Vắc xin phòng viêm gan B cho trẻ em

03:18 31/03/2017

Quản lý Y khoa Vùng 3 - Đông Nam Bộ
Hệ thống tiêm chủng VNVC
Có bao nhiêu loại vắc xin viêm gan B phòng bệnh cho trẻ em, người lớn? Lịch tiêm phòng như thế nào? Vắc xin viêm gan B có tác dụng trong bao lâu? Những thắc mắc thường gặp của người dân về vắc xin phòng bệnh viêm gan B sẽ được giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây.
BS Phạm Văn Phú – Quản lý Y khoa Khu vực Đông Nam Bộ 2, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết: “Có đến 80% bệnh nhân ung thư gan do tiến triển từ bệnh viêm gan siêu vi B (1), trong đó chỉ có 10% người bệnh được chẩn đoán ở giai đoạn sớm, 90% được phát hiện ở giai đoạn muộn. 100% trẻ bị ung thư gan ở Việt Nam là do nhiễm virus viêm gan B (2). Chính vì vậy, tiêm vắc xin là cách phòng bệnh viêm gan B tối ưu nhất ở trẻ em và người lớn, loại bỏ nguy cơ diễn tiến xơ gan, ung thư gan do virus viêm gan B”. |
Vắc xin viêm gan B là gì?
Vắc xin viêm gan B là vắc xin thúc đẩy hệ miễn dịch sản sinh kháng thể chống lại virus viêm gan B, giảm nguy cơ mắc bệnh và tiến triển thành xơ gan, ung thư gan. Tất cả mọi đối tượng có nguy cơ tiếp xúc với virus viêm gan B đều cần được tiêm phòng nhằm góp phần kiểm soát sự lây lan trong cộng đồng, đồng thời giảm tỷ lệ viêm gan D (do viêm gan D chỉ xảy ra ở những người nhiễm virus viêm gan B).

Nguồn gốc vaccine viêm gan B
Năm 1965, virus viêm gan B được phân lập bởi tiến sĩ Baruch Blumberg với tên gọi ban đầu là “Kháng nguyên Úc” theo tên mẫu máu được lấy từ thổ dân Úc (3). Sau 4 năm phát hiện virus, tiến sĩ Baruch Blumberg và Millman đã cho ra đời vắc xin phòng viêm gan B đầu tiên dưới dạng virus được xử lý nhiệt. Đến năm 1981, một loại vắc xin viêm gan B có nguồn gốc từ huyết tương được FDA phê duyệt và đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, việc sử dụng loại vắc xin bất hoạt này bị ngừng lại vào năm 1990.
Năm 1986, vắc xin viêm gan B thế hệ II (hay còn được biết đến là vắc xin tái tổ hợp DNA) ra đời. Đây được xem là một trong ba sản phẩm công nghệ tiên tiến nhất thời điểm đó. Pablo D.T. Valenzuela được biết đến là nhà khoa học người Chile đã định hướng cho việc nhân bản và giải trình tự gen của virus AIDS, từ đó phát minh ra vắc xin tái tổ hợp đầu tiên chống virus viêm gan B, đồng thời phát hiện ra virus viêm gan C. Khác với loại vắc xin tiền nhiệm, vắc xin viêm gan B thế hệ II được điều chế tổng hợp và không chứa các sản phẩm máu, nên người sử dụng không thể bị viêm gan B.
Vì sao nên tiêm phòng vắc xin viêm gan B?
Viêm gan B là một trong những căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và có khả năng lây lan cao nhất hiện nay. Có đến 80% bệnh nhân ung thư gan do tiến triển từ bệnh viêm gan siêu vi B, trong đó chỉ có 10% người bệnh được chẩn đoán ở giai đoạn sớm, 90% được phát hiện ở giai đoạn muộn. Lúc này công tác điều trị viêm gan B ngày càng trở nên khó khăn, tiên lượng sống thấp trong khi đó chi phí điều trị khổng lồ.
