Sốt xuất huyết chảy máu chân răng nguy hiểm không? [Góc giải đáp]

Sốt xuất huyết chảy máu chân răng xảy ra khi tình trạng sức khỏe của bệnh nhân mắc sốt xuất huyết tiến triển nặng, là một trong những biểu hiện của triệu chứng xuất huyết niêm mạc, nếu không được theo dõi và chăm sóc đúng cách, người bệnh có thể bị đe doạ tính mạng và có nguy cơ tử vong cao.

Nguyên nhân sốt xuất huyết chảy máu chân răng

Sốt xuất huyết chảy máu chân răng là một trong những dấu hiệu xảy ra do sự tác động tiêu cực của virus Dengue làm rối loạn chức năng tiểu cầu, khiến tiểu cầu bị giảm, gây ra những tổn thương ở mạch máu và mạch bạch huyết, khiến cho mao mạch giãn mỏng và rất dễ bị nứt vỡ, gây ra tình trạng xuất huyết dưới da. Một trong những biểu hiện của tình trạng xuất huyết dưới da này là xuất huyết niêm mạc, điển hình là chảy máu chân răng.

Theo số liệu của Viện Y Tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH Hoa Kỳ), trong tổng số các trường hợp bị mắc sốt xuất huyết, có đến 30% trường hợp bị tổn thương niêm mạc miệng (1). Các triệu chứng có thể xuất hiện trong niêm mạc miệng bao gồm: mụn nước trên vòm miệng, nổi ban đỏ ở lưỡi, môi, xuất huyết trên màng lưỡi nhầy, xuất hiện nhiều mảng sần sùi màu nâu trên niêm mạc miệng khiến chảy máu tự phát ở phần nướu, dễ gây chảy máu chân răng.

Tình trạng sốt xuất huyết ra máu chân răng thường xuất hiện cùng các triệu chứng điển hình khác của bệnh sốt xuất huyết như đau nhức khớp và các cơ, đau nhức vị trí sau hốc mắt, đau đầu dữ dội,… Các tình trạng này xuất hiện đồng nghĩa với việc người bệnh đang ở giai đoạn sốt, sắp tiến đến giai đoạn nghiêm trọng, có thể dẫn đến tử vong.

Sốt xuất huyết chảy máu chân răng nguy hiểm không?

Sốt xuất huyết chảy máu chân răng là một vấn đề nghiêm trọng. Chảy máu chân răng trong thời kỳ mắc sốt xuất huyết biểu thị cho tình trạng bệnh lý đang diễn biến trầm trọng. Ngoại trừ những trường hợp bệnh nhân bị sâu răng thường xuyên, bị viêm nha chu từ trước. Tình trạng chảy máu chân răng trong khi bị sốt xuất huyết nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như:

• Mất nhiều máu, làm cho cơ thể suy nhược, khiến cho tình trạng sốt xuất huyết trở nên trầm trọng hơn.
• Huyết tương rò rỉ ra khỏi lòng mạch, khiến thành mạch tăng tính thấm, tràn dịch màng phổi, máu cô đặc lại, có thể dẫn đến tình trạng hạ huyết áp, sốc, trụy tim,…
• Đối với những trường hợp nặng hơn, bệnh nhân sốt xuất huyết chảy máu chân răng còn đi kèm với tình trạng xuất huyết não vô cùng nguy hiểm, nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, nguy cơ cao sẽ dẫn đến tử vong.

Sốt xuất huyết bị chảy máu chân răng thường diễn ra ở giai đoạn nào?

Chảy máu chân răng thường diễn ra ở giai đoạn đầu tiên của bệnh sốt xuất huyết – giai đoạn sốt. Đây là giai đoạn bắt đầu ngay sau khi thời kỳ ủ bệnh từ 4 đến 7 ngày, thậm chí là 14 ngày kết thúc, người bệnh sẽ xuất hiện triệu chứng sốt, có thể sốt cao đến 40 độ C.

Trong giai đoạn sốt, bệnh nhân sẽ xuất hiện thêm các triệu chứng đi kèm bên cạnh biểu hiện sốt cao như: chảy máu chân răng, chảy máu mũi, phát ban, da xung huyết, đau họng đau đầu, chán ăn, buồn nôn, đau nhức xương khớp và các cơ,…

Trong nhiều trường hợp nghiêm trọng hơn, ngoài chảy máu chân răng và chảy máu mũi, người bệnh còn có tình trạng xuất huyết nội tạng nghiêm trọng, gây ra các bệnh như đau tức gan, thượng vị, sởn lạnh toàn thân, nôn ra máu, nôn mửa bất thường,…

Sau khi kết thúc giai đoạn sốt, tình trạng chảy máu chân răng vẫn chưa chấm dứt mà có thể kéo dài cho đến giai đoạn tiếp theo. Ở giai đoạn này, tình trạng xuất huyết có thể xảy ra và trở nên nghiêm trọng hơn, biểu hiện qua các triệu chứng xuất huyết niêm mạc và xuất huyết nội tạng, gây ra chảy máu chân răng, ho ra máu, đi ngoài phân đen, phân lẫn máu, chảy máu bất thường ở âm đạo, rong kinh,…

Điều trị sốt xuất huyết chảy máu chân răng

1. Ngăn ngừa mất nước

Người mắc bệnh sốt xuất huyết rất dễ bị thoát nước thông qua tuyến mồ hôi và đường tiểu, khi cơ thể thiếu nước, tình trạng bệnh lý càng trở nên nghiêm trọng, người bệnh trở nên khó chịu, mệt mỏi, li bì và uể oải hơn. Vì thế, cần ngăn ngừa mất nước, bổ sung nước liên tục bằng cách uống nước lọc một lượng nhiều hơn bình thường và tăng cường bổ sung chất điện giải.

Khi sốt cao, có thể cho người bệnh uống oresol, các loại nước ép trái cây (chanh, bưởi, cam, dừa, kiwi, chuối,…) và nước ép rau củ quả để hỗ trợ phục hồi sức khỏe và tăng cường kháng thể nhanh chóng. Không nên uống các loại nước ép có màu đỏ như dưa hấu, củ dền, thanh long, vì rất khó để phân biệt với triệu chứng nôn ra máu khi bệnh nhân xuất hiện tình trạng nôn mửa liên tục.

Không sử dụng các loại nước sẫm màu, các loại nước có chứa cồn và đường hóa học như coca cola, pepsi, cà phê, rượu, bia,… vì đây là các loại nước có hại và một số loại nước có khả năng lợi tiểu, khiến người bệnh thoát nước nhanh hơn.

Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân không thể uống nước vì nhiều lý do khác nhau, có thể tiến hành truyền dịch qua tĩnh mạch để bổ sung nước, bù dịch bị mất. Tuy nhiên, không được truyền dung dịch NaCl 0.9% vì muối trong dung dịch có thể gây ra tình trạng mất nước trầm trọng hơn. Bên cạnh đó, không thực hiện truyền dịch tại nhà mà không nhận được sự hỗ trợ của các nhân viên y tế.

2. Giảm đau và hạ sốt

Trong giai đoạn sốt cao đột ngột và liên tục từ 39 đến 40 độ C, xuất hiện các triệu chứng đau nhức, tê bì chân tay và nhức mỏi cơ thể, có thể cho người bệnh sử dụng thuốc hạ sốt, giảm đau Paracetamol theo đúng liều lượng mà các bác sĩ đã chỉ định, vì uống quá liều có thể gây ra những tác dụng phụ đáng tiếc.

3. Truyền máu, bổ sung tiểu cầu

Tình trạng xuất huyết xảy ra khi bệnh nhân mắc sốt xuất huyết có lượng tiểu cầu liên tục giảm, gây mất máu nghiêm trọng do thiếu tiểu cầu, máu liên tục chảy ra mà không có dấu hiệu đông. Vì thế, cần thực hiện các phương pháp điều trị duy trì lượng máu và tiểu cầu ổn định trong giai đoạn bị sốt xuất huyết như truyền máu hay bổ sung tiểu cầu, hạn chế tình trạng máu khó đông, mất máu nhiều.

4. Nghỉ ngơi, theo dõi thường xuyên

Khi mắc bệnh sốt xuất huyết, thể trạng người bệnh rơi vào tình trạng kiệt quệ, mệt mỏi và đau nhức. Cần để người bệnh nghỉ ngơi, thư giãn và hạn chế vận động hoặc chỉ nên vận động nhẹ. Bởi các động tác vận động mạnh sẽ kích thích máu lưu thông quá mức, khiến cho tình trạng xuất huyết trở nên nặng hơn.

Nên cho người bệnh mặc đồ rộng rãi, mỏng nhẹ với chất liệu cotton thấm hút mồ hôi tốt để lượng mồ hôi tiết ra không làm cơ thể người bệnh bị bí, ảnh hưởng đến tình trạng sốt của người bệnh.

Hạn chế tối đa việc tắm rửa cho bệnh nhân, chỉ tắm khi thực sự cần thiết. Thay vào đó, nên dùng khăn mềm ấm lau mát để giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ. Nếu sốt cao trên 38.5 độ C, nên đắp khăn ở vùng bẹn và nách để hạ thân nhiệt.

Ngoài ra, cần phải thường xuyên đo thân nhiệt của bệnh nhân để phòng khi sốt cao, kịp thời đưa bệnh nhân đến bệnh viện hoặc các cơ sở y tế để điều trị và cấp cứu kịp thời.

5. Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học

Giai đoạn mắc sốt xuất huyết là giai đoạn rất quan trọng để bổ sung những dưỡng chất cần thiết cho cơ thể. Một chế độ dinh dưỡng khoa học, phù hợp dành cho người bệnh sốt xuất huyết là chế độ đảm bảo đầy đủ 4 nhóm dưỡng chất cơ bản như đạm (thịt, cá, trứng,…); tinh bột (khoai, gạo, ngô,…); khoáng chất (rau, củ, trái cây,…) và chất béo (mỡ, dầu,…).

Tuy nhiên, người bệnh nên hạn chế dung nạp các thực phẩm thuộc nhóm chất béo, kiêng ăn thực phẩm chế biến nhiều gia vị, chua cay, chiên xào vì đây là nhóm thực phẩm khó tiêu. Thay vào đó, cần ưu tiên bổ sung khoáng chất, ăn nhiều rau xanh và trái cây. Cần chú ý ăn chín, uống sôi, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Sốt xuất huyết ra máu chân răng có nên đánh răng không?

Khi bị sốt xuất huyết chảy máu chân răng bạn KHÔNG NÊN đánh răng. Đánh răng vào thời điểm này có thể khiến cho tình trạng sốt xuất huyết chảy máu chân răng bị nặng hơn. Biểu hiện sốt xuất huyết chảy máu chân răng có thể tăng lên khi động tác đánh răng kích thích vào niêm mạc miệng. Tuy nhiên, đánh răng khi chảy máu chân răng trong thời bị mắc sốt xuất huyết không thể khiến cho tình trạng bệnh nặng. Vì thế, trong trường hợp vẫn đảm bảo số lượng tiểu cầu cao, người bệnh vẫn có thể đánh răng nhưng phải được thực hiện nhẹ nhàng, tuyệt đối không được chà xát quá mạnh vào niêm mạc miệng, giảm thiểu nguy cơ bị chảy máu chân răng.

Nên hạn chế đánh răng khi sốt xuất huyết ra máu chân răng nếu số lượng tiểu cầu trên một đơn vị máu còn quá thấp.

Lưu ý khi bị sốt xuất huyết chảy máu chân răng

Tuy là triệu chứng xuất hiện ở giai đoạn sốt và giai đoạn nghiêm trọng, nhưng bản chất của sốt xuất huyết chảy máu chân răng không quá nghiêm trọng nếu người bệnh được theo dõi, chăm sóc đúng cách và điều trị kịp thời.

Tuyệt đối không sử dụng các loại thuốc như Ibuprofen hay Aspirin để hạ sốt vì trong hai loại thuốc này có chứa các hoạt chất gây xuất huyết tiêu hóa, khiến cho tình trạng chảy máu niêm mạc trở nên nghiêm trọng hơn, đe dọa đến tính mạng người bệnh.

Cần lập tức nhập viện và thực hiện điều trị, cấp cứu khi bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng bất thường như: nôn mửa liên tục (trên 3 lần trong 24 giờ), chảy máu cam, đau bụng dữ dội, nôn ra máu, co giật,…

Phòng ngừa xuất huyết nghiêm trọng khi bị sốt xuất huyết

Khi bị sốt xuất huyết, người bệnh cần được cải thiện và nâng cao sức đề kháng của cơ thể để phòng ngừa tình trạng xuất huyết trở nên nghiêm trọng, ngăn ngừa xuất huyết tiêu hóa và chảy máu chân răng.

• Hạn chế truyền máu, thậm chí là tiểu cầu, chỉ thực hiện khi nồng độ tiểu cầu trong máu hạ thấp xuống mức dưới 10.000 tiểu cầu trên mỗi microlit máu, kèm theo các dấu hiệu của xuất huyết thì mới được thực hiện các phương pháp truyền máu hay bổ sung tiểu cầu.
• Tích cực bổ sung vitamin C tăng cường sức đề kháng.
• Ăn nhiều thức ăn mềm, nhiều dinh dưỡng, dễ tiêu hóa và hấp thụ như canh, súp, cháo,…
• Không được sử dụng kháng sinh nếu sốt xuất huyết không kèm theo các biểu hiện của viêm nhiễm.
• Không để muỗi đốt, vì rất có thể cơ thể sẽ nhiễm thêm một type virus Dengue khác, gây ra hiện tượng xung đột chéo, gây ra tình trạng choáng váng, xuất huyết hay thậm chí là trụy tim, dẫn đến tử vong.

Không nên lơ là, chủ quan khi sốt xuất huyết chảy máu chân răng dù các biểu hiện mệt mỏi, khó chịu hay sốt được cải thiện đáng kể. Vì những dấu hiệu này báo hiệu rằng giai đoạn sốt kết thúc và giai đoạn nghiêm trọng đang sắp diễn ra, đây là giai đoạn nguy hiểm nhất của bệnh sốt xuất huyết. Cần đặc biệt chú ý theo dõi diễn biến bệnh lý của bệnh nhân để có thể phát hiện sớm các dấu hiệu bất lợi và điều trị bệnh kịp thời.