Bệnh viêm màng não có chữa được không? Có di chứng không?

Bệnh viêm màng não có chữa được không là nỗi trăn trở của rất nhiều người vì mức độ nguy hiểm và khả năng đe dọa tính mạng của căn bệnh này rất cao. Các triệu chứng của viêm màng não khởi phát nhanh chóng, cần được phát hiện và chẩn đoán sớm, can thiệp y tế ngay lập tức để tránh hậu quả nghiêm trọng. Về cơ bản, bệnh viêm màng não có thể điều trị được nếu phát hiện sớm, đa số người bệnh sống sót sau đợt điều trị viêm màng não đều bị di chứng bệnh tật lâu dài, vĩnh viễn.

Viêm màng não là bệnh nên phòng ngừa hơn là điều trị

Viêm màng não là tình trạng viêm ở màng bọc xung quanh não và tủy sống. Nguyên nhân phổ biến là do vi khuẩn, virus; ngoài ra còn do nhiễm nấm, ký sinh trùng, do phản ứng với thuốc,... Viêm màng não là bệnh lý rất nguy hiểm, khởi phát đột ngột và tiến triển nhanh chóng gây tử vong trong 24 giờ nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Ngay cả khi điều trị, 10% người bệnh tử vong, 20% chịu biến chứng viêm màng não nghiêm trọng, vĩnh viễn như: tổn thương dây thần kinh sọ não, não úng thủy, điếc, áp xe não, nhiễm khuẩn huyết gây sẹo vĩnh viễn, cắt cụt chi,...

Gánh nặng chi phí điều trị viêm màng não rất lớn lên đến hàng trăm triệu đồng, thậm chí hàng tỷ đồng, chi phí chăm sóc sau điều trị cũng là một gánh nặng khổng lồ với gia đình người bệnh. Chính vì lẽ đó, các tổ chức, bác sĩ và chuyên gia y tế khuyến khích phòng ngừa bệnh viêm màng não hơn là điều trị.

Tiêm vắc xin phòng bệnh viêm màng não sẽ giúp tất cả trẻ em, người lớn, người cao tuổi,... phòng bệnh hiệu quả, tránh biến chứng nghiêm trọng và tử vong. Vậy nên bạn hãy đề cao phòng ngừa trước khi tìm hiểu về bệnh viêm màng não có chữa được không bạn nhé.

Viêm màng não có chữa được không?

CÓ, bệnh có thể được điều trị khi phát hiện sớm và điều trị kịp thời, tuy nhiên việc điều trị cần được thực hiện sớm, đôi khi cần huy động đội ngũ chuyên gia bác sĩ giỏi và hệ thống máy móc trang thiết bị hiện đại để cứu sống người bệnh. Viêm màng não là bệnh lý có tỷ lệ tử vong cao lên đến 10%, ở những người có bệnh nền, người bị suy giảm miễn dịch, tỷ lệ tử vong cao gấp 4 lần lên đến 40%. Trong số những bệnh nhân điều trị bệnh viêm màng não, 20% chịu di chứng bệnh tật nghiêm trọng, vĩnh viễn.

⇒ Ngoài thắc mắc viêm màng não có chữa được không bạn hãy xem thêm: Bệnh viêm màng não có nguy hiểm không? Có ảnh hưởng gì không?

Các phương pháp điều trị viêm màng não

Viêm màng não có chữa được không? Thì sau đây là một số phương pháp điều trị tương ứng với từng yếu tố gây bệnh:

1. Điều trị viêm màng não do vi khuẩn

Bác sĩ sẽ chỉ định thuốc kháng sinh sớm để điều trị viêm màng não do vi khuẩn. Nếu chẩn đoán bệnh bị trì hoãn và chưa xác định được loại vi khuẩn gây bệnh cụ thể, bác sĩ sẽ cân nhắc điều trị kháng sinh theo kinh nghiệm bằng ceftriaxone và vancomycin (bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch hoặc trên 50 tuổi nên dùng thêm ampicillin). Khi đã biết loại vi khuẩn gây bệnh, bác sĩ chỉ định loại thuốc kháng sinh có tác dụng rộng, có khả năng ngấm tốt qua màng não, theo mầm bệnh và kháng sinh đồ. Thông thường, bệnh nhân được truyền tĩnh mạch thuốc kháng sinh.