Viêm gan B không chừa bất kỳ ai. Ung thư gan thường phát triển từ viêm gan mạn tính, xơ gan và xuất hiện khối u ác tính ở giai đoạn cuối. Thời gian trung bình để thể tích khối u gan tăng gấp đôi là 112 ngày (4 tháng). Hiện nay, tiêm vắc xin là cách phòng bệnh viêm gan B tối ưu nhất ở trẻ em và người lớn, loại bỏ nguy cơ diễn tiến xơ gan, ung thư gan do virus viêm gan B.

Đối tượng nên tiêm phòng vacxin viêm gan B?
Trẻ sơ sinh cần tiêm vacxin viêm gan B trong vòng 24h đầu sau sinh để ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm virus từ mẹ. Khi đó, hiệu quả phòng bệnh ở trẻ có thể đạt đến 90%. Hiệu quả sẽ giảm dần theo từng ngày, chỉ còn 50%-57% nếu không được tiêm sau 7 ngày từ khi trẻ ra đời.
Ngoài ra, các nhóm đối tượng sau được khuyến cáo nên tiêm phòng vacxin viêm gan B:
- Người quan hệ không an toàn với bệnh nhân viêm gan B;
- Người quan hệ với nhiều bạn tình, không rõ tình trạng sức khỏe của đối tác;
- Người có tiền sử mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục, trong đó có HIV;
- Có người mắc viêm gan B trong gia đình;
- Nhân viên y tế và những người có nguy cơ tiếp xúc với máu và dịch tiết từ người bệnh;
- Người thường xuyên di chuyển đến vùng dịch viêm gan B lưu hành;
- Người bệnh gan mạn tính hoặc nhiễm virus viêm gan C;
Các trường hợp chống chỉ định tiêm vắc xin viêm gan B
Vắc xin viêm gan B chống chỉ định đối với những người có tiền sử quá mẫn hoặc phản ứng nghiêm trọng với bất kỳ thành phần nào có trong vắc xin. Để biết được các thành phần có trong vắc xin, bạn có thể xem chi tiết thông tin sản phẩm hoặc hỏi ý kiến bác sĩ, điều dưỡng tiêm chủng.
Ngoài ra, những người có phản ứng nghiêm trọng với vắc xin sau liều tiêm trước đó cũng thuộc nhóm đối tượng chống chỉ định tiêm. Người có bệnh lý cấp tính tại thời điểm tiêm như sốt cao, bệnh nặng cũng được khuyến cáo hoãn tiêm cho đến khi sức khỏe phục hồi. Người có phản ứng nghiêm trọng với một loại vắc xin khác cũng cần được xem xét cẩn thận và chỉ định tiêm theo sự hướng dẫn của bác sĩ.
Thành phần có trong vaccine viêm gan B
Vắc xin viêm gan B chứa HBsAg - thành phần kháng nguyên vỏ virus, được tinh chế cao khiến vỏ virus mất khả năng gây nhiễm bệnh. Khi tiêm vào cơ thể sẽ giúp cơ thể sản sinh kháng thể chống lại virus gây bệnh viêm gan B, ngừa biến chứng nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan.
Tiêm vắc xin viêm gan B có tác dụng trong bao lâu?
Tuy vắc xin phòng viêm gan B có thể mang lại hiệu quả bảo vệ lên đến 95%, thời gian bảo vệ lâu dài, nhưng vắc xin không thể đáp ứng miễn dịch cho cơ thể suốt đời bởi lượng kháng thể sẽ giảm dần theo thời gian.
Tiêm vaccine viêm gan B mấy mũi là an toàn?
Trẻ em trong vòng 24h đầu sau sinh được khuyến cáo tiêm phòng viêm gan B để tránh nguy cơ lây nhiễm virus từ mẹ. Đặc biệt, đối với trường hợp mẹ dương tính với virus, trẻ cần được tiêm vắc xin ngay trong 12 giờ sau sinh để đảm bảo không nhiễm bệnh. Liều 2, 3 và 4, trẻ có thể tiêm vắc xin phối hợp chứa thành phần viêm gan B như vắc xin 6 trong 1, bắt đầu khi trẻ được 6 tuần tuổi với khoảng cách tối thiểu giữa 2 mũi tiêm là 1 tháng.
Đối với người trưởng thành cần xét nghiệm trước khi tiêm vắc xin để biết đã có kháng thể chống lại virus viêm gan B hay chưa. Nếu kết quả dương tính, đồng nghĩa với việc người xét nghiệm đã mắc bệnh, tiêm ngừa sẽ không còn mang lại hiệu quả. Ngược lại, nếu kết quả âm tính, bạn chưa mắc bệnh và có thể tiêm vắc xin. Người trưởng thành có thể lựa chọn giữa 2 phác đồ tiêm: 0-1-6 và 0-1-2-12.
- Phác đồ 0-1-6 với mũi thứ nhất là lần tiêm đầu tiên; mũi thứ 2 cách 1 tháng sau mũi 1 và mũi thứ 3 cách 6 tháng sau mũi 1.
- Phác đồ 0-1-2-12 với mũi thứ nhất là lần tiêm đầu tiên; mũi thứ 2 cách 1 tháng sau lần tiêm đầu tiên, mũi 3 cách 2 tháng sau mũi đầu tiên và mũi thứ 4 các 1 năm sau mũi tiêm đầu tiên.

Vắc xin phòng bệnh viêm gan B có mấy loại?
Có 7 loại vắc xin phòng viêm gan B cho trẻ em và người lớn bao gồm:
Loại vắc xin | Tên vắc xin | Nước sản xuất |
Vắc xin trẻ em
(Có thành phần viêm gan B) |
Infanrix Hexa (6in1) | Bỉ |
Vắc xin trẻ em
(Có thành phần viêm gan B) |
Hexaxim (6in1) | Pháp |
Viêm gan B trẻ em | Gene Hbvax 0,5ml | Việt Nam |
Engerix B 0.5ml | Bỉ | |
Heberbiovac 0,5ml | Cu Ba | |
Euvax B 0.5ml | Hàn Quốc | |
Viêm gan B người lớn | Engerix B 1ml | Bỉ |
Heberbiovac 1ml | Cu Ba | |
Gene Hbvax 1ml | Việt Nam | |
Euvax B 1ml | Hàn Quốc | |
Viêm gan B trẻ em và người lớn | Twinrix | Bỉ |
1. Vắc xin 6 trong 1 Infanrix Hexa
Vắc xin 6 trong 1 Infanrix Hexa (Bỉ) được nghiên cứu và sản xuất bởi tập đoàn dược phẩm và chế phẩm sinh học GSK, có khả năng phòng 6 bệnh trong cùng 1 mũi tiêm, gồm: Ho gà, bạch hầu, uốn ván, bại liệt, viêm gan B và các bệnh gây ra do vi khuẩn Hib. Vắc xin được chỉ định cho trẻ từ 6 tuần đến 2 tuổi.
2. Vắc xin 6 trong 1 Hexaxim
Vắc xin 6 trong 1 Hexaxim (Pháp) được nghiên cứu và sản xuất bởi tập đoàn dược phẩm và chế phẩm sinh học Sanofi Pasteur (Pháp), có khả năng phòng 6 bệnh trong cùng 1 mũi tiêm, gồm: Ho gà, bạch hầu, uốn ván, bại liệt, viêm gan B và các bệnh gây ra do vi khuẩn Hib. Vắc xin được chỉ định cho trẻ từ 6 tuần đến 2 tuổi.
3. Vắc xin Twinrix
Vắc xin được chỉ định phòng 2 bệnh virus viêm gan A và B trong cùng 1 mũi tiêm - Twinrix (Bỉ), được nghiên cứu và phát triển bởi tập đoàn dược phẩm và chế phẩm sinh học GSK, được chỉ định tiêm cho trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên và người lớn.
