Xử lý nốt thủy đậu bị mưng mủ trắng: Hướng dẫn đúng cách

14:33 12/09/2025

Quản lý Y khoa Vùng 1 - miền Trung - Tây Nguyên
Hệ thống tiêm chủng VNVC
Các ca bệnh thủy đậu đa số lành tính nhưng nếu các nốt mụn bị mưng mủ, người bệnh cần đặc biệt lưu tâm để tránh nguy cơ nhiễm trùng và biến chứng nguy hiểm. Việc xử lý sai cách không chỉ kéo dài thời gian phục hồi mà còn tăng nguy cơ để lại sẹo xấu. Vậy, làm thế nào để xử lý nốt thủy đậu bị mưng mủ đúng cách, an toàn và hiệu quả? Bài viết sau, chuyên gia sẽ hướng dẫn những bước chăm sóc chi tiết, khoa học.
BS Nguyễn Văn Mác Toàn - Quản lý Y khoa vùng 1 khu vực miền Trung - Tây Nguyên, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC chia sẻ: “Thủy đậu bị mưng mủ trắng là dấu hiệu cho thấy các nốt tổn thương đã bị nhiễm khuẩn, cần được xử lý y tế đúng cách. Khi mụn nước chuyển sang mủ trắng, người bệnh có nguy cơ gặp biến chứng như sẹo sâu, viêm da lan rộng, thậm chí nhiễm trùng toàn thân nếu không chăm sóc phù hợp. Vì vậy, việc xử lý nốt mụn nước bị mưng mủ cần tuân thủ hướng dẫn chuyên môn, từ vệ sinh da đến dùng thuốc bôi đúng chỉ định. Khi có dấu hiệu bất thường, cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế kịp thời để được đánh giá và điều trị an toàn”. |
Hướng dẫn xử lý nốt thủy đậu bị mưng mủ chi tiết
Khi các mụn nước chuyển sang giai đoạn mưng mủ, đây không còn là biểu hiện đơn thuần của bệnh mà là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ nhiễm trùng da, bội nhiễm nguy hiểm, tăng nguy cơ để lại sẹo và kéo dài thời gian hồi phục. Trong nhiều trường hợp, tình trạng này xuất phát từ việc chăm sóc không đúng cách, làm nốt mụn bị vỡ, nhiễm khuẩn hoặc che kín quá mức.
Vì vậy, cần đảm bảo xử lý nốt thủy đậu bị mưng mủ đúng cách. Dưới đây là những lưu ý chăm sóc chi tiết, đúng y khoa, giúp kiểm soát tình trạng mưng mủ hiệu quả và hạn chế tối đa biến chứng.
1. Vệ sinh nốt thủy đậu bị mưng mủ đúng cách
Trong giai đoạn nốt mưng mủ, người bệnh vẫn có thể tắm rửa bình thường với nước ấm và xà phòng dịu nhẹ, tuyệt đối không chà xát mạnh lên vùng da tổn thương. Khi vệ sinh, nên dùng khăn mềm hoặc bông gạc sạch thấm nhẹ để làm sạch mủ và dịch tiết quanh nốt mụn. Mỗi nốt mụn cần được xử lý bằng gạc riêng biệt để tránh lây lan vi khuẩn sang vùng da lành. Sau khi vệ sinh, nên để da khô tự nhiên hoặc thấm khô nhẹ nhàng, không dùng máy sấy nóng.
2. Giữ cho mụn mủ khô thoáng
Không nên băng kín các nốt mụn mủ trừ khi có chỉ định đặc biệt từ bác sĩ. Việc để vùng da bị tổn thương tiếp xúc với không khí sẽ giúp mụn khô nhanh hơn, giảm nguy cơ bội nhiễm thủy đậu. Người bệnh nên mặc quần áo rộng, chất liệu mềm, thấm hút tốt để hạn chế ma sát và giữ cho vùng da thông thoáng, sạch sẽ.
