Tác dụng phụ sau khi tiêm HPV bạn cần nắm để biết cách xử lý

Tương tự như bất kỳ can thiệp y khoa nào, tiêm vắc xin HPV cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ. Các tác dụng phụ sau khi tiêm HPV thường là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang đáp ứng miễn dịch với vắc xin, tức là cơ thể đang tạo ra sự bảo vệ chống lại tác nhân gây bệnh. Đa phần tác dụng phụ này thường nhẹ, không kéo dài và không cần điều trị đặc biệt. Người có ý định tiêm phòng HPV không nên vì những phản ứng nhẹ sau tiêm có thể xảy ra, mà bỏ qua những lợi ích mà vắc xin mang lại.

Vắc xin HPV có an toàn không?

Vắc xin HPV an toàn. Loại vắc xin này đã được chứng minh là an toàn và hiệu quả trong việc phòng ngừa các bệnh liên quan đến virus gây u nhú ở người - Human Papilloma Virus (HPV). Nguy cơ xảy ra các phản ứng phụ nghiêm trọng như phản vệ là rất thấp, chỉ khoảng dưới 0,01%.

Các tổ chức y tế hàng đầu như Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đều khẳng định lợi ích của vắc xin HPV trong việc phòng ngừa ung thư cổ tử cung và các bệnh liên quan đến HPV vượt xa những rủi ro có thể xảy ra. (1)

Không riêng vắc xin phòng HPV, bất cứ vắc xin nào trước khi được cấp phép sử dụng rộng rãi trên dân chúng đều phải trải qua hàng loạt các nghiên cứu thử nghiệm trên lâm sàng nghiêm ngặt, thông qua nhiều đánh giá khoa học có tính đối chứng trên nhiều nhóm đối tượng thuộc nhiều nhóm dân số khác nhau, để chứng minh hiệu quả và tính an toàn.

Trước khi được cấp phép lưu hành tại các quốc gia, các vắc xin đều phải được thông qua sự kiểm định chặt chẽ của các cơ quan y tế có thẩm quyền như Viện Kiểm định quốc gia vắc xin, sinh phẩm y tế, Bộ Y tế (Việt Nam). Khi được đưa vào sử dụng, vắc xin tiếp tục được giám sát và đánh giá an toàn, hiệu quả nhằm đảm bảo không có bất cứ rủi ro bất lợi nào xảy ra.

Tác dụng phụ sau khi tiêm HPV

Các loại vắc xin phòng HPV đã được chứng minh tính an toàn và hiệu quả cao. Tuy nhiên, người được tiêm có thể có những phản ứng nhẹ, không kéo dài, không cần điều trị đặc biệt, cụ thể:

1. Tác dụng phụ của tiêm HPV thường gặp

• Phản ứng tại chỗ tiêm: Sưng, nóng, đỏ, đau và tăng nhạy cảm ngay tại vị trí tiêm.
• Các phản ứng toàn thân khác: Sốt nhẹ, đau đầu, buồn ngủ, mệt mỏi sau tiêm HPV, giảm cảm giác thèm ăn, chóng mặt, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy.

2. Tác dụng phụ của vacxin HPV hiếm gặp

Phần lớn các trường hợp tác dụng phụ sau khi tiêm HPV thường ở mức độ nhẹ, chỉ có một số rất ít trường hợp gặp các phản ứng hiếm gặp như dị ứng. Chỉ có khoảng 3/1.000.000 trường hợp sau tiêm HPV có thể có phản ứng dị ứng như sốt cao liên tục, không có dấu hiệu hạ nhiệt, choáng váng tinh thần, co giật, sốc phản vệ…

Nếu cảm thấy dấu hiệu bất thường về sức khỏe sau tiêm vắc xin, đối tượng tiêm phòng nên liên hệ ngay với cơ sở tiêm chủng và đến bệnh viện gần nhất để kiểm tra và xử trí kịp thời. Các phản ứng sau tiêm có thể khỏi hoàn toàn và không để lại di chứng nếu được phát hiện sớm và xử trí kịp thời. Điều quan trong sau tiêm là tuân thủ theo hướng dẫn của nhân viên y tế về việc theo dõi các phản ứng sau tiêm và dấu hiệu cảnh báo.

⇒ Tác dụng phòng bệnh của vắc xin HPV là rất tốt, hãy tìm hiểu: Tiêm HPV có tác dụng gì? Lợi ích khi tiêm vắc xin HPV.

Theo dõi sau tiêm chủng HPV là vô cùng quan trọng

Theo dõi sau tiêm chủng HPV là vô cùng quan trọng. Việc giám sát và theo dõi sau tiêm là công tác quan trọng của quá trình tiêm chủng để đảm bảo rằng bất kỳ tác dụng phụ sau khi tiêm HPV nào cũng được phát hiện và xử trí sớm.

Mỗi cá thể phản ứng với vắc xin ở các mức độ khác nhau và hầu hết chỉ có các phản ứng nhẹ trong vòng 30 phút sau tiêm, không kéo dài và không cần điều trị đặc biệt. Các phản ứng nặng hơn rất hiếm gặp nhưng cũng có thể xảy ra. Lúc này, bệnh nhân cần được xử trí tại chỗ đúng cách và đưa đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt.

Các phản ứng sau tiêm có thể xảy ra trong 72 giờ tiếp theo tại nhà do đó cần theo dõi sức khoẻ chặt chẽ theo hướng dẫn của nhân viên y tế. Đưa người tiêm đến cơ sở y tế địa phương hoặc bệnh viện gần nhất để được các bác sĩ thăm khám, chẩn đoán và xử trí khi phát hiện hoặc nghi ngờ các triệu chứng phản ứng nghiêm trọng sau tiêm.

Hướng dẫn xử trí các tác dụng phụ của tiêm ngừa HPV

Sau khi tiêm ngừa HPV, người được tiêm có dấu hiệu sốt ≥ 38.5 độ C, có thể dùng thuốc hạ sốt thông thường (paracetamol) với liều phù hợp cân nặng và đúng thời gian quy định của Nhà sản xuất in trên vỏ hộp hoặc theo chỉ định của Bác sĩ.

Nếu vết tiêm sưng, đỏ, bạn có thể chườm lạnh xung quanh. Lưu ý, khi chườm lạnh cần dùng khăn bọc nước đá sạch. Tuyệt đối không xoa dầu, chườm nóng, hay bôi, đắp bất cứ thứ gì lên vết tiêm để tránh gây nhiễm trùng. Nếu không có chỉ định của bác sĩ, không dùng thuốc aspirin hay các thuốc ho, hạ sốt khác.

Đối với các triệu chứng toàn thân thông thường như mệt mỏi, sốt nhẹ hoặc đau cơ, nghỉ ngơi đầy đủ và uống nhiều nước là các biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả để xử trí các phản ứng trên. Song song đó, đối tượng tiêm phòng cần duy trì chế độ dinh dưỡng đầy đủ để tăng cường sức khỏe, uống nhiều nước và mặc quần áo thoáng mát.

Một số cá nhân có thể trải qua cảm giác chóng mặt hoặc thậm chí ngất xỉu sau khi tiêm. Lúc này, người được tiêm nên ngồi hoặc nằm nghỉ trong khoảng 15 phút sau khi tiêm. Trong trường hợp ngất xỉu, cần đặt người bệnh nằm xuống và nâng cao chân để cải thiện lưu thông máu trở lại não.

Đối với các phản ứng dị ứng nghiêm trọng, mặc dù rất hiếm, nhưng có thể xảy ra và đòi hỏi sự can thiệp y tế ngay lập tức. Các dấu hiệu của sốc phản vệ bao gồm khó thở, phát ban, tụt huyết áp, chóng mặt... Trong trường hợp này, người tiêm nên được đưa đến cơ sở y tế gần nhất càng sớm càng tốt. Cơ sở y tế phải chuẩn bị sẵn các phương tiện cần thiết như epinephrine để cấp cứu kịp thời.

Trường hợp nào cần đến ngay bác sĩ?

Sau tiêm chủng, nếu có những biểu hiện sau cần đến ngay bệnh viện gần nhất để theo dõi và xử trí:

• Sốt trên 39 độ C;
• Co giật, mệt lả, lừ đừ, lịm dần, không có phản ứng khi được gọi;
• Khó thở, thở nhanh, khò khè, thở rít, rút lõm lồng ngực khi thở hoặc có dấu hiệu tím tái;
• Phát ban (thay đổi màu da), mẩn ngứa, mày đay, nổi mẩn đỏ trên da... kéo dài trên một  ngày;
• Sưng mặt, môi, lưỡi hoặc họng;
• Tụt huyết áp, cảm giác ngất xỉu, chóng mặt;
• Tim đập nhanh, yếu;
• Đôi khi, đau đầu dữ dội sau tiêm vắc xin có thể tiến triển nghiêm trọng hơn, như áp lực nội sọ tăng lên…

Cần chủ động hỏi ý kiến của nhân viên y tế tại Trung tâm tiêm chủng hoặc chuyên gia về tiêm chủng ngay tại buổi tiêm nếu chưa rõ các thông tin về phản ứng sau tiêm. Tìm hiểu trước các bệnh viện gần nhất có đủ khả năng cấp cứu và xử trí phản ứng sau tiêm. Liên hệ số điện thoại cấp cứu toàn quốc 115 hoặc đường dây nóng của VNVC số 028 7102 6595.

Bạn có thể xem thêm video tư vấn từ bác sĩ:

Những điều cần tránh sau khi tiêm vắc xin HPV

Sau tiêm HPV nói riêng và các loại vắc xin khác nói chung, đối tượng tiêm cần tránh những điều sau:

1. Tránh sử dụng chất kích thích

Sau tiêm, nếu uống các đồ uống có chất kích thích như bia, rượu hay cà phê có thể gây ra tình trạng nôn nao, mệt mỏi, đau đầu. Các biểu hiện này dễ nhầm lẫn hoặc che lấp các phản ứng sau tiêm, dẫn đến việc khó theo dõi. Bia, rượu có thể khiến cơ thể mất nước và làm trầm trọng các phản ứng sau tiêm.

2. Không bôi, đắp bất cứ thứ gì lên vị trí tiêm

Nhiều người thường đắp chanh, khoai tây, trứng hay các loại lá theo kinh nghiệm dân gian lên vết tiêm, mong vết tiêm bớt sưng, đỏ. Thực tế, những phương pháp này hoàn toàn không có cơ sở khoa học chứng minh có hiệu quả trong việc cải thiện các phản ứng tại chỗ sau tiêm, thậm chí có thể gia tăng nguy cơ nhiễm trùng.

3. Không xoa vào chỗ tiêm

Tránh xoa hoặc ấn mạnh vào vết tiêm để tránh gây kích ứng hoặc làm tổn thương vùng da này, điều này có thể gây đau hoặc sưng thêm, thậm chí nhiễm trùng vết tiêm.

4. Tránh tự ý dùng thuốc giảm đau

Nếu cần, chỉ nên sử dụng thuốc giảm đau và hạ sốt thông thường như paracetamol theo đúng liều lượng quy định. Việc lạm dụng thuốc hoặc sử dụng thuốc giảm đau mạnh như aspirin hay ibuprofen mà không có chỉ định của bác sĩ có thể gây tác dụng phụ sau khi tiêm HPV không mong muốn.

5. Không ăn các loại thức ăn nhanh

Cần tránh những loại thức ăn nhanh vì chứa nhiều đường, muối, chất béo bão hòa... vì có thể làm gia tăng phản ứng viêm cho cơ thể, ảnh hưởng đến sức khỏe đối tượng tiêm chủng.

6. Hạn chế tối đa vận động mạnh

Trong vòng 24 giờ sau tiêm vắc xin, nên tránh tập luyện cường độ cao hoặc các hoạt động thể lực nặng, vì cơ thể cần thời gian để thích nghi với vắc xin và phản ứng miễn dịch có thể gây ra tình trạng mệt mỏi, cơ thể cũng cần tập trung năng lượng cho hệ miễn dịch chống lại các thành phần kháng nguyên của vắc xin, sản sinh kháng thể. Thay vào đó, đối tượng tiêm chủng cần nghỉ ngơi nhiều hơn hoặc thực hiện một số bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, thiện đình, đọc sách... Vận động nhẹ nhàng sau tiêm có thể thúc đẩy phản ứng miễn dịch của cơ thể.

7. Không chủ quan với các triệu chứng bất thường

Tuyệt đối không bỏ qua bất kỳ triệu chứng bất thường nào sau khi tiêm, như khó thở, đau ngực hoặc phát ban. Liên hệ ngay với bác sĩ nếu xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng.

⇒ Xem thêm: Tiêm HPV kiêng gì trước và sau các mũi vắc xin để hiệu quả và an toàn?

Một số câu hỏi liên quan đến phản ứng phụ của vaccine HPV

1. Vaccine HPV có ảnh hưởng đến kinh nguyệt không?

KHÔNG! Tiêm HPV không làm mãn kinh sớm, chậm kinh, vô sinh hay làm ảnh hưởng đến kinh nguyệt ở phụ nữ và quá trình dậy thì của trẻ. Vắc xin HPV được hoạt động dựa trên cơ chế kích thích hệ miễn dịch sinh kháng thể đặc hiệu, chủ động phòng ngừa HPV, vắc xin không không tác động lên hệ thống nội tiết tố hoặc các cơ quan sinh sản, cụ thể là chu kỳ kinh nguyệt.

Trong một số trường hợp hy hữu, có thể xuất hiện những thay đổi tạm thời về chu kỳ kinh nguyệt sau khi tiêm vắc xin HPV, nhưng những hiện tượng này thường là kết quả của các yếu tố khác như căng thẳng, lo lắng hoặc các yếu tố sức khỏe cá nhân khác, không có bằng chứng khoa học rõ ràng nào cho thấy vắc-xin HPV ảnh hưởng trực tiếp đến chu kỳ kinh nguyệt.

⇒ Xem thêm: Tiêm HPV có bị chậm kinh không? Tiêm HPV ảnh hưởng đến kinh nguyệt như thế nào?

2. Vắc xin HPV có gây ảnh hưởng đến sinh sản không?

KHÔNG! Không có bất kỳ bằng chứng nào cho thấy tiêm vắc xin phòng HPV ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam và nữ hay ảnh hưởng đến thai kỳ của phụ nữ mang thai. Như trên đã đề cập, vắc xin HPV hoạt động dựa trên cơ chế kích thích hệ thống miễn dịch sinh kháng thể, không tác động đến các cơ quan sinh dục, hệ thống nội tiết tố hoặc chức năng sinh sản.

Ngược lại, vắc xin phòng HPV ngăn ngừa nguy cơ bệnh tật do HPV gây ra có thể làm ảnh hưởng thai kỳ, như sùi mào gà làm tổn thương mô vùng sinh dục, cản trở quá trình quan hệ tình dục, gây khó khăn sinh sản hay lây nhiễm HPV cho trẻ trong quá trình chuyển dạ, gây ra tình trạng u nhú thanh quản ở trẻ sơ sinh, nguy cơ tắc nghẽn đường thở, kết cục tử vong chu sinh.

Trong trường hợp chẳng may mắc ung thư do HPV, quá trình điều trị (xạ trị, hóa trị) có thể ảnh hưởng chất lượng trứng và tinh trùng, suy giảm khả năng sinh sản. Trường hợp ung thư cổ tử cung phải cắt bỏ cơ quan này cũng là một trong những nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới hàng đầu hiện nay.

⇒ Bạn nên tìm hiểu chi tiết qua bài viết: Tiêm HPV có ảnh hưởng đến sinh sản không? Thụ thai bình thường không?

Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về tác dụng phụ sau khi tiêm HPV, Quý Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC thông qua hotline 028.7102.6595 hoặc inbox qua fanpage VNVC - Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em Người lớn hoặc đến ngay các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để được nhân viên chăm sóc Khách hàng hướng dẫn chi tiết, được bác sĩ thăm khám sàng lọc, tư vấn sức khỏe và chỉ định tiêm ngừa phù hợp.

Tóm lại, tác dụng phụ sau khi tiêm HPV thường nhẹ, nhanh chóng thuyên giảm, phục hồi, không cần can thiệp y tế mà không gây ra bất cứ ảnh hưởng bất lợi nào đến sức khỏe người tiêm. Các phản ứng phụ nghiêm trọng sau tiêm vắc xin HPV rất hiếm khi xảy ra. Các tổ chức y tế trên thế giới vẫn nhấn mạnh, lợi ích của việc tiêm ngừa HPV trong việc phòng chống ung thư và các bệnh liên quan khác vượt xa so các rủi ro tiềm ẩn.