4. Vắc xin Engerix B
Vắc xin Engerix B (Bỉ) phòng virus viêm gan B cho cả trẻ em và người lớn, được nghiên cứu và sản xuất bởi tập đoàn dược phẩm và chế phẩm sinh học GSK. Vắc xin được khuyến cáo tiêm chủng cho trẻ sơ sinh đến dưới 20 tuổi với liều dùng 10mcg/0.5ml; được khuyến cáo tiêm chủng cho người từ 20 tuổi trở lên với liều dùng 20mcg/1ml.
5. Vắc xin Heberbiovac
Vắc xin Heberbiovac (Cu Ba) phòng virus viêm gan B cho cả trẻ em và người lớn, được nghiên cứu và sản xuất bởi tập đoàn dược phẩm và chế phẩm sinh học (C.I.G.B). Vắc xin được khuyến cáo tiêm chủng cho trẻ sơ sinh đến trẻ tròn 10 tuổi với liều dùng 10mcg/0.5ml; tiêm cho trẻ trên 10 tuổi (10 tuổi 1 ngày) trở lên và người lớn với liều dùng 20mcg/1ml.
6. Vắc xin Gene Hbvax
Vắc xin Gene Hbvax (Việt Nam) được sản xuất bởi Công ty VABIOTECH, phòng viêm gan B cho trẻ em và người lớn. Với liều 10mcg/0.5ml cho trẻ sơ sinh và trẻ em đến tròn 10 tuổi; liều 20mcg/1ml cho trẻ lớn và người lớn trên 10 tuổi (10 tuổi 1 ngày).
7. Vắc xin Euvax B
Vắc xin Euvax B (Hàn Quốc) được sản xuất bởi Công ty Sanofi Pasteur phòng viêm gan B cho trẻ sơ sinh cho đến người lớn. Với trẻ sơ sinh đến dưới 16 tuổi khuyến cáo liều dùng vắc xin Euvax B 0.5ml; từ 16 tuổi trở lên liều dùng Euvax B 1ml.
Đường tiêm vắc xin viêm gan B
Vắc xin viêm gan B được chỉ định đường tiêm bắp, không tiêm mông, đùi hay đường tĩnh mạch. Lắc kỹ vắc xin trước khi dùng.
Lịch tiêm phòng vắc xin viêm gan B
Vắc xin 6 trong 1 Infanrix Hexa (Bỉ) & Hexaxim (Pháp)
Hai loại vắc xin 6 trong 1 được chỉ định cho trẻ từ 2 tháng tuổi (có thể tiêm sớm lúc 6 tuần tuổi) đến 2 tuổi, có lịch tiêm 4 mũi:
- Mũi 1: Khi trẻ 2 tháng tuổi
- Mũi 2: một tháng sau mũi 1
- Mũi 3: một tháng sau mũi 2
- Mũi 4: cách mũi thứ 3 là 12 tháng (cách tối thiểu 6 tháng).
Vắc xin Twinrix (Bỉ)
Vắc xin phòng viêm gan A, B Twinrix được chỉ định cho trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên và người lớn với lịch tiêm như sau:
Lịch tiêm 2 mũi cho trẻ từ 12 tháng – dưới 16 tuổi:
- Mũi 1: lần tiêm đầu tiên
- Mũi 2: cách mũi một 6 tháng
Lịch tiêm 3 mũi cho người từ 16 tuổi trở lên:
- Mũi 1: lần tiêm đầu tiên
- Mũi 2: cách mũi một 1 tháng
- Mũi 3: cách mũi một 6 tháng
Vắc xin Gene HBvax (Việt Nam)
Vắc xin Gene HBvax được chỉ định phòng bệnh viêm gan B cho trẻ sơ sinh và người lớn với lịch tiêm như sau:
Lịch tiêm 0-1-2-12 tháng:
- Mũi đầu tiên: lần tiêm đầu tiên.
- Mũi thứ hai: cách mũi một 1 tháng
- Mũi thứ ba: cách mũi một 2 tháng
- Mũi tiêm nhắc lại: cách mũi một 1 năm
Lịch tiêm 0-1-6 tháng:
- Mũi đầu tiên: lần tiêm đầu tiên.
