Bị cúm A có uống kháng sinh không? Nên lưu ý những gì?

Nhiều ý kiến cho rằng, thuốc kháng sinh là "phương thuốc thần kỳ" giúp điều trị các căn bệnh nhiễm trùng đường hô hấp nói chung và cúm A nói riêng rất hiệu quả. Cứ sụt sịt, sốt, ốm, mệt mỏi lại vô thức sử dụng kháng sinh theo thói quen để kiểm soát triệu chứng. Vậy sự thật bị cúm A có uống kháng sinh không? Cần lưu ý những gì?

Trong bài viết dưới đây, chuyên gia đến từ Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC sẽ giải đáp thắc mắc “Bị cúm A có uống kháng sinh không? Nên lưu ý những gì?” một cách chi tiết nhất.

Cúm A có uống kháng sinh không? 

Khi bị cúm A, tuyệt đối không được uống thuốc kháng sinh. Cúm A là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do virus influenza gây ra. Còn thuốc kháng sinh có tác dụng ức chế và kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn, nấm. Cúm A không phải do vi khuẩn gây ra nên thuốc kháng sinh không có khả năng ức chế khả năng hoạt động hay đào thải virus cúm ra khỏi cơ thể, cũng không phải là một trong những phương pháp khoa học giúp các triệu chứng thuyên giảm nhanh hơn.

Ngược lại, việc sử dụng kháng sinh không cần thiết khi bị cúm A còn có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe. Không chỉ không giúp cải thiện tình trạng bệnh, thuốc kháng sinh còn có thể làm rối loạn hệ vi sinh vật tự nhiên trong cơ thể trẻ, dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác.

Vì sao không điều trị cúm A bằng kháng sinh?

Một số lý do không nên điều trị cúm A bằng thuốc kháng sinh là:

1. Kháng sinh không tác dụng lên virus

Kháng sinh là một loại thuốc được sản xuất từ các vi sinh vật như vi khuẩn, nấm..., có tác dụng ức chế hoặc tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh. Cúm A là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do virus influenza gây ra. Vi khuẩn và virus có cấu trúc hoàn toàn khác nhau.

Vi khuẩn, nấm chỉ tấn công bên ngoài các tế bào của cơ thể còn virus cúm lại tấn công và tạo ra các bản sao bên trong các tế bào của cơ thể. Virus không thể tự sản sinh như vi khuẩn mà chúng sẽ bám vào các tế bào khỏe mạnh và lập trình lại các tế bào đó để tạo ra virus mới. (1)

Thuốc kháng sinh sẽ ức chế quá trình tổng hợp bộ khung peptidoglycan (lớp vỏ bảo vệ vi khuẩn) làm cho vi khuẩn sinh ra không có vỏ bảo vệ nên dễ dàng bị tiêu diệt nhanh chóng. Trong khi đó, virus lại ẩn náu sâu trong tế bào cơ thể nên thuốc kháng sinh không thể xâm nhập vào tế bào để tiêu diệt virus. Do đó, việc uống thuốc kháng sinh hoàn toàn không có tác dụng gì trong việc điều trị bệnh cúm A.

2. Nguy cơ kháng thuốc kháng sinh

Việc sử dụng kháng sinh không cần thiết, chẳng hạn như trong trường hợp cúm A, có thể dẫn đến tình trạng kháng thuốc kháng sinh (2). Khi kháng sinh được sử dụng không đúng cách, các vi khuẩn có thể phát triển khả năng kháng lại thuốc, dẫn đến tình trạng kháng thuốc. Điều này làm giảm hiệu quả của các kháng sinh trong việc điều trị các bệnh nhiễm khuẩn sau này, gây khó khăn trong việc điều trị các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng.

Bên cạnh đó, việc uống thuốc kháng sinh sai cách còn có thể gây ra gặp một số tác dụng phụ không mong muốn như đau bụng, tiêu chảy, phát ban. Do đó, việc sử dụng kháng sinh cần phải được cân nhắc kỹ lưỡng và chỉ nên được thực hiện khi có chỉ định rõ ràng từ bác sĩ.

Cách điều trị cúm A đúng như thế nào?

Bị cúm A không nên uống thuốc kháng sinh mà cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp. Hiện nay, có khá nhiều phương pháp để điều trị bệnh cúm. Với bệnh nhân có triệu chứng cúm A nhẹ, có thể tự điều trị tại nhà theo hướng dẫn từ bác sĩ. Đối với những trường hợp mắc cúm A nặng, cần được đưa đến bệnh viện để được điều trị và chăm sóc, nhằm phòng ngừa tình trạng nhiễm khuẩn thứ phát và nguy cơ biến chứng nặng.

1. Điều trị tại nhà

• Sử dụng thuốc: Có thể sử dụng thuốc để điều trị bệnh cúm A. Thuốc kháng virus có thể giúp rút ngắn thời gian ốm và giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh, tuy nhiên cần được sử dụng đúng cách và dưới sự theo dõi của bác sĩ.
• Người bệnh cần nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể nhanh chóng phục hồi. Đồng thời, cần chú ý giữ ấm cho người bệnh, tránh để người bệnh lạnh nhằm tránh bệnh lây nhiễm tiếp diễn.
• Đặt thêm bình phun nước hoặc sử dụng máy tạo ẩm để tạo độ ẩm trong phòng, tránh không khí quá khô khiến bệnh tình trở nặng, nghiêm trọng hơn.
• Uống nhiều nước để sức khỏe nhanh chóng hồi phục.
• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, giàu dinh dưỡng, ăn nhiều rau xanh, thịt bò, trứng, hoa quả, sữa… để cơ thể có đủ năng lượng chống lại bệnh.
• Nếu sau 1 tuần, các triệu chứng của bệnh cúm A không giảm mà còn trở nên nghiêm trọng hơn, cần đưa người bệnh đến các cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

2. Điều trị tại cơ sở y tế

Cúm A có cần uống kháng sinh không? Với những trường hợp nghiêm trọng hơn và có xuất hiện các biến chứng nguy hiểm, việc điều trị cúm A trở nên khó khăn hơn. Do đó, khi bị cúm A  nặng, cần đưa người bệnh đến các cơ sở y tế có đầy đủ điều kiện cấp cứu và hồi sức để được theo dõi, xét nghiệm, chẩn đoán và chỉ định áp dụng các liệu pháp điều trị phù hợp.

Để điều trị bệnh cúm A không biến chứng, bác sĩ thường sẽ chỉ định sử dụng thuốc Tamiflu. Loại thuốc này được chỉ định cho người lớn và trẻ em từ 1 tuổi trở lên. Việc sử dụng thuốc nhanh chóng, đúng thời điểm có thể giảm thời gian điều trị xuống còn 1 – 3 ngày.

Tuy nhiên, thuốc Tamiflu chỉ hỗ trợ điều trị, không phải thuốc điều trị chính và chỉ phát huy tác dụng tối đa nếu được sử dụng trong vòng 24h. Nếu người bệnh có biến chứng, hoặc bị cúm A bội nhiễm vi khuẩn, sẽ cần phải điều trị kết hợp với các loại thuốc kháng sinh khác theo chỉ thị của bác sĩ.

Ngoài ra, cũng có thể sử dụng một số loại thuốc như: Zanamivir (Relenza), Peramivir (Rapivac), Baloxavir marbocyl (Xo Fluza)...(3) Những loại thuốc này hoạt động bằng cách ngăn chặn virus cúm lây nhiễm vào các tế bào khỏe mạnh. Mặc dù vẫn có thể gặp các triệu chứng, nhưng việc dùng một trong những loại thuốc này có thể làm cho các triệu chứng nhẹ hơn và đẩy nhanh thời gian phục hồi.

Có thể bạn quan tâm: Bị cúm A bao lâu thì khỏi?

Khi nào người bệnh nên đến gặp bác sĩ?

Mặc dù cúm A thường tự khỏi sau một thời gian, nhưng có những trường hợp nên đến gặp bác sĩ ngay để được khám và điều trị kịp thời. Cụ thể các trường hợp cần đi khám bác sĩ bao gồm:

• Có cảm giác khó thở;
• Đau ngực;
• Đau họng, đau nhiều khi nuốt;
• Ho nhiều, ho lâu ngày không khỏi;
• Đau đầu, sốt cao liên tục (38°C hoặc cao hơn);
• Nôn liên tục;
• Cảm thấy bối rối hoặc mất phương hướng;
• Ho ra đờm có màu. (1)

Xem thêm: Bị cúm A có cần nhập viện không?