3. Sử dụng thuốc bôi theo chỉ định bác sĩ
Tuyệt đối không tự ý bôi các loại thuốc mỡ, dung dịch sát khuẩn mạnh hoặc các bài thuốc dân gian chưa được kiểm chứng lên vùng da bị mưng mủ. Tùy theo mức độ tổn thương, bác sĩ có thể kê các loại thuốc mỡ kháng sinh, kem bôi giảm viêm hoặc dung dịch làm se da. Việc sử dụng thuốc đúng cách không chỉ giúp kiểm soát tình trạng mưng mủ mà còn hỗ trợ quá trình lành da tự nhiên.
4. Thực hiện biện pháp giảm ngứa, tránh gãi
Ngứa là triệu chứng thường gặp trong bệnh thủy đậu, đặc biệt khi mụn bắt đầu khô lại. Tuy nhiên, việc gãi vào nốt mụn mủ có thể làm da bị rách, tăng nguy cơ nhiễm trùng và để lại sẹo sâu. Người bệnh có thể dùng nước mát lau nhẹ da, mặc quần áo mỏng và tránh đổ mồ hôi nhiều. Với trẻ nhỏ, cần cắt móng tay sạch sẽ, đeo bao tay nếu cần thiết để hạn chế làm tổn thương da khi ngủ hoặc không kiểm soát được hành động gãi.
5. Chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt
Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ phục hồi da và nâng cao sức đề kháng. Người bệnh nên ăn đủ chất, ưu tiên thực phẩm giàu vitamin A, C, kẽm và protein. Tránh ăn đồ cay nóng, thức ăn nhiều dầu mỡ hoặc gây dị ứng. Ngoài ra, nên nghỉ ngơi đầy đủ, giữ không gian sinh hoạt sạch sẽ, thoáng mát và tránh tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, khói bụi.
6. Những dấu hiệu cần đến bác sĩ ngay
Nếu người bệnh có biểu hiện sốt cao không hạ, sốt tái đi tái lại hoặc xuất hiện các nốt mưng mủ lan rộng nhanh chóng, vùng da xung quanh sưng tấy, đỏ, nóng lên bất thường, cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám. Đây có thể là dấu hiệu của tình trạng nhiễm trùng da nghiêm trọng hoặc viêm mô tế bào, đòi hỏi can thiệp y tế kịp thời để tránh biến chứng.
Ở trẻ nhỏ, cần đặc biệt lưu ý nếu trẻ ngủ li bì, quấy khóc liên tục, bỏ bú hoặc không chịu ăn uống. Với người lớn, các dấu hiệu toàn thân như mệt mỏi nhiều, đau đầu dữ dội, khó thở, lú lẫn hoặc mất ý thức là những biểu hiện cảnh báo biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm não, cần được xử lý tại bệnh viện càng sớm càng tốt.
Những điều không nên làm khi nốt thuỷ đậu có mủ trắng
Khi các nốt thủy đậu xuất hiện mủ trắng, đây là dấu hiệu cho thấy vùng da tổn thương đang trong giai đoạn viêm, dễ bị nhiễm khuẩn và để lại sẹo nếu chăm sóc không đúng cách. Trong giai đoạn này, nhiều người vì lo lắng hoặc thiếu thông tin chính xác đã áp dụng những biện pháp dân gian truyền miệng hoặc xử lý theo cảm tính, vô tình làm tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn. Để hạn chế biến chứng, người bệnh cần hiểu rõ cách xử lý nốt thủy đậu bị mưng mủ trắng, tránh sai lầm trong quá trình chăm sóc và phục hồi.
- Tự ý nặn mủ, chọc vỡ nốt thủy đậu
Việc dùng tay hoặc dụng cụ để nặn, chọc vỡ các nốt mụn nước mưng mủ có thể khiến vi khuẩn xâm nhập sâu hơn vào da, gây viêm mô tế bào, nhiễm trùng huyết hoặc để lại sẹo lõm vĩnh viễn. Ngoài ra, thao tác không đúng cách còn làm lan mầm bệnh sang các vùng da khác, kéo dài thời gian điều trị và tăng nguy cơ lây nhiễm cho người xung quanh.
- Gãi, cào cấu lên nốt mụn
Cảm giác ngứa trong bệnh thủy đậu khiến người bệnh, đặc biệt là trẻ nhỏ, rất khó kiềm chế hành động gãi. Tuy nhiên, việc gãi hoặc cào lên nốt mụn đang mưng mủ có thể làm da rách, chảy dịch và dễ bội nhiễm. Vết gãi sâu còn làm tổn thương lớp biểu bì, để lại sẹo sẫm màu hoặc sẹo lõm mất thẩm mỹ. Cần có các biện pháp giảm ngứa an toàn và kiểm soát hành vi gãi, đặc biệt trong lúc ngủ.
