TVTT: Chủng ngừa vaccine Rotavirus, 6 trong 1 và phế cầu cho trẻ nhỏ

Lượng kháng thể từ mẹ truyền sang giảm theo thời gian khiến trẻ nhỏ dễ dàng mắc một số bệnh truyền nhiễm rất nguy hiểm như viêm phổi, viêm màng não, bạch hầu, ho gà, uốn ván…

Nhằm giúp người dân hiểu rõ hơn về nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm và vai trò của vaccine trong việc phòng bệnh, ngày 24/2/2022, Hệ thống Tiêm chủng VNVC phối hợp với Báo điện tử VnExpress tổ chức tọa đàm “Chủng ngừa vaccine Rotavirus, 6 trong 1 và phế cầu cho trẻ nhỏ”, với sự tham gia của BS Trương Hữu Khanh – Nguyên Trưởng khoa Nhiễm – Thần kinh, BV Nhi đồng 1, TP HCM, Phó Chủ tịch Liên chi hội Truyền nhiễm TP HCM và BS Bạch Thị Chính – Giám đốc Y khoa Hệ thống Tiêm chủng VNVC. Quý độc giả có thể xem lại chương trình tại đây

Cho trẻ mắc bệnh để tạo miễn dịch tự nhiên: Rất nguy hiểm

BS Trương Hữu Khanh – nguyên Trưởng khoa Nhiễm – Thần kinh, BV Nhi đồng 1 (TP HCM) cho biết sau khi chào đời, trẻ có một ít lượng kháng thể được mẹ truyền qua từ lúc mang thai và khi bú mẹ. Tuy nhiên, lượng kháng thể đó sẽ không đủ bảo vệ trẻ, hoặc có thể người mẹ có ít lượng kháng thể. Vì vậy, vaccine được ra đời để bảo vệ trẻ nhỏ ngay từ khi sinh ra với các mốc như 2-3 tháng, 6 tháng, 9 tháng, 12 tháng, 2 năm…

Theo bác sĩ Khanh, sẽ rất nguy hiểm khi bố mẹ cho trẻ tự mắc bệnh để có miễn dịch tự nhiên. Trong vùng mũi họng của người lớn có chứa tác nhân gây bệnh mà họ không biết và không có triệu chứng nên khi khi người lớn tiếp xúc với trẻ không có miễn dịch, trẻ sẽ bị mắc bệnh.

Bệnh truyền nhiễm thường được chia ra từng nhóm nhỏ khác nhau và đặc biệt nguy hiểm theo từng nhóm độ tuổi. Đó là lý do, trẻ nhỏ cần ưu tiên chích ngừa một số loại vaccine như lao, viêm gan B, phế cầu khuẩn, tiêu chảy, 6 trong 1… Sau đó lớn dần hơn chút, trẻ sẽ được tiêm thêm một số loại vaccine khác như: cúm, mô cầu khuẩn, viêm não Nhật Bản…

Bệnh ho gà sẽ rất nguy hiểm, nhất là với trẻ dưới 3 tháng tuổi vì gây ngưng thở. Trẻ sơ sinh mắc ho gà ho dữ dội sau đó biến chứng lên não, lên tim. Với trẻ lớn, ho gà kéo dài rất lâu, có thể hơn 100 ngày, với các biểu hiện sưng mắt, đỏ mắt, chảy máu mắt,… Thậm chí một số trẻ ho kéo dài dẫn đến biến chứng viêm phổi, viêm não do áp lực ảnh hưởng đến não. “Vì vậy, nhắc đến ho gà, ai đã từng chứng kiến con bị ho gà mới thấy đáng sợ thế nào khi trẻ phải chống chọi lại cơn ho đó. Cơn ho đó có thể đến bất cứ lúc nào và rất dễ bị biến chứng. Trẻ càng nhỏ thì mức độ biến chứng càng cao”, bác sĩ Trương Hữu Khanh chia sẻ.

Bệnh bạch hầu với đặc trưng là những mảng trắng xuất hiện trong vùng hầu họng, làm cho em bé không thở được, hoặc dẫn đến biến chứng viêm cơ tim. Biến chứng này xuất hiện rất nhanh, buộc phải nhanh chóng đặt máy tạo nhịp tim. Có những trẻ bị bạch hầu với các triệu chứng ở vùng hầu họng rất nhẹ nhưng biến chứng xuất hiện lại là viêm cơ tim, nhiễm độc hoặc sốc, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác trong cơ thể.

Uốn ván là bệnh kinh điển, sẽ làm cho người bệnh gồng, co thắt, không thở được, phải thở máy, trẻ phải nằm viện dài ngày, bị nhiễm trùng… “Ba căn bệnh trên cứ chực chờ tấn công trẻ nếu không có biện pháp phòng ngừa chủ động. Cần nhớ rằng, vaccine phòng những bệnh trên được đưa vào Chương trình tiêm chủng mở rộng hoặc tiêm chủng dịch vụ là nhằm tránh những gánh nặng bệnh tật nặng nề cho trẻ em”, bác sĩ Trương Hữu Khanh cảnh báo.

Trẻ dưới 5 tuổi nên tiêm các loại vaccine nào?

Vaccine ngừa Rotavirus

BS.CKI Bạch Thị Chính – Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết tiêu chảy có rất nhiều nguyên nhân, một trong số đó là tình trạng nhiễm trùng ruột do vi trùng, virus… Đặc biệt, tiêu chảy do Rotavirus là bệnh rất nguy hiểm cho trẻ em dưới 5 tuổi, có thể gây bệnh cho tất cả trẻ em trên thế giới chứ không riêng gì ở trẻ em Việt Nam. Số ca bệnh thường tăng cao nhất trong độ tuổi từ 3-17 tháng tuổi. Rotavirus là bệnh lây qua đường phân miệng, virus bám trên đồ vật có thể tồn tại trên 10 ngày; tồn tại trên bàn tay người chăm sóc trẻ đến 4 giờ đồng hồ. Đó cũng là lý do vì sao người ta khuyến cáo vaccine ngừa tiêu chảy cấp do Rotavirus uống càng sớm càng tốt để trẻ được phòng bệnh sớm.

Theo chia sẻ của BS.CKI Bạch Thị Chính, hiện nay tại Việt Nam có 3 loại vaccine ngừa Rotavirus là vaccine Rotavin (Việt Nam) chủng ngừa cho trẻ từ 6 tuần tuổi, hoàn thành phác đồ trước 6 tháng tuổi; vaccine Rotarix (Bỉ) chủng ngừa cho trẻ từ 6 tuần tuổi, hoàn thành phác đồ trước 6 tháng tuổi; vaccine Rotateq (Mỹ) bắt đầu khi trẻ được 7,5 tuần tuổi, hoàn thành phác đồ trước 8 tháng tuổi. Nếu qua các mốc thời gian này trẻ sẽ không thể chủng ngừa được vaccine Rotavirus nữa.

Vaccine ngừa viêm phổi do phế cầu khuẩn

BS Trương Hữu Khanh cho biết phế cầu là loại vaccine nên phòng từ rất sớm, không phải khi có Covid-19 mới lo tiêm vaccine phế cầu. Trẻ nhỏ mắc Covid-19 thì nhẹ nhưng có thêm tác nhân gây bệnh khác như phế cầu khuẩn đang có sẵn trong vùng hầu họng chực chờ tấn công thì dễ dẫn đến viêm phổi và những biến chứng nặng khác. Ngoài phế cầu ra thì virus cúm mùa cũng rất dễ tấn công trẻ nhỏ khi mắc Covid-19. Vì vậy, trẻ cần tiêm thêm vaccine cúm mùa và phế cầu để tránh khỏi nguy cơ đồng nhiễm.

Với người có hệ miễn dịch yếu, ngoài gây viêm phổi ra, phế cầu khuẩn còn gây ra nhiễm trùng huyết, viêm màng não. Ngoài ra, đặc tính của phế cầu khuẩn hiện nay là kháng kháng sinh, dẫn đến thời gian điều trị kéo dài, phải phối hợp nhiều loại kháng sinh mới có thể chữa được phế cầu này. Bác sĩ Bạch Thị Chính cho biết thêm với bệnh do phế cầu, có 2 đối tượng có tỷ lệ tử vong cao là trẻ em dưới 2 tuổi và người già. Hiện tại, VNVC có 2 loại vaccine ngừa phế cầu là Synflorix và Prevenar 13.

Vaccine dịch vụ 6 trong 1

BS.CKI Bạch Thị Chính cho biết 6 trong 1 là vaccine phối hợp, bảo vệ bé khỏi 6 căn bệnh nguy hiểm cùng lúc trong 1 mũi tiêm, gồm bệnh ho gà, bạch hầu, uốn ván, bại liệt, viêm gan B, viêm màng não do vi khuẩn Hib; giúp giảm thiểu số lần tiêm, tiết kiệm thời gian và công sức đi lại. Vaccine 6 trong 1 có thành phần ho gà vô bào nên sẽ làm giảm những phản ứng sau tiêm không mong muốn như: sốt, đau vết tiêm…Còn theo BS Trương Hữu Khanh, ở các nước phát triển, trẻ em thường được tiêm vaccine 6 trong 1 vì trẻ ít gặp các phản ứng thông thường sau tiêm như sốt, đỏ, đau…

BS Bạch Thị Chính lưu ý thêm hiện nay thời tiết miền Bắc đang rất lạnh. Do đó, ngoài vaccine 6 trong 1, trẻ nhỏ cần tiêm vaccine ngừa viêm phổi do phế cầu (có thể tiêm từ 6 tuần tuổi) và uống ngừa vaccine Rotavirus. “Chúng ta hãy bắt đầu đi, đừng chờ đợi. Vì nguy cơ ở khí hậu lạnh như vậy, trẻ dễ bị bệnh lý đường hô hấp. Những vi trùng chầu chực sẵn ở vùng hầu họng sẽ gây ra các bệnh lý như viêm màng não do phế cầu. Chúng ta nên tránh phải nói câu giá chi mình cho cháu tiêm ngừa sớm. Hiện tại, VNVC có 59 trung tâm tiêm chủng trên cả nước, thời gian phục vụ cả thứ 7 và chủ nhật nên rất thuận tiện cho việc tiêm chủng của người dân”.