phát điện dự phòng lưu động cho trường hợp khẩn cấp.
VNVC cũng được trang bị hệ thống phần mềm giám sát và cảnh báo hiện đại để theo dõi từng lọ, lô vắc xin. Các lô vắc xin đặc biệt được lưu trữ trong khu vực riêng được gọi là khu vực biệt trữ, theo dõi và giám sát toàn thời gian (real time) bởi hệ thống camera an ninh và cảnh báo âm thanh tại chỗ, tin nhắn, email đến các chuyên gia đã được phân công.
Khác với các cơ sở tiêm chủng sử dụng tủ lạnh thông thường (gia dụng) để lưu trữ vắc xin, VNVC đã đầu tư mạnh tay cho việc trang bị tủ bảo quản vắc xin chuyên dụng cho tất cả phòng tiêm. Hệ thống này được trang bị đồng bộ các thiết bị ghi nhận nhiệt độ tự động và camera giám sát để giữ cho vắc xin luôn ở nhiệt độ an toàn. Việc bảo quản và sử dụng an toàn vắc xin không chỉ gắt gao về nhiệt độ và kiểm soát hạn sử dụng, mà còn bao gồm quy trình kiểm tra, đối chiếu vắc xin với Khách hàng tại phòng tiêm. Tại VNVC, ngay cả một lọ vắc xin bị nghiêng, đổ dù chưa mở nắp, cũng sẽ không được sử dụng và điều này được thực hiện quyết liệt từ khâu đào tạo an toàn tiêm chủng, bao gồm thực hành tiêm chủng, giám sát, theo dõi, kiểm soát lô dùng, hạn dùng.
VNVC đã đầu tư vào một hệ thống phần mềm quản lý hàng hóa hiện đại để kiểm soát hạn sử dụng của vắc xin. Hệ thống này cho phép theo dõi đến từng lọ vắc xin với đầy đủ thông tin cần thiết và có cảnh báo hạn sử dụng vắc xin. Ngoài ra, hệ thống còn giúp điều phối cung ứng phù hợp với tồn kho và nhu cầu sử dụng.
⇒ Bạn có thể xem thêm: Bảo quản vắc xin tại phòng tiêm như thế nào?
Trong quy trình kiểm soát hạn sử dụng vắc xin, VNVC còn trang bị một hệ thống phần mềm chốt chặn được sử dụng để giám sát toàn bộ quy trình, các bộ phận liên quan không thể thực hiện các thao tác xuất, nhập kho các loại vắc xin đã được cảnh báo về hạn sử dụng. Điều này cho phép VNVC chặt chẽ kiểm soát và phát hiện kịp thời các vắc xin sắp hết hạn sử dụng để có thể xử lý bằng cách chuyển vào khu vực biệt trữ ngay lập tức để đợi thực hiện hoàn, hủy theo quy định và theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Hệ thống quản lý và cảnh báo hạn sử dụng vắc xin được đặt ở cả kho tổng và kho lẻ, hình thành nên một “bức tường sàng lọc” với nhiều lớp kiểm soát chặt chẽ, sẽ không cho phép chuyển vắc xin hết hạn sử dụng đến phòng tiêm chủng.
⇒ Tìm hiểu thêm về: Vắc xin đông khô là gì? Các loại phổ biến hiện nay

2.3. Bảo quản vacxin sau khi sử dụng
Sau khi tiêm chủng cho khách hàng tại VNVC, điều dưỡng sẽ đề nghị khách hàng giữ lại vỏ hộp giấy và tờ hướng dẫn sử dụng để tham khảo thông tin. Xilanh hoặc vỏ lọ sử dụng cũng cần được giữ lại để tiêu hủy theo quy định. Việc thu lại vỏ lọ vắc xin là bắt buộc đối với cơ sở tiêm chủng nhằm tuân thủ quy định về thu hồi và xử lý rác thải y tế.
