Khỏi sốt xuất huyết bao lâu thì được hiến máu? Điều kiện là gì?

Sốt xuất huyết gây giảm lượng tiểu cầu trong máu, tăng tính thấm thành mạch hay rối loạn đông máu, có thể dẫn đến các biến chứng sốc, nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh. Vậy người đã khỏi sốt xuất huyết rồi thì có được hiến máu không? Khỏi sốt xuất huyết bao lâu thì được hiến máu? Tìm hiểu ngay trong bài viết sau!

Điều kiện được hiến máu theo hướng dẫn của Bộ Y tế

Theo điều 4, mục 1 của Thông tư 26/2013/TT-BYT (1) về hướng dẫn hoạt động truyền máu, để được hiến máu người hiến máu cần đảm bảo đủ các tiêu chuẩn về độ tuổi, sức khỏe và một số điều kiện khác như sau.

1. Về độ tuổi

Người từ 18 đến 60 tuổi.

2. Về sức khỏe

Người được phép hiến máu toàn phần cần có cân nặng tối thiểu 42 kg đối với nữ và 45 kg đối với nam. Người được hiến không quá 250ml toàn phần mỗi lần cần có cân nặng từ 42 kg đến dưới 45 kg. Người có cân nặng 45 kg trở lên được hiến máu toàn phần không quá 500 ml/ lần.

Người hiến máu khỏe mạnh, không mắc các bệnh mạn tính và cấp tính về thần kinh, hô hấp, tuần hoàn, tiết niệu, tiêu hóa, gan mật, nội tiết, máu, bệnh hệ thống, tự miễn, dị ứng nặng, không mang thai, không có tiền sử lấy/ hiến/ ghép bộ phận cơ thể người, không nghiệm ma túy, rượu, không khuyết tật không mắc các bệnh lây truyền qua đường máu, các bệnh lây qua đường tình dục tại thời điểm đăng ký hiến máu.

3. Về lâm sàng

• Người hiến máu cần tỉnh táo, huyết áp tâm thu trong khoảng từ 100 mmHg đến dưới 160 mmHg, tâm trương khoảng 60 mmHg đến dưới 100 mmHg.
• Nhịp tim đều, tần số trong khoảng từ 60 lần đến 90 lần/ phút.
• Không có biểu hiện gầy, sút cân, da xanh, hoa mắt, chóng mặt, vã mồ hôi trộm, hạch to nhiều nơi, sốt, ho, khó thở, tiêu chảy, xuất huyết, có tổn thương hay dấu hiệu bất thường trên da.

Ngoài ra, một số trường hợp phải trì hoãn hiến máu có thể kể đến như:

Trì hoãn hiến máu trong 12 tháng kể từ khi:

• Phục hồi hoàn toàn sau các can thiệp ngoại khoa.
• Sau khi khỏi bệnh giang mai, lao, uốn ván, sốt rét, viêm màng não/ viêm não.
• Hoàn thành phác đồ tiêm vắc xin phòng dại sau khi bị động vật cắn hoặc tiêm, truyền máu, chế phẩm máu, các chế phẩm sinh học có nguồn gốc từ máu.
• Sinh con hoặc sau khi chấm dứt thai nghén.

Trì hoãn hiến máu trong 6 tháng kể từ khi:

• Xăm trên da.
• Bấm dái tai, mũi, rốn hoặc các vị trí khác trên cơ thể.
• Phơi nhiễm với dịch cơ thể, máu từ người có nguy cơ hoặc đã nhiễm các bệnh lây qua đường máu.
• Khỏi bệnh thương hàn, nhiễm trùng huyết, viêm tụy, tủy xương, động mạch, tĩnh mạch, bị rắn cắn.

Trì hoãn hiến máu 4 tuần kể từ khi:

• Khỏi bệnh sốt xuất huyết, viêm dạ dày ruột, viêm đường tiết niệu, viêm da nhiễm trùng, viêm phổi, phế quản, quai bị, hoa gà, kiết lị, tả, rubella.
• Kết thúc đợt tiêm vắc xin phòng các bệnh sởi, quai bị, rubella, thủy đậu, Ivactuber, tả và thương hàn.

Trì hoãn hiến máu trong 7 ngày kể từ khi:

• Khỏi cúm, cảm, dị ứng mũi họng, viêm họng, đau nửa đầu Migraine.
• Tiêm các loại vắc xin, trừ các loại đã được đề cập trước đó.

Khỏi sốt xuất huyết bao lâu thì được hiến máu?

Khỏi sốt xuất huyết sau 4 tuần cho đến 12 tháng có thể hiến máu. Thời gian hiến máu sẽ phụ thuộc vào việc trong quá trình điều trị bệnh, bệnh nhân có phải truyền chế phẩm máu hay không.

Mặt khác, sốt xuất huyết không chỉ gây sốt cao, đau nhức cơ bắp và suy nhược, mà còn làm giảm đáng kể lượng tiểu cầu (các tế bào đóng vai trò đông máu) và ảnh hưởng đến chất lượng máu. Trong giai đoạn bệnh, lượng virus Dengue trong máu cao có thể gây ra hiện tượng xuất huyết, làm tổn thương mạch máu và làm suy yếu hệ thống miễn dịch. Vì vậy, ngay cả khi người bệnh đã phục hồi về cảm giác, cơ thể vẫn cần thời gian để tái tạo lượng máu, ổn định tiểu cầu và phục hồi chức năng miễn dịch.

⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết giảm tiểu cầu nguy hiểm như thế nào?

Nguy cơ lớn nhất khi hiến máu ngay sau khi khỏi sốt xuất huyết là:

• Chất lượng máu chưa được phục hồi hoàn toàn: Máu có thể vẫn thiếu tiểu cầu hoặc hồng cầu, không đáp ứng các tiêu chuẩn để truyền cho người nhận.
• Nguy cơ tồn tại virus Dengue trong máu: Điều này đặc biệt quan trọng vì virus có thể gây nguy hiểm cho người nhận nếu máu không được kiểm tra một cách nghiêm ngặt.

1. Điều kiện cần thiết để hiến máu sau sốt xuất huyết

Khỏi sốt xuất huyết bao lâu thì được hiến máu? Để hiến máu sau khi khỏi sốt xuất huyết, người hiến máu cần đáp ứng được một số điều kiện cần thiết sau:

1.1. Đủ sức khỏe để hiến máu

Người hiến máu cần có sức khỏe tốt, không còn triệu chứng mệt mỏi kéo dài, sụt cân hay các dấu hiệu khác của suy giảm miễn dịch. Việc này đảm bảo bản thân không gặp rủi ro trong quá trình hiến máu do mất thêm lượng máu.

• Người hiến máu không mắc các bệnh lý mạn tính và cấp tính, không mang thai, không có tiền sử lấy/ hiến/ ghép bộ phận cơ thể người, không nghiệm ma túy hoặc  rượu, không khuyết tật.
• Đủ cân nặng: đủ điều kiện hiến máu toàn phần khi nữ từ 42 kg trở lên và nam từ 45 kg trở lên.
• Người hiến máu tỉnh táo, không có biểu hiện hoa mắt, chóng mặt, sốt ho.

1.2. Đảm bảo chỉ số xét nghiệm

Sau sốt xuất huyết, máu cần đủ thời gian để tái tạo hoàn toàn số lượng tiểu cầu, hồng cầu và các thành phần máu. Nếu máu vẫn bị thiếu tiểu cầu hoặc chất lượng suy giảm, việc hiến máu có thể gây ra nguy hiểm cho cả người hiến và người nhận máu.

• Với người hiến máu toàn phần và hiến các thành phần máu bằng gạn tách: Nồng độ Hemoglobin (Hb) đạt ít nhất 120 g/l.
• Trong trường hợp hiến máu toàn phần với thể tích trên 350 ml: Hb đạt ít nhất 125 g/l.
• Đối với người hiến tiểu cầu, bạch cầu hạt hay tế bào gốc bằng gạn tách: số lượng tiểu cầu cần lớn hơn 150´10 g/l.
• Virus Dengue có thể tồn tại trong máu một thời gian ngay cả sau khi người bệnh đã hồi phục. Vì vậy, xét nghiệm xác định sự biến mất hoàn toàn của virus là điều kiện tiên quyết trước khi tiếp nhận máu từ người bệnh sau sốt xuất huyết. Nguy cơ lây nhiễm virus sang người nhận cần được loại trừ hoàn toàn.

1.3. Không mắc bệnh truyền nhiễm

• Người hiến máu không mắc các bệnh lây truyền qua đường máu/ các bệnh lây qua đường tình dục như viêm gan B, HIV, giang mai…

Dù các triệu chứng của sốt xuất huyết đã biến mất, cơ thể vẫn cần thời gian để hồi phục hoàn toàn. Chỉ khi máu và thể trạng cơ thể trở lại trạng thái bình thường, người bệnh mới được chấp nhận hiến máu.

2. Thời điểm có thể hiến máu sau khi khỏi sốt xuất huyết

Khỏi sốt xuất huyết bao lâu thì được hiến máu? Theo quy định của Thông tư 26/2013/TT-BYT, thời điểm có thể hiến máu sau khi khỏi sốt xuất huyết như sau:

• Trì hoãn hiến máu trong 4 tuần, kể từ thời điểm khỏi sốt xuất huyết, viêm dạ dày ruột, viêm đường tiết niệu, viêm da nhiễm trùng, viêm phế quản, viêm phổi, ho gà, quai bị, rubella.
• Trì hoãn hiến máu trong 12 tháng từ thời điểm tiêm, truyền máu, chế phẩm máu và các chế phẩm sinh học từ máu.

Nên, vừa mắc sốt xuất huyết nhưng trước đó không cần truyền tiểu cầu hoặc chế phẩm máu khác thì có thể hiến máu/ hiến tiểu cầu sau 4 tuần từ khi khỏi bệnh. Trong trường hợp trong quá trình điều trị phải truyền chế phẩm máu, thì phải đợi 12 tháng sau khi khỏi bệnh mới có thể hiến máu/ hiến tiểu cầu.

⇒ Tham khảo thêm: Cách tăng tiểu cầu khi bị sốt xuất huyết

Một số lưu ý quan trọng khi hiến máu sau sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết ảnh hưởng trực tiếp đến máu và hệ miễn dịch, khiến quá trình tái tạo và phục hồi cơ thể cần nhiều thời gian. Việc hiến máu sau khi trải qua căn bệnh này đòi hỏi sự cân nhắc cẩn thận, cả về thời điểm lẫn các điều kiện y tế để đảm bảo an toàn cho người hiến máu cũng như chất lượng máu truyền cho người nhận. Dưới đây là những lưu ý quan trọng cần ghi nhớ để việc hiến máu thực sự hiệu quả và mang ý nghĩa nhân văn:

1. Lưu ý trước khi hiến máu

• Ngay cả sau khi đã qua thời gian chờ 4 tuần, việc kiểm tra sức khỏe tổng quát và xét nghiệm máu là bước bắt buộc trước khi hiến máu. Một số xét nghiệm quan trọng cần thực hiện bao gồm: Xét nghiệm máu tổng thể, xét nghiệm loại trừ virus Dengue, đánh giá chức năng cơ thể.
• Trước khi hiến máu, người từng mắc sốt xuất huyết cần đảm bảo rằng sức khỏe tổng thể đã hoàn toàn hồi phục. Không nên hiến máu nếu còn xuất hiện các triệu chứng như mệt mỏi kéo dài, chóng mặt, suy nhược cơ thể, hoặc bất kỳ di chứng nào còn lại từ sốt xuất huyết. Cơ thể khỏe mạnh không chỉ giúp người hiến máu an toàn trong suốt quá trình lấy máu mà còn đảm bảo rằng quá trình hồi phục sau hiến máu diễn ra thuận lợi.
• Sốt xuất huyết có thể để lại một số di chứng hoặc làm suy yếu hệ miễn dịch trong một thời gian. Nếu sau khi khỏi bệnh, người hiến máu mắc phải các bệnh lý liên quan đến máu, gan, thận hoặc hệ miễn dịch, cần hoãn việc hiến máu và tham khảo ý kiến bác sĩ.
• Đêm trước khi hiến máu không thức khuya, cần đảm bảo ngủ đủ 6 tiếng.
• Nên ăn nhẹ, không ăn các thức ăn có nhiều đạm và mỡ.
• Không uống các thức uống có cồn như rượu, bia.
• Chuẩn bị tâm lý thoải mái.
• Mang giấy tờ tùy thân và uống nhiều nước.
• Không phải trường hợp nào cũng có thể hiến máu ngay sau 4 tuần khỏi sốt xuất huyết. Người hiến máu cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn cụ thể về tình trạng sức khỏe và xét nghiệm thêm nếu cần. Bác sĩ sẽ đưa ra đánh giá khách quan dựa trên các chỉ số y tế và thể trạng của từng người.

2. Lưu ý sau khi hiến máu

Trong ngày hiến máu, người từng mắc sốt xuất huyết cần tuân thủ đầy đủ các hướng dẫn của nhân viên y tế, chẳng hạn như:

• Nghỉ ngơi đủ trước và sau khi hiến máu.
• Uống đủ nước để duy trì huyết áp ổn định.
• Ăn nhẹ trước khi hiến máu để đảm bảo sức khỏe. Các bước này giúp giảm thiểu rủi ro trong quá trình hiến máu và hỗ trợ cơ thể phục hồi nhanh chóng sau đó.
• Hạn chế gập tay, duỗi thẳng và hơi nâng cao cánh tay trong khoảng 15 phút.
• Nghỉ ngơi tại nơi hiến máu trong ít nhất 15 phút.
• Uống nhiều nước, chỉ ra về khi cảm thấy khỏe mạnh, thoải mái.
• Nếu chảy máu tại vị trí vết băng cầm máu, cần nâng cánh tay lên và ấn nhẹ vào băng. Song sóng đó, người hiến máu tìm nơi ngồi xuống và thông báo cho nhân viên y tế để được hỗ trợ.

3. Lưu ý khi có dấu hiệu bất thường về sức khỏe

Nếu có dấu hiệu bất thường về sức khỏe như chóng mặt, mệt mỏi sau khi hiến máu, người hiến máu cần giữ bình tĩnh trong tình huống này, hít sâu và thở chậm ra. Cần tìm nơi ngồi xuống hoặc nằm ngay xuống, đồng thời nâng cao nhân lên. Tìm sự giúp đỡ của người xung quanh để báo ngay cho nhân viên y tế. Chỉ ngồi dậy sau khi đã hết chóng mặt hoặc mệt mỏi.

Sau thời điểm hiến máu, bạn nên uống nhiều nước để bổ sung thể tích bị mất khi hiến máu, đồng thời chế độ ăn uống, sinh hoạt bình thường, tăng cường ăn các thức ăn bổ máu như thịt, gan, trứng, sữa... Trong vòng 48 giờ sau hiến máu, tránh thức khuya và dùng các chất kích thích như bia, rượu. Không hút thuốc lá trong 4 tiếng, tránh nâng vật nặng bằng tay vừa hiến máu. Tránh các hoạt động cần nhiều thể lực như đá bóng, thể hình, leo trèo...

Nếu xuất hiện vết bầm tại vị trí lấy máu, cần dùng đá lạnh chườm lên vết bầm. Sau 1 ngày chuyển sang chườm ấm (khoảng 2 - 3 lần/ ngày và mỗi lần 10 phút).

Hiến máu sau sốt xuất huyết là hành động đẹp, nhưng cần được thực hiện dựa trên những tiêu chuẩn y tế khoa học và nghiêm ngặt để bảo vệ sức khỏe cả người hiến và người nhận máu. Thời gian chờ ít nhất 4 tuần, các xét nghiệm y tế kỹ càng và sự chuẩn bị chu đáo là những yếu tố không thể thiếu. Điều này không chỉ đảm bảo tính an toàn mà còn tăng giá trị của hành động hiến máu, giúp món quà sức khỏe mà bạn mang đến trở thành một nguồn sống thực sự ý nghĩa cho cộng đồng.

Như vậy, thắc mắc khỏi sốt xuất huyết bao lâu thì được hiến máu đã được giải đáp. Sau khi khỏi bệnh sốt xuất huyết, nếu trước đó không cần truyền tiểu cầu hoặc chế phẩm máu thì có thể hiến máu sau 4 tuần; ngược lại cần đợi khoảng 12 tháng sau khi khỏi bệnh mới có thể hiến máu. Trong quá trình hiến máu cần tuân thủ theo hướng dẫn của nhân viên y tế. Sau khi hiến máu nếu thấy có dấu hiệu bất thường về sức khỏe cần thông báo cho nhân viên y tế gần nhất.