12 cách phòng ngừa ung thư: 7 bệnh đã có vắc xin

Các bệnh ung thư do virus HPV như ung thư cổ tử cung, ung thư hầu họng, ung thư hậu môn, ung thư âm hộ, sùi mào gà,... đều là bệnh nguy hiểm, khó điều trị, ảnh hưởng lớn đến cuộc sống, tiền bạc, tỷ lệ tử vong cao. Trong bối cảnh tỷ lệ người mắc có xu hướng trẻ hóa tại Việt Nam, việc phòng ngừa ung thư do HPV là “chìa khóa vàng” để bảo vệ sức khỏe. 

1. Tỷ lệ mắc ung thư tại Việt Nam rất đáng lo ngại

Theo thống kê của Tổ chức Ung thư toàn cầu (GLOBOCAN) năm 2020 và ước tính của tổ chức ghi nhận ung thư Việt Nam, tỷ lệ mắc ung thư mới của Việt Nam đã tăng lên 9 bậc xếp thứ 90/185 quốc gia, số ca mắc mới tăng từ 165.000 ca mới (năm 2018) đến 182.000 ca mới (năm 2020) và tỷ lệ tử vong do ung thư tăng 6 bậc xếp 50/185 sau 2 năm. [1]

Cũng theo Globocan, có 5 loại ung thư phổ biến nhất tại Việt Nam trong năm 2020 gồm: ung thư gan chiếm tỷ lệ cao nhất (14,5%), thứ hai là ung thư phổi (14,4%), ung thư vú (11,8%), ung thư dạ dày (9,8%) và ung thư đại trực tràng (9%). Riêng ở nữ giới, ung thư cổ tử cung đứng thứ 2 về số ca mắc mới, sau ung thư vú và số ca mắc mới vẫn đang có xu hướng tăng hàng năm. Đây là một thực trạng đáng báo động, bởi ung thư là bệnh lý đáng sợ, để lại gánh nặng về sức khỏe, tinh thần và kinh tế của từng cá nhân, gia đình và gánh nặng cho cộng đồng trong công tác phòng chống ung thư, đặc biệt các bệnh ung thư do virus HPV nguy hiểm ở nam và nữ giới.

80% người bệnh ung thư có thể tránh khỏi “án tử” nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Với bệnh ung thư, phát hiện càng sớm, tỉ lệ chữa khỏi càng cao, tiết kiệm về chi phí. Ngược lại nếu phát hiện ở giai đoạn muộn thì luôn để lại gánh nặng lớn về kinh phí và hiệu quả điều trị cũng giảm đáng kể. Do vậy, bên cạnh việc chủ động phòng chống ung thư, mỗi người cần duy trì thói quen khám sức khỏe định kỳ, khi có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ ung thư cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám, phát hiện sớm, can thiệp điều trị kịp thời hoặc loại trừ bệnh ung thư.

⇒ Xem thêm phân tích: Ung thư trẻ hóa do đâu? 5 biện pháp phòng ngừa bạn cần biết.

2. 12 cách phòng ngừa ung thư có thể thực hiện ngay hôm nay

Ngày nay, ung thư đã và đang trở thành “vấn đề nóng” ở trên toàn thế giới và Việt Nam. Ung thư là nhóm bệnh lý gây ra bởi nhiều yếu tố phối hợp, được chia thành 2 nhóm yếu tố chính gồm: Nhóm yếu tố thay đổi được (như hành vi lối sống, môi trường, dinh dưỡng,...) và nhóm yếu tố không thay đổi được (tuổi, gen,...). Để bảo vệ sức khỏe của bản thân, mỗi người nên chủ động trang bị 12 cách phòng ngừa ung thư dưới đây:

2.1. Tiêm chủng vắc xin để ngừa ngay 7 bệnh ung thư

2.1.1. Vắc xin Gardasil và Gardasil 9 - Ngăn ngừa nguy cơ mắc 6 bệnh ung thư nguy hiểm do virus HPV

Mỗi năm, thế giới có hơn 600.000 người mắc mới ung thư cổ tử cung do virus HPV, khiến tỷ lệ người mắc bệnh này chỉ đứng sau ung thư Vú, chưa kể ung thư hầu họng, ung thư hậu môn, ung thư âm hộ, u nhú sinh dục và các bệnh khác do vi rút HPV gây ra đều có thể gây nguy hiểm ở cả nam và nữ. Điều may mắn rằng, vắc xin Gardasil và Gardasil 9 (Mỹ) là hai loại vắc xin duy nhất trên thế giới có hiệu quả phòng được các các bệnh ung thư do virus HPV.

Vắc xin Gardasil (Mỹ): Vắc xin Gardasil có khả năng phòng ngừa 4 tuýp HPV nguy cơ cao là 6, 11, 16, 18 cho trẻ em gái và phụ nữ trong độ tuổi từ 9-26 tuổi. Hiệu quả phòng ngừa các bệnh do virus HPV đạt hiệu quả trên 90%.

Vắc xin Gardasil 9 (Mỹ): Là vắc xin thế hệ mới, có khả năng phòng ngừa 9 tuýp virus HPV phổ biến là: 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58. Vắc xin được mở rộng chỉ định sử dụng cho nam giới và không giới hạn yếu tố quan hệ tình dục với nữ giới, rất kịp thời bảo vệ sức khỏe, phòng bệnh cho cộng đồng, đặc biệt là cộng đồng đồng tính nam (MSM) và cộng đồng những người đồng tính (LGBT) - bởi nguy cơ lây nhiễm các căn bệnh nguy hiểm đó ở nhóm này rất cao. Tăng tỷ lệ thanh niên nam nữ được tiêm đầy đủ vắc xin này sẽ góp phần quan trọng làm giảm sự lưu hành của virus HPV nguy hiểm thông qua việc tạo ra miễn dịch cộng đồng.

Nếu bạn chưa biết rằng nam giới cũng có thể nhiễm HPV thì hãy xem ngay bài viết: Virus HPV ở nam giới gây bệnh gì? Dấu hiệu bị nhiễm

Dưới đây là bệnh ung thư nguy hiểm có thể được phòng ngừa hiệu quả bằng vắc xin Gardasil và Gardasil 9:

• Ung thư cổ tử cung: Ung thư cổ tử cung là loại ung thư phổ biến thứ 2 ở nữ giới, chỉ sau ung thư vú. Mỗi năm, toàn cầu ghi nhận hơn 600.000 trường hợp ung thư cổ tử cung. 99,7% trường hợp ung thư cổ tử cung có sự hiện diện của virus HPV, thường gặp nhất là týp virus HPV 16,18; kế tiếp là các týp 31, 33, 45, đây là 5 týp gây ung thư cổ tử cung phổ biến nhất.

Xem thêm: 8 cách phòng ngừa ung thư cổ tử cung phụ nữ phải nắm rõ

• Ung thư hậu môn: Ung thư hậu môn là bệnh lý ác tính phát sinh từ hậu môn. Ung thư hậu môn khác so với các bệnh ung thư đại trực tràng, từ nguyên nhân, các yếu tố nguy cơ, tiến triển lâm sàng và điều trị đều khác nhau. Các loại ung thư hậu môn là ung thư biểu mô tế bào vảy, ung thư tuyến, ung thư hạch, khối u ác tính hoặc ung thư biểu mô basaloid. Ung thư hậu môn là một trong những bệnh ung thư nghiêm trọng nhất khi nam giới nhiễm HPV, gây ra bởi 2 týp virus HPV 16 và 18. Người có tiền sử có mụn cóc sinh dục thì nguy cơ mắc ung thư hậu môn là rất cao.
• Ung thư âm hộ: Là một loại ung thư xảy ra bề mặt ngoài của cơ quan sinh dục nữ. Âm hộ là vùng da bao quanh niệu đạo và âm đạo, bao gồm cả âm vật và môi nhỏ. Các hình thái ung thư âm hộ là khối u hoặc loét âm hộ gây đau hoặc/và ngứa. Tần suất mắc bệnh thấp hơn các loại ung thư phụ khoa khác. Ung thư âm hộ gồm 2 loại: Ung thư tế bào vảy âm hộ và U sắc tố âm hộ. Hai týp virus HPV 16, 18 cũng là 2 tác nhân chính gây ung thư âm hộ và ung thư âm đạo (chiếm đến 50-65%), ngoài ra là các týp virus HPV nguy cơ cao khác.
• Ung thư âm đạo: Ung thư âm đạo xảy ra do các tế bào ở âm đạo phát triển vượt quá khả năng kiểm soát của cơ thể. Tế bào ung thư có thể xâm lấn và di căn xa tới các cơ quan bộ phận khác nhau của cơ thể (như phổi) và tiếp tục phát triển tại đó. Ung thư âm đạo ít gặp chiếm khoảng 3-5% ung thư phụ khoa. Giống như ung thư âm hộ, 2 týp virus HPV là tác nhân chiếm đến 50-65% trường hợp bị ung thư âm đạo.
• Ung thư hầu họng: Vắc xin phòng virus HPV týp 16 và 18 được sử dụng để ngăn ngừa ung thư cổ tử cung, cũng có thể bảo vệ cơ thể phòng nhiễm trùng virus HPV qua đường miệng, trong đó phần lớn là các loại virus gây ra các bệnh ung thư vùng hầu họng và amidan.

2.1.2. Vắc xin ngừa viêm gan B: Ung thư gan

Viêm gan B là bệnh nhiễm trùng gan do virus HBV rất phổ biến tại Việt Nam, nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể gây xơ gan, suy gan, ung thư gan; nên việc tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch vắc xin viêm gan B rất quan trọng. Thành tựu lớn nhất của vắc xin viêm gan B là tạo miễn dịch phòng bệnh lên đến 95% và đẩy lùi nguy cơ diễn tiến xơ gan, ung thư gan do viêm gan B.

Để ung thư gan do viêm gan B không còn là nỗi ám ảnh với nhiều người, tiêm vắc xin viêm gan B càng sớm càng tốt khi đủ điều kiện từ các xét nghiệm rất quan trọng. Hệ thống tiêm chủng VNVC với hơn 100 Trung tâm trên toàn quốc mở cửa từ thứ 2 đến chủ nhật, xuyên trưa không nghỉ với đầy đủ vắc xin cho trẻ em và người lớn, đặc biệt vắc xin viêm gan A, viêm gan B, viêm gan A+B.

2.2. Phòng tránh các bệnh nhiễm trùng gây ung thư

Tình dục an toàn: Các chuyên gia y tế cho biết, những người càng có nhiều bạn tình thì có nguy cơ mắc ung thư cao hơn những người chung thuỷ với 1 bạn tình hoặc không có bạn tình nào. Nhiều nghiên cứu trước đó đã chỉ ra, có mối liên hệ giữa số lượng bạn tình và nguy cơ mắc ung thư, vì các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục cụ thể (STD) có thể dẫn đến một số bệnh ung thư, khi có số lượng bạn tình cao hơn đồng nghĩa với việc tiếp xúc nhiều hơn với các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Do đó, nên giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư, mỗi người cần sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục và đi kiểm tra tình trạng sức khỏe thường xuyên. Nếu bạn bị STD, hãy điều trị hoặc kiểm soát nó sớm, đừng để muộn có thể gây hệ lụy đáng tiếc. Đặc biệt, đừng bỏ qua việc tiêm chủng đầy đủ vắc xin HPV để phòng ngừa các bệnh nguy hiểm.

Tránh dùng chung kim tiêm (HIV): 

Theo Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ (NCI), những phụ nữ nhiễm HIV có nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung (phần lớn do virus HPV) cao gấp 3 lần so với những người khỏe mạnh. Những phụ nữ bị HIV cũng có nguy cơ bị tân sinh trong biểu mô cổ tử cung (CIN) cao hơn - đây là các tế bào tiền ung thư phát triển trong cổ tử cung, và chúng có thể tiến triển thành ung thư cổ tử cung.

Ngoài ra, việc nhiễm virus HPV là yếu tố chính làm tăng nguy cơ mắc ung thư ở người nhiễm HIV. Bên cạnh gây ung thư cổ tử cung, virus này có thể gây các bệnh ung thư nguy hiểm khác như: ung thư hậu môn, ung thư hầu họng, ung thư dương vật, ung thư âm đạo,...

Để phòng ngừa nguy cơ mắc ung thư, người nhiễm HIV/AIDS cần tuyệt đối không chia sẻ hay dùng chung kim tiêm. Thay vào đó, nên sử dụng riêng bơm kim tiêm và xài bơm tiêm mới cho mỗi lần tiêm. Nếu đang tiêm chích ma túy, bạn hãy nghĩ đến việc tham gia cai nghiện để giảm thiểu tác hại của ma túy lên sức khỏe bản thân cũng như gia đình, xã hội.

2.3. Không hút thuốc lá

Không bao giờ là quá muộn để thực hiện cai thuốc lá. Ở mỗi điếu thuốc lá chứa 250 loại hóa chất độc hại, trong đó gần 70 loại hóa chất có thể gây ung thư, không chỉ ung thư phổi mà còn gây các bệnh ung thư như: ung thư dạ dày, thận, khoang miệng, vòm họng… [2]

Đồng thời, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, bỏ thuốc lá trước 35 tuổi có thể kéo dài tuổi thọ trung bình lên tới 8,5 năm; bỏ thuốc lá ở tuổi 60 cũng có thể kéo dài tuổi thọ thêm gần 4 năm.

2.4. Ăn uống khoa học để phòng tránh ung thư

2.4.1. Các thực phẩm ngừa ung thư

Ung thư đã và đang là căn bệnh gây ra cái chết đáng sợ nhất và là mối lo của toàn cầu. Nguyên nhân gây ra ung thư có rất nhiều, có thể do các tác nhân bên ngoài (như môi trường, lối sống,…) hay do các tác nhân bên trong (gen ung thư di truyền). Các nghiên cứu trên thế giới cho thấy 30 - 40% các loại ung thư có thể được ngăn ngừa bằng một lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống khoa học với các thực phẩm phòng chống ung thư.

Một số loại thực phẩm ngừa ung thư mà bạn nên bổ sung trong chế độ ăn uống hàng ngày như: súp lơ xanh, quả việt quất, rau xanh đậm, tỏi, nho, trà xanh, bí đỏ, cà chua, ngũ cốc, đậu nành,... Đây đều là những thực phẩm có chứa hợp chất chống oxy hóa và chống viêm, ngăn ngừa ung thư hiệu quả.

2.4.2. Các thực phẩm gây nguy cơ ung thư cao

Một số bệnh ung thư như ung thư đại trực tràng, ung thư gan, ung thư dạ dày hay ung thư vú đều có sự liên quan mật thiết đến chế độ ăn uống. Chất bảo quản, chất phụ gia, muối và đường gây sự căng thẳng, quá tải cho cơ thể khiến cơ thể phải làm việc nhiều hơn để tiêu hóa nên dễ bị mệt mỏi và tăng khả năng mắc bệnh ung thư.

Những thực phẩm gây ung thư hoặc làm tăng nguy cơ mắc bệnh mà bạn cần nên tránh như: Thịt đỏ nướng; nước ngọt, đồ uống có ga; thực phẩm đóng hộp; các loại dầu hydro hóa; rau quả phi hữu cơ; chất tạo ngọt nhân tạo; bột mì tinh luyện tẩy trắng; thịt chế biến sẵn, khoai tây chiên; bia rượu và đồ uống có cồn;...

2.5. Tích cực tham gia thể dục thể thao

Xã hội ngày càng hiện đại và công nghiệp hóa, phong cách làm việc và thói quen sinh hoạt thời hiện đại khiến chúng ta thường ngồi lâu. Tuy nhiên, một trong những cách tốt nhất để duy trì sức khỏe và ngăn ngừa ung thư lại là “tích cực vận động”.

Tập thể dục thường xuyên giúp chống lại bệnh béo phì và làm giảm mức độ hormon như estrogen và insulin, liên quan đến ung thư. Cố gắng tập thể dục nhịp điệu 30 phút - loại hình giúp tim hoạt động mạnh, tập đều đặn vào các ngày trong tuần để đảm bảo sức khỏe tốt.

2.6. Duy trì cân nặng hợp lý

Người bị béo phì có vòng bụng càng lớn đồng nghĩa với việc nguy cơ mắc bệnh ung thư tăng lên, đặc biệt là ung thư vú, ung thư đại trực tràng hay ung thư tuyến tụy. Ngoài ra, một số học giả tin rằng, béo phì dẫn đến tăng nguy cơ ung thư, có thể liên quan đến các chất do tế bào mỡ tiết ra. Vì vậy, có một chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học là một bước quan trọng để tránh xa ung thư.

2.7. Tránh uống quá nhiều bia rượu

Uống rượu, bia và các thực phẩm chứa cồn quá mức có thể dẫn đến nguy cơ ung thư cao hơn. Uống rượu có liên quan và dẫn đến ung thư miệng, vú, gan hoặc thực quản và một số bệnh nguy hiểm khác. Uống càng nhiều thì nguy cơ mắc bệnh càng cao. Do đó, cần hạn chế tối đa các loại đồ uống có cồn để phòng ngừa ung thư và nhiều bệnh lý nguy hiểm khác.

2.8. Tránh tia cực tím từ ánh sáng mặt trời

Ánh nắng mặt trời đôi khi mang lại cho bạn làn da sáng đẹp, nhưng dưới bề mặt, tia UV gây tổn thương da có thể dẫn đến ung thư.

Bạn có thể bị bỏng da chỉ trong 15 phút, nên hãy thoa kem chống nắng trước khi ra ngoài. Chọn một sản phẩm phổ rộng với SPF từ 30 trở lên. Thoa lại bất cứ khi nào bạn đổ mồ hôi hoặc bơi lội. Bên cạnh đó, khi ra nắng, bạn hãy đội mũ rộng vành và đeo kính râm.

2.9. Tránh hóa chất độc hại từ công nghiệp và môi trường

Nhiều thành phần hóa học là chất gây ung thư, có thể làm hỏng ADN trong tế bào và làm tăng nguy cơ ung thư. Mặc dù khó tránh khỏi việc tiếp xúc với các chất độc hại này, nhưng chúng ta có thể chú ý hơn đến các vật dụng thường dùng có chứa các chất gây ung thư, chất độc hại để hạn chế sử dụng.

2.10. Cải thiện chất lượng giấc ngủ

Khoa học cho thấy chất lượng giấc ngủ có thể quan trọng như chế độ ăn uống và tập thể dục để có sức khỏe tối đa. Ngủ không đủ giấc sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, làm giảm năng suất làm việc.

Ngủ không đủ giấc theo thời gian hoặc không có giấc ngủ phục hồi chất lượng sẽ làm suy yếu hệ thống miễn dịch. Nó thúc đẩy tình trạng tăng cân và làm tăng hành vi bất thường của tế bào, tất cả đều có liên quan đến ung thư. Để cải thiện chất lượng giấc ngủ và tạo một giấc ngủ ngon, bạn cần phải tạo không gian yên tĩnh và tối, nhiệt độ mát mẻ.

2.11. Bổ sung đầy đủ vitamin D

Các nghiên cứu trên thế giới đã phát hiện ra vitamin D có vai trò trong phòng chống ung thư, giúp điều chỉnh sự nhân lên của các gen liên quan đến ung thư và hạn chế sự lây lan của các tế bào ung thư trong cơ thể. Cụ thể, nhiều nghiên cứu đã có kết luận rằng những người có nồng độ vitamin D trong cơ thể cao hơn giúp giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng và ung thư phổi. Với ung thư vú, việc thiếu hụt vitamin D có liên quan đến sự tiến triển và di căn của khối u. Bên cạnh đó, vitamin D cũng có vai trò trung gian trong cơ chế chống tăng sinh tế bào ung thư tuyến tiền liệt. Nhìn chung, vitamin D có vai trò tích cực đối với việc phòng và điều trị một số loại ung thư.

Có thể tăng cường bổ sung vitamin D bằng những thực phẩm dưới đây: cá béo như cá ngừ, cá thu và cá hồi; các sản phẩm từ sữa, nước cam, sữa đậu nành và ngũ cốc; gan bò; phô mai; lòng đỏ trứng;...

2.12. Kiểm tra sức khỏe định kỳ

Tầm soát ung thư có thể giúp phát hiện để điều trị sớm ung thư ở giai đoạn đầu, thậm chí trước khi ung thư bắt đầu. Ví dụ, nội soi đại tràng có thể phát hiện các polyp ở đại tràng và trực tràng. Nếu có nguy cơ phát triển thành ung thư, có thể cắt bỏ polyp ngay khi có thể; Xét nghiệm Pap Smear cũng có thể giúp phụ nữ phát hiện tế bào ung thư ở cổ tử cung; chụp X-quang tuyến vú có thể tầm soát ung thư vú.

3. Các dấu hiệu cảnh báo bệnh ung thư

Các bệnh lý ung thư nếu được phát hiện càng sớm, tỷ lệ chữa khỏi bệnh càng cao. Việc chủ động tầm soát ung thư sẽ giúp phát hiện bệnh sớm để điều trị đạt hiệu quả cao hơn với chi phí thấp hơn. Ngoài tầm soát, việc hiểu và nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo ung thư sẽ giúp người bệnh nhanh chóng đến các cơ sở y tế để được chẩn đoán và có hướng điều trị thích hợp. Dưới đây là 10 dấu hiệu ung thư phổ biến:

• Sụt cân không rõ nguyên nhân
• Mệt mỏi, suy nhược
• Sốt cao hoặc sốt kéo dài không rõ nguyên nhân
• Xuất hiện nhiều cơn đau kéo dài
• Gặp các vấn đề liên quan đến ăn uống, tiêu hóa
• Sưng hoặc nổi cục u, nổi hạch
• Xuất hiện bất thường trên da
• Ho khan hoặc khàn tiếng kéo dài
• Thay đổi thói quen đại tiện, tiểu tiện
• Chảy máu không rõ nguyên nhân

Vì vậy, ngoài việc thực hiện 12 cách phòng ngừa ung thư trên nhằm ngăn ngừa bệnh ung thư, mỗi người đừng quên “lắng nghe” những thay đổi trong cơ thể mình, để phát hiện ra những triệu chứng bất thường sớm nhất có thể, nhanh chóng đến khám tại các cơ sở y tế với hy vọng được chẩn đoán sớm, thì việc điều trị sẽ đạt hiệu quả tốt nhất.

4. Cần làm gì khi nghi ngờ mắc bệnh ung thư?

Khi có triệu chứng nghi ngờ mắc ung thư, mỗi người cần thực hiện sàng lọc ung thư để phát hiện bệnh nhanh và hiệu quả nhất. Các phương pháp sàng lọc có thể kể đến như: Chụp X-quang, chụp cộng hưởng từ MRI, chụp CT cắt lớp vi tính, siêu âm, sinh thiết,...

Nếu khi biết mình đã mắc ung thư, cần lưu ý một số nguyên tắc để người bệnh vượt được qua khó khăn, chủ động hơn trong mọi tình huống, bớt lo lắng, bớt sợ hãi như:

• Nâng cao sự hiểu biết về bệnh ung thư: Sự hiểu biết về ung thư sẽ giúp bạn chủ động hơn trong mọi tình huống, bớt lo lắng, bớt sợ hãi và không bất ngờ, điều này sẽ giúp quá trình điều trị thuận lợi hơn. Nên chủ động chuẩn bị tinh thần để đối diện với những tình huống không mong muốn. Hãy làm chủ căn bệnh, đừng để bệnh kiểm soát bản thân.
• Dự đoán những thay đổi thể chất: Sau khi chẩn đoán ung thư và trước khi bạn bắt đầu điều trị là thời điểm phù hợp để lập kế hoạch. Bạn nên chuẩn bị tinh thần ngay bây giờ để đối phó với bệnh tật tốt hơn. Người bệnh có thể hỏi bác sĩ về những thay đổi trong thời gian điều trị như chán ăn, sụt cân, rụng tóc...
• Chia sẻ với người thân, bạn bè: Sau khi được chẩn đoán ung thư, bạn nên chia sẻ với những người thân, bạn bè, bác sĩ, vì một số người bệnh có thể cảm thấy bị cô lập, căng thẳng, trầm cảm. Cố gắng duy trì cảm xúc tích cực trong thời gian này rất cần thiết.
• Chuẩn bị tài chính: Khi phát hiện ung thư sẽ có nhiều gánh nặng tài chính phát sinh. Việc điều trị có thể cần thời gian dài và ảnh hưởng đến công việc, thu nhập. Các chi phí thuốc men, thiết bị y tế, đi lại trong quá trình điều trị cũng tiêu tốn chi phí.
• Tránh kỳ thị: Một số kỳ thị cũ liên quan đến ung thư vẫn tồn tại như ung thư có lây không. Bạn bè/ đồng nghiệp có thể nghi ngờ bạn có đủ sức khỏe để thực hiện công việc hay không. Ngay cả khi ung thư đáng sợ nhưng bạn bè, đồng nghiệp của bạn cũng không nên sợ hãi khi ở gần bạn.
• Duy trì lối sống lành mạnh: Chế độ ăn uống lành mạnh với đa dạng thực phẩm, đủ chất và nghỉ ngơi đầy đủ giúp bạn kiểm soát căng thẳng và mệt mỏi khi điều trị ung thư. Tập thể dục và tham gia các hoạt động thú vị cũng có thể hữu ích. Những người bệnh duy trì một số bài tập thể dục trong thời gian điều trị không chỉ tuân thủ điều trị tốt hơn mà còn có thể sống lâu hơn.

5. Các câu hỏi thường gặp

1. Đã có thuốc ngừa ung thư chưa?

ĐÃ CÓ VẮC XIN PHÒNG MỘT SỐ BỆNH UNG THƯ NGUY HIỂM! Ngoài vắc xin viêm gan B hỗ trợ phòng ngừa biến chứng xơ gan, ung thư gan thì Vắc xin Gardasil và Gardasil 9 là 2 loại vắc xin duy nhất hiện nay trên thế giới phòng được các bệnh ung thư nguy hiểm do virus HPV như: ung thư cổ tử cung, ung thư hầu họng, ung thư hậu môn, ung thư âm đạo, sùi mào gà,... do virus HPV.

Trước đây, mặc dù vắc xin phòng các bệnh ung thư do virus HPV đã có trên thế giới hơn 10 năm nhưng người Việt Nam chưa có nhiều cơ hội sử dụng do lượng vắc xin cung ứng cho thị trường Việt Nam rất hạn chế. Hiện nay, với việc VNVC sẵn sàng cung ứng đầy đủ 2 loại vắc xin Gardasil và Gardasil 9 rộng rãi ở tất cả các Trung tâm VNVC trên toàn quốc thì nhiều trẻ em, người lớn sẽ được tiêm sớm, tiêm đầy đủ, từ đó giúp người dân tạo được lớp hàng ngự sớm khỏi các bệnh nguy hiểm do virus HPV.

Tại Việt Nam, vắc xin HPV được khuyến cáo tiêm chủng cho trẻ em gái, trẻ em trai, nam và nữ giới trong độ tuổi từ 9-45 tuổi, bất kể quan hệ tình dục, lập gia đình hay dậy thì hay chưa. Một số quốc gia trên thế giới như Mỹ cũng đã phê duyệt tiêm vắc xin ngừa HPV mở rộng cho phụ nữ và nam giới từ 27 tuổi cho tới 45 tuổi.

Đặc biệt mới đây, tại Việt Nam vắc xin Gardasil 9 được mở rộng chỉ định sử dụng cho nam giới và không giới hạn yếu tố quan hệ tình dục với nữ giới, kịp thời bảo vệ sức khỏe, phòng bệnh cho cộng đồng, đặc biệt là cộng đồng đồng tính nam MSM và cộng đồng những người đồng tính LGBT - bởi nguy cơ lây nhiễm các căn bệnh nguy hiểm đó ở nhóm này rất cao. Đồng thời, khi tăng tỷ lệ thanh niên nam nữ được tiêm đầy đủ vắc xin này sẽ góp phần quan trọng làm giảm sự lưu hành của virus HPV nguy hiểm thông qua việc tạo ra miễn dịch cộng đồng.

Hãy xem thêm: Nam giới có nên tiêm HPV không?

2. Stress, trầm cảm có là nguyên nhân gây ung thư không?

Các nhà nghiên cứu không khẳng định stress, trầm cảm là nguyên nhân gây ung thư! Tuy nhiên, một số nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa stress và ung thư. Ví dụ, người bị căng thẳng có thể phát triển hành vi nhất định, chẳng hạn như hút thuốc lá, ăn quá nhiều, hay uống rượu, làm tăng nguy cơ của với bệnh ung thư.

Ở phụ nữ, nghiên cứu cũng cho thấy nguy cơ ung thư vú tăng lên 30% đối với những người phải làm việc căng thẳng. Nghiên cứu này thực hiện trên 36.000 phụ nữ  tuổi từ 30 đến 50 đang đi làm.

Các nội tiết tố do stress tạo ra làm bất hoạt quá trình anoikis (quá trình tiêu diệt và ngăn ngừa sự lây lan của tế bào ung thư). Bên cạnh đó, tình trạng căng thẳng mạn tính cũng thúc đẩy sản xuất các yếu tố tăng trưởng làm tăng nguồn cấp máu, làm tăng tốc độ phát triển của khối u ác tính. Đồng thời, stress trong thời gian kéo dài sẽ làm giảm khả năng miễn dịch, dẫn đến cơ thể không chống đỡ được tế bào ung thư.

Do đó, để giảm thiểu stress, mỗi người cần sắp xếp lại cuộc sống, tập sống đơn giản, dành thời gian tập luyện thể dục thể thao, gặp bạn bè để hít thở sâu sẽ giúp lấy lại được sự cân bằng trong cuộc sống, giảm tình trạng căng thẳng, stress.

Trên đây là 12 cách phòng ngừa ung thư mà bạn cần trạng bị và thực hiện ngay để phòng ngừa nguy cơ mắc ung thư, bảo vệ sức khỏe trong bối cảnh tỷ lệ mắc và tỷ vong do các bệnh ung thư tăng cao, gánh nặng bệnh tật và chi phí điều trị lớn.