Đối với vắc xin chưa sử dụng vào cuối mỗi ngày, VNVC thu hồi và lưu trữ toàn bộ vắc xin đang được bảo quản tại tủ lạnh chuyên dụng về kho lạnh để bảo bản theo tiêu chuẩn đạt GSP ở từng trung tâm tiêm chủng. Điều này đảm bảo rằng 100% vắc xin được sử dụng tại VNVC là vắc xin chất lượng cao và an toàn. Vắc xin đã hết hạn sử dụng hoặc không đủ điều kiện sử dụng sẽ được chuyển đến khu vực biệt trữ và xử lý theo quy trình của VNVC và theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Các biện pháp này giúp VNVC đảm bảo an toàn cho người tiêm chủng và đạt được chất lượng vắc xin tốt nhất.
Khi các vắc xin đã hết hạn, VNVC sẽ tiến hành xử lý đúng cách để đảm bảo sự an toàn cho người sử dụng và giảm thiểu tác động đến môi trường thông qua các hành động nhanh chóng như:
- Vắc xin hết hạn bị chặn ngay tại các chốt bằng hệ thống phần mềm kiểm soát vắc xin, các vắc xin còn lại sau đó tiếp tục được trải qua nhiều khâu kiểm soát, sàng lọc bởi nhiều thiết bị công nghệ tiên tiến hàng đầu cùng sự can thiệp của các chuyên gia trực chiến tại các kho vắc xin chuẩn GSP tại mỗi trung tâm tiêm chủng của VNVC trên cả nước.
- Các vắc xin đã được xác định là hết hạn hoặc không đạt đầy đủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của VNVC và Bộ Y tế sẽ được chuyển đến khu vực lưu trữ riêng biệt và được phân loại vào đúng vị trí trong khu vực biệt trữ này, song phải tuân thủ quy trình của VNVC cùng hướng dẫn của Bộ Y tế để xử lý.
⇒ Xem thêm: Thế nào là quy trình tiêm chủng an toàn?
3. Các phương pháp kiểm tra tình trạng bảo quản vắc xin
Trước khi tiêm, tại phòng tiêm, các phương pháp kiểm tra và đối chiếu trước khi tiêm chủng tại phòng tiêm của VNVC đều được thực hiện bài bản, bám sát quy trình nghiêm ngặt, hướng tới sự toàn vẹn của vắc xin trước khi sử dụng, đảm bảo sự an toàn và chính xác của quá trình tiêm chủng, giúp khách hàng được tiêm đúng loại vắc xin đạt chất lượng cao. VNVC xây dựng một quy trình kiểm tra, kiểm soát, sàng lọc và loại bỏ các vắc xin hết hạn sử dụng ngay từ những kho, trước khi đến tới phòng tiêm chủng, nhằm đảm bảo tối đa sự an toàn và hiệu quả của vắc xin đối với Khách hàng.
Tiêm chủng tại VNVC, 100% Khách hàng được đối chiếu, giám sát quy trình tiêm chủng của điều dưỡng, bao gồm giới thiệu các thông tin quan trọng như tên vắc xin, tác dụng phòng bệnh, nhà sản xuất, nước sản xuất, ngày sản xuất, hạn sử dụng, liều dùng, đường dùng... Nếu lọ vắc xin về mặt cảm quan có biểu thị các dấu hiệu như vẩn đục, lắng cặn, màu sắc và dung tích bất thường, tuyệt đối không được phép sử dụng. Để đảm bảo tính toàn vẹn và an toàn của quá trình tiêm chủng, Khách hàng được điều dưỡng VNVC khuyên nên lưu giữ vỏ hộp giấy của vắc xin để có thể tham khảo hướng dẫn sử dụng và thực hiện đối chiếu với chỉ định của bác sĩ và chắc chắn rằng họ đang được tiêm đúng loại vắc xin.
Sau đó, đến quy trình kiểm tra, kiểm soát và đối chiếu vắc xin. Điều dưỡng sẽ hướng dẫn Khách hàng phương pháp kiểm tra và đối chiếu vắc xin với các thông tin trên vỏ hộp, trên lọ vắc xin, kiểm tra tình trạng vỏ hộp vắc xin xem có bị móp méo hay rách nát không để đảm bảo tính toàn vẹn của vắc xin từ trong ra ngoài. Điều này giúp cả Khách hàng và điều dưỡng có thể đảm bảo rằng vắc xin không bị hỏng hoặc quá hạn sử dụng, đồng thời đảm bảo tính toàn vẹn của vắc xin trước khi sử dụng.
