Sốt xuất huyết phát ban ngứa có tắm được không? Cần lưu ý gì?

13:45 07/04/2025

Quản lý Y khoa khu vực 2 Đông Nam Bộ
Hệ thống tiêm chủng VNVC
Các nốt ban sốt xuất huyết có thể xuất hiện tại nhiều vị trí trên cơ thể, tập trung ở lòng bàn tay, bàn chân gây ngứa cho người bệnh. Nhiều người bệnh thắc mắc, sốt xuất huyết phát ban ngứa có tắm được không? Việc tắm rửa khi đang bị phát ban ngứa có ảnh hưởng gì đến sức khỏe hay không? Cùng chuyên gia từ Hệ thống tiêm chủng VNVC giải đáp trong bài viết sau!
| BS.CKI Nguyễn Công Luận - Quản lý Y khoa khu vực 2 Đông Nam Bộ thuộc Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết: "Có đến 50% dân số thế giới có nguy cơ sốt xuất huyết. Thế giới hằng năm ghi nhận khoảng 390 triệu ca bệnh sốt xuất huyết, 500.000 ca nhập viện và hơn 200.000 trường hợp tử vong. Sốt xuất huyết hiện đã lưu hành hơn 129 quốc gia, với gánh nặng bệnh tật cao, nguy cơ biến chứng nặng và tử vong. Trong năm 2024, toàn cầu ghi nhận hơn 14 triệu ca bệnh, hơn 10.000 ca tử vong gần gấp đôi so với năm 2023. Tại Việt Nam, sốt xuất huyết xuất hiện hầu như khắp cả nước. Nước ta cũng được WHO liệt kê trong số các quốc gia trên thế giới có gánh nặng bệnh nghiêm trọng." |

Sốt xuất huyết phát ban ngứa có tắm được không?
Sốt xuất huyết phát ban ngứa có thể tắm bình thường. Nhiều người bệnh sốt xuất huyết phát ban ngứa, hay kèm theo các triệu chứng mệt mỏi, uể oải thường có tâm lý tránh tắm vì lo ngại có thể khiến bệnh nặng hơn. Thực tế, đây là quan niệm sai lầm. Tắm không ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh sốt xuất huyết. Ngược lại, việc tắm gội còn mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh.
1. Làm sạch cơ thể
Khi mắc bất cứ bệnh nhiễm trùng nào, sạch sẽ là một trong các yếu tố góp phần giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn. Ở người bệnh sốt xuất huyết, vệ sinh môi trường sống và cơ thể sạch sẽ giúp bệnh nhân nhanh hồi phục. Nếu không được vệ sinh, cơ thể có nguy cơ bị vi khuẩn xâm nhập, tăng nguy cơ bội nhiễm và khiến người bệnh cảm thấy khó chịu. Tuy nhiên không nên tắm quá lâu vì có thể khiến cơ thể nhiễm lạnh và làm trôi lớp dầu tự nhiên trên da, cùng các vi khuẩn có lợi hỗ trợ hệ miễn dịch.
2. Giảm ngứa
Người bệnh sốt xuất huyết có thể thể đổ nhiều mồ hôi do sốt, dẫn đến tích tụ bụi bẩn, dầu thừa và vi khuẩn trên da. Các yếu tố này có thể gây kích ứng và khiến da bị ngứa, bên cạnh việc ngứa do phát ban. Tắm bằng nước ấm sẽ giúp tẩy sạch bụi bẩn, dầu thừa trên da giúp cơ thể giảm ngứa. Ngoài ra, nếu da người bệnh quá khô cũng có thể khiến cảm giác ngứa ngáy, khó chịu trầm trọng hơn. Khi tắm bằng nước ấm, kết hợp cùng các loại sữa tắm lành tính giúp da được cấp ẩm và giảm tình trạng bong tróc, kích ứng.
3. Thư giãn
Bên cạnh tác dụng vệ sinh và làm sạch cơ thể, tắm còn là một biện pháp tốt giúp cơ thể thư giãn, giảm căng thẳng. Cortisol (1) và chromogranin (2) là hai chất hóa học trong cơ thể chi phối sự căng thẳng. Theo nghiên cứu, hai chất này có thể giảm đi sau khi ngâm mình trong bồn nước nóng.
Nước ấm có thể tăng nhiệt độ cơ bắp, chặn các cảm biến đau trên da. Do đó tắm nước ấm có tác dụng giảm đau cơ. Nước ấm giúp thư giãn các cơ bắp, từ đó tâm trạng người bệnh cũng trở nên thoải mái, giúp dễ ngủ hơn. Nếu bị đau đầu do co thắt các mạch máu, khi tắm nước ấm sẽ làm giảm áp lực lên mạch máu và giúp cơ thể giảm đau đầu.
⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết bị đau đầu: Nguyên nhân và cách nhận biết

Những lưu ý khi tắm trong giai đoạn sốt xuất huyết phát ban
1. Sử dụng nước ấm
Sốt xuất huyết phát ban ngứa có tắm được không? Người bệnh sốt xuất huyết không nên tắm bằng nước quá nóng hoặc quá lạnh, mà nên sử dụng nước ấm. Khi cơ thể đang trong tình trạng mất nước khi bị sốt xuất huyết cần duy trì nhiệt độ ổn định. Nếu tắm bằng nước quá nóng có thể khiến các mạch máu giãn nở, khiến bệnh nặng hơn, tăng nguy cơ mất nước dẫn đến mệt mỏi, chóng mặt. Ngược lại, tắm bằng nước quá lạnh có thể gây co mạch, tăng nguy cơ sốc nhiệt khiến cơ thể khó điều hòa nhiệt độ.
2. Không tắm quá lâu
Khi mắc bệnh, cơ thể con người cũng trở nên nhạy cảm hơn. Tắm hay ngâm mình trong nước quá lâu có thể khiến cơ thể mất nhiệt, dẫn đến co mạch, khiến việc điều chỉnh nhiệt độ cơ thể khó khăn hơn. Nếu tình huống này xảy ra khi người bệnh sốt xuất huyết đang sốt cao có thể làm tăng nguy cơ rối loạn thân nhiệt vô cùng nguy hiểm.
Mặt khác, ngâm mình quá lâu trong nước có thể khiến da dễ bị mềm nứt nẻ, tạo cơ hội cho các tác nhân có hại như virus, vi sinh vật xâm nhập, tăng nguy cơ nhiễm trùng da. Tắm quá lâu còn làm cơ thể dễ mệt mỏi, do tuần hoàn máu chậm lại, dẫn đến kiệt sức và giảm sức đề kháng.
3. Dùng sữa tắm dịu nhẹ
Người bệnh sốt xuất huyết nên tránh sử dụng các loại sữa tắm nhiều hương liệu và hóa chất để tránh kích ứng da. Thay vào đó, nên dùng các loại sữa tắm dịu nhẹ có nguồn gốc từ thiên nhiên để giúp làm sạch da, không ảnh hưởng đến sức khỏe.
Đa số sữa tắm trên thị trường hiện nay đều ít nhiều có chứa các thành phần hóa học như paraben, chất tạo màu, alcohol... có khả năng gây hại cho sức khỏe người dùng, đặc biệt là người đang mắc bệnh. Sữa tắm có nguồn gốc từ thiên nhiên cây cỏ, cây dược liệu sẽ đảm bảo an toàn cho người sử dụng và mang lại cảm giác dễ chịu, thư giãn khi tắm.

Người bệnh sốt xuất huyết nên tránh sử dụng các loại sữa tắm nhiều hương liệu và hóa chất để tránh kích ứng da, mà nên dùng các sữa tắm dịu nhẹ có chiết xuất từ thiên nhiên.
4. Không gãi, chà xát mạnh lên da
Trong quá trình tắm, bệnh nhân không nên gãi và chà xát quán mạnh. Gãi hoặc chà xát quá mạnh có thể làm da tổn thương, thậm chí khiến cơn ngứa trở nên nghIêm trọng hơn. Một khi da đã bị tổn thương, trầy xước sẽ khiến người bệnh có nguy cơ nhiễm trùng và lở loét, ảnh hưởng đến thời gian phục hồi.
Ngoài ra, gãi và chà xát mạnh có thể làm đứt gãy liên kết collagen và elastin. Nói đơn giản là khiến cho da mất khả năng đàn hồi, tạo nên những vết sẹo khó hồi phục. Trong giai đoạn sẹo lành, nếu da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, tia tử ngoại trong ánh nắng có thể kích thích hắc tố melanin dẫn đến sẹo chuyển sang màu thâm đen. Các vết sẹo nông, nhỏ có thể biến mất mà không cần điều trị. Tuy nhiên sẹo thâm, sâu có thể tồn tại suốt đời trên da bệnh nhân nếu không có biện pháp can thiệp.
Ở bệnh nhân sốt xuất huyết giảm tiểu cầu, việc gãi và chà xát mạnh trên da sẽ gây chảy máu dưới da hoặc trong cơ, đe dọa sự an toàn của người bệnh. Sốt xuất huyết giảm tiểu cầu xảy ra khi số lượng tiểu cầu giảm dưới mức 150.000 tế bào/1 micro lít máu (mức tiểu cầu bình thường của cơ thể. Ở người bệnh sốt xuất huyết giảm tiểu cầu thường xuất hiện ở giai đoạn giữa của bệnh và gây xuất huyết ở các mức độ khác nhau.
Khi nào sốt xuất huyết phát ban không được tắm?
Trong hầu hết các trường hợp, tắm khi bị sốt xuất huyết là an toàn và cớ lợi cho người bệnh, tuy nhiên người bệnh không nên tắm trong các trường hợp sau.
1. Khi cơ thể quá yếu, suy nhược
Sốt xuất huyết có thể khiến người bệnh mệt mỏi, suy nhược. Nếu người bệnh có triệu chứng chóng mặt, mất sức, không đứng vững có thể làm tăng nguy cơ trượt ngã khi tắm. Trong trường hợp này, thay vì tắm, người bệnh có thể lau người bằng khăn sạch và nước ấm.
2. Khi sốt cao
Đa số người bệnh sốt xuất huyết sẽ có triệu chứng sốt, khiến cơ thể vã mồ hôi. Nếu tắm khi sốt cao có thể khiến cơ thể sốc nhiệt, ớn lạnh hoặc khiến tình trạng sốt trở nên nghiêm trọng hơn. Người bệnh nên hạ sốt trước bằng các biện pháp như chườm ấm tại các vị trí trán, nách, bẹn kết hợp với dùng thuốc hạ sốt theo chỉ dẫn của bác sĩ. Sau khi hết sốt hoàn toàn, sức khỏe ổn định mới nên cân nhắc việc tắm nhanh bằng nước ấm.
3. Khi da có tổn thương nghiêm trọng
Nếu phát ban do sốt xuất huyết, cùng với trầy xước và vết thương hở, khi tắm có có thể khiến người bệnh cảm thấy đau rát và tăng nguy cơ nhiễm trùng. Tình huống này, bệnh nhân chỉ cần lau rửa nhẹ nhàng các vùng không bị tổn thương. Tránh làm ướt vùng da có vết thương hở.
4. Khi bị tụt huyết áp
Một số bệnh nhân sốt xuất huyết có dấu hiệu tụt huyết áp như chóng mặt, da tái, tứ chi lạnh, nhất là trong giai đoạn nguy hiểm của sốt xuất huyết. Tắm nước ấm lúc này có thể khiến mạch máu giãn nở, gây thiếu máu lên não khiến cơ thể mệt mỏi, chóng mặt hơn. Đó là lý do người bệnh sốt xuất huyết không nên tắm khi tụt huyết áp.
Ngoài ra, việc bệnh nhân sốt xuất huyết có nên tắm hay không cũng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ. Trong một số trường hợp nặng, người bệnh có biến chứng được theo dõi tại bệnh viện, bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân kiêng tắm để tránh ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Chăm sóc da khi bị sốt xuất huyết phát ban ngứa
Để giảm cảm giác khó chịu khi bị sốt xuất huyết phát ban ngứa, người bệnh có thể pha một ít nước cốt chanh vào nước tắm. Song song đó, cần thường xuyên giữa ẩm da bằng kem dưỡng để hỗ trợ giảm ngứa đồng thời giảm khô da. Ngoài ra, người bệnh có thể thoa gel lô hội lên vùng da bị ngứa để làm dịu da, chống nấm và kháng khuẩn, giúp da phục hồi nhanh hơn.
Lựa chọn quần áo mềm mại thoáng mát, từ đó tránh được tình trạng ngứa do ma sát và kích ứng với quần áo. Ở trẻ em có thể dùng tã thấm hút tốt, ít gây kích ứng. Khi lực chọn các sản phẩm bột giặt, nước xả vải cũng cần chọn loại ít hương liệu để tránh làm da kích ứng.
Về chế độ ăn, người bệnh sốt xuất huyết nên tiêu thụ các loại thực phẩm giàu vitamin C như trái cây, rau củ hoặc uống thêm viên C sủi với liều lượng được bác sĩ cho phép để tăng cường đề kháng, giúp bệnh mau hồi phục từ đó hết ngứa nhanh hơn. Nên kiêng các loại thức ăn có khả năng gây dị ứng như hải sản, hay các thức ăn nhiều dầu mỡ.
Ngoài ra, nếu các biện pháp giảm ngứa tại nhà không hiệu quả, người bệnh sốt xuất huyết cần tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ về việc sử dụng thuốc kháng Histamin. Thông thường các loại thuốc kháng Histamin có tác dụng cắt cơn ngứa, nhưng bệnh nhân chỉ nên sử dụng khi có sự chỉ định của bác sĩ điều trị.
⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết mấy ngày thì phát ban? Dấu hiệu nhận biết sớm
Sốt xuất huyết phát ban ngứa có tắm được không? Trong tình huống này, người bệnh vẫn có thể tắm bình thường, nhưng nên tắm bằng nước ấm, không quá nóng hay quá lạnh và tắm nhanh để tránh nhiễm lạnh. Người bệnh chỉ nên kiêng tắm nếu cơ thể quá yếu, sốt cao, có tổn thương trên da nghiêm trọng, khi tụt huyết áp hoặc khi có chỉ định kiêng tắm từ bác sĩ điều trị.
- Clinic, C. (2021, December 17). Cortisol: What It Is, Function, Symptoms & Levels. Cleveland Clinic. https://my.clevelandclinic.org/health/articles/22187-cortisol
- Hammar, S. P. (2006). Chromogranin. sciencedirect.com. https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/chromogranin









