Phế cầu Pneumovax 23 và Prevenar 13: Nên tiêm loại nào tốt hơn?

21:08 01/09/2024

Quản lý Y khoa miền Bắc, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC
Pneumovax 23 và Prevenar 13 đều là những loại vắc xin phòng các bệnh lý nghiêm trọng do phế cầu khuẩn gây ra như viêm màng não, nhiễm trùng huyết, viêm phổi kèm nhiễm trùng huyết, viêm phổi mắc phải tại cộng đồng… Vậy, nên tiêm loại nào tốt hơn? Tiêm một trong hai loại có được không?
Chuyên gia trong lĩnh vực y học dự phòng, tiêm chủng vắc xin đến từ Hệ thống tiêm chủng VNVC sẽ giải đáp trong bài viết dưới đây!
BS Lê Thị Gấm, Quản lý Y khoa miền Bắc, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết, trẻ em và người lớn cần tiêm cả hai loại vắc xin phế cầu Pneumovax 23 và Prevenar 13 nhằm đảm bảo khả năng bảo vệ lâu dài, toàn diện, đồng thời tăng cường và mở rộng phạm vi bảo vệ trẻ em và người lớn trước sự tấn công của các tuýp huyết thanh phế cầu khác nhau. Việc tiêm phòng đầy đủ cả hai loại vắc xin phế cầu Pneumovax 23 và Prevenar 13 còn tạo được đáp ứng miễn dịch mạnh mẽ và lâu dài cho đối tượng tiêm phòng. |
Vắc xin Pneumovax 23 là gì?
Vắc xin Pneumovax 23 (hay còn gọi là vắc xin Polysaccharide phế cầu 23-valent) là vắc xin được sản xuất bởi hãng dược phẩm MSD (xuất xứ từ Mỹ). Vắc xin có hiệu quả phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng xâm lấn do 23 chủng vi khuẩn phế cầu (Streptococcus pneumoniae): 1, 2, 3, 4, 5, 6B, 7F, 8, 9N, 9V, 10A, 11A, 12F, 14, 15B, 17F, 18C, 19A, 19F, 20, 22F, 23F, 33F gây ra như viêm phổi kèm nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết (nhiễm trùng máu)... và viêm phổi mắc phải tại cộng đồng (thuộc nhóm không xâm lấn).
Vắc xin Pneumovax 23 được chỉ định cho trẻ em từ 2 tuổi và người lớn, đặc biệt hiệu quả cao ở người lớn, người cao tuổi, người có bệnh nền, người có hệ miễn dịch yếu, người từng mắc Covid-19 có chức năng hô hấp suy giảm, người thiếu hụt bổ thể, rối loạn thực bào, người cấy ghép ốc tai, người có nguy cơ cao mắc bệnh lý não mô cầu xâm lấn như có bất thường giải phẫu hoặc chức năng lách, hội chứng thận hư, dò dịch não tủy, bệnh gan/tim/phổi/thận mạn tính, ghép ốc tai, đái tháo đường…

Vắc xin Prevenar 13 là gì?
Vắc xin Prevenar 13 còn được biết đến với tên gọi là vắc xin phế cầu 13, là vắc xin phòng ngừa 13 nhóm huyết thanh phổ biến và nguy hiểm của phế cầu khuẩn, bao gồm: 1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19A, 19F và 23F, gây ra các bệnh viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm tai giữa cấp tính…
Prevenar 13 được nghiên cứu và sản xuất bởi hãng dược Pfizer (Bỉ), chỉ định tiêm chủng cho trẻ từ 6 tuần tuổi trở lên, người trưởng thành, người cao tuổi có bệnh nền, người suy giảm miễn dịch… Vắc xin phế cầu 13 đã được đưa vào sử dụng rộng rãi tại hơn 100 quốc gia trên thế giới, với hiệu quả bảo vệ lên đến 97% và tính an toàn đã được khẳng định.

So sánh điểm khác nhau giữa Pneumovax 23 và Prevenar 13
Vắc xin Pneumovax 23 và Prevenar 13 có một số điểm khác biệt nhất định về hiệu quả phòng bệnh, số tuýp huyết thanh phế cầu có trong vắc xin, công nghệ sản xuất, đối tượng sử dụng và phác đồ tiêm chủng. Cụ thể như sau:
Vắc xin Pneumovax 23 | Vắc xin Prevenar 13 | |
Hãng sản xuất | MSD (Mỹ) | Pfizer (Bỉ) |
Đối tượng sử dụng | Trẻ từ tròn 2 tuổi trở lên và người lớn không có giới hạn tuổi trên. | Trẻ từ 6 tuần tuổi đến người lớn không có giới hạn tuổi trên. |
Hiệu quả phòng bệnh | Phòng các bệnh lý do phế cầu, gồm các bệnh do phế cầu xâm lấn (viêm phổi không kèm nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết) do 23 chủng phế cầu gây ra. | Phòng các bệnh lý do phế cầu, gồm các bệnh do phế cầu xâm lấn (viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết…) và không xâm lấn (viêm tai giữa, viêm xoang,...) do 13 chủng phế cầu khuẩn gây ra. |
Số tuýp huyết thanh phế cầu có trong vắc xin | 23 tuýp huyết thanh phế cầu | 13 tuýp huyết thanh phế cầu |
Công nghệ sản xuất | Vắc xin polysaccharide | Vắc xin cộng hợp |
Phác đồ tiêm | * Người khỏe mạnh, không có yếu tố nguy cơ mắc phế cầu xâm lấn: từ tròn 2 tuôi trở lên và người lớn đến dưới 65 tuổi:
Lịch tiêm gồm 2 mũi:
* Người có nguy cơ mắc phế cầu xâm lấn: từ tròn 2 tuôi trở lên và người lớn đến dưới 65 tuổi: Lịch tiêm gồm 3 mũi:
* Người có nguy cơ mắc phế cầu xâm lấn, Người khỏe mạnh từ tròn 65 tuổi trở lên:
|
Từ 6 tuần tuổi đến dưới 7 tháng tuổi: Lịch tiêm gồm 4 mũi:
(Mũi 4 cách mũi 3 tối thiểu 2 tháng, khi trẻ 11-15 tháng tuổi). Từ 7 tháng đến dưới 12 tháng tuổi (chưa từng được tiêm phòng vắc xin trước đó): Lịch tiêm gồm 3 mũi:
(Mũi 3 cách mũi 2 tối thiểu 2 tháng, khi trẻ trên 1 tuổi) Từ 12 tháng đến dưới 24 tháng tuổi (chưa từng được tiêm phòng vắc xin trước đó): Lịch tiêm gồm 2 mũi:
Từ 24 tháng đến người lớn (chưa từng được tiêm phòng vắc xin trước đó hoặc chưa từng tiêm vắc xin Pneumo 23): Lịch tiêm 01 mũi.
|
Vắc xin phế cầu Pneumovax 23 và Prevenar 13 nên tiêm loại nào?
Trẻ em và người lớn cần tiêm cả hai loại vắc xin phế cầu Pneumovax 23 và Prevenar 13 nhằm đảm bảo khả năng bảo vệ lâu dài, toàn diện, tăng cường, đồng thời mở rộng phạm vi bảo vệ trước các tuýp huyết thanh phế cầu khác nhau. Việc tiêm phòng đầy đủ cả hai loại vắc xin phế cầu Pneumovax 23 và Prevenar 13 còn tạo được đáp ứng miễn dịch mạnh mẽ và lâu dài cho đối tượng tiêm phòng. Điều này đặc biệt quan trọng đối với người có hệ miễn dịch suy yếu, giảm nguy cơ mắc bệnh, biến chứng nghiêm trọng và thậm chí là tử vong.
Vắc xin phế cầu Pneumovax 23 và Prevenar 13, mỗi loại đều có những ưu điểm riêng có thể bổ sung cho nhau, tạo nên hiệu quả phòng bệnh tối ưu.
1. Vắc xin Prevenar 13
Prevenar 13 là vắc xin phế cầu cộng hợp, nổi bật với khả năng tạo ra đáp ứng miễn dịch mạnh mẽ và kéo dài. Ưu điểm vượt trội này đến từ cơ chế hoạt động của vắc xin, khi vắc xin không chỉ kích thích hệ miễn dịch nhận biết mà còn ghi nhớ lâu dài các cấu trúc kháng nguyên phế cầu có trong vắc xin. Điều này đặc biệt có ý nghĩa đối với trẻ em từ 6 tuần tuổi và người cao tuổi, đây là hai nhóm dân số dễ bị tổn thương nhất trước các bệnh lý do phế cầu gây ra.
Việc tiêm phòng Prevenar 13 không chỉ bảo vệ người đã được tiêm mà còn gián tiếp tạo ra miễn dịch cộng đồng, giúp giảm thiểu sự lây lan vi khuẩn trong cộng đồng, từ đó bảo vệ những người chưa thể tiếp cận với vắc xin này.
2. Vắc xin Pneumovax 23
Trong khi đó, Pneumovax 23 lại nổi bật với khả năng bao phủ lên tới 23 tuýp huyết thanh phế cầu, mang lại phạm vi bảo vệ rộng rãi hơn. Điều này có ý nghĩa đặc biệt đối với người lớn và những trẻ từ 2 tuổi trở lên, khi mà hệ miễn dịch đã phát triển đầy đủ để phản ứng với vắc xin polysaccharide như Pneumovax 23. Sự đa dạng trong phạm vi bao phủ này là quan trọng đối với những người có bệnh nền hoặc thuộc nhóm nguy cơ cao mắc bệnh phế cầu xâm lấn, bao gồm cả người lớn trên 65 tuổi.