Khi vắc xin có dấu hiệu bất thường, việc xử lý phải được thực hiện theo quy trình của VNVC và hướng dẫn của Bộ Y tế đồng thời chuyển về khu biệt trữ vắc xin tại kho bảo quản.
⇒ Xem thêm: Xử lý vắc xin đã quá hạn như thế nào? [Giải đáp chi tiết]

4. Hậu quả của việc bảo quản vắc xin không đúng cách
Việc bảo quản vắc xin không đúng cách có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng, bao gồm:
- Nhiễm khuẩn: Vắc xin bị nhiễm khuẩn khi không được bảo quản đúng cách có thể gây ra nguy cơ nhiễm trùng và tổn thương cho người tiêm chủng.
- Gây ra các tác hại sức khỏe: Trong nhiều trường hợp, vắc xin không được bảo quản nghiêm ngặt được đưa đến phòng tiêm chủng và tiêm cho Khách hàng sẽ gây ra nhiều thiệt hại nghiêm trọng về sức khỏe, thậm chí là tính mạng.
- Mất tác dụng của vắc xin: Vắc xin cần được lưu trữ ở nhiệt độ thích hợp để đảm bảo hiệu quả và chất lượng ở mức cao nhất. Việc bảo quản không đúng cách có thể làm giảm hiệu quả của vắc xin hoặc làm mất đi tác dụng của nó.
- Lãng phí tài nguyên và tài chính: Mỗi liều vắc xin đều có giá trị kinh tế và công sức nghiên cứu để sản xuất ra. Việc bảo quản không đúng cách có thể làm cho vắc xin trở nên vô dụng, dẫn đến lãng phí tài nguyên và tài chính trong các công tác phòng ngừa bệnh tật.
- Mất niềm tin của người sử dụng: Việc bảo quản không đúng cách sẽ làm mất niềm tin của người dân đối với vắc xin, khiến người dân có xu hướng hình thành "làn sóng" từ chối tiêm chủng, kéo theo tỷ lệ tiêm chủng vắc xin trong cộng đồng tụt giảm nghiêm trọng, người dân không được bảo vệ chống lại những mối đe dọa từ các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, nhất là những đối tượng yếu thế như trẻ em, người lớn tuổi có bệnh lý nền mạn tính, phụ nữ có thai và người bị suy giảm hệ miễn dịch. Điều này đặc biệt nguy hiểm, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống cộng đồng và sự phát triển bền vững của quốc gia, nhân loại.
Chính vì thế, mỗi đơn vị tiêm chủng cần có trách nhiệm đảm bảo xây dựng hệ thống dây chuyền lạnh (Cold Chain) và thực hiện quy trình bảo quản vắc xin nghiêm ngặt, chặt chẽ, tuyệt đối tuân theo quy định và các hướng dẫn của Bộ Y tế cùng các chuyên gia, tổ chức y tế uy tín hàng đầu thế giới và trong nước nhằm đảm bảo tất cả vắc xin tiêm cho người dân là vắc xin an toàn, nguyên vẹn và chất lượng và hiệu lực.
5. Sử dụng vacxin hết hạn sử dụng gây ảnh hưởng gì đến cơ thể?
Sử dụng vắc xin đã hết hạn có thể gây ra nhiều tác động khác nhau đến sức khỏe. Các vắc xin đều được nghiên cứu và sản xuất để cung cấp khả năng tự sinh miễn dịch chống lại một loại bệnh cụ thể.
Khi một vắc xin hết hạn sử dụng, tính hiệu quả và chất lượng của vắc xin sẽ giảm dần, thậm chí có thể mất đi hoàn toàn, người tiêm chủng sẽ không được cung cấp đầy đủ miễn dịch để chống lại bệnh tật, nhất là các bệnh lý truyền nhiễm nguy hiểm. Ngoài ra, sử dụng vắc xin hết hạn cũng có thể gây ra các tác dụng phụ, bao gồm:
- Phản ứng dị ứng: Vắc xin hết hạn có thể gây kích ứng với người tiêm chủng như phát ban, sốt cao, li bì, suy giảm nhận thức, định hướng và thăng bằng,... Thậm chí, vắc xin hết hạn có thể gây ra các dị ứng nghiêm trọng hơn như co giật, hôn mê và tử vong.
- Nhiễm trùng khác: Vắc xin hết hạn có thể gây biến chất, làm thay đổi các phản ứng diễn ra bên trong cơ thể, tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ nhiễm trùng đa cơ quan.
- Tác động đến sức khỏe: Sử dụng vắc xin hết hạn có thể dẫn đến các rủi ro sức khỏe và ảnh hưởng tới sự phát triển của các tế bào miễn dịch.
⇒ Xem thêm:
6. Có những khó khăn nào trong việc bảo quản vắc xin
Bảo quản vắc xin là một quá trình rất quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng và hiệu quả của vắc xin, tuy nhiên cũng có nhiều khó khăn trong quá trình này mà không phải đơn vị nào cũng có thể làm được vì sự đầu tư lớn cả về chi phí, con người lẫn kinh nghiệm và tư vấn chuyên môn, trong đó các yếu tố quan trong gồm có:
- Yêu cầu đặc biệt về nhiệt độ: Hầu hết các loại vắc xin đều yêu cầu được bảo quản ở nhiệt độ thấp, thường là trong khoảng từ +2 đến +8°C, nhiều loại vắc xin khác có yêu cầu đặc biệt hơn, nhiệt độ bảo quản có thể lên đến -70°C. Việc đảm bảo nhiệt độ này trong suốt quá trình vận chuyển và lưu trữ là rất quan trọng cho việc đảm bảo chất lượng và hiệu quả của vắc xin.
- Điều kiện vận chuyển: Vắc xin là sinh phẩm vô cùng nhạy cảm, do đó trong suốt quá trình vận chuyển cần phải đảm bảo điều kiện vận chuyển đảm bảo an toàn cho vắc xin, ngăn ngừa việc bị va đập, rung giật quá mức, đảm bảo các yêu cầu về nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng,... Nếu quá trình vận chuyển không tốt sẽ ảnh hưởng xấu tới chất lượng của vắc xin.
- Thời gian lưu trữ: Vắc xin có thời hạn lưu trữ giới hạn, thường là từ vài tháng đến vài năm, phụ thuộc vào từng loại vắc xin. Việc lưu trữ quá lâu hoặc quá ngắn so với yêu cầu của nhà sản xuất cũng sẽ ảnh hưởng đến chất lượng và hiệu quả của vắc xin.
- Kinh phí: Việc bảo quản và vận chuyển vắc xin yêu cầu nhiều chi phí đầu tư cho hệ thống lưu trữ và vận chuyển nhiệt độ thấp, gây áp lực cho các đơn vị y tế có nguồn lực hạn chế.
- Đào tạo đội ngũ nhân lực chất lượng cao: Việc bảo quản vắc xin yêu cầu có kỹ năng và định kỳ đào tạo cho đội ngũ nhân lực có liên quan để đảm bảo quy trình lưu trữ, vận chuyển đúng quy trình và đảm bảo hiệu quả của vắc xin.

Quy trình bảo quản vacxin là một quy trình quan trọng giúp đảm bảo hiệu quả và tính an toàn của các loại vacxin ở mức cao nhất. Việc bảo quản vacxin đúng quy trình có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe cộng đồng, xã hội, nền kinh tế quốc gia và vấn đề ô nhiễm môi trường. Nhận thức rất sớm được tầm quan trọng này, VNVC từ khi thành lập cho đến thời điểm hiện tại, sau nhiều năm vận hành và hoạt động chuỗi hệ thống hàng trăm trung tâm tiêm chủng vẫn luôn tuân thủ đúng quy trình bảo quản vacxin nghiêm ngặt trong mọi hoạt động, đặt dưới sự giám sát của máy móc trang thiết bị hiện đại và kinh nghiệm quý báu của đội ngũ chuyên gia VNVC, nhằm hướng đến mục tiêu vì một cộng đồng được bảo vệ bởi vắc xin an toàn, chất lượng cao.







