Tay chân miệng nổi mụn nước nhiều có sao không? Có nổi khắp người không?

Tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm rất thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi, do một loại virus đường ruột gây ra với các triệu chứng như mụn nước nổi trên da, sốt cao, giật mình, quấy khóc... Nhiều phụ huynh thắc mắc về việc tay chân miệng nổi mụn nước nhiều có sao không hay cách chăm sóc và vệ sinh khi trẻ nổi nhiều mụn nước. Bài viết sẽ giải đáp cặn kẽ những thắc mắc trên.

Nổi mụn nước là dấu hiệu đặc trưng của bệnh tay chân miệng?

Dấu hiệu đặc trưng của bệnh tay chân miệng là tổn thương niêm mạc da chủ yếu là nổi mụn nước, sốt, đau họng... Đây là triệu chứng điển hình xuất hiện sớm trong quá trình phát triển của bệnh, thường xảy ra sau khi trẻ bị sốt và có biểu hiện mệt mỏi, chán ăn. Trong đó, nổi mụn nước thường xuất hiện ở lòng bàn tay, bàn chân, gối, mông, khoang miệng, xung quanh miệng...

• Hình dạng và kích thước: Mụn nước thường nhỏ, có đường kính từ 2 - 5mm, chứa dịch trong suốt. Đôi khi, dịch bên trong có thể chuyển sang màu vàng nhẹ.
• Không ngứa, không đau: Khác với mụn nước của các bệnh lý khác (ví dụ thủy đậu, viêm da dị ứng), mụn nước trong tay chân miệng thường không gây ngứa ngáy. Tuy nhiên, nếu mụn nước bị vỡ, trẻ có thể cảm thấy đau khi vùng da bị loét hoặc nhiễm trùng.
• Tổn thương khu trú: Mụn nước thường tập trung ở các vị trí chịu áp lực hoặc ma sát, chẳng hạn lòng bàn tay, lòng bàn chân hoặc các khu vực dễ cọ xát.
• Mụn nước trong khoang miệng có thể nhanh chóng vỡ ra, tạo thành các vết loét nông, gây đau và khiến trẻ gặp khó khăn trong việc ăn uống, dẫn đến tình trạng mệt mỏi và mất nước.

Có trẻ chỉ nổi mụn nước mà không loét miệng, cũng có trẻ chỉ loét miệng nhưng lại không có mụn nước trên da. Thông thường, sốt là triệu chứng đầu tiên của bệnh tay chân miệng, thường bắt đầu sau giai đoạn ủ bệnh (3 - 7 ngày) và thường kéo dài 24 - 48 giờ.

Các trường hợp tay chân miệng nặng, trẻ thường sốt cao khó hạ trên 39 độ, số trên 2 ngày, nôn ói. Ngoài ra, nếu có các dấu hiệu bất thường như giật mình, chới với, run chi, yếu tay chân, thở mệt cho thấy trẻ có nguy cơ gặp biến chứng, ba mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay.

Các trường hợp bệnh tay chân miệng thông thường, không có biến chứng, trẻ thường khỏi bệnh sau 7 - 10 ngày. Dấu hiệu bớt bệnh là trẻ từ sốt cao, hạ sốt dần cho đến khi hết sốt. Mụn nước lúc này sẽ không nổi thêm và khô dần.

⇒ Tham khảo thêm: Trẻ bị giật mình tay chân miệng nguy hiểm không? Có cần đi bệnh viện?

Tay chân miệng nổi mụn nước nhiều có sao không?

Tay chân miệng nổi nhiều mụn nước có thể là dấu hiệu bệnh nặng, dễ gây nhiễm trùng, mất nước hoặc biến chứng thần kinh. Cần theo dõi sát và đưa trẻ đi khám nếu mụn lan rộng, sốt cao hoặc có biểu hiện bất thường.

Người bệnh tay chân miệng nếu nổi mụn nước nhiều có thể gây ra một số ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người bệnh nếu không được chăm sóc đúng cách.

1. Nhiễm trùng thứ phát

Đầu tiên kể đến là nguy cơ nhiễm trùng. Nếu các nốt mụn nước nhiều, dày đặc nhưng lại không được chăm sóc đúng cách, người bệnh không vệ sinh cẩn thận, thường xuyên gãi cào khiến mụn nước bể ra sẽ tạo cơ hội cho vi khuẩn xâm nhập, từ đó gây nhiễm trùng thứ phát, khiến vùng da thương tổn bị sưng đỏ, đau rát và chảy mủ, làm tăng nguy cơ để lại sẹo trên da và kéo dài thời gian hồi phục.

2. Mất nước và suy dinh dưỡng

Nếu các nốt mụn nước xuất hiện dày đặc trong khoang miệng của người bệnh, có thể khiến bệnh nhân đau đớn khi ăn uống, dẫn đến việc ăn ít, ăn không đủ dinh dưỡng. Tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến thiếu chất, mất nước, cơ thể mệt mỏi và suy kiệt.

3. Tăng nguy cơ lây lan

Dịch trong mụn nước chứa tải lượng virus cao. Khi mụn nước nổi nhiều và dễ bị vỡ, dịch có thể lây lan ra môi trường, làm tăng nguy cơ lây nhiễm bệnh cho người khác, đặc biệt là anh chị em hoặc bạn bè cùng trường lớp.

4. Biến chứng nguy hiểm

Mặc dù mụn nước nổi nhiều chưa phải là dấu hiệu trực tiếp của biến chứng, nhưng trong các trường hợp nặng liên quan đến virus Enterovirus 71, trẻ có thể xuất hiện thêm các triệu chứng như sốt cao không giảm, giật mình, quấy khóc, khó thở hoặc lơ mơ. Đây là những dấu hiệu nghiêm trọng cần được xử lý kịp thời để tránh các biến chứng như viêm não, phù phổi hoặc suy tim.

Ngoài ra, mụn nước nổi nhiều ở các vị trí như mặt, tay, chân có thể khiến trẻ khó chịu và mất tự tin. Tình trạng này kéo dài có thể ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ. Vậy, như thế nào là mụn nước nhẹ, như thế nào là trung bình và như thế nào là nặng?

5. Mụn nước nhẹ

Ở mức độ nhẹ, mụn nước thường xuất hiện thưa thớt ở lòng bàn tay, bàn chân, môi, lưỡi hoặc bên trong khoang miệng. Các nốt mụn nước do tay chân miệng thường có kích thước nhỏ 1 - 3mm, bên trong có dịch trong suốt. Thông thường, ở giai đoạn này, trẻ có thể nổi mụn nước kèm sốt nhẹ, đau miệng, đỏ họng. Nhưng mức độ nhẹ, không quá nghiêm trọng và nếu được chăm sóc đúng cách có thể hồi phục sau 7 - 10 ngày mà không cần điều trị đặc hiệu.

Ở mức độ bệnh nhẹ, không biến chứng, phụ huynh chỉ cần tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ và có thể theo dõi tình trạng bệnh của bé tại nhà. Trong quá trình này, tập trung chủ yếu vào việc vệ sinh da sạch sẽ, vệ sinh răng miệng và bổ sung dinh dưỡng cho trẻ.

6. Mức độ trung bình

Khi số lượng mụn nước bắt đầu gia tăng và xuất hiện rõ ràng hơn, ta có thể quan sát thấy các nốt mụn nước hình thành nhiều hơn ở lòng bàn tay, bàn chân, miệng và có thể lan lên gối, khuỷu tay, mông.

Các nốt mụn nước có thể tự vỡ rồi lành hẳn, nhưng nếu trẻ gãi hoặc ma sát mạnh có thể vỡ và tạo thành các vết loét nông lan rộng hơn, thậm chí là nguy cơ hình thành sẹo.

Ngoài ra, trẻ có thể sốt trên 38,5 độ C, quấy khóc nhiều vì đau miệng. Đặc biệt, trẻ ngại ăn, bỏ bú, sụt cân nếu các vết loét miệng gây đau nghiêm trọng.

Dù các vết mụn nước nổi nhiều hơn, nhưng nếu không có biến chứng thì cũng không quá lo ngại. Nếu được chăm sóc cẩn thận và tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ, các nốt mụn nước có thể khỏi hoàn toàn mà không để lại sẹo hay di chứng.

7. Mức độ nặng

Bệnh tay chân miệng mức độ nặng, các nốt mụn nước lúc này không chỉ xuất hiện nhiều hơn, lan rộng trên lưng, ngực, mông và đùi, mà còn có thể xuất hiện các biến chứng nghiêm trọng về thần kinh như viêm não/ viêm màng não hoặc các biến chứng khác như viêm cơ tim, phù phổi cấp, nguy cơ dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện sớm và xử trí kịp thời.

Trong quá trình chăm sóc trẻ bị tay chân miệng mức độ nặng, phụ huynh cần lưu y đến triệu chứng bất thường ở trẻ, như các nốt mụn nước trở nên lớn hơn, màu dịch đục có thể là dấu hiệu nhiễm trùng, ngoài ra khi trẻ sốt cao không giảm, quấy khóc dữ dội, li bì khó đánh thức, co giật hay da lạnh tái nhợt cần báo ngay cho bác sĩ để được can thiệp kịp thời.

Mụn nước tay chân miệng có nổi khắp người không?

Thông thường, các nốt mụn nước do bệnh tay chân miệng sẽ giới hạn tại một số vị trí điển hình, bao gồm: Lòng bàn tay, bàn chân, kẽ tay, kẽ chân. Quanh miệng, trong môi, niêm mạc lưỡi và vòm họng. Hoặc tại một số vị trí khác như mông, đầu gối, khuỷu tay.

Tuy nhiên, trong các dạng bệnh nặng hơn, đặc biệt do virus EV71 gây ra, mụn nước có thể lan rộng toàn thân, không chỉ giới hạn ở các vị trí điển hình nữa mà lan rộng ra cả vùng lưng, ngực, bụng, thậm chí là mặt.

Lúc này, nhiều phụ huynh thường lầm tưởng mụn nước do tay chân miệng với các bệnh về da khác như thủy đậu hay dị ứng do vị trí lan rộng không cố định. Do đó, điều cần làm nhất khi thấy trẻ xuất hiện mụn nước trên da, đi kèm với các dấu hiệu bất thường về sức khỏe là đưa trẻ đến bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và có phương pháp điều trị thích hợp cho từng bệnh.

⇒ Tham khảo thêm: Phân biệt thủy đậu và tay chân miệng qua hình ảnh dễ dàng, chính xác

Tay chân miệng nổi mụn nước nhiều khi nào cần đưa trẻ đi bệnh viện?

Bệnh tay chân miệng được chia làm 4 cấp độ. Nếu bệnh nhân tay chân miệng cấp độ 1, bị nổi mụn nước nhiều nhưng không có biến chứng, không sốt cao có thể được điều trị và theo dõi tại nhà. Trẻ mắc tay chân miệng độ 2A, nhưng chưa nguy hiểm sẽ được điều trị nội khoa và cần tuân thủ các hướng dẫn về cách ly điều trị, phòng chống lây nhiễm chéo.

Tuy nhiên, nếu trẻ ở giai đoạn 2B, xuất hiện các biến chứng thần kinh cần được đưa đến bệnh viện để được điều trị tích cực. Cụ thể, trẻ cần đến bệnh viện khi có các biểu hiện như sốt cao liên tục trên 38,5 độ C, không hạ sau khi đã hạ sốt tích cực, giật mình chới với, hốt hoảng, thất thần, run chi, yếu chi, đi đứng loạng choạng, nôn ói, quấy khóc nhiều, co giật, thở mệt.

Tuy nhiên, để hạn chế nguy cơ bệnh tay chân miệng tiến triển nặng, trẻ cần được đưa đến bệnh viện ngay khi xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ bệnh. Phát hiện và điều trị đúng theo phác đồ y khoa giúp trẻ tránh được nguy cơ gặp các biến chứng thần kinh, tim mạch, phổi do tay chân miệng, đồng thời hạn chế được nguy cơ nhiễm trùng.

⇒ Tham khảo thêm: Nhận biết các cấp độ tay chân miệng để phòng ngừa biến chứng nguy hiểm

Cách chăm sóc, vệ sinh mụn nước khi trẻ bị tay chân miệng

Bệnh tay chân miệng mức độ nhẹ có thể chăm sóc tại nhà theo hướng dẫn của bác sĩ, thế nhưng không phải phụ huynh nào cũng biết cách chăm sóc trẻ bệnh đúng cách.

• Chăm sóc mụn nước trong miệng: Đầu tiên, khi trẻ mắc tay chân miệng và bị các vết loét ở miệng, ba mẹ cần phải vệ sinh răng miệng sạch sẽ cho trẻ bằng các dung dịch gel dạng nhũ tương chấm vào các vết loét trong khoang miệng để giảm cảm giác đau, đồng thời giúp trẻ ăn uống dễ dàng hơn. Nếu vết loét quá nhiều, bác sĩ có thể chỉ định trẻ dùng kháng sinh để tránh bội nhiễm.
• Tránh làm vỡ mụn nước: Không tự ý chọc hoặc bóp mụn nước vì dịch bên trong có thể lây lan virus và làm tổn thương da. Để mụn nước tự khô và lành tự nhiên.
• Hạ sốt: Trong trường hợp trẻ có triệu chứng sốt và đau, bác sĩ sẽ cân nhắc cho trẻ dùng thuốc giảm đau, hạ sốt. Nếu trẻ dị ứng thuốc hạ sốt, có thể chườm mát hoặc lau người bằng nước ấm, đặc biệt là tại các vị trí có mạch máu lớn đi qua như cổ, nách, bẹn, trán, ngực... đồng thời cho trẻ uống nhiều nước, nới rộng quần áo để trẻ hạ sốt tốt hơn.
• Dinh dưỡng khoa học: Trong thời gian bệnh, trẻ thường đau miệng, biếng ăn, do đó phụ huynh nên khuyến khích trẻ ăn các món mình thích, nên cho trẻ ăn các thức ăn nguội, mát và dễ tiêu, tránh thức ăn cay, nóng, chua vì có thể ảnh hưởng đến các vết loét ở miệng.
• Giữ vùng mụn nước sạch sẽ: Ngoài ra, cần cho trẻ tắm rửa, vệ sinh cá nhân sạch sẽ mỗi ngày và chăm sóc các tổn thương ngoài da bằng dung dịch sát khuẩn để tránh bội nhiễm khi các nốt mụn nước vỡ.
• Giữ vùng da khô ráo: Duy trì vùng da được sạch và khô, tránh để mồ hôi hoặc nước thấm đọng lâu trên da. Thay quần áo thường xuyên để vùng da mụn được thông thoáng, đặc biệt là ở các khu vực như mông hoặc lòng bàn tay.
• Cắt ngắn móng tay cho trẻ: Để ngăn trẻ gãi, làm trầy xước hoặc làm vỡ các mụn nước, phụ huynh cần cắt ngắn móng tay của trẻ và nhắc nhở trẻ không chạm tay vào vùng da bị tổn thương.
• Cách ly trẻ bệnh: Nên cách ly trẻ mắc bệnh với những người xung quanh nhằm hạn chế lây lan. Khi chăm sóc trẻ, ba mẹ cũng nên đeo khẩu trang cho bản thân và cho trẻ, đồng thời sau khi chăm sóc nên rửa tay bằng xà phòng sát khuẩn.
• Vệ sinh đồ dùng cá nhân của trẻ: Các vật dụng cá nhân của trẻ như tã lót, bình sữa, ly uống nước... cần được vệ sinh riêng và sát khuẩn bằng nước sôi hoặc dung dịch chuyên dụng.
• Sử dụng thuốc bôi theo chỉ định: Trong trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể kê các loại thuốc bôi ngoài da để giảm nguy cơ nhiễm trùng hoặc ngứa ngáy. Cha mẹ không nên tự ý bôi thuốc mà không có chỉ định, đặc biệt là các loại thuốc chứa chất kích ứng mạnh.

⇒ Tham khảo thêm: Bệnh tay chân miệng ngày thứ 3: Mốc quan trọng theo dõi, xử lý bệnh

Tay chân miệng nổi mụn nước nhiều có sao không? Nổi mụn nước nhiều không đồng nghĩa với việc tình trạng bệnh tay chân miệng nặng, tuy nhiên nếu nổi mụn nước nhiều và chăm sóc không đúng cách có thể dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng vết thương và nhiều biến chứng nghiêm trọng cho sức khỏe người bệnh.