- Đắp các loại lá cây, thuốc nam không rõ nguồn gốc
Nhiều người truyền tai nhau cách đắp lá tía tô, chè xanh, trầu không… để làm mát da và giảm ngứa. Tuy nhiên, các loại lá này nếu không được rửa sạch hoặc chưa qua kiểm nghiệm y tế có thể mang theo vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng, khiến tình trạng nhiễm trùng nặng hơn. Đặc biệt, việc đắp lá trực tiếp lên vùng da đang mưng mủ có thể gây kích ứng, viêm da tiếp xúc hoặc hoại tử mô nếu có chứa độc tính.
- Tự ý bôi các loại kem chứa corticoid
Corticoid là nhóm hoạt chất có tác dụng chống viêm mạnh nhưng nếu dùng sai cách hoặc kéo dài, có thể gây mỏng da, rối loạn sắc tố, teo da hoặc làm che lấp dấu hiệu nhiễm trùng. Việc tự ý mua thuốc ngoài tiệm và bôi lên nốt thủy đậu mưng mủ mà không có chỉ định từ bác sĩ là nguy cơ lớn dẫn đến biến chứng. Mọi loại thuốc bôi ngoài da cần được sử dụng theo đúng hướng dẫn chuyên môn.
- Mặc quần áo quá chật, bí
Trang phục bó sát, chất liệu thô cứng hoặc không thấm hút mồ hôi sẽ làm tăng ma sát lên vùng da đang tổn thương, khiến các nốt mủ dễ vỡ và lan rộng. Người bệnh nên mặc đồ rộng rãi, mềm mại, thoáng mát để hạn chế tác động cơ học lên da, giúp vùng mụn nhanh khô và lành lại.
- Kiêng tắm, kiêng gió
Một số quan niệm sai lầm cho rằng người bị thủy đậu cần kiêng nước, kiêng gió tuyệt đối. Thực tế, việc không tắm rửa, vệ sinh cơ thể thường xuyên lại khiến mồ hôi, bụi bẩn và vi khuẩn tích tụ, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng các nốt mụn mủ. Người bệnh hoàn toàn có thể tắm với nước ấm, trong không gian kín gió, và nên lau khô nhẹ nhàng sau khi tắm để giữ da sạch và thông thoáng.
Nốt thủy đậu bị mưng mủ có nguy hiểm không?
Nốt mụn nước bị mưng mủ là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ nhiễm trùng nghiêm trọng, không thể chủ quan trong chăm sóc và điều trị. Nếu không được xử lý đúng cách và kịp thời, tình trạng này dễ dẫn đến các biến chứng ảnh hưởng sức khỏe toàn diện, đặc biệt với trẻ nhỏ và người có hệ miễn dịch yếu.
Việc chăm sóc nốt thủy đậu bị mưng mủ đúng chuẩn y khoa giúp hạn chế tối đa nguy cơ sẹo xấu, nhiễm trùng lan rộng và các biến chứng nghiêm trọng khác. Dưới đây là những hậu quả phổ biến khi không xử lý kịp thời tình trạng mưng mủ này:
- Sẹo xấu, sẹo lõm, sẹo thâm
Mụn nước bị mưng mủ thường để lại tổn thương sâu hơn ở lớp da, đặc biệt nếu người bệnh có thói quen gãi, cạy mụn hoặc bôi thuốc không phù hợp. Sau khi lành, các vùng da này rất dễ hình thành sẹo lõm, sẹo thâm hoặc sẹo phì đại, ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ, đặc biệt nếu xuất hiện ở vùng mặt, cổ. Việc điều trị sẹo về sau vừa tốn kém vừa khó đạt hiệu quả như mong muốn.
- Nhiễm trùng da lan rộng
Mưng mủ là biểu hiện rõ nhất của nhiễm trùng da. Nếu không được kiểm soát tốt, vi khuẩn có thể lan sang vùng da xung quanh, gây viêm mô tế bào hoặc viêm da mủ nặng. Trường hợp nặng có thể gây đau, sưng, đỏ, thậm chí hoại tử da tại chỗ. Với trẻ em hoặc người có miễn dịch kém, đây là tình trạng cần được can thiệp y tế càng sớm càng tốt.
- Nhiễm trùng huyết
Vi khuẩn từ vùng da bị nhiễm trùng có thể xâm nhập vào máu, gây nhiễm trùng huyết – một biến chứng nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng nếu không điều trị kịp thời. Biểu hiện có thể bao gồm sốt cao, mạch nhanh, mệt mỏi, tụt huyết áp hoặc rối loạn ý thức. Dù hiếm gặp, nhưng nhiễm trùng huyết do biến chứng thủy đậu vẫn được ghi nhận, đặc biệt ở trẻ nhỏ không được chăm sóc đúng cách.
- Các biến chứng khác như viêm phổi, viêm não, viêm cầu thận
Thủy đậu không chỉ gây tổn thương da mà còn có thể ảnh hưởng đến các cơ quan khác. Một số biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi do virus varicella, viêm não, viêm cầu thận có thể xảy ra, nhất là với người lớn, phụ nữ mang thai hoặc người có hệ miễn dịch suy giảm. Những biến chứng này thường khởi phát âm thầm nhưng tiến triển nhanh, dễ bị bỏ qua nếu chỉ tập trung chăm sóc bề mặt da.
- Tăng nguy cơ lây nhiễm cho người khác
Khi nốt mụn bị mưng mủ, virus thủy đậu vẫn tồn tại trong dịch tiết và dễ dàng phát tán nếu không được vệ sinh kỹ lưỡng. Người bệnh có thể lây bệnh cho người khác qua tiếp xúc trực tiếp với dịch mủ, đồ dùng cá nhân, khăn tắm hoặc chăn gối chưa được khử trùng. Việc không cách ly đúng cách trong giai đoạn lây lan sẽ khiến bệnh lan rộng, đặc biệt trong môi trường có nhiều trẻ nhỏ hoặc người chưa từng tiêm vắc xin phòng bệnh.
Cách phòng ngừa thủy đậu mưng mủ
- Tiêm phòng vắc xin (giảm nhẹ triệu chứng nếu mắc bệnh)
Tiêm phòng vắc xin là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong phòng ngừa thủy đậu mưng mủ. Vắc xin không chỉ giúp ngăn chặn hoàn toàn nguy cơ mắc bệnh mà còn giảm nhẹ các triệu chứng khi không may bị nhiễm, từ đó hạn chế tình trạng mụn mủ lan rộng, nhiễm trùng và biến chứng về sau.
Danh mục các vắc xin phòng bệnh thủy đậu cho trẻ em và người lớn
- Vệ sinh cá nhân và môi trường sống
Vệ sinh cá nhân và môi trường sống luôn đóng vai trò then chốt trong việc phòng tránh các bệnh truyền nhiễm, trong đó có thủy đậu. Giữ cho da luôn sạch sẽ, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và duy trì môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát giúp hạn chế vi khuẩn, virus phát triển và lây lan. Không chỉ bảo vệ bản thân mà còn giảm nguy cơ lây nhiễm cho những người xung quanh.
- Giữ các nốt thủy đậu sạch và khô
Các nốt mụn nước cần được giữ sạch và khô thoáng để hạn chế bội nhiễm và phát triển thành mưng mủ. Người bệnh nên vệ sinh nhẹ nhàng vùng da tổn thương, tránh dùng tay hoặc vật dụng bẩn chạm vào nốt mụn. Việc giữ nốt mụn trong trạng thái khô ráo sẽ giúp nốt mụn nước nhanh khô, giảm ngứa và nguy cơ viêm nhiễm.
- Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát
Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát cũng là một yếu tố không thể bỏ qua trong phòng ngừa thủy đậu mưng mủ. Quần áo chật, dày hay làm từ chất liệu không thấm hút sẽ gây bí, tăng tiết mồ hôi, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, làm nốt mụn nước lâu lành và dễ mưng mủ hơn. Chọn trang phục nhẹ nhàng, thoáng khí sẽ giúp da được “thở” và hỗ trợ quá trình hồi phục tự nhiên.