Hiệu quả của Pneumovax 23 trong việc phòng ngừa bệnh phế cầu xâm lấn đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu khoa học, cho thấy khả năng giảm đáng kể tỷ lệ mắc bệnh cũng như các biến chứng liên quan. Đặc biệt đối với những người có hệ miễn dịch suy giảm hoặc các bệnh lý nền, việc tiêm chủng Pneumovax 23 trở thành một phần quan trọng trong chiến lược bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Đối với mối quan hệ tương quan giữa vắc xin Pneumovax 23 và Prevenar 13, khi một cộng đồng đạt được tỷ lệ bao phủ tiêm chủng cao với vắc xin Phế cầu 13, các tuýp phế cầu bao gồm trong vắc xin thường giảm đáng kể về tỷ lệ gây bệnh. Điều này tạo ra một áp lực biến đổi vi sinh học, khiến các tuýp không được bao phủ trở nên nổi trội hơn. Chính vì lẽ đó, việc bổ sung thêm Pneumovax 23 trở thành một chiến lược hiệu quả nhằm đối phó với sự gia tăng của các chủng phế cầu mới hoặc không bao gồm, bảo vệ tốt hơn cho sức khỏe cộng đồng.
Đã tiêm vắc xin phế cầu Prevenar 13 có cần tiêm thêm Pneumovax 23 không?
Đã tiêm vắc xin Prevenar 13 vẫn cần tiêm thêm vắc xin Pneumovax 23, đặc biệt là ở nhóm đối tượng nguy cơ cao mắc bệnh phế cầu xâm lấn để củng cố và mở rộng khả nặng miễn dịch:
- Khả năng củng cố hiệu quả bảo vệ của các loại vắc xin phế cầu trước đó: Tiêm bổ sung vắc xin phế cầu 23 tạo cơ hội cho cơ thể tiếp cận lại các tuýp huyết thanh có trong phế cầu 13 trước đó. Từ đó, củng cố hệ miễn dịch góp phần vào việc phòng bệnh của các tuýp huyết thanh đã có trong phế cầu 13.
- Mở rộng khả năng bao phủ các chủng phế cầu nguy hiểm khác: Hiện phế cầu khuẩn được phân lập hơn 100 tuýp gây bệnh. Dù vắc xin phế cầu 13 chống lại các chủng phổ biến nhất, nhưng vắc xin phế cầu 23 lại tăng cường khả năng bảo vệ rộng hơn, hiệu quả hơn với các bệnh phế cầu khuẩn xâm lấn, đặc biệt với người có nguy cơ mắc bệnh lý phế cầu xâm lấn như người thuộc nhóm suy giảm miễn dịch, ghép ốc tai, dò dịch não tủy, mắc các bệnh mạn tính (gan/thận/tim/phổi), hút thuốc lá, nghiện rượu ...
- Các tổ chức y tế thế giới khuyến cáo tiêm: Các tổ chức y tế như Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến nghị tiêm phế cầu 23 cho người đã tiêm phế cầu 13 hoặc phế cầu 10, đặc biệt nếu thuộc nhóm đối tượng nguy cơ cao mắc phế cầu xâm lấn hoặc đã tiêm phòng từ lâu.
Ngày 28/8/2024, Hệ thống tiêm chủng VNVC chính thức đưa vào tiêm chủng vắc xin mới phòng 23 chủng vi khuẩn phế cầu gây ra các bệnh lý nghiêm trọng như viêm màng não, nhiễm trùng huyết, viêm phổi kèm nhiễm trùng huyết và viêm phổi mắc phải tại cộng đồng. VNVC là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam nhập khẩu và triển khai tiêm rộng rãi tại hàng trăm trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc.
Các loại vắc xin tại VNVC được đảm bảo về chất lượng, sự an toàn cũng như hiệu quả cho người sử dụng nhờ được bảo quản trong hệ thống kho lạnh và dây chuyền lạnh chất lượng quốc tế.
Hệ thống dây chuyền bảo quản lạnh (Cold Chain) cùng hệ thống kho lạnh của VNVC được trang bị đầy đủ các thiết bị chuyên dụng hiện đại cùng mạng lưới xe lạnh vận chuyển vắc xin trên toàn quốc, tủ bảo quản vắc xin chuyên dụng tại mỗi trung tâm, thùng lạnh, thiết bị vận chuyển lạnh chuyên dụng…, giúp bảo quản, lưu trữ vắc xin trong điều kiện tối ưu theo tiêu chuẩn của nhà sản xuất, đảm bảo vắc xin sử dụng tiêm cho Khách hàng là những liều vắc xin chất lượng cao, an toàn và hiệu quả tiêm chủng tối ưu.

VNVC hiện là hệ thống tiêm chủng có đội ngũ nhân sự chất lượng chuyên môn cao, quy mô hàng đầu cả nước, với hơn 3.000 bác sĩ, gần 4.000 điều dