Sốt xuất huyết có đau họng không? 6 cách giảm rát họng hiệu quả

Bệnh sốt xuất huyết gây ra do virus virus dengue, lây nhiễm rất nhanh và đã từng gây ra nhiều trận dịch lớn ở nhiều quốc gia trên thế giới. Người mắc sốt xuất huyết thường có triệu chứng lâm sàng chủ yếu là đau đầu, mệt mỏi, đau hốc mắt, buồn nôn, xuất hiện triệu chứng ho. Một số trường hợp khác cảm thấy đau cứng họng, khó nuốt khi bị sốt xuất huyết. Vậy sốt xuất huyết có đau họng không? Làm thế nào để giảm đau rát họng hiệu quả?

Sốt xuất huyết có đau họng không?

Sốt xuất huyết có thể gây đau họng do đường hô hấp bị viêm. Khi bước vào giai đoạn nguy hiểm, do tăng tính thấm của mao mạch trong mạch máu gây thoát huyết tương, tràn qua và xâm nhập vào đường hô hấp, dẫn đến viêm đường hô hấp hoặc nghiêm trọng hơn là tràn dịch màng phổi. Đường hô hấp bị viêm gây ngứa cổ, rát họng, khô họng, vướng đờm, sưng hạch bạch huyết và ho. Cơn ho xuất hiện thành từng đợt kéo dài, ho có đờm, ho khan khiến toàn bộ niêm mạc họng bị đỏ rực, phù nề, sưng tấy, là nguyên nhân chính gây triệu chứng đau họng ở người sốt xuất huyết.

⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết bị đắng miệng: Nguyên nhân và cách khắc phục

Các triệu chứng điển hình khác khi bị sốt xuất huyết

Bệnh sốt xuất huyết là bệnh lý nhiễm trùng cấp tính, nguyên nhân chính gây bệnh sốt xuất huyết là virus dengue, trong đó vật thể trung gian lây truyền virus là muỗi cái Aedes aegypti (muỗi vằn). Trẻ nhỏ dưới 12 tuổi và người có hệ miễn dịch kém là đối tượng có nguy cơ phát triển bệnh, dễ biến chứng nặng nhất. Theo nhận định của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh sốt xuất huyết lây nhiễm rất nhanh, trở thành đại dịch trên thế giới, ước tính hàng năm có khoảng 50 - 100 triệu người mắc bệnh (1).

Thông thường, sau khi nhiễm virus dengue, cơ thể sẽ ủ bệnh trong 4-14 ngày trước khi khởi phát triệu chứng ra bên ngoài theo các giai đoạn tiến triển của bệnh sốt xuất huyết:

1. Giai đoạn khởi phát

Trong giai đoạn khởi phát, bệnh nhân có thể đột ngột sốt cao, có khi lên tới 39 - 40 độ C. Ngoài ra, người bệnh có thể gặp tình trạng đau đầu, mệt mỏi, đau hốc mắt, buồn nôn, xuất hiện triệu chứng ho, chảy nước mũi.

2. Giai đoạn toàn phát

Giai đoạn toàn phát là giai đoạn nguy hiểm nhất khi bị sốt xuất huyết, diễn ra từ 3-7 ngày. Người bệnh có thể giảm sốt hoặc vẫn còn sốt, kèm theo biểu hiện nhiễm trùng thứ phát có biểu hiện hạ tiểu cầu, cô đặc máu. Trong giai đoạn này, người bệnh có nguy cơ cao đối mặt với triệu chứng nặng như:

• Tràn dịch phổi, đau tức ngực khi thay đổi tư thế, căng tức, nặng ngực và khó thở.
• Tràn dịch màng phổi, chướng bụng, bụng to nhanh.
• Đau tức vùng dưới sườn, vùng thượng vị do gan phình to, vật vã, lạnh tay chân, tiểu ít.
• Xuất huyết xuất hiện dưới da, gây ngứa ngáy; có thể xuất huyết đường tiêu hóa, đi ngoài phân đen, lẫn máu trong phân, nôn ra máu. Một số bệnh nhân bị chảy máu chân răng, chảy máu cam, xuất huyết âm đạo. Ở một số trường hợp mắc sốt xuất huyết thể nặng, người bệnh có thể bị sốt xuất huyết não, chảy máu ổ bụng rất nguy hiểm.

3. Giai đoạn phục hồi

Trong giai đoạn phục hồi, tiểu cầu của bệnh nhân tăng dần, cơ thể khỏe trở lại, huyết áp ổn định, các chỉ số xét nghiệm dần trở về mức bình thường.

⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết có bị mất vị giác không? Nguyên nhân và biện pháp hỗ trợ

Cách trị đau rát họng khi bị sốt xuất huyết

Tỷ lệ người mắc sốt xuất huyết gia tăng mạnh mẽ trong những năm gần đây, trở thành đại dịch trên 100 quốc gia, trong đó Đông Nam Á và Tây Thái Bình Dương là khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Ở Indonesia, tính đến đầu tháng 3/2024 có gần 18.000 ca mắc sốt xuất huyết, ghi nhận 191 ca tử vong. Trong quý I năm nay, Singapore ghi nhận gần 5000 trường hợp mắc sốt xuất huyết, trong đó có 7 trường hợp tử vong.

Do đó, người bệnh cần tuân thủ chặt chẽ các phương pháp điều trị sốt xuất huyết theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ để tránh biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. Ngoài ra, khi gặp tình trạng đau họng khi bị sốt xuất huyết, người bệnh có thể kết hợp phương pháp chăm sóc, điều trị tại nhà để cải thiện.

1. Uống thuốc theo đơn kê

Thuốc đặc trị viêm họng, đau họng thường là các loại kháng sinh như: Cephalexin, Ceftriaxone, Amoxicillin,... Tuy nhiên, kháng sinh không thể tiêu diệt được virus gây sốt xuất huyết. Chỉ sử dụng thuốc kháng sinh trong trường hợp bị bội nhiễm hoặc khi được bác sĩ chỉ định điều trị. Bệnh nhân tuyệt đối không nên tự mua thuốc điều trị đau họng, chỉ uống thuốc đúng giờ, đúng liều lượng theo đơn kê từ bác sĩ.

⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết uống thuốc gì?

2. Uống nhiều nước

Nước chiếm 70% trọng lượng cơ thể, phân bố không đồng đều ở các cơ quan, tổ chức khác nhau, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì trạng thái sức khỏe nói chung. Đối với người bị sốt xuất huyết kèm triệu chứng đau họng, uống nhiều nước giúp cung cấp độ ẩm, làm dịu cảm giác đau, rát họng. Bên cạnh đó, nước cũng hỗ trợ làm loãng dịch nhầy, ngăn ngừa biến chứng nhiễm trùng xoang thứ phát.

Ngoài ra, bổ sung lượng nước cần thiết mỗi ngày cũng là cách để điều hòa thân nhiệt, hạ sốt và giảm nhẹ một số triệu chứng khác do sốt xuất huyết gây ra. Người bệnh nên pha dung dịch oresol theo công thức, uống các loại nước trái cây, nước ép hoa quả thay vì uống nước lọc để bổ sung vitamin C tăng cường sức đề kháng chống lại bệnh tật, từ đó cải thiện triệu chứng do sốt xuất huyết.

3. Súc miệng bằng nước muối

Theo một bài báo công bố trên Tạp chí Nha khoa Anh năm 2003, thói quen súc miệng bằng nước muối rất tốt nhờ tác dụng kiềm hóa. Nước muối làm tăng độ pH trong miệng và cổ họng, giúp ngăn chặn sự tăng sinh vi khuẩn, loại bỏ chất nhầy tích tụ trong đường hô hấp và trong khoang mũi, giảm viêm, hạn chế kích ứng niêm mạc vùng họng, giảm sưng đau trong cổ họng.

Người bệnh có thể mua nước muối sinh lý (natri chloride 0,9%) tại hiệu thuốc hoặc pha khoảng 2gr muối với 240ml nước lọc để súc miệng. Nên duy trì súc miệng với nước muối khoảng 3-4 lần mỗi ngày vào buổi sáng và tối hoặc khi cổ họng ngứa rát gây khó chịu. Tuy nhiên, dung dịch nước muối có thể đưa vi khuẩn lên trên bề mặt răng, lợi. Vì vậy, sau khi súc miệng, người bệnh nên nhổ nước muối ra ngoài, súc miệng lại bằng nước lọc một lần nữa.

4. Hạn chế đồ ăn cay nóng, thức ăn nhiều dầu mỡ

Cổ họng là bộ phận nối giữa khoang miệng và thực quản, là nơi tiếp xúc với hầu hết tất cả đồ ăn, thức uống được đưa vào cơ thể bằng đường miệng. Khi bệnh nhân bị sốt xuất huyết kèm viêm họng, vùng cổ họng bị sưng đau, tổn thương, loét rách niêm mạc.

Đồ ăn cay nóng, thức ăn nhiều dầu mỡ không tốt cho người đang bị sốt xuất huyết kèm triệu chứng đau họng. Khi ăn thực phẩm cay nóng, thức ăn nhiều dầu mỡ, niêm mạc họng sẽ sưng, phù nề, tổn thương trầm trọng hơn. Bên cạnh đó, các món ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ có thể làm tăng tiết, tăng độ nhớt của dịch nhầy cổ họng, gây ứ đọng, nhiều đờm đặc tăng cảm giác khó chịu ở cổ họng.

⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết nên ăn gì?

5. Không sử dụng chất kích thích

Đồ uống chứa cồn, các loại chất kích thích không nên sử dụng khi đang bị viêm họng. Bởi cafein, ethanol và một số loại chất kích thích khác có thể làm tăng thân nhiệt, gây mất nước trong cơ thể. Ngoài ra, những đồ uống này có thể gây kích thích niêm mạc đường hô hấp, làm trầm trọng thêm các triệu chứng của viêm họng như: tăng cảm giác đau rát, khó chịu, ho nhiều,... Do vậy, người bị đau họng do sốt xuất huyết không nên sử dụng chất kích thích, bao gồm:

• Cà phê, nước trà đặc.
• Thuốc lá, kể cả thuốc lá điện tử không có thành phần nicotin.
• Rượu bia và các loại đồ uống có cồn khác.

6. Không được tự ý truyền dịch

Khi bị sốt xuất huyết, người bệnh tuyệt đối không được tự ý truyền dịch tại nhà bởi cơ thể khi mắc sốt xuất huyết trở nên rất nhạy cảm, dễ bị sốc khi truyền dịch. Nếu truyền thừa dịch  có thể dẫn đến mất cân bằng trong cơ thể, gây ứ nước trong các mô, làm tăng nguy cơ tràn dịch màng phổi gây nguy hiểm đến tính mạng.

⇒ Tham khảo thêm: Bị sốt xuất huyết có truyền nước được không?

Một số biện pháp khác giúp mau khỏi bệnh sốt xuất huyết

1. Dành thời gian nghỉ ngơi

Người mắc sốt xuất huyết nên dành nhiều thời gian hơn để nghỉ ngơi phục hồi sức khỏe. Bằng cách thư giãn đầu óc mỗi ngày, sức đề kháng và hệ miễn dịch sẽ được tăng cường giúp chống lại các tác nhân gây bệnh. Bạn nên đi ngủ sớm, không nên làm việc quá sức khi đang mắc bệnh.

2. Uống trà thảo mộc

Một số loại trà thảo mộc như trà gừng, trà quế, trà cam thảo, trà bạc hà,... có khả năng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là đối với người đang bị đau họng do sốt xuất huyết. Nhâm nhi một ly trà thảo mộc ấm nóng giúp cổ họng dễ chịu hơn, giảm bớt các triệu chứng do sốt xuất huyết, sức khỏe phục hồi nhanh hơn.

3. Tắm gội bằng nước ấm

Khi tắm bằng nước nóng, nhiệt độ của nước sẽ làm ấm cơ thể từ bên ngoài, giúp cơ thể được thư giãn và làm dịu cảm giác đau họng. Chú ý không nên tắm, ngâm người trong nước nóng quá lâu, nên tắm trong phòng kín với nhiệt độ nước ấm vừa phải, trong phòng kín, tránh gió lùa. Nếu có gội đầu, nên sấy khô hoàn toàn để cơ thể không bị nhiễm lạnh.

⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết có được tắm không?

4. Sử dụng đồ ăn mềm, dễ nuốt

Người bị sốt xuất huyết kèm theo triệu chứng đau họng nên ăn thức ăn lỏng, mềm và dễ nuốt bởi cổ họng đau, thể trạng bệnh nhân kém dẫn đến chán ăn, khó nuốt, thậm chí không thể ăn uống gì được. Các món ăn nên ưu tiên là cháo, súp vì giàu dinh dưỡng, dễ ăn, dễ hấp thụ.

Đặc biệt, với trẻ em mắc sốt xuất huyết, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng dồi dào, thiết yếu và quan trọng nhất. Vì vậy, nếu trẻ đang còn bú mẹ, nên cố gắng cho trẻ bú đủ cữ trong ngày. Với các trẻ lớn, nên cho trẻ ăn đảm bảo khẩu phần, đầy đủ dinh dưỡng trong ngày, tích cực bổ sung các thực phẩm giàu dinh dưỡng, giàu đạm, kẽm,... trong bữa ăn cho bé.

Như vậy, thắc mắc về vấn đề sốt xuất huyết có đau họng không đã được giải đáp. Trong quá trình điều trị bệnh sốt xuất huyết người bệnh cần tuân thủ các hướng dẫn của bác sĩ về việc điều trị cũng như chế độ dinh dưỡng để bệnh mau hồi phục.