Xét nghiệm HPV bao lâu có kết quả? Nhanh chậm mấy ngày?

Xét nghiệm HPV là phương pháp tầm soát giúp phát hiện sự hiện diện của virus trong cơ thể, đặc biệt là các tuýp virus nguy cơ cao có khả năng dẫn đến ung thư. Vậy xét nghiệm HPV bao lâu có kết quả? Những lưu ý khi xét nghiệm HPV để cho kết quả đúng và nhanh là gì?

Xét nghiệm HPV bao lâu có kết quả?

Xét nghiệm HPV bao lâu có kết quả là vấn đề được nhiều người quan tâm. Thời gian nhận kết quả xét nghiệm HPV thường dao động từ  3 - 7 ngày, tùy vào phương pháp xét nghiệm được thực hiện. Trong một số đơn vị y tế hiện đại với công nghệ tự động hóa cao, thời gian chờ có thể được rút ngắn hơn, chỉ khoảng từ 1 - 2 ngày.

Quy trình thực hiện xét nghiệm bao gồm việc lấy mẫu tế bào từ cổ tử cung và gửi mẫu này đi phân tích trong phòng thí nghiệm. Tại đây, các nhà khoa học sử dụng các công nghệ phân tích khác nhau để phát hiện sự hiện diện của các chủng virus HPV nguy cơ cao như:

1. Xét nghiệm HPV DNA bao lâu có kết quả?

Thời gian trả kết quả xét nghiệm HPV DNA thường dao động từ 2 - 7 ngày tùy vào cơ sở y tế và phương pháp thực hiện. Xét nghiệm HPV DNA là sử dụng hệ thống máy tách chiết DNA tự động và công nghệ hiện đại nhằm phân tích, xác định sự hiện diện của HPV, nguyên nhân dẫn đến ung thư cổ tử cung, ung thư âm hộ, ung thư âm đạo và nhiều loại ung thư nguy hiểm khác ở nữ giới.

Xét nghiệm HPV DNA không khẳng định 100% bản thân người xét nghiệm có mắc ung thư cổ tử cung hay không, nhưng dựa vào kết quả thu được có thể phát hiện virus tồn tại trong cơ thể từ đó đánh giá nguy cơ mắc bệnh trong tương lai và có phương pháp theo dõi, phòng bệnh kịp thời.

Quy trình lấy mẫu xét nghiệm khá đơn giản và thường được thực hiện trong quá trình thăm khám phụ khoa định kỳ. Cụ thể, bác sĩ sẽ sử dụng bàn chải nhỏ hay que lấy mẫu để thu thập các tế bào từ cổ tử cung. Mẫu tế bào thu được sẽ gửi đến phòng thí nghiệm để phân tích DNA. Tại đây, các kỹ thuật viên sẽ sử dụng phương pháp PCR nhằm khuếch đại DNA của HPV, từ đó xác định sự hiện diện của virus và phân lập tuýp huyết thanh của HPV.

Thông thường, xét nghiệm HPV DNA được thực hiện cùng xét nghiệm Pap smear để thu thập các tế bào cổ tử cung, nhằm phát hiện và đánh giá các tế bào bất thường có nguy cơ tiến triển thành ung thư ngay từ giai đoạn sớm.

2. Xét nghiệm Pap bao lâu có kết quả? 

Kết quả xét nghiệm Pap smear thường có trong 2 - 7 ngày, tuy nhiên thời gian này còn phụ thuộc vào tốc độ xử lý mẫu tại cơ sở y tế hoặc phòng xét nghiệm. Pap smear được phát minh bởi bác sĩ Georgios Nikolaou Papanikolaou và được đặt theo tên ông. Đây là phương pháp phết tế bào cổ tử cung nhằm kiểm tra những thay đổi bất thường của tế bào, có khả năng dẫn đến ung thư cổ tử cung. Pap smear là phương pháp sàng lọc quan trọng giúp phát hiện tổn thương tiền ung thư và ung thư giai đoạn sớm. Từ đó, tăng cơ hội điều trị thành công.

Để thực hiện xét nghiệm, phụ nữ nằm ngửa trên giường, cong gối. Bác sĩ sẽ sử dụng một dụng cụ gọi là mỏ vịt để mở rộng và cố định thành âm đạo, nhằm quan sát khu vực cổ tử cung dễ dàng hơn. Tiếp đó, bác sĩ dùng que gỗ để lấy mẫu cổ tử cung. Mẫu tế bào sẽ được phết lên lam kính sau đó chuyển đến phòng thí nghiệm để phân tích kết quả.

Quá trình lấy mẫu xét nghiệm thường không gây đau và chỉ kéo dài trong vòng vài phút. Sau xét nghiệm, phụ nữ có thể cảm thấy hơi khó chịu, bị chuột rút hay một số ít trường hợp chảy máu âm đạo nhẹ. Tuy nhiên, tình trạng này khá hiếm gặp. Nếu khó chịu và chảy máu kéo dài cần báo cho bác sĩ để được xem xét và điều trị kịp thời.

3. Xét nghiệm đồng thời HPV và Pap smear bao lâu có kết quả?

Thời gian trả kết quả nếu thực hiện đồng thời hai xét nghiệm HPV DNA và Pap smear thường từ 3 - 7 ngày tùy vào cơ sở y tế và phương pháp xét nghiệm được sử dụng.

Vì sao nên xét nghiệm HPV và Pap smear cùng lúc? Vì mỗi xét nghiệm đều có vai trò và ưu điểm riêng. Với xét nghiệm Pap sẽ giúp bác sĩ phát hiện bất thường cổ tử cung. Còn xét nghiệm HPV DNA sẽ giúp phát hiện HPV có nguy cơ cao gây ung thư.

Phụ nữ từ 30 - 65 tuổi nên thực hiện kết hợp 2 xét nghiệm mỗi 5 năm/lần nếu kết quả bình thường. Nếu kết quả Pap smear bất thường hay dương tính với HPV, bác sĩ có thể yêu cầu kiểm tra thêm bằng phương pháp soi cổ tử cung hay sinh thiết.

Các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian có kết quả xét nghiệm HPV

Một số yếu tố ảnh hưởng đến thời gian có kết quả xét nghiệm HPV có thể kể đến như sau:

• Phương pháp xét nghiệm: mỗi phương pháp xét nghiệm HPV sử dụng công nghệ và quy trình xử lý khác nhau. Những yếu tố này có khả năng ảnh hưởng đến thời gian trả kết quả xét nghiệm.
• Năng lực và công nghệ của đơn vị xét nghiệm: cơ sở xét nghiệm được đầu tư trang thiết bị hiện đại, phối hợp cùng đội ngũ chuyên môn cao có thể rút ngắn quy trình xử lý và phân tích mẫu, từ đó thời gian trả kết quả cũng nhanh hơn. Ngược lại, cơ sở y tế nhỏ, hạn chế về công nghệ hay nhân lực có thể mất nhiều thời gian xử lý và phân tích mẫu hơn.

Đối với xét nghiệm HPV, phương pháp DNA-PCR (Polymerase Chain Reaction) thường được sử dụng để phát hiện sự hiện diện của HPV và định danh các chủng nguy cơ cao.

Công nghệ xét nghiệm hiện đại, đặc biệt là tự động hóa hoàn toàn, có thể rút ngắn đáng kể thời gian phân tích mẫu, chỉ trong vòng 1 - 2 ngày. Ngược lại, nếu cơ sở y tế sử dụng kỹ thuật truyền thống, thời gian phân tích mẫu có thể kéo dài lên đến 5 - 7 ngày hoặc lâu hơn.

Ngoài DNA-PCR, sự xuất hiện của các phương pháp nhanh như công nghệ lai phân tử hoặc xét nghiệm gen trực tiếp đã giúp tối ưu hóa khả năng phát hiện HPV, đồng thời giảm thiểu thời gian chờ đợi. Tuy nhiên, mức độ đầu tư vào công nghệ hiện đại này sẽ khác nhau tùy theo cơ sở y tế, dẫn đến sự khác biệt về thời gian trả kết quả.

• Chất lượng mẫu: chất lượng mẫu giữ vai trò quan trọng trong việc đảm bảo kết quả chính xác và thời gian trả kết quả. Mẫu thu thập cần được thực hiện đúng kỹ thuật, không nhiễm tạp chất, đảm bảo đủ lượng tế bào cần thiết để có thể sớm trả kết quả. Nếu mẫu bị hỏng, thiếu số lượng tế bào hoặc không đạt tiêu chuẩn kỹ thuật, phòng xét nghiệm sẽ cần thực hiện quy trình bổ sung hoặc yêu cầu lấy lại mẫu, dẫn đến thời gian kéo dài.

Ngoài ra, việc kiểm soát các điều kiện bảo quản mẫu trước khi xét nghiệm – như nhiệt độ, độ ẩm – có vai trò quan trọng trong việc duy trì chất lượng mẫu. Bất kỳ sai sót nào trong quá trình này đều có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của kết quả và cần thời gian bổ sung để xử lý.

• Số lượng mẫu chờ xử lý: khối lượng công việc tại phòng xét nghiệm cũng có thể ảnh hưởng đến thời gian trả kết quả. Số lượng mẫu lớn bước các nhân viên xét nghiệm phải xử lý nhiều mẫu cùng lúc, thời gian trả kết quả có thể kéo dài hơn do tình trạng quá tải.
• Phân luồng mẫu ưu tiên: Ở một số cơ sở y tế, các trường hợp có triệu chứng nặng hoặc đáng lo ngại có thể được ưu tiên phân tích trước, điều này khiến thời gian trả kết quả của các mẫu xét nghiệm thông thường bị kéo dài.
• Kiểm tra và xác minh kết quả: Để đảm bảo tính chính xác tuyệt đối, các phòng xét nghiệm thường thực hiện việc kiểm tra chéo hoặc xác minh kết quả lần cuối trước khi trả kết quả. Quá trình này tuy tăng tính tin cậy nhưng cũng kéo dài thời gian nhận kết quả.
• Phương thức gửi trả kết quả: Thời gian nhận kết quả xét nghiệm còn phụ thuộc vào cách thức trả kết quả mà bệnh nhân lựa chọn. Hiện nay, ngoài việc nhận kết quả trực tiếp tại cơ sở y tế, nhiều đơn vị còn cung cấp dịch vụ trả kết quả qua email, ứng dụng y tế trực tuyến hoặc qua đường bưu điện. Với các phương thức trực tiếp hoặc trực tuyến, bệnh nhân có thể nhận được kết quả sớm nhất ngay sau khi phòng xét nghiệm hoàn tất phân tích. Ngược lại, với cách nhận kết quả qua bưu điện, thời gian chờ có thể kéo dài thêm từ 1 - 3 ngày tùy thuộc vào khoảng cách địa lý.
• Tình trạng quá tải tại các cơ sở y tế: Tại nhiều quốc gia, bao gồm cả Việt Nam, các đơn vị y tế lớn thường xuyên rơi vào tình trạng quá tải, đặc biệt trong giai đoạn cao điểm của các chương trình sàng lọc ung thư cổ tử cung. Việc xử lý một số lượng lớn mẫu xét nghiệm trong thời gian ngắn có thể ảnh hưởng đến thời gian trả kết quả, đặc biệt khi hệ thống chưa được tự động hóa hoàn toàn.

Thời gian có kết quả xét nghiệm HPV chịu tác động từ nhiều yếu tố, bao gồm công nghệ xét nghiệm, quy trình xử lý mẫu, chất lượng cơ sở y tế và tình trạng quá tải. Hiện đại hóa công nghệ và quy trình làm việc, cùng với quản lý khối lượng mẫu hiệu quả, là chìa khóa để tối ưu hóa thời gian trả kết quả.

Lưu ý khi đi xét nghiệm HPV để cho kết quả đúng và nhanh

Để đảm bảo kết quả xét nghiệm đạt độ chính xác cao và được trả nhanh chóng, phụ nữ cần nắm rõ những lưu ý quan trọng trước, trong và sau khi thực hiện xét nghiệm. Việc tuân thủ các hướng dẫn này sẽ không chỉ giảm thiểu sai lệch trong quá trình phân tích mẫu mà còn tối ưu hóa hiệu quả của xét nghiệm, từ đó hỗ trợ tốt hơn cho việc theo dõi và điều trị sức khỏe:

1. Chọn thời điểm phù hợp để thực hiện xét nghiệm

Một trong những yếu tố quyết định đến chính xác của xét nghiệm HPV là thời điểm thực hiện. Phụ nữ cần thực hiện xét nghiệm ở những giai đoạn thích hợp trong chu kỳ kinh nguyệt như:

• Tránh làm xét nghiệm trong kỳ kinh nguyệt: Máu kinh có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng mẫu tế bào lấy từ cổ tử cung, khiến kết quả không rõ ràng hoặc phải thực hiện lại xét nghiệm. Thời điểm lý tưởng là 3 - 5 ngày sau khi kỳ kinh vừa kết thúc, lúc này tử cung và vùng cổ tử cung trong trạng thái sạch sẽ nhất.
• Không nên thực hiện xét nghiệm ngay sau khi quan hệ tình dục: Tinh dịch hoặc các chất bôi trơn sau quan hệ có thể làm nhiễm mẫu xét nghiệm. Vì vậy, phụ nữ nên kiêng quan hệ tình dục từ 24 - 48 giờ trước khi làm xét nghiệm, để đảm bảo kết quả đáng tin cậy.

2. Tránh dùng các sản phẩm âm đạo

Trong vòng 2 ngày trước xét nghiệm HPV, phụ nữ nên tránh dùng các sản phẩm như gel bôi trơn, dung dịch vệ sinh, kem âm đạo vì có thể làm thay đổi môi trường âm đạo ảnh hưởng đến chất lượng mẫu tế bào. Từ đó khiến kết quả xét nghiệm sai lệch. (1)

3. Không xét nghiệm trong chu kỳ kinh nguyệt

Chu kỳ kinh nguyệt có thể làm ảnh hưởng đến tính chính xác của kết quả xét nghiệm. Thời điểm tốt nhất để xét nghiệm HPV là sau khoảng vài ngày khi kỳ kinh nguyệt kết thúc.

4. Không thụt rửa sâu, giữ vệ sinh vùng kín

Bên cạnh việc không dùng các sản phẩm vệ sinh trước khi thực hiện xét nghiệm từ 1 - 2 ngày, phụ nữ cũng không nên thụt rửa quá sâu vì có thể làm tổn thương hay thay đổi cấu trúc tế bào cổ tử cung, gây khó khăn trong việc chẩn đoán chính xác. Trước khi xét nghiệm, chỉ nên vệ sinh vùng kín bằng cách rửa nhẹ nhàng với nước sạch.

5. Thông báo bác sĩ về lịch sử điều trị

Lịch sử điều trị các bệnh phụ khoa như viêm nhiễm âm đạo, viêm cổ tử cung hay thực hiện các thủ thuật can thiệp khác của phụ nữ có thể giúp bác sĩ đánh giá kết quả xét nghiệm tốt hơn, từ đó đưa ra chỉ định chăm sóc phù hợp.

6. Thông báo đầy đủ tình trạng sức khỏe

Việc cung cấp đầy đủ và chính xác thông tin sức khỏe cá nhân cho bác sĩ là một bước không thể thiếu trước khi thực hiện xét nghiệm HPV. Những yếu tố cần lưu ý bao gồm:

• Lịch sử chu kỳ kinh nguyệt: Thời điểm mới kết thúc kỳ kinh, bất thường kinh nguyệt (nếu có).
• Việc sử dụng thuốc: Các loại thuốc đặt âm đạo, thuốc kháng sinh hoặc thuốc nội tiết tố đang dùng, vì chúng có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.

Việc thông báo đầy đủ giúp bác sĩ đưa ra đánh giá chính xác hơn về quy trình xét nghiệm và tránh các yếu tố nhiễu tác động đến kết quả.

7. Chọn cơ sở xét nghiệm uy tín và đảm bảo chất lượng

Kết quả xét nghiệm HPV phụ thuộc rất nhiều vào cơ sở y tế thực hiện và chất lượng phòng xét nghiệm. Để đảm bảo kết quả nhanh và chính xác, phụ nữ nên lựa chọn các đơn vị y tế uy tín có đội ngũ chuyên môn cao và trang thiết bị hiện đại. Trong đó, cần lưu ý:

• Trang thiết bị và kỹ thuật: Các phương pháp hiện đại như DNA-PCR giúp phát hiện chính xác và nhanh chóng các chủng HPV nguy cơ cao.
• Quy trình xử lý mẫu: Một quy trình khoa học và kiểm soát chất lượng tốt tại phòng xét nghiệm sẽ giúp đảm bảo mẫu không bị tổn hại trong quá trình vận chuyển và phân tích.

Việc lựa chọn cơ sở y tế uy tín không chỉ đảm bảo kết quả chính xác mà còn giúp phụ nữ nhận được lời khuyên và tư vấn chuyên nghiệp từ bác sĩ sau khi có kết quả.

8. Chuẩn bị tâm lý thoải mái và hợp tác trong quá trình lấy mẫu

Quá trình lấy mẫu xét nghiệm HPV thường nhanh chóng và không gây đau đớn, nhưng một số phụ nữ có thể cảm thấy lo lắng hoặc khó chịu. Điều này có thể ảnh hưởng đến trải nghiệm trong quá trình xét nghiệm.

Để quá trình diễn ra thuận lợi, phụ nữ cần thả lỏng cơ thể và giữ tâm lý thoải mái. Lo lắng hoặc căng thẳng có thể khiến cơ vùng âm đạo co lại, làm khó khăn cho bác sĩ khi tiến hành lấy mẫu. Đồng thời, phụ nữ cần hợp tác với bác sĩ, lắng nghe hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ về cách đặt tư thế và tư thế nằm chính xác để lấy mẫu dễ dàng hơn.

9. Hiểu về thời gian trả kết quả và các bước theo dõi sau xét nghiệm

Thời gian trả kết quả xét nghiệm HPV thường dao động từ 3 - 7 ngày, đôi khi nhanh hơn nếu phương pháp xét nghiệm và quy trình xử lý mẫu hiện đại. Tuy nhiên, phụ nữ cần hỏi kỹ bác sĩ hoặc cơ sở y tế về thời gian dự kiến nhận kết quả để có kế hoạch theo dõi phù hợp.

Ngoài ra, sau khi nhận kết quả, phụ nữ cần lưu ý đặt lịch hẹn với bác sĩ để được giải thích đầy đủ kết quả. Điều này đặc biệt quan trọng khi kết quả có chỉ số bất thường hoặc xác định được các chủng HPV nguy cơ cao. Đồng thời, thực hiện xét nghiệm bổ sung nếu được chỉ định như HPV DNA hoặc sinh thiết cổ tử cung khi có nghi ngờ nguy cơ cao.

Hiểu rõ kết quả xét nghiệm HPV

1. Kết quả xét nghiệm HPV dương tính

Kết quả dương tính cũng khẳng định sự hiện diện của HPV trong cơ thể. Tuy nhiên, điều này không khẳng định bản thân người xét nghiệm mắc ung thư cổ tử cung, do đó phụ nữ không nên quá lo lắng nếu kết quả nhận được dương tính, mà hãy thực hiện theo các hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Trong hầu hết trường hợp trả kết quả dương tính, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân thực hiện thêm một số xét nghiệm nhằm chẩn đoán xác định bệnh. Các xét nghiệm bổ sung có thể bao gồm: sinh thiết tế bào cổ tử cung, sinh thiết kết hợp nội sôi để quan sát tổn thương, Thinprep (hay phết tế bào cổ tử cung) nhằm giảm khả năng bỏ sót mẫu tế bào bất thường, từ đó giảm tỷ lệ âm tính giả và nâng cao hiệu quả tầm soát HPV. (2)

2. Kết quả xét nghiệm HPV âm tính

Xét nghiệm âm tính có thể cho thấy hiện không phát hiện sự tồn tại của HPV. Tuy nhiên, có trường hợp xét nghiệm cho ra kết quả âm tính giả. Điều này có nghĩa rằng cơ thể bạn đã phơi nhiễm virus nhưng không hiển thị kết quả xét nghiệm dương tính.

Một số lý do kết quả xét nghiệm âm tính giả có thể kể đến như: số lượng virus chưa đến giới hạn gây bệnh khiến kết quả sai lệch, kỹ thuật lấy mẫu hay thiết bị xét nghiệm lỗi thời, hư hỏng.

3. Kết quả dương tính sau nhiều lần âm tính

Sau nhiều lần xét nghiệm HPV cho ra kết quả âm tính, nhưng sau đó lại dương tính có nghĩa rằng cơ thể bạn đã nhiễm 1 hay nhiều loại virus. Tuy nhiên, cần lưu ý lần nữa, kết quả dương tính không khẳng định bạn mắc ung thư cổ tử cung, nhưng khả năng mắc bệnh cao hơn so với người không nhiễm HPV, do đó cần được theo dõi định kỳ, thường xuyên nhằm phát hiện sớm bất thường.

Xét nghiệm HPV bao lâu có kết quả còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố như phương pháp xét nghiệm được thực hiện, năng lực về công nghệ cũng như chất lượng nhân sự từng đơn vị, chất lượng mẫu và nhiều yếu tố khách quan khác. Để kết quả xét nghiệm HPV nhanh chóng, chính xác, bạn nên lựa chọn xét nghiệm tại các bệnh viện uy tín, được trang bị máy móc hiện đại, cùng đội ngũ chuyên gia hàng đầu.