Sốt xuất huyết có tập thể dục được không? Khi nào nên bắt đầu lại?

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus Dengue gây ra, điển hình bởi tình trạng suy giảm tiểu cầu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến mạch máu. Do vậy, nhiều ý kiến cho rằng, việc tập thể dục trong giai đoạn mắc bệnh có thể làm tăng nguy cơ chảy máu, tụt huyết áp, thậm chí đe dọa tính mạng. Bài viết dưới dây, thắc mắc “sốt xuất huyết có tập thể dục được không?” sẽ được giải đáp dưới góc nhìn chuyên gia.

Bị sốt xuất huyết có tập thể dục được không?

Không nên tập thể dục khi đang bị sốt xuất huyết vì đây là thời điểm cơ thể đang suy yếu, vận động mạnh lúc này có thể làm bệnh nặng hơn, tăng nguy cơ chảy máu nội tạng.

1. Tăng nguy cơ chảy máu

Một trong những đặc trưng nguy hiểm của bệnh là tình trạng giảm tiểu cầu sốt xuất huyết, khiến khả năng đông máu của cơ thể bị suy giảm nghiêm trọng. Việc tập thể dục, đặc biệt là các hoạt động có cường độ cao hoặc có va chạm, có thể làm tăng áp lực lên mạch máu, gây vỡ mao mạch và dẫn đến chảy máu dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng hoặc nghiêm trọng hơn là xuất huyết nội tạng.

2. Tăng nguy cơ mất nước, rối loạn điện giải

Sốt cao và tình trạng thoát huyết tương trong sốt xuất huyết có thể dẫn đến mất nước nghiêm trọng. Khi tập thể dục, cơ thể mất thêm nước qua mồ hôi, làm tăng nguy cơ rối loạn điện giải như giảm kali, natri. Điều này đặc biệt nguy hiểm trong giai đoạn nguy kịch của bệnh, khi cơ thể cần được bù dịch đầy đủ để duy trì chức năng bình thường.

3. Làm nặng thêm tình trạng mệt mỏi, kiệt sức

Sốt xuất huyết gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, đau cơ và suy nhược cơ thể. Việc vận động mạnh như tập thể dục sẽ tiêu hao thêm năng lượng dự trữ, khiến người bệnh càng thêm kiệt sức, suy nhược. Điều này không chỉ làm giảm chất lượng sống mà còn cản trở quá trình phục hồi của cơ thể, kéo dài thời gian bệnh.

4. Nguy cơ chấn thương

Trong giai đoạn sốt xuất huyết, cơ thể thường xuyên có các triệu chứng như đau mỏi cơ khớp, chóng mặt, buồn nôn và mệt mỏi. Những triệu chứng này làm giảm khả năng phối hợp vận động và tăng nguy cơ té ngã, chấn thương trong quá trình tập luyện.

5. Kéo dài thời gian bệnh, chậm hồi phục

Khi mắc bệnh này, năng lượng của cơ thể cần được ưu tiên để chống lại virus và phục hồi các tổn thương do bệnh gây ra. Việc tiêu hao năng lượng vào các hoạt động thể chất không cần thiết sẽ làm chậm quá trình chữa lành, kéo dài thời gian hồi phục và tăng nguy cơ biến chứng.

Lời khuyên về vận động trong từng giai đoạn của bệnh sốt xuất huyết

Bệnh thường trải qua ba giai đoạn chính: giai đoạn sốt cao, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn hồi phục. Người bệnh cần nắm rõ hướng dẫn vận động phù hợp trong từng giai đoạn của bệnh nhằm rút ngắn thời gian điều trị và hạn chế biến chứng.

1. Giai đoạn sốt cao

Trong giai đoạn sốt cao, cơ thể người bệnh thường đối mặt với sốt cao kéo dài, đau cơ và mệt mỏi nghiêm trọng, do đó không nên thực hiện bất kỳ hoạt động vận động mạnh hay tập thể dục nào để tránh làm trầm trọng thêm tình trạng sức khỏe. Thay vào đó, người bệnh cần nghỉ ngơi tuyệt đối tại giường để giảm áp lực lên cơ thể và hỗ trợ hệ miễn dịch chống lại virus.

Việc bổ sung đủ nước hoặc sử dụng dung dịch bù điện giải như oresol là rất quan trọng để ngăn ngừa mất nước. Ngoài ra, người bệnh nên theo dõi nhiệt độ cơ thể thường xuyên và sử dụng thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ. Chế độ ăn uống nên tập trung vào các món dễ tiêu hóa như cháo hoặc súp để cung cấp năng lượng mà không gây áp lực cho hệ tiêu hóa.

2. Giai đoạn nguy hiểm

Giai đoạn nguy hiểm là thời điểm bệnh có thể diễn tiến nghiêm trọng với các dấu hiệu như thoát huyết tương, giảm tiểu cầu và nguy cơ sốc sốt xuất huyết, vì vậy tuyệt đối không nên vận động mạnh hoặc tập thể dục (2). Người bệnh cần được theo dõi sát sao để phát hiện các dấu hiệu cảnh báo như đau bụng dữ dội, nôn mửa hoặc chảy máu bất thường và cần nhập viện ngay nếu xuất hiện các triệu chứng như mạch nhanh, huyết áp tụt.

Việc tiếp tục bù dịch theo hướng dẫn y tế là yếu tố then chốt để duy trì ổn định cơ thể. Mọi hoạt động gây áp lực lên cơ thể, dù là vận động nhẹ, cũng nên được tránh hoàn toàn để giảm thiểu nguy cơ biến chứng và hỗ trợ quá trình hồi phục.

3. Giai đoạn hồi phục

Khi bước vào giai đoạn hồi phục, các triệu chứng của sốt xuất huyết bắt đầu thuyên giảm và người bệnh có thể cân nhắc thực hiện các hoạt động vận động nhẹ như đi bộ chậm hoặc yoga nhẹ nhàng, nhưng chỉ khi sức khỏe đã cải thiện đáng kể. Để hỗ trợ quá trình phục hồi, người bệnh cần duy trì chế độ dinh dưỡng giàu protein, vitamin C và kẽm để tăng cường sức đề kháng và tái tạo năng lượng.

Việc uống đủ nước vẫn cần được duy trì để đảm bảo cơ thể không bị mất nước. Người bệnh nên tiếp tục theo dõi cơ thể để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và tuyệt đối tránh vận động mạnh trong ít nhất 1 - 2 tuần sau khi hết sốt để đảm bảo cơ thể hồi phục hoàn toàn trước khi quay lại các hoạt động cường độ cao.

Khi nào có thể quay lại chế độ tập luyện bình thường sau khỏi bệnh sốt xuất huyết?

Việc quay lại tập luyện sau khi khỏi bệnh cần được thực hiện một cách thận trọng để đảm bảo cơ thể không bị quá tải. Dưới đây là các tiêu chí và nguyên tắc quan trọng cần tuân thủ.

1. Các tiêu chí quan trọng

Trước khi quay lại chế độ tập luyện bình thường, người bệnh cần đảm bảo đáp ứng các tiêu chí sau:

• Tất cả các triệu chứng bệnh đã thuyên giảm: Không còn đau cơ, mệt mỏi, phát ban hoặc các dấu hiệu xuất huyết như chảy máu cam, xuất huyết dưới da.
• Tiểu cầu và các chỉ số xét nghiệm máu trở về ngưỡng an toàn theo đánh giá của bác sĩ: Xét nghiệm máu cho thấy tiểu cầu đã phục hồi (về ngưỡng an toàn/giá trị cơ bản của cá nhân), hematocrit ổn định không còn hiện tượng cô đặc máU và các xét nghiệm chức năng gan, thận không còn bất thường.
• Cơ thể cảm thấy khỏe mạnh: Người bệnh không còn cảm giác suy nhược, không còn dấu hiệu xuất huyết (chảy máu/ban xuất huyết), huyết động ổn định và ăn uống, tiểu tiện bình thường, có thể thực hiện các hoạt động sinh hoạt hàng ngày mà không mệt mỏi.
• Được sự đồng ý của bác sĩ: Tham khảo ý kiến bác sĩ, xin ý kiến về lộ trình tập luyện tăng dần, bắt đầu bằng hoạt động nhẹ và tiến tới mức độ cao hơn theo từng bước, đặc biệt với những trường hợp từng có biến chứng hoặc bệnh nặng.

2. Nguyên tắc tập luyện

Khi quay lại tập luyện, cần tuân thủ các nguyên tắc sau để đảm bảo an toàn và hiệu quả:

• Bắt đầu với cường độ thấp, thời gian ngắn: Lựa chọn các bài tập nhẹ như đi bộ, yoga hoặc các động tác giãn cơ trong 10 - 15 phút mỗi ngày.
• Tăng dần cường độ: Sau khi cơ thể hồi phục, có thể tăng thời gian và cường độ tập luyện nếu cơ thể đáp ứng tốt, như chuyển sang chạy bộ nhẹ hoặc tập gym với mức tạ nhẹ.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có dấu hiệu bất thường: Dừng tập ngay lập tức nếu xuất hiện các triệu chứng như chóng mặt, khó thở hoặc đau cơ bất thường và liên hệ với bác sĩ để được kiểm tra.

Đây là một bệnh lý nghiêm trọng đòi hỏi sự chăm sóc đặc biệt và nghỉ ngơi đầy đủ trong suốt quá trình điều trị. Vậy, sốt xuất huyết có tập thể dục được không? Câu trả lời là không nên vận động mạnh trong giai đoạn cấp tính và nguy hiểm của bệnh để tránh các biến chứng nguy hiểm. Chỉ khi cơ thể đã hồi phục hoàn toàn và đáp ứng các tiêu chí sức khỏe, người bệnh mới nên quay lại tập luyện với cường độ thấp và tăng dần theo thời gian.