Cách phòng ngừa cúm A hiệu quả

Bên cạnh thắc mắc “Bị cúm A có uống kháng sinh không?” cũng có nhiều người quan tâm đến các phương pháp phòng ngừa cúm A hiệu quả. Theo các chuyên gia, để phòng ngừa bệnh cúm A cho các đối tượng có nguy cơ cao như trẻ em, người cao tuổi nói riêng và tất cả các đối tượng khác nói chung, có thể áp dụng các cách sau:

1. Vệ sinh sạch sẽ

• Vệ sinh cá nhân thật cẩn thận, nên rửa tay thường xuyên, đúng cách với xà phòng hoặc các dung dịch khử khuẩn chuyên dụng khác. Cần đảm bảo rửa sạch cả các vị trí khó tiếp cận như kẽ tay.
• Che miệng khi ho và hắt hơi: Khi ho hoặc hắt hơi, người bệnh nên sử dụng khăn giấy hoặc dùng khuỷu tay để che miệng. Điều này giúp ngăn chặn việc virus lây lan qua không khí.
• Tránh tiếp xúc gần với người bệnh: Nếu có người trong gia đình hoặc cộng đồng bị cúm, hãy hạn chế tiếp xúc gần để tránh bị lây nhiễm.
• Vệ sinh các bề mặt thường xuyên tiếp xúc: Lau chùi các bề mặt như tay nắm cửa, bàn làm việc, điện thoại bằng các chất khử trùng để tiêu diệt virus.
• Không chạm tay lên mắt, mũi, miệng: Việc chạm tay lên các bộ phận này có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm virus.

2. Tiêm vắc xin phòng cúm

Tiêm phòng là cách phòng ngừa bệnh cúm A an toàn, hiệu quả và tiết kiệm nhất. Vắc xin phòng cúm được chỉ định chủng ngừa cho người lớn và trẻ em từ 6 tháng tuổi trở lên (đối với vắc xin cúm tứ giá của Pháp, Hà Lan và Hàn Quốc) và chỉ định tiêm cho người từ 18 tuổi (đối với vắc xin cúm tam giá của Việt Nam).

Khi vắc xin được tiêm vào cơ thể, hệ thống miễn dịch sẽ sản xuất kháng thể đặc hiệu, chủ động chống lại các kháng nguyên của virus bao gồm protein Hemagglutinin (H) và Neuraminidase (N). Kháng thể được sản xuất giúp bảo vệ cơ thể khỏi virus cúm A. Nếu cơ thể tiếp xúc với virus cúm A, những kháng thể đã được tạo ra sẽ phát hiện, chống lại và tiêu diệt virus trước khi virus có thể gây hại cho cơ thể.

Hiện tại, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC đang có mặt đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh cúm với số lượng lớn cho trẻ em và người lớn. Tất cả vắc xin đều được nhập khẩu trực tiếp, chính hãng và được bảo quản nghiêm ngặt trong nhiệt độ từ 2 - 8 độ C theo đúng yêu cầu nghiêm ngặt của nhà sản xuất. Do đó, Khách hàng có thể hoàn toàn yên tâm về chất lượng vắc xin khi sử dụng dịch vụ tiêm chủng tại VNVC.

VNVC quy tụ đội ngũ nhân lực chất lượng cao, được đào tạo chính quy và có trình độ chuyên môn cao, tay nghề giỏi. Tất cả các bác sĩ và điều dưỡng viên của VNVC đều có chứng chỉ về an toàn tiêm chủng cùng kỹ thuật tiêm nhẹ nhàng, êm ái và luôn tận tâm, nhiệt tình với Khách hàng. Đặc biệt, tất cả các Khách hàng đến VNVC tiêm chủng đều được bác sĩ có trình độ chuyên môn cao khám sàng lọc trước tiêm miễn phí để được chỉ định tiêm chủng chính xác, phù hợp nhất.

Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến vấn đề “Bị cúm A có uống kháng sinh không?”, quý Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC thông qua hotline 028.7102.6595 hoặc inbox qua fanpage facebook VNVC - Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em & Người lớn hoặc đến ngay các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để được nhân viên chăm sóc Khách hàng hướng dẫn chi tiết, được bác sĩ thăm khám sàng lọc, tư vấn sức khỏe và chỉ định tiêm ngừa phù hợp. Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây.

Tóm lại, cúm A là một bệnh lây nhiễm thường gặp, đặc biệt vào mùa đông. Đối với thắc mắc “bị cúm A có uống kháng sinh không”, câu trả lời từ các chuyên gia đến từ Hệ thống tiêm chủng VNVC là không. Kháng sinh không có tác dụng với virus nói chung và virus cúm A nói riêng, vì vậy không nên lạm dụng thuốc để tránh tình trạng kháng thuốc kháng sinh hoặc gặp một số tác dụng phụ không mong muốn. Nên sử dụng thuốc điều trị cúm A theo hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ.