Sốt xuất huyết hết sốt rồi sốt lại: Nguyên nhân và cách xử lý hiệu quả

Sốt xuất huyết hết sốt rồi sốt lại là một trong những tình trạng nghiêm trọng của bệnh sốt xuất huyết. Đây không chỉ là triệu chứng đơn thuần cho thấy sự thay đổi nhiệt độ mà còn là dấu hiệu cảnh báo về những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra, như xuất huyết nội tạng hoặc hội chứng sốc Dengue, thậm chí là tử vong nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Việc nhận biết và xử lý kịp thời tình trạng này là vô cùng quan trọng để ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm, bảo vệ sức khỏe và tính mạng của người bệnh.

Sốt xuất huyết hết sốt rồi sốt lại có nguy hiểm không?

Chuyên gia cho biết thông thường khi mắc bệnh sốt xuất huyết người bệnh thường trải qua 3 giai đoạn là giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và phục hồi. Trong giai đoạn đầu của sốt xuất huyết, người bệnh có thể sốt cao liên tục từ 39 đến 40 độ C trong nhiều ngày, sau đó cơn sốt có thể giảm, sức khỏe dần ổn định khiến người bệnh lầm tưởng rằng cơ thể đang trong quá trình phục hồi sức khỏe.

⇒ Tham khảo thêm: 3 giai đoạn sốt xuất huyết diễn biến và phát triển đáng lưu tâm

Tuy nhiên đây là sai lầm phổ biến khi mắc bệnh sốt xuất huyết. Thực tế, mặc dù sốt là triệu chứng đặc trưng của bệnh sốt xuất huyết nhưng việc hết sốt không đồng nghĩa người bệnh đã khỏi bệnh hoàn toàn mà trong một số trường hợp cơ thể đang chuyển sang giai đoạn nguy kịch khi tiểu cầu giảm và thoát huyết tương. Lúc này người bệnh có nguy cơ đối mặt với các biến chứng như xuất huyết nội tạng, tràn dịch màng phổi, suy đa tạng, sốc sốt xuất huyết, nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Thống kê cho thấy có khoảng 10-20% trường hợp người bệnh cảm thấy cơ thể đã hạ sốt nhưng người mệt mỏi hơn tay chân nổi ban, đau vùng bụng bên phải, buồn nôn, nặng hơn là chảy máu chân răng, máu cam, nôn ra máu, đi cầu ra máu, tay chân lạnh... Đây chính là những triệu chứng cảnh báo tình trạng sốt xuất huyết của bạn có thể chuyển biến nặng. Nếu không được phát hiện kịp thời và điều trị đúng cách, người bệnh có nguy cơ tử vong.

Trong trường hợp bệnh nhân sốt lại sau khi đã giảm sốt, đặc biệt kèm theo các triệu chứng như xuất huyết, nôn mửa, đau bụng hoặc mệt mỏi nghiêm trọng, cần được chú ý theo dõi và điều trị y tế kịp thời. Điều này có thể là dấu hiệu của tình trạng rò rỉ huyết tương hoặc sốc sốt xuất huyết, một biến chứng nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng nếu không được xử lý đúng cách.

Chính vì vậy, người mắc bệnh sốt xuất huyết cần nhận thức rõ hết sốt không đồng nghĩa với hết bệnh và sốt xuất huyết hết sốt rồi sốt lại rất nguy hiểm, cần được theo dõi sát sao, nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào cần đến ngay cơ sở y tế hoặc bệnh viện gần nhất để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.

Nguyên nhân gây tình trạng “sốt xuất huyết hết sốt rồi sốt lại”

Lý giải về tình trạng sốt xuất huyết hết sốt lại sốt lại, chuyên gia của Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết có thể đến từ các nguyên nhân sau:

1. Diễn biến sinh học của bệnh

Hiện tượng này có liên quan đến phản ứng của hệ miễn dịch trước virus dengue. Lúc đầu, cơ thể phản ứng mạnh để chống lại sự xâm nhập của virus, dẫn đến sốt cao. Khi virus đã xâm nhập vào máu, hệ thống miễn dịch tạm thời đẩy lùi những triệu chứng cấp tính, gây ra hiện tượng giảm sốt. Tuy nhiên, khi virus ảnh hưởng đến các mao mạch và huyết tương bắt đầu rò rỉ, cơ thể cần một đáp ứng miễn dịch mạnh mẽ hơn, dẫn đến khả năng sốt quay trở lại hoặc tình trạng bệnh trở nặng hơn.

