Cách điều trị cúm A hiệu quả, an toàn và nhanh chóng khỏi bệnh

Cúm A lây lan nhanh chóng trong cộng đồng, có thể và đã từng gây ra nhiều đại dịch cúm trong quá khứ cùng khả năng gây ra những biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm phế quản, viêm cơ tim, viêm màng não, suy hô hấp, suy đa tạng, thậm chí là tử vong. Vậy cách điều trị cúm A như thế nào? Cùng tìm hiểu trong bài viết sau đây!

Cúm A nguy hiểm như thế nào?

Cúm A là bệnh truyền nhiễm gây nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do virus cúm A gây ra. Mặc dù được coi là một bệnh thông thường, nhưng cúm A có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt ở những đối tượng có sức đề kháng kém như trẻ em, người lớn tuổi, phụ nữ mang thai và những người mắc các bệnh lý nền mạn tính.

Cúm A có khả năng lây lan nhanh chóng từ người sang người qua các giọt bắn khi ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Thậm chí, virus cúm A còn có thể lây nhiễm thông qua những tiếp xúc thông thường với bề mặt hay đồ vật chứa virus sau đó chạm lên mắt, mũi miệng. Virus cúm có thể tồn tại trên các bề mặt như tay nắm cửa, bàn ghế, máy tính, điện thoại, bàn làm việc... trong vài giờ. Điều này có thể dẫn đến bùng phát dịch bệnh trong cộng đồng.

Cúm A nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm tai giữa, suy tim, suy hô hấp, đái tháo đường, suy giảm miễn dịch, viêm xoang, viêm đường tiết niệu... Với trẻ nhỏ, người già, người có bệnh nền có hệ miễn dịch suy giảm, biến chứng cúm A có thể gây nguy hiểm đến tính mạng với tỷ lệ tử vong cao. Ở phụ nữ mang thai, nhiễm cúm A có nguy cơ rất cao gây biến cố thai kỳ như sảy thai, thai lưu, dị tật bào thai.

Lịch sử đã ghi nhận những đại dịch cúm A gây ra hậu quả nghiêm trọng. Điển hình là đại dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918 đã cướp đi sinh mạng của hơn 50 triệu người, phần lớn do biến chứng viêm phổi. Trong đại dịch cúm A H1N1 năm 2009, tỷ lệ nhập viện do cúm đã lên tới 25 - 50%. Đáng lo ngại là trong số các ca tử vong ở trẻ em liên quan đến cúm tại Mỹ năm 2004 - 2012, có đến 40% trường hợp nhiễm đồng thời cả cúm và vi khuẩn. (1)

Tại Việt Nam, trung bình hàng năm có hơn 800.000 trường hợp mắc cúm, số ca mắc thường gia tăng vào các thời điểm giao mùa. Trong đó, virus cúm A và B là tác nhân gây bệnh chủ yếu. Tại Bệnh viện Nhi Trung ương, từ cuối năm 2023 đến đầu năm 2024, số ca mắc cúm A đang có xu hướng gia tăng, đặc biệt ở trẻ nhỏ, trong đó có nhiều ca diễn biến suy hô hấp nặng, phải thở máy.

Trong số các trẻ đến thăm khám có chỉ định làm xét nghiệm mỗi ngày, có khoảng 100 - 150 trường hợp có kết quả mắc cúm, chủ yếu là cúm A. Trong đó, 15% ca nặng phải nhập viện điều trị.

Cách điều trị cúm A bằng thuốc

1. Điều trị cúm A bằng thuốc kháng virus

Thuốc kháng virus là loại thuốc chứa chất ức chế neuraminidase, có khả năng làm giảm sự lây lan của virus cúm, làm chậm quá trình truyền nhiễm, chống lại nhiễm trùng. Mặc dù thuốc kháng virus không thể loại bỏ hoàn toàn bệnh cúm A vì không thể tiêu diệt được virus, nhưng thuốc giúp giảm bớt các triệu chứng, rút ngắn thời gian bệnh và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm do cúm A gây ra. Các loại thuốc kháng virus dùng để điều trị cúm A bao gồm:

• Oseltamivir phosphate: Đây là thuốc kháng virus phổ biến nhất trong điều trị cúm A. Oseltamivir được sử dụng để giảm thời gian và mức độ nghiêm trọng của triệu chứng. Thuốc hiệu quả nhất khi được sử dụng trong vòng 48 giờ đầu sau khi có triệu chứng. Oseltamivir thường được dùng dưới dạng viên uống và có thể được chỉ định cho trẻ em trên 1 tuổi và người lớn. (2)
• Zanamivir: Đây là một thuốc kháng virus dạng hít, giúp điều trị cúm A bằng cách ngăn chặn virus sinh sản trong cơ thể. Giống như Oseltamivir, hiệu quả của Zanamivir cao khi sử dụng sớm. Tuy nhiên, thuốc này không được khuyến cáo cho những người có bệnh lý về phổi hoặc hen suyễn do có thể gây co thắt phế quản.
• Peramivir: Peramivir được dùng dưới dạng tiêm tĩnh mạch và thường được chỉ định cho các trường hợp nặng hoặc bệnh nhân không thể dùng thuốc qua đường miệng.
• Baloxavir marbocyl: Là loại thuốc kháng virus mới, có cơ chế hoạt động khác biệt so với các thuốc trên. Loại thuốc này ức chế khả năng sao chép của virus cúm và chỉ cần dùng một liều duy nhất. Thuốc Baloxavir marbocyl được điều chế dưới dạng viên và dạng lỏng, có hiệu quả cao nếu được sử dụng trong vòng 48 giờ đầu tiên khi có triệu chứng.

Một phân tích tổng hợp về kết quả ở những bệnh nhân nhập viện vì cúm A H1N1 trong đại dịch 2009 - 2010 cho thấy, điều trị cúm sớm (tức là trong vòng 48 giờ kể từ khi xuất hiện triệu chứng) bằng thuốc kháng virus đã làm giảm tỷ lệ tử vong lên tới 63%.

Xem thêm:

• 4 loại thuốc kháng virus cúm A được cấp phép sử dụng.
• Thuốc điều trị cúm A cho người lớn an toàn và hiệu quả.

2. Điều trị triệu chứng của cúm A

Khi bị cúm A, ngoài việc sử dụng thuốc kháng virus theo chỉ định của bác sĩ, việc điều trị các triệu chứng như sốt, ho, nghẹt mũi, đau họng cũng rất quan trọng để giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn và đẩy nhanh quá trình hồi phục. Dưới đây là một số phương pháp điều trị cúm A theo triệu chứng phổ biến:

• Hạ sốt: Sử dụng thuốc hạ sốt như Acetaminophen hoặc Ibuprofen để giảm sốt và giảm đau nhức. Những thuốc này giúp cải thiện cảm giác khó chịu và giúp người bệnh cảm thấy thoải mái hơn.
• Giảm ho: Các loại thuốc ho như Dextromethorphan hoặc siro ho có thể được sử dụng để làm giảm cơn ho. Nếu ho khan, có thể dùng thuốc làm dịu cổ họng. Trong trường hợp ho có đờm, thuốc long đờm có thể giúp dễ thở hơn.
• Giảm nghẹt mũi: Sử dụng thuốc xịt mũi chứa Phenylephrine có thể giúp giảm nghẹt mũi nhanh chóng.
• Đau họng: Để giảm đau họng, bệnh nhân có thể súc miệng bằng nước muối ấm hoặc dùng viên ngậm chứa thành phần làm dịu cổ họng. Nếu có đờm có thể sử dụng thuốc long đờm như Guaifenesin giúp loại bỏ chất nhầy ra khỏi phổi dễ dàng hơn.

Có thể bạn quan tâm: Bị cúm A có uống kháng sinh không?

Có thể bạn quan tâm: Người bị cúm A có truyền nước được không?

Cách điều trị cúm A tại nhà nhanh khỏi

1. Uống nhiều nước

Cúm A thường gây ra triệu chứng sốt cao, dẫn đến tình trạng mất nước trong cơ thể. Để khắc phục tình trạng này, việc uống đủ nước là rất quan trọng, giúp bù đắp lượng nước đã mất, hạ sốt và hỗ trợ quá trình thải độc. Nên đảm bảo uống hơn 2 lít nước lọc mỗi ngày. Ngoài nước lọc, có thể bổ sung nước ép trái cây hoặc nước điện giải, những loại này không chỉ cung cấp nước mà còn tăng cường hệ miễn dịch và bù lại các khoáng chất bị mất do nôn mửa hoặc tiêu chảy khi mắc cúm A.

2. Chế độ dinh dưỡng khoa học

Một chế độ dinh dưỡng khoa học và hợp lý đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị cúm A hiệu quả. Để nhanh chóng phục hồi sức khỏe, người bệnh nên ưu tiên các thực phẩm mềm và dễ tiêu hóa như cháo, súp, trái cây chín mềm và sữa, giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, việc bổ sung nhiều vitamin và khoáng chất từ trái cây và rau xanh là cần thiết để tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ cơ thể chống lại virus.

Ngoài ra, người bệnh cũng nên hạn chế tiêu thụ các thực phẩm cay nóng và nhiều dầu mỡ, vì những loại thực phẩm này có thể làm tình trạng viêm họng và ho trở nên nghiêm trọng hơn. Bằng cách xây dựng một chế độ dinh dưỡng hợp lý, người bệnh sẽ có điều kiện tốt nhất để nhanh chóng hồi phục sức khỏe.

3. Nghỉ ngơi và giữ ấm cơ thể

Nghỉ ngơi đầy đủ và giữ ấm cơ thể là hai yếu tố quan trọng giúp cơ thể nhanh chóng phục hồi khi mắc cúm A. Việc nghỉ ngơi sẽ giúp cơ thể tập trung toàn bộ năng lượng để chống lại virus gây bệnh, đồng thời giảm thiểu tình trạng mệt mỏi, đau nhức cơ thể.

Bên cạnh đó, việc giữ ấm cơ thể bằng cách mặc quần áo ấm, đắp chăn, tránh tiếp xúc với môi trường lạnh cũng là cách điều trị cúm A. Phương pháp này sẽ giúp giảm các triệu chứng như sổ mũi, hắt hơi, đau đầu và khó chịu. Người bệnh nên cố gắng ngủ đủ 8 tiếng mỗi đêm để cơ thể được nghỉ ngơi hoàn toàn và phục hồi năng lượng.

4. Hạn chế tiếp xúc với người khác

Để ngăn chặn sự lây lan nhanh chóng của virus cúm A, việc hạn chế tiếp xúc gần với người khác là vô cùng quan trọng. Bằng cách đeo khẩu trang khi ra ngoài hoặc tiếp xúc với người khác, sẽ tạo ra một hàng rào bảo vệ hiệu quả, ngăn chặn virus lây lan qua đường hô hấp.

Bên cạnh đó, việc rửa tay thường xuyên với xà phòng và nước sạch, đặc biệt sau khi ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc với bề mặt công cộng, sẽ giúp loại bỏ virus gây bệnh bám trên tay. Ngoài ra, hãy tránh dùng chung đồ dùng cá nhân như cốc, khăn, bát đũa để ngăn ngừa virus lây nhiễm qua đường tiếp xúc trực tiếp. Đây cũng là cách điều trị cúm A hoàn toàn và tránh lây bệnh cho người khác hiệu quả.

5. Uống thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ

Để quá trình điều trị cúm A đạt hiệu quả cao, người bệnh cần tuân thủ nghiêm túc chỉ định của bác sĩ. Việc uống thuốc đúng loại, đủ liều, đúng giờ và trong suốt thời gian quy định sẽ giúp cơ thể hấp thu thuốc tốt nhất, đẩy lùi bệnh nhanh chóng. Đồng thời, tuyệt đối không tự ý mua và sử dụng thuốc khi chưa có sự kê đơn của bác sĩ vì có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn, thậm chí làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

Có thể bạn quan tâm: Cúm A uống thuốc gì cho nhanh khỏi?

Chữa cúm A bằng các phương pháp hỗ trợ khác

Để hỗ trợ điều trị cúm A, bên cạnh việc sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, người bệnh có thể áp dụng một số phương pháp hỗ trợ sau:

• Môi trường không khí khô sẽ tạo điều kiện cho virus cúm phát triển và lây lan nhanh chóng. Do đó, người bệnh nên sử dụng máy tạo độ ẩm không khí trong nhà và nơi làm việc sẽ giúp cải thiện các triệu chứng như sổ mũi, nghẹt mũi, đau họng...
• Sử dụng nước xông từ lá gừng, lá chanh hoặc tinh dầu để giúp thông thoáng đường hô hấp, giảm ngạt mũi và ho.
• Người bệnh có thể chườm ấm tại các vị trí như nách, bẹn, trán để hỗ trợ làm hạ nhiệt độ của cơ thể.
• Rửa mũi bằng nước muối sinh lý 0,9% để giảm cảm giác khó chịu ở mũi và giảm tình trạng sổ mũi.
• Để cải thiện triệu chứng khó chịu do cúm A, người bệnh nên súc miệng bằng nước muối ít nhất 2 lần/ngày để làm loãng chất nhầy tích tụ trong cổ họng.
• Mật ong có tính kháng khuẩn và làm dịu cổ họng. Người bệnh có thể pha mật ong với nước ấm hoặc trà để giảm triệu chứng ho và viêm họng.
• Người bị cúm A nên tắm nước ấm để lỗ chân lông giãn nở, dễ dàng thoát nhiệt, giúp cải thiện tình trạng sốt và mệt mỏi.