- Mũi tiêm thứ hai: cách mũi một 1 tháng
- Mũi tiêm thứ ba: cách mũi một 6 tháng
Vắc xin Engerix B (Bỉ)
Vắc xin Engerix B được chỉ định phòng bệnh viêm gan B cho trẻ sơ sinh và người lớn có lịch tiêm 3 mũi như sau:
- Mũi 1: lần tiêm đầu tiên
- Mũi 2: cách mũi một 1 tháng
- Mũi 3: cách mũi hai 5 tháng
Vắc xin Euvax B (Hàn Quốc)
Vắc xin Euvax B phòng viêm gan B cho trẻ sơ sinh và người lớn với lịch tiêm 3 mũi như sau:
- Mũi 1: lần tiêm đầu tiên
- Mũi 2: cách mũi một 1 tháng
- Mũi 3: cách mũi một 6 tháng
Vắc xin Heberbiovac HB (Cuba)
Vắc xin Heberbiovac HB phòng viêm gan B cho trẻ sơ sinh và người lớn có lịch tiêm 3 mũi:
- Mũi 1: lần tiêm đầu tiên
- Mũi 2: cách mũi một 1 tháng
- Mũi 3: cách mũi một 6 tháng
Lịch tiêm nhanh:
- Mũi 1: lần tiêm đầu tiên
- Mũi 2: cách mũi một 1 tháng
- Mũi 3: cách mũi một 2 tháng
- Mũi 4: cách mũi một 12 tháng
Lịch tiêm cho người suy giảm miễn dịch, suy thận, thẩm phân phúc mạc:
- Mũi 1: lần tiêm đầu tiên
- Mũi 2: cách mũi một 1 tháng
- Mũi 3: cách mũi một 2 tháng
- Mũi 4: cách mũi một 6 tháng
Một số tác dụng phụ khi tiêm vắc xin viêm gan B
Vắc xin viêm gan B được đánh giá an toàn, hiệu quả cao, được sử dụng tại nhiều nước trên thế giới. Tại Việt Nam, vắc xin phòng viêm gan B được đưa vào Chương trình Tiêm chủng mở rộng từ năm 2005. Trong suốt quá trình sử dụng không ghi nhận phản ứng sau tiêm nghiêm trọng, mà chỉ có các phản ứng thông thường như sưng, nóng, đỏ, đau tại chỗ tiêm, sốt trên 37 độ C. Do đó, người dân không cần quá lo lắng về các tác dụng phụ của vắc xin viêm gan B.
Tiêu chuẩn bảo quản vắc xin viêm gan B
Vắc xin viêm gan B cần được bảo quản ở nhiệt độ tiêu chuẩn từ 2 đến 8 độ C. Bảo quản vắc xin không đúng nhiệt độ quy định có thể làm giảm hoặc mất hiệu lực của vắc xin hoặc có thể làm tăng phản ứng tại chỗ tiêm.
Một số lưu ý trước và sau tiêm vắc xin viêm gan B
Trước khi tiêm
HBsAg và HBsAb là 2 loại xét nghiệm mà người trưởng thành cần thực hiện trước khi tiêm vắc xin viêm gan B nhằm xác định xem đã mắc viêm gan B chưa hay đã có kháng thể chưa. Nếu dương tính, bản thân đã mắc bệnh và vắc xin viêm gan B không thể phát huy hiệu quả nữa. Nếu âm tính, chưa mắc bệnh, có thể tiêm phòng vắc xin.
Sau khi tiêm
Sau tiêm vắc xin viêm gan B nói riêng và các loại vắc xin khác có nhiều mũi tiêm nói chung, bạn cần ghi nhớ lịch tiêm của mũi tiếp theo để không bị trễ lịch. Ngoài ra, sau khi tiêm cần theo dõi tại cơ sở tiêm chủng ít nhất 30 phút. Nếu phát hiện bất kỳ triệu chứng bất thường nào như chóng mặt, buồn nôn, thở ngắt quãng, khò khè hay mẩn đỏ,... cần thông báo ngay cho điều dưỡng hoặc bác sĩ gần nhất.
Sau khi về nhà cần tiếp tục quan sát tình trạng cơ thể. Uống thuốc hạ sốt thông thường như paracetamol nếu sốt, chườm mát để giảm đau, giảm sưng tại vị trí tiêm, duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học, vận động điều độ và tránh làm việc nặng.
Nên tiêm vắc xin viêm gan B ở đâu tốt và uy tín?
Tự hào là đơn vị tiêm chủng vắc xin uy tín, chất lượng hàng đầu Việt Nam, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC là lựa chọn hàng đầu của hàng triệu gia đình và hàng nghìn doanh nghiệp.
Từ khi ra đời (năm 2017), Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC không ngừng tiếp cận với các hãng vắc xin hàng đầu thế giới nhằm tìm kiếm các nguồn vắc xin chất lượng cao, nỗ lực đưa về Việt Nam nhiều loại vắc xin thế hệ mới, góp thêm sức mạnh cùng ngành Y tế dự phòng giải quyết về cơ bản và chấm dứt tình trạng khan hiếm nhiều loại vắc xin quan trọng, đặc biệt là vắc xin viêm gan B.
Với mục tiêu để tất cả trẻ em và người lớn có cơ hội tiêm chủng vắc xin phòng bệnh, VNVC đầu tư cơ sở vật chất khang trang, kho bảo quản vắc xin chuẩn quốc tế, quy trình tiêm chủng an toàn, dịch vụ chăm sóc khách hàng chất lượng cao với giá vắc xin hợp lý, phù hợp với khả năng chi trả của nhiều người dân.
Đặc biệt ngay từ những ngày đầu thành lập, VNVC đã áp dụng chính sách bình ổn giá toàn quốc, cam kết không tăng giá ngay cả trong thời điểm khan hiếm vắc xin, cùng nhiều chương trình ưu đãi giá, quà tặng, hỗ trợ trả góp không lãi suất để nhiều người dân được tiêm chủng đầy đủ, góp phần nâng cao tỷ lệ tiêm chủng vắc xin cho trẻ em và người lớn.

Giá tiêm phòng vắc xin viêm gan B
Giá tiêm phòng vắc xin viêm gan B dao động trong khoảng từ 187.000 đến hơn 640.000 (chưa kể vắc xin kết hợp có thành phần viêm gan B). Tùy vào từng thời điểm, giá vắc xin có thể thay đổi. Vui lòng tham khảo Bảng giá hoặc liên hệ Hotline 028 7102 6595 để cập nhật nhanh nhất giá tiêm phòng vắc xin viêm gan B.
Tiêm vắc xin viêm gan B là phương pháp an toàn, đơn giản và tiết kiệm nhất phòng bệnh hiệu quả, đề phòng nguy cơ xơ gan, ung thư gan do virus viêm gan B. Hãy lựa chọn cơ sở tiêm chủng an toàn, uy tín, chất lượng, tận tâm và chi phí hợp lý như Hệ thống tiêm chủng VNVC để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình bạn.



- 80% bệnh nhân ung thư gan là do tiến triển từ viêm gan virus B. (n.d.). Cổng Thông Tin Bệnh Viện Bạch Mai. https://bachmai.gov.vn/tin-chi-tiet/-/bai-viet/180-TRIAL-80-benh-nhan-ung-thu-gan-la-do-tien-trien-tu-viem-gan-virus-b+162-146.html
- 100% ung thư gan ở trẻ em là do viêm gan B. (2021, June 8). Báo SKĐS Online. https://suckhoedoisong.vn/100-ung-thu-gan-o-tre-em-la-do-viem-gan-b-16996692.htm
- Hepatitis B Foundation: History of Hepatitis B vaccine. (n.d.). https://www.hepb.org/prevention-and-diagnosis/vaccination/history-of-hepatitis-b-vaccine/