2. Tái nhiễm với các type virus Dengue khác

Khi mắc sốt xuất huyết do virus Dengue, người bệnh sẽ giảm sốt và phục hồi, đồng thời cơ thể người bệnh sẽ hình thành miễn dịch với type virus đó. Tuy nhiên, tác nhân gây bệnh sốt xuất huyết sở hữu 4 cấu trúc kháng nguyên khác nhau là DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4, điều này có nghĩa là sau khi hồi phục từ lần nhiễm bệnh đầu tiên, người bệnh vẫn có nguy cơ bị mắc sốt xuất huyết bởi các type virus khác.

Tình trạng sốt xuất huyết hết sốt rồi sốt lại có thể do sau khi vừa khỏi bệnh lần đầu, người bệnh tiếp tục bị tái nhiễm lần 2, gây ra tình trạng sốt do sốt xuất huyết gây ra bởi type virus Dengue khác.

⇒ Tham khảo chi tiết hơn tại đây: Sốt xuất huyết có bị lại không? Sốt xuất huyết bị mấy lần?

Nguy hiểm hơn, khi tái nhiễm với các type virus Dengue còn lại, hệ thống miễn dịch của cơ thể có thể phản ứng mạnh hơn do hiện tượng tăng cường miễn dịch phụ thuộc kháng thể khiến cơ thể dễ bị tổn thương và người bệnh có nguy cơ cao đối mặt với tình trạng sốt xuất huyết nặng hoặc hội chứng sốc Dengue, kèm theo đó là các triệu chứng nguy hiểm như xuất huyết, huyết áp tụt và suy đa tạng cực kỳ nguy hiểm, thậm chí dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

3. Biến chứng của bệnh

Khi cơ thể mắc bệnh sốt xuất huyết, hệ thống miễn dịch sẽ phản ứng lại sự xâm nhập của virus Dengue bằng cách phát động các phản ứng viêm. Quá trình này kích hoạt việc giải phóng các hóa chất trung gian, bao gồm cytokine (1) và prostaglandin (2) nhằm mục đích tiêu diệt virus. Những chất này ảnh hưởng đến vùng dưới đồi của não - khu vực điều chỉnh nhiệt độ cơ thể, điều này khiến cơ thể tăng nhiệt độ để chống lại sự xâm nhập và tấn công của virus.

Trong quá trình mắc bệnh sốt xuất huyết, người bệnh thường trải qua giai đoạn sốt cao từ 39 - 40 độ C kéo dài 3 đến 7 ngày. Sau giai đoạn này, nhiệt độ cơ thể có thể giảm, làm cho người bệnh và người nhà lầm tưởng rằng bệnh đã thuyên giảm.

Tuy nhiên, đây là thời điểm nguy hiểm vì lúc này người bệnh đang chuyển sang giai đoạn nguy kịch khi tiểu cầu giảm và thoát huyết tương. Lúc này người bệnh có thể sốt lại sau khi đã hết sốt, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ cao đối mặt với các biến chứng như xuất huyết nội tạng, tràn dịch màng phổi, suy đa tạng, sốc sốt xuất huyết, thậm chí tử vong nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

4. Nhiễm trùng thứ phát

Nhiễm trùng thứ phát là nguyên nhân tiếp theo dẫn đến tình trạng sốt xuất huyết hết sốt nhưng sau đó sốt lại. Lý giải vấn đề này chuyên gia cho biết sau khi sốt ban đầu giảm, cơ thể người bệnh trở nên yếu hơn do mất nhiều năng lượng và miễn dịch suy giảm do tập trung “giải quyết” nhiễm trùng do virus Dengue gây ra. Đây là thời điểm vi khuẩn và virus khác có cơ hội xâm nhập, gây ra các nhiễm trùng thứ phát như nhiễm trùng đường hô hấp, nhiễm trùng da hoặc viêm phổi.

Khi nhiễm trùng thứ phát xảy ra, người bệnh có thể xuất hiện tình trạng sốt xuất huyết hết sốt rồi sốt lại, lúc này người bệnh thường xuất hiện kèm theo các triệu chứng nặng hơn như mệt mỏi, khó thở, đau ngực hoặc xuất huyết da. Việc hết sốt rồi sốt lại không chỉ khiến bệnh tình phức tạp hơn mà còn tăng nguy cơ biến chứng nặng, đe dọa tính mạng người bệnh đòi hỏi sự can thiệp y tế kịp thời và điều trị kháng sinh phù hợp để kiểm soát nhiễm trùng, ngăn ngừa tình trạng suy đa tạng hoặc sốc nhiễm trùng nguy hiểm.

5. Tác dụng phụ của thuốc

Trong quá trình điều trị bệnh sốt xuất huyết, các loại thuốc được sử dụng chủ yếu nhằm hạ sốt, giảm đau và hỗ trợ điều trị các triệu chứng của bệnh. Tuy nhiên, một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) như aspirin hoặc ibuprofen, có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng.

