Mắc cúm A có bị mất vị giác không? Có khác với Covid hay không?

01:36 12/12/2024

Quản lý Y khoa Vùng 1 - Hồ Chí Minh
Hệ thống tiêm chủng VNVC
Cúm thường khởi phát với triệu chứng sốt, nghẹt mũi, đau đầu, đau họng và đặc biệt là chán ăn. Hầu hết người bệnh thường có cảm giác lạt miệng và mất đi cảm giác thèm ăn. Hiện tượng này liệu có liên quan đến tình trạng rối loạn vị giác ở người bệnh nhiễm cúm? Mắc cúm A có bị mất vị giác không? Tình trạng mất vị giác này có giống với Covid19? Cùng chuyên gia VNVC khám phá trong bài viết cúm A có mất vị giác không dưới đây!
BS Trần Huỳnh Tấn - Quản lý Y khoa vùng 1 Hồ Chí Minh, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết: “Cúm là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến, có khoảng 20 - 40 triệu trường hợp ghi nhận vào mỗi mùa cúm tại Hoa Kỳ. Tại Việt Nam, hàng năm có trên 800.000 người mắc cúm, số mắc thường gia tăng vào các thời điểm giao mùa.
Tình trạng rối loạn khứu giác và vị giác gây ảnh hưởng đến 2 - 3% dân số toàn cầu và nguyên nhân thường gặp nhất ngoài nhiễm Covid-19 là do mắc bệnh cúm. Tình trạng mất vị giác do cúm nếu kéo dài có thể ảnh hưởng đến khả năng ăn uống, gây tác hại đến dạ dày, tiêu hóa, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh.” |
Triệu chứng điển hình của cúm A
Cúm A là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính, gây ra bởi các chủng của virus cúm A - được phân loại khác nhau chủ yếu về hemagglutinin (phân nhóm H) và neuraminidase (phân nhóm N) hỗ trợ virus xâm nhập vào tế bào vật chủ, phổ biến là các loại cúm A/H1N1 (cúm lợn), A/H5N1 (cúm gia cầm), A/H3N2 (một trong bốn loại cúm mùa nguy hiểm), A/H7N9,... Mặc dù ổ chứa chủ yếu là ở người, virus cúm A còn được ghi nhận ở lợn, ngựa, hải cẩu, gia cầm, cá voi,...
Các triệu chứng của cúm A có thể diễn biến nặng nhẹ khác nhau ở mỗi người bệnh nhưng chung quy cúm thường khởi phát đột ngột như sốt, ho, đau nhức cơ bắp, ớn lạnh, mệt mỏi, đau đầu, đau họng, chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi... và các triệu chứng này thường xuất hiện từ 1 - 4 ngày sau khi người bệnh tiếp xúc với virus cúm. Một số trường hợp (đặc biệt là trẻ em) có thể xuất hiện hiện tượng tiêu chảy, buồn nôn và nôn mửa, thậm chí có thể bị mất cảm giác thèm ăn, thậm chí mất đi vị giác. (1)
Bên cạnh các triệu chứng thông thường, cúm A có khả năng trở nặng, gây ra các biến chứng nghiêm trọng và hậu quả khôn lường như thúc đẩy các tình trạng sức khỏe mãn tính trở nặng, biến chứng đa cơ quan như não, tim, viêm phổi, suy hô hấp, suy đa cơ quan, tiêu cơ vân, nhiễm trùng xoang, nhiễm trùng máu,...
Thông thường, người mắc bệnh cúm có thể lây nhiễm cho người khỏe mạnh khác từ trước khi xuất hiện triệu chứng cho đến khoảng 5 ngày sau khi khởi phát triệu chứng đầu tiên. Đối với trẻ nhỏ và những người có bệnh lý nền, hệ miễn dịch suy yếu, thời gian lây nhiễm có thể kéo dài lâu hơn. Hầu hết mọi người đều khỏi bệnh cúm trong vòng 7 - 10 ngày.

Mắc cúm A có bị mất vị giác không?
Mắc cúm A có khả năng gây mất vị giác và khứu giác ở người bệnh. Virus cúm khi xâm nhập vào cơ thể thường sẽ nhắm vào các tế bào trong đường hô hấp, bao gồm cả mũi và họng. Những tổn thương do virus cúm gây ra có thể phá vỡ chức năng bình thường của các thụ thể vị giác và khứu giác, dẫn đến mất chức năng tạm thời các giác quan này.
Đặc biệt, khi bị cúm, các nụ vị giác (các tế bào được nhóm lại bên trong các cục u trên lưỡi, cũng được gọi là nhú) có thể bị sưng lên, còn gọi là viêm gai vị giác, ảnh hưởng đáng kể đến vị giác. Các nụ vị giác có cấu trúc nhỏ hình nấm nằm trên lưỡi và chứa các thụ thể cho phép chúng phát hiện 5 vị giác cơ bản là ngọt, chua, mặn, đắng và umami (vị bột ngọt).
Khi các nụ vị giác bị viêm hoặc sưng có thể phá vỡ chức năng bình thường của chúng và làm thay đổi nhận thức về vị giác. Điều này có thể dẫn đến giảm khả năng nếm một số hương vị nhất định hoặc làm biến dạng vị giác. Đây cũng là một trong những yếu tố góp phần gây mất vị giác và khứu giác khi bị cúm.
Ngoài ra, tình trạng mất nước là một trong những triệu chứng phổ biến của bệnh cúm, có thể gây ảnh hưởng đến vị giác của người bệnh. Mất nước có thể khiến miệng và lưỡi của người bệnh bị khô, ít sản xuất nước bọt, tác động đến khả năng nếm vị đúng cách. Bên cạnh đó, mất nước có thể khiến chất nhầy trong mũi đặc lại, khiến các phân tử mùi khó tiếp cận các thụ thể khứu giác. Sự kết hợp giữa giảm vị giác và khứu giác có thể dẫn đến mất cảm giác thích thú với đồ ăn và thức uống, thậm chí làm giảm cảm giác thèm ăn.
Không chỉ ảnh hưởng đến vị giác, cúm còn tác động nặng nề đến khứu giác. Một trong những triệu chứng đặc trưng của bệnh cúm là nghẹt mũi. Đây là hiện tượng viêm đường mũi và tăng sản xuất chất nhầy, gây cản trở luồng không khí, ngăn không cho các phân tử tiếp cận các thụ thể khứu giác trong mũi, khiến khả năng phát hiện cả mùi hương lẫn hương vị bị giảm đáng kể.
Ngoài ra, tình trạng viêm sưng, đường mũi có thể ảnh hưởng trực tiếp đến dây thần kinh khứu giác, đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tín hiệu mùi đến não. Khi dây thần kinh bị tổn thương, não sẽ nhận được ít tín hiệu hơn, dẫn đến giảm chức năng khứu giác.

So sánh mất vị giác giữa cúm A và Covid
Cúm A có bị mất vị giác không? Khác gì với Covid? Cúm A và Covid19 đều là các bệnh truyền nhiễm về đường hô hấp, nhưng do các loại virus khác nhau gây ra. Covid-19 do nhiễm một loại virus có tên là Corona (SARS-CoV-2), lần đầu tiên được phát hiện vào năm 2019. So với cúm, Covid-19 có khả năng lây lan dễ dàng hơn và gây bệnh nặng hơn.
Cả Covid-19 và cúm A đều có khả năng biểu hiện mức độ triệu chứng từ không xuất hiện triệu chứng đến các triệu chứng nghiêm trọng. Một số triệu chứng điển hình tương đồng giữa Covid19 và cúm A, bao gồm: Sốt, ớn lạnh, ho, khó thở hoặc thở hụt hơi, mệt mỏi, đau họng, chảy nước mũi, nghẹt mũi, đau cơ, đau nhức cơ thể, đau đầu, nôn mửa, tiêu chảy, thậm chí thay đổi hoặc mất vị giác và khứu giác. (2)
Theo một tuyên bố mới của Bác sĩ phẫu thuật Hoa Kỳ - Jerome Adams, mất khứu giác và vị giác tạm thời, hay còn gọi là ageusia, là hai triệu chứng có thể phân biệt Covid19 với cảm lạnh và cúm thông thường. Hai triệu chứng này cũng là một số chỉ số sớm nhất và phổ biến nhất của Covid-19 được báo cáo và có thể dự đoán tình trạng dương tính tốt hơn so với các triệu chứng khác như sốt và ho. Một số cách phân biệt giữa cúm A và Covid19 qua tình trạng mất vị giác như sau:
So sánh mất vị giác giữa cúm A và Covid | ||
Tiêu chí | Cúm A | Covid19 |
Nguyên nhân | Do các triệu chứng như viêm gai vị giác, nghẹt mũi do tích tụ chất nhầy, mất nước... | Nhiễm trùng SARS-CoV 2 trong biểu mô mũi và các tế bào thần kinh vị giác, khứu giác không có bất kỳ tắc nghẽn nào. |
Tần suất | Ít phổ biến (hiếm gặp) | Phổ biến |
Tính chất | Không phải đặc điểm nhận diện lâm sàng của bệnh | Một trong những đặc điểm nhận diện lâm sàng của bệnh |
Mức độ nghiêm trọng | Thường chỉ mất một phần vị giác | Thường mất toàn bộ vị giác |
Thời gian phục hồi | Không kéo dài lâu, sẽ phục hồi khi các triệu chứng thuyên giảm. | Hầu hết mọi người sẽ phục hồi vị giác trong vài tuần. Theo nghiên cứu, 72% người gặp triệu chứng mất vị giác do Covid-19 sẽ phục hồi vị giác sau 1 tháng. |
Xem thêm: Bị cúm A bao lâu thì khỏi?
Cúm có thể làm mất vị giác vĩnh viễn không?
Cúm A có bị mất vị giác không? Có bị vĩnh viễn không? Cúm có khả năng làm mất vị giác tạm thời nhưng thường không kéo dài lâu, hầu hết người bệnh đều hồi phục vị giác sau khi hệ thống miễn dịch thành công chống lại virus, tình trạng nhiễm trùng đã khỏi, các triệu chứng dần thuyên giảm, các giác quan sẽ dần trở lại bình thường.
Tuy nhiên, quá trình phục hồi có thể khác nhau tùy theo mức độ nghiêm trọng nhiễm trùng và thể trạng của người bệnh. Trong một số trường hợp bệnh nặng, tình trạng mất vị giác có thể kéo dài trong vài tuần hoặc thậm chí vài tháng mới hồi phục hoàn toàn.
Cách chăm sóc người bệnh và phòng ngừa mất vị giác do bệnh cúm
Theo các chuyên gia y tế, mất vị giác do cúm có thể hồi phục sau khi sử dụng thuốc kháng histamin hoặc dùng thuốc thông mũi (3). Đồng thời, người bệnh nên vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý mỗi ngày, giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường xung quanh sạch sẽ, tránh tiếp xúc khói bụi, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường mũi - họng, gây ra tình trạng bít tắc làm triệu chứng mất vị giác trở nên trầm trọng hơn.
Cách phòng ngừa tình trạng mất vị giác do bệnh cúm cụ thể như sau:
- Giữ miệng ẩm bằng cách uống nước: Nước bọt là một phần quan trọng của vị giác. Uống nhiều nước để tăng sản xuất nước bọt, tránh để miệng khô, ảnh hưởng đến chức năng vị giác;
- Không hút thuốc lá: Hút thuốc lá có thể khiến miệng bị khô, gây trầm trọng các triệu chứng cúm hơn;
- Rửa tay bằng nước và xà phòng thường xuyên;
- Vệ sinh mũi - họng sạch sẽ;
- Bổ sung nhiều vitamin B12 và kẽm...

Thắc mắc mắc cúm A có bị mất vị giác không đã được giải đáp, mắc cúm A có khả năng gây ra tình trạng mất vị giác, thậm chí khứu giác tạm thời ở người bệnh. Nguyên nhân là do hiện tượng viêm, sưng các nụ vị giác, nghẹt mũi kéo dài, ảnh hưởng đến chức năng vị giác ở người bệnh. Thông thường, tình trạng mất vị giác sẽ nhanh hết khi tình trạng nhiễm trùng đã khỏi và các triệu chứng dần thuyên giảm. Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn thoải mãn được thắc mắc cúm A có mất vị giác không.



- Public Health Agency of Canada. (2024, October 7). Flu (influenza): Symptoms and treatment. Canada.ca. https://www.canada.ca/en/public-health/services/diseases/flu-influenza.html
- Similarities and Differences between Flu and COVID-19. (2024, September 17). Influenza (Flu). https://www.cdc.gov/flu/about/flu-vs-covid19.html
- Ageusia (Loss of taste). (2024, September 9). Cleveland Clinic. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21850-ageusia-loss-of-sense-of-taste