Bên cạnh đó, nếu bệnh nhân có các triệu chứng đi kèm như phù não, co giật, sốc, trụy tim, suy hô hấp, sốt, loét,… bác sĩ sẽ kết hợp điều trị các triệu chứng phù hợp nhằm ngăn chặn bệnh gây biến chứng. Nếu bệnh gây biến chứng như áp xe não, viêm tắc tĩnh mạch não, đông máu nội mạch, dày dính màng não,… bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp xử lý tối ưu nhất nhằm hạn chế sự để lại di chứng, ảnh hưởng nặng nề đến tương lai sau này của người bệnh. (1)

2. Điều trị viêm màng não do virus

Hầu hết các loại virus gây viêm màng não chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu, kháng sinh không có hiệu quả với virus. Do đó, bác sĩ tập trung quản lý triệu chứng cho người bệnh bằng cách bù đủ dịch, bổ sung chất điện giải, dùng thuốc giảm đau,... Qua đó, cơ thể có thể tự tạo ra kháng thể phù hợp, chống chọi với virus. Một số loại thuốc kháng virus có thể được sử dụng như herpes simplex virus, Varicella-Zoster virus,...

Trong quá trình điều trị, bệnh nhân cũng được theo dõi các biến chứng thần kinh và thần kinh nội tiết như co giật, phù não và hội chứng tăng tiết hormon chống bài niệu không thích hợp. Triệu chứng giữa viêm màng não do virus và vi khuẩn trong giai đoạn đầu có sự tương đồng, do đó, bác sĩ sẽ điều trị thuốc kháng sinh theo kinh nghiệm cho đến khi loại trừ được viêm màng não do vi khuẩn.

3. Điều trị viêm màng não do nấm

Viêm màng não do nấm không chỉ có tỷ lệ tử vong cao mà nhiều trường hợp sau khi bệnh đã được chữa khỏi, bệnh nhân vẫn phải đối mặt với các di chứng như mù, suy giảm trí tuệ. Do đó, đa số các ca bệnh này đều sẽ được theo dõi, điều trị tích cực và chăm sóc cẩn thận tại bệnh viện trong một khoảng thời gian khá dài. Tổng thời gian điều trị phụ thuộc vào hệ thống miễn dịch của bệnh nhân và loại nấm gây nhiễm trùng. Việc điều trị thường lâu hơn đối với những người có hệ miễn dịch suy yếu (người mắc bệnh AIDS hoặc ung thư).

Các loại thuốc thường được sử dụng trong điều trị viêm màng não do nấm, đặc biệt là nấm Cryptococcus:

• Tiêm Amphotericin B: Qua đường tĩnh mạch là phương pháp điều trị được ưu tiên hàng đầu. Lưu ý, thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ như sốt, đau đầu, ớn lạnh, tụt kali và magnesi máu, thiếu máu, suy thận, sốc phản vệ, viêm cơ tim.
• Thuốc Flucytosin: Thường được sử dụng kết hợp với Amphotericin B để tăng hiệu quả điều trị. Loại thuốc này có thể gây ức chế tủy xương, giảm các dòng tế bào máu ở người bệnh.
• Thuốc Fluconazol: có thể được chỉ định sử dụng ngay từ ban đầu nếu bệnh xảy ra ở mức độ nhẹ, không có biến chứng và không có sẵn thuốc Amphotericin B. Tuy nhiên, Fluconazol thường được dùng sau khi bệnh nhân được điều trị bằng Amphotericin B.

Đồng thời, bác sĩ có thể thực hiện thêm phương pháp chọc dẫn lưu dịch não tủy hàng ngày để giáp áp lực nội sọ. Số lần thực hiện phương pháp này sẽ được chỉ định dựa vào mức độ tăng áp lực nội sọ của bệnh nhân. Trung bình mỗi lần thực hiện sẽ dẫn lưu khoảng 15 – 20ml hoặc nhiều hơn cho đến khi người bệnh thấy bớt đau đầu.

4. Điều trị viêm màng não do ký sinh trùng

Các loại ký sinh trùng có thể gây bệnh viêm màng não do tăng bạch cầu ái toan, hiện nay bệnh chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu. Bác sĩ sẽ cho bệnh nhân sử dụng thuốc giảm đau để giảm đau đầu, thuốc giảm phản ứng của cơ thể với ký sinh trùng và áp dụng các biện pháp quản lý triệu chứng.