Các thuốc này có khả năng làm loãng máu, gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng xuất huyết, điều này đặc biệt nguy hiểm đối với người mắc sốt xuất huyết, khi mà hệ thống mạch máu đã yếu đi. Việc dùng sai liều hoặc kéo dài thời gian sử dụng thuốc cũng có thể làm tăng nguy cơ tổn thương gan hoặc thận, dẫn đến tình trạng suy giảm chức năng gan, gây ra triệu chứng sốt lại sau khi đã hết sốt.

Ngoài ra, một số người bệnh có thể phản ứng dị ứng với các thành phần của thuốc, dẫn đến các phản ứng phụ như phát ban, khó thở hoặc thậm chí là sốc phản vệ, gây ra tình trạng sốt lại. Do đó, việc theo dõi chặt chẽ và tuân thủ chỉ định của bác sĩ trong việc sử dụng thuốc điều trị sốt xuất huyết là vô cùng quan trọng để tránh những tác dụng phụ nguy hiểm.

Sốt xuất huyết hết sốt rồi sốt lại do tái nhiễm thường nặng hơn lần trước

1. Phản ứng miễn dịch mạnh hơn

Chuyên gia cho biết sốt xuất huyết hết sốt nhưng sốt lại do tái nhiễm thường nặng hơn lần đầu, có thể có những diễn biến bất thường hơn, người bệnh cần được theo dõi sát sao và chăm sóc cẩn thận, đặc biệt là những đối tượng yếu thế như trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người lớn tuổi, người có hệ miễn dịch suy yếu, người mắc bệnh nền mạn tính như tiểu đường, tim mạch, gan thận... hoặc phụ nữ có thai vì có nguy cơ trở nặng, thậm chí có thể gây tử vong.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do liên quan đến sự tăng cường phản ứng miễn dịch của cơ thể đối với tác nhân gây bệnh.

Lúc này, các kháng thể của 2 hoặc 3 type virus cùng tồn tại và tác động cùng lúc lên cơ thể, đồng thời virus xâm nhập sâu hơn vào các tế bào miễn dịch, đặc biệt là các đại thực bào khiến chúng sinh sôi và nhân lên rất mạnh mẽ dẫn đến tình trạng viêm nặng và tổn thương mạch máu nhiều hơn, gây ra các biến chứng nghiêm trọng như xuất huyết, sốc dengue, suy đa tạng, nguy cơ tử vong cao nếu không được điều trị kịp thời.

2. Biến chứng phức tạp hơn

Khi mắc sốt xuất huyết tái nhiễm, nguy cơ gặp các biến chứng nghiêm trọng sẽ cao hơn so với lần đầu. Điều này đã được giải thích ở trên là do hiện tượng tăng cường miễn dịch phụ thuộc kháng thể,.sâu hơn vào tế bào, dẫn đến triệu chứng nặng hơn.. Kết quả là phản ứng miễn dịch trở nên quá mức, gây ra viêm nặng và tổn thương lan rộng.

Nếu không được chăm sóc cẩn thận và điều trị đúng phương pháp, người bị sốt xuất huyết hết sốt rồi sốt lại có nguy cơ gặp các biến chứng nguy hiểm như xuất huyết nghiêm trọng dẫn đến chảy máu cam, chảy máu nướu, xuất huyết nội tạng… Người bệnh cũng có nguy cơ cao phát triển hội chứng sốc Dengue - một tình trạng nguy hiểm đặc trưng bởi tụt huyết áp đột ngột, gây suy tuần hoàn và có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Ngoài ra, lần tái nhiễm có thể dẫn đến suy đa tạng, khi các cơ quan như gan, thận và tim đều bị ảnh hưởng nghiêm trọng do phản ứng viêm quá mức và sự rò rỉ huyết tương. Điều này khiến lần mắc bệnh ở các lần sau thường nặng hơn, đòi hỏi sự chăm sóc cẩn thận và điều trị kịp thời, đúng phương pháp để giảm thiểu nguy cơ tử vong cho người bệnh.

Cách xử lý khi gặp tình trạng sốt xuất huyết hết sốt lại sốt lại

Khi gặp tình trạng sốt xuất huyết hết sốt rồi sốt lại, việc ứng biến nhanh, xử lý đúng cách là rất quan trọng để giảm thiểu tối đa các biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng trong quá trình theo dõi và chăm sóc khi người bệnh gặp tình trạng này:

Theo dõi triệu chứng sát sao: Đối với người mắc bệnh sốt xuất huyết hết sốt nhưng bị sốt lại cần được theo dõi sát sao để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường cảnh báo biến chứng nguy hiểm. Trong suốt quá trình bệnh, bác sĩ hoặc người chăm sóc cần kiểm tra nhiệt độ cơ thể thường xuyên, chú ý đến các dấu hiệu như đau bụng dữ dội, nôn mửa, chảy máu cam, chảy máu nướu hoặc xuất hiện các vết bầm tím trên da mà không rõ nguyên nhân.

Ngoài ra, cần chú ý quan sát sát màu sắc và lượng nước tiểu để đánh giá người bệnh có đang trong tình trạng mất nước hay không. Đặc biệt, nếu phát hiện người bệnh có biểu hiện lơ mơ, khó thở, hoặc mệt mỏi quá mức, cần thông báo ngay cho bác sĩ để được can thiệp kịp thời bởi đây có thể là dấu hiệu của sốc Dengue hoặc các biến chứng nghiêm trọng khác. Việc theo dõi kỹ lưỡng các triệu chứng sẽ giúp can thiệp kịp thời và ngăn ngừa tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn.

Đảm bảo người bệnh uống đủ nước: Mất nước là một trong những vấn đề nghiêm trọng khi bị sốt xuất huyết, đặc biệt khi cơ thể đã trải qua từ 2 đợt sốt do tình trạng sốt xuất huyết hết sốt rồi sốt lại. Do đó, bên cạnh chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý, cân bằng các nhóm chất, người bệnh cần được uống nước đầy đủ, có thể uống thêm nước ép trái cây, canh, súp, cháo loãng cũng như chất điện giải Oresol.

Tuy nhiên, cần lưu ý không để người bệnh uống quá nhiều nước một lần, nên uống từ từ từng ngụm nhỏ và chia làm nhiều lần. Điều này giúp cơ thể hấp thụ nước tốt hơn và tránh tình trạng đầy bụng, nôn ói hoặc gây ra áp lực lớn đến hệ thống tiêu hóa trong lúc các cơ quan trong cơ thể đang bị tổn thương do sốt xuất huyết.

Không sử dụng thuốc khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ hoặc nhân viên y tế: Người mắc bệnh sốt xuất huyết tái nhiễm tuyệt đối không được tự ý sử dụng bất kỳ loại thuốc nào mà chưa có chỉ định của bác sĩ. Việc sử dụng sai thuốc, đặc biệt là các loại thuốc giảm đau và hạ sốt như aspirin hoặc ibuprofen có thể làm loãng máu và tăng tính thấm của mạch máu dẫn đến dẫn đến nguy cơ xuất huyết nghiêm trọng, thậm chí tử vong.

Hơn nữa, một số thuốc có thể tương tác xấu với tình trạng bệnh hiện tại, từ đó làm tăng nguy cơ biến chứng như sốc Dengue hoặc suy đa tạng. Chỉ có bác sĩ mới có đủ chuyên môn để xác định loại thuốc và liều lượng phù hợp, đảm bảo an toàn và hiệu quả trong điều trị. Do đó, người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ dẫn của bác sĩ, không tự ý dùng thuốc để tránh những hậu quả đáng tiếc cho sức khỏe.

Đảm bảo người bệnh được nghỉ ngơi hoàn toàn: Người bệnh sốt xuất huyết cần được nghỉ ngơi tuyệt đối để giảm tải gánh nặng cho cơ thể, đặc biệt là hệ tim mạch. Tránh tất cả các hoạt động thể lực nặng và căng thẳng tinh thần, vì điều này có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết hoặc làm nặng thêm tình trạng bệnh. Nên giữ cho người bệnh nằm nghỉ ở tư thế thoải mái, và hạn chế mọi di chuyển không cần thiết.

Giữ môi trường xung quanh thoáng mát, sạch sẽ: Đảm bảo người bệnh được nằm nghỉ trong không gian thoáng mát, tránh nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh. Có thể sử dụng quạt hoặc điều hòa để duy trì nhiệt độ phòng ở mức dễ chịu, nhưng cần tránh để luồng gió thổi trực tiếp vào người bệnh. Bên cạnh đó, cần giữ vệ sinh môi trường xung quanh sạch sẽ để tránh nguy cơ nhiễm trùng thứ phát, đồng thời theo dõi nhiệt độ cơ thể người bệnh thường xuyên để kịp thời điều chỉnh nhiệt độ môi trường nếu cần thiết.

Tóm lại, sốt xuất huyết hết sốt rồi sốt lại là tình trạng nguy hiểm, cần được theo dõi chặt chẽ và xử lý kịp thời. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo các biến chứng nghiêm trọng như xuất huyết nội tạng, sốc dengue, suy đa tạng, thậm chí có thể đe dọa tính mạng người bệnh nếu không được can thiệp nhanh chóng và điều trị đúng cách.