- Thực hiện theo đúng hướng dẫn điều trị của bác sĩ
Cuối cùng, việc tuân thủ nghiêm ngặt các chỉ dẫn điều trị từ bác sĩ là yếu tố quyết định giúp người bệnh phòng tránh biến chứng. Không tự ý dùng thuốc, tự điều chỉnh liều hay bỏ dở liệu trình khi chưa có hướng dẫn chuyên môn có thể khiến bệnh kéo dài, nặng thêm hoặc gây ra những hệ quả khó lường. Việc phối hợp chặt chẽ với nhân viên y tế sẽ giúp kiểm soát tốt bệnh lý và đạt hiệu quả điều trị cao nhất.
Câu hỏi thường gặp
1. Nốt thủy đậu mưng mủ có tự khỏi không?
Nốt thủy đậu mưng mủ không thể tự khỏi hoàn toàn nếu không được chăm sóc đúng cách và theo dõi y tế kịp thời. Mưng mủ là dấu hiệu cảnh báo nốt mụn nước đã bị nhiễm trùng, tức là vi khuẩn đã xâm nhập vào vùng da tổn thương. Nếu chỉ trông chờ vào khả năng tự lành, không can thiệp kịp thời, các nốt mủ có thể lan rộng, gây viêm da, hình thành sẹo sâu hoặc thậm chí dẫn đến biến chứng nặng hơn như nhiễm trùng huyết, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người có sức đề kháng yếu.
Do đó, khi phát hiện các bệnh chuyển sang giai đoạn mưng mủ, người bệnh cần được làm sạch đúng cách, giữ da khô thoáng và sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ. Trường hợp có biểu hiện sưng đỏ lan rộng, đau nhức nhiều hoặc sốt cao kéo dài, cần đến cơ sở y tế để được đánh giá và xử trí kịp thời. Việc chủ quan với tình trạng mưng mủ có thể khiến quá trình hồi phục kéo dài và để lại hệ lụy lâu dài cho làn da và sức khỏe tổng thể
2. Nốt thủy đậu có mủ trắng bao lâu thì lành?
Tình trạng này thường mất nhiều thời gian hơn để lành so với các nốt lành tính, đồng thời thời gian hồi phục có thể kéo hơn tùy theo mức độ tổn thương và cách chăm sóc. Sự xuất hiện của mủ trắng tại nốt thủy đậu cho thấy vùng da này đã bị nhiễm khuẩn. Nếu không được xử lý đúng cách, tình trạng nhiễm trùng có thể diễn tiến nặng hơn, khiến nốt mụn lâu khô, dễ lan rộng và để lại sẹo sâu.
Trái lại, nếu người bệnh được vệ sinh da đúng cách, giữ các nốt tổn thương khô thoáng, sử dụng thuốc bôi kháng khuẩn theo hướng dẫn bác sĩ và tuân thủ chế độ chăm sóc phù hợp, các nốt mủ có thể khô lại và bắt đầu bong vảy sau khoảng 1 - 2 tuần. Việc điều trị đúng từ đầu không chỉ giúp rút ngắn thời gian hồi phục mà còn hạn chế biến chứng và sẹo sau bệnh. Trong mọi trường hợp, nếu nốt mủ lan rộng, sưng đau nhiều hoặc kèm sốt cao, cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị chuyên sâu. (1)
Để xử lý nốt thủy đậu bị mưng mủ, cần giữ vệ sinh vùng sang thương sạch sẽ, tuân thủ hướng dẫn điều trị từ bác sĩ để giúp nốt mưng mủ mau lành,ngăn ngừa nguy cơ sẹo xấu và biến chứng bội nhiễm nguy hiểm. Đây là bệnh có thể phòng ngừa hiệu quả bằng tiêm vắc xin, nhưng nếu đã mắc bệnh, việc xử lý tổn thương da kịp thời và đúng cách theo chỉ định của bác sĩ là yếu tố then chốt giúp quá trình hồi phục diễn ra thuận lợi, an toàn.



- NHS inform. (2024, June 25). Chickenpox | NHS inform. NHS Inform. https://www.nhsinform.scot/illnesses-and-conditions/infections-and-poisoning/chickenpox/