Phác đồ chữa viêm màng não tại bệnh viện

Phác đồ điều trị là văn bản, tài liệu tóm tắt, sơ đồ hóa nhằm cung cấp thông tin ngắn gọn nhưng đầy đủ về các bước xử trí, điều trị bệnh. Mỗi cơ sở y tế sẽ có phác đồ điều trị khác nhau đối với viêm màng não. Nhưng nhìn chung, phác đồ điều trị bệnh có thể bao gồm (1) sử dụng kháng sinh điều trị viêm màng não, (2) khắc phục tình trạng mất nước và (3) sử dụng thuốc Steroid.

1. Kháng sinh điều trị viêm màng não

Điều trị viêm màng não bằng thuốc kháng sinh được áp dụng sớm cho cả trẻ em và người lớn. Tùy vào từng loại vi khuẩn, phác đồ sử dụng thuốc kháng sinh sẽ khác nhau.

Tuy nhiên, việc lạm dụng thuốc kháng sinh không chỉ gây tác dụng phụ nguy hiểm mà còn gây nên tình trạng kháng kháng sinh. Nếu bệnh nhân kháng kháng sinh, thuốc kháng sinh được sử dụng theo kháng sinh đồ nhằm đảm bảo hiệu quả điều trị. Thuốc có thể tác dụng với một số loại thuốc khác. Do đó, bệnh nhân cần tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ và phác đồ điều trị. Quá trình điều trị cần đảm bảo các biện pháp phòng ngừa bệnh, tránh lây nhiễm chéo hoặc để bệnh nhân bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh khác.

2. Khắc phục tình trạng mất nước

Các triệu chứng của viêm màng não có thể khiến bệnh nhân rơi vào tình trạng mất nước, mất cân bằng điện giải. Để xây dựng phác đồ điều trị phù hợp, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện xét nghiệm máu để đo nước điện giải.

Nếu mất nước ở mức độ nhẹ, bệnh nhân sẽ được điều trị bằng các chất bổ sung điện giải. Nhưng nếu mất nước diễn ra nặng hơn, bệnh nhân sẽ được điều trị bằng phương pháp triều dịch qua tĩnh mạch kết hợp với thuốc uống để bù nước, bù điện giải.

3. Sử dụng thuốc Steroid

Steroid (Corticosteroids) là một loại thuốc kháng viêm, giảm đau, ức chế hệ miễn dịch, ngăn chặn giải phóng histamin. Thuốc có thể sử dụng theo đường uống, đường tiêm tĩnh mạch hoặc tiêm bắp nhằm điều trị các vấn đề về da, hệ miễn dịch và một số cơ quan. Corticosteroid như dexamethasone, prednisolone và hydrocortisone thường được dùng với liều 0,15 mg/kg sau mỗi 6 giờ trong 2-4 ngày. Tuy nhiên, thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn. Do đó, bệnh nhân chỉ sử dụng thuốc theo đúng liều lượng, thời gian và đường dùng do bác bác sĩ chỉ định.

⇒ Tìm hiểu thêm: 3 cách điều trị viêm màng não: bao lâu thì chữa khỏi hoàn toàn?

Điều trị bệnh viêm màng não ở trẻ em và người lớn có khác nhau không?

Đây là một câu hỏi khác ngoài thắc mắc bệnh viêm màng não có chữa được không? Sự khác biệt trong việc điều trị viêm màng não ở trẻ em và người lớn đó là loại thuốc, liều lượng thuốc sử dụng và thời gian truyền tĩnh mạch thuốc.

Ví dụ đối với viêm màng não do vi khuẩn:

• Trẻ em từ 0–4 tuần tuổi: Được điều trị bằng ampicillin cộng với cefotaxime hoặc aminoglycoside.
• Trẻ em từ 1 tháng – 50 tuổi: Được điều trị bằng vancomycin cộng với cefotaxime hoặc ceftriaxone.
• Người lớn trên 50 tuổi: Thường được chỉ định thuốc vancomycin cộng với ampicillin và ceftriaxone hoặc cefotaxime.

⇒ Tìm hiểu thêm:

• 8 dấu hiệu viêm màng não ở người lớn: nguyên nhân và điều trị
• Viêm màng não ở trẻ em: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị.