Xem thêm: Cách chữa cúm tại nhà hiệu quả, an toàn và nhanh khỏi.

Biến chứng nguy hiểm có thể gặp phải khi bị cúm A

Cúm A nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, bệnh có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng. Các biến chứng thường gặp:

• Viêm phổi: Đây là biến chứng phổ biến và nguy hiểm nhất của cúm A. Viêm phổi khiến phổi bị viêm nhiễm, gây khó thở, đau ngực và có thể dẫn đến suy hô hấp. Đặc biệt, cúm A có khả năng gây viêm phổi trực tiếp hoặc thông qua việc làm suy yếu hệ miễn dịch, tạo điều kiện cho vi khuẩn khác xâm nhập, điển hình là phế cầu khuẩn.
• Viêm cơ tim: Virus cúm A có thể tấn công cơ tim, gây ra viêm cơ tim. Viêm cơ tim có thể làm yếu khả năng bơm máu của tim, dẫn đến các vấn đề tim mạch nghiêm trọng. Biến chứng này có thể dẫn đến suy tim, nhịp tim bất thường và thậm chí tử vong.
• Viêm não: Trong một số trường hợp hiếm gặp, virus cúm A có thể xâm nhập vào não gây viêm não. Biến chứng này có thể gây ra các triệu chứng như đau đầu dữ dội, cứng cổ, lú lẫn, co giật và thậm chí hôn mê.
• Suy đa tạng: Khi cúm A trở nặng, virus có thể tấn công nhiều cơ quan trong cơ thể cùng một lúc, gây ra suy đa tạng. Đây là tình trạng rất nghiêm trọng và có thể dẫn đến tử vong.
• Các biến chứng khác: Ngoài ra, cúm A còn có thể gây ra các biến chứng khác như viêm xoang, viêm tai giữa, sảy thai ở phụ nữ mang thai, các khuyết tật ống thần kinh ở thai nhi... (2)

Khi nào nên đến bệnh viện?

Cúm A thường gây ra các triệu chứng nhẹ và tự khỏi sau vài ngày. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, cúm A có thể trở nặng và gây ra các biến chứng nguy hiểm. Do đó, việc nhận biết các dấu hiệu cảnh báo và kịp thời đến bệnh viện để điều trị cúm A là rất quan trọng. Dưới đây là một số dấu hiệu cho thấy cần đưa người bệnh đến bệnh viện ngay lập tức khi mắc cúm A:

• Sốt trên 39 độ C, không giảm sau khi dùng thuốc hạ sốt và kéo dài nhiều ngày;
• Cảm giác khó thở, thở nhanh, rút lõm lồng ngực;
• Cơn đau ngực dữ dội, tăng khi hít thở sâu;
• Cảm giác mệt mỏi, kiệt sức, không thể hoạt động;
• Trở nên lơ mơ, khó tập trung, mất phương hướng;
• Cơ thể người bệnh co giật, không kiểm soát được;
• Da và môi chuyển sang tím tái;
• Nôn ói nhiều lần, không giữ được thức ăn;
• Tiêu chảy nhiều lần, phân lỏng, có thể gây mất nước.

Đặc biệt, trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người cao tuổi, người mắc bệnh mạn tính và phụ nữ mang thai là những đối tượng đặc biệt dễ bị biến chứng nặng khi mắc cúm A. Với hệ miễn dịch còn yếu hoặc đã suy giảm, virus cúm A dễ dàng tấn công và gây ra các biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm cơ tim, thậm chí tử vong. Vì vậy, gia đình cần theo dõi sát sao các triệu chứng của người thân và đưa đến cơ sở y tế ngay khi có dấu hiệu bất thường.

Xem thêm: Cách điều trị cúm A cho trẻ hiệu quả.

Cách phòng ngừa cảm cúm hiệu quả

1. Tiêm vắc xin phòng cúm

Bên cạnh cách điều trị cúm A thì tiêm phòng cũng là vẫn đề được quan tâm. Tiêm phòng cúm hàng năm là phương pháp phòng ngừa cúm hiệu quả nhất. Vắc xin cúm giúp cơ thể tạo ra kháng thể đặc hiệu, chủ động bảo vệ cơ thể chống lại virus cúm, giảm nguy cơ mắc bệnh và giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh nếu không may bị nhiễm.

Tất cả trẻ em từ 6 tháng tuổi trở lên và người lớn đều được khuyến cáo tiêm phòng cúm hàng năm, đặc biệt là những người có nguy cơ cao như người cao tuổi, trẻ em, phụ nữ mang thai, người có bệnh lý nền.

Tiêm vắc xin cúm giúp giảm 70 – 90% tỷ lệ tử vong do cúm gây ra. Trong mùa cúm 2021 - 2022 tại Hoa Kỳ, tiêm vắc xin đã ngăn ngừa được khoảng 1,8 triệu ca liên quan đến cúm, 1 triệu lượt khám bệnh, 22.000 ca nhập viện và 1.000 ca tử vong liên quan đến cúm (3). Một nghiên cứu năm 2021 cho thấy, tiêm vắc xin cúm giúp giảm nguy cơ nhập viện vào khoa chăm sóc đặc biệt (ICU) xuống chỉ còn 26% và tỷ lệ tử vong giảm xuống còn 31%.

Hiện nay, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC đang có đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh cúm cho cả trẻ em và người lớn như vắc xin tam giá Ivacflu-S (Việt Nam), vắc xin cúm tứ giá Influvac Tetra (Hà Lan), Vaxigrip Tetra (Pháp) tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên.

Tất cả vắc xin tại VNVC đều được nhập khẩu trực tiếp, chính hãng từ các nhà sản xuất uy tín trên thế giới và được bảo quản nghiêm ngặt trong hệ thống kho lạnh đạt chuẩn GSP quốc tế đảm bảo vắc xin được lưu giữ trong nhiệt độ từ 2 - 8 độ C.

Để được tư vấn các thông tin xoay quanh vắc xin cho trẻ em và người lớn, đặt mua vắc xin, Quý khách vui lòng liên hệ VNVC theo thông tin sau:

• Hotline: 028 7102 6595;
• Fanpage: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn;
• Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây;
• Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, Quý khách vui lòng truy cập: vax.vnvc.vn.
• Xem thêm những thông tin tiêm chủng hữu ích từ kênh Tik Tok Bác sĩ Tiêm chủng VNVC

Quý Khách hàng có thể tải VNVC Mobile App dễ dàng bằng 2 link sau:

• IOS (iPhone, iPad...): https://bit.ly/VNVC_APPSTORE
• Android (Oppo, Samsung, Sony...): https://bit.ly/VNVC_GGPLAY

2. Vệ sinh cá nhân sạch sẽ

• Rửa tay thường xuyên: Dùng xà phòng và nước sạch để rửa tay, đặc biệt trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi tiếp xúc với người bệnh hoặc bề mặt bẩn.
• Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi: Sử dụng khăn giấy hoặc khuỷu tay áo để che.
• Tránh chạm tay lên mắt, mũi, miệng bởi đây là những con đường lây nhiễm chính của virus cúm.
• Vệ sinh các bề mặt thường xuyên tiếp xúc như tay nắm cửa, điện thoại, bàn làm việc... bằng các chất khử trùng.

3. Tăng cường sức đề kháng

• Ăn uống đủ chất, bổ sung nhiều rau xanh, trái cây, các loại hạt để tăng cường hệ miễn dịch. Đây cũng là cách phòng ngừa hiệu quả để bạn không phải đối mặt điều trị cúm A với các loại thuốc và có thể là các biến chứng của bệnh.
• Ngủ đủ giấc giúp cơ thể phục hồi và chống lại bệnh tật.
• Tập thể dục đều đặn: Tăng cường sức khỏe tổng thể.
• Hạn chế stress: Stress làm giảm sức đề kháng của cơ thể.
• Uống đủ nước: Giúp cơ thể loại bỏ độc tố.

4. Biện pháp khác

• Tránh tiếp xúc gần với người bệnh hoặc những người nghi ngờ nhiễm bệnh, đặc biệt là trong mùa cúm.
• Đeo khẩu trang khi đi đến nơi đông người hoặc khi tiếp xúc với người bệnh.
• Làm việc và học tập trong môi trường thoáng mát để giảm nguy cơ lây nhiễm.

Bài viết đã cung cấp những thông tin hữu ích về cách điều trị cúm A hiệu quả và an toàn. Việc điều trị cúm A đúng cách sẽ giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục và giảm thiểu các biến chứng nghiêm trọng. Để cải thiện tình trạng cúm A, người bệnh có thể sử dụng thuốc kháng virus kết hợp với các biện pháp hỗ trợ để giảm triệu chứng. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, trước khi điều trị cúm bằng thuốc và các biện pháp hỗ trợ, hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ để có hướng điều trị phù hợp nhất.