Hướng dẫn cách chăm sóc để hỗ trợ điều trị viêm màng não

Điều trị hỗ trợ là các phương pháp giúp giảm tác động của triệu chứng đối với bệnh nhân. Trong quá trình điều trị đặc hiệu, bác sĩ/điều dưỡng hỗ trợ người bệnh bằng cách:

• Đảm bảo uống đủ nước, tránh mất nước.
• Có thể cần thở oxy nếu bệnh nhân bị bệnh nặng và khó thở.
• Nghỉ ngơi nhiều để thúc đẩy quá trình chữa lành, giúp giảm đau đầu.
• Uống thuốc hạ sốt như paracetamol hoặc ibuprofen kèm theo lau mặt bằng khăn mát, tắm nước nguội.
• Theo dõi các triệu chứng nguy hiểm như sốt cao trên 38,5 độ C (uống thuốc hạ sốt và không hết sốt), bị đau đầu dữ dội không thuyên giảm, lú lẫn,...

Tiên lượng viêm màng não virus nhìn chung tốt hơn các loại viêm màng não khác, do đó, sau khi thăm khám, bác sĩ có thể cho bệnh nhân chăm sóc tại nhà.

Điều trị viêm màng não bao lâu thì khỏi?

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, thời điểm phát hiện bệnh, thể trạng sức khỏe, phương pháp điều trị được thực hiện,… quá trình điều trị viêm màng não ở từng trường hợp sẽ mất một khoảng thời gian khác nhau, có thể là vài tuần hoặc vài tháng.

Thời điểm phát hiện bệnh là yếu tố tiên quyết để xác định lượng thời gian cần thiết điều trị viêm màng não và hiệu quả của quá trình điều trị này. Do đó, khi nghi ngờ bị viêm não, bệnh nhân cần được đưa đến bệnh viện để được kiểm tra và hỗ trợ điều trị sớm. Đây cũng là một câu hỏi liên quan đến bệnh viêm màng não có chữa được không mà nhiều người cũng thắc mắc.

Có di chứng gì sau điều trị viêm màng não không?

CÓ, theo số liệu từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), 1 người trong 5 người sống sót sau đợt điều trị viêm màng não do vi khuẩn có thể bị di chứng bệnh tật lâu dài, vĩnh viễn bao gồm mất thính giác, co giật, yếu chân tay, khó khăn về thị giác, lời nói, ngôn ngữ, trí nhớ và giao tiếp, sẹo và cắt cụt chi sau nhiễm trùng huyết,... (2)

Bệnh viêm màng não có thể được điều trị hiệu quả khi chẩn đoán sớm và can thiệp y tế sớm, nhưng đây vẫn là bệnh lý nguy hiểm với khả năng xảy ra các biến chứng nghiêm trọng rất cao. Cách phòng ngừa tốt nhất chống lại bệnh viêm màng não là tiêm vắc xin phòng viêm màng não kết hợp với cách thức phòng bệnh không đặc hiệu khác.

Vắc xin được nhiều tổ chức y tế lớn khẳng định là biện pháp an toàn và đáng tin cậy để ngăn ngừa bệnh và các nguy cơ liên quan, được khuyến cáo sử dụng cho trẻ em từ 2 tháng tuổi (đối với bệnh viêm màng não do não mô cầu khuẩn nhóm B) và người lớn. Các biện pháp phòng ngừa như thực hành vệ sinh tốt, tránh tiếp xúc gần với người bị nhiễm bệnh và tìm kiếm sự chăm sóc y tế khi có dấu hiệu của bệnh giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh. Hãy ưu tiên tiêm vắc xin phòng bệnh hơn điều trị bệnh!

Để được tư vấn, đặt lịch tiêm chủng, đăng ký vắc xin phòng các bệnh viêm màng não hoặc tham gia các chương trình ưu đãi, Quý Khách hàng liên hệ trực tiếp với VNVC qua:

• Hotline: 028 7102 6595;
• Fanpage: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn;
• Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây;
• Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, Quý khách vui lòng truy cập: https://vax.vnvc.vn/

Quý Khách có thể tải App VNVC để tham khảo thông tin, tra cứu lịch sử tiêm chủng hoặc đặt mua vắc xin. Link tải trên App Store cho hệ điều hành iOS  và trên CH Play cho hệ điều hành Android.

Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết: Bệnh viêm màng não có chữa được không? Có di chứng không? của VNVC. Hẹn gặp bạn ở những chủ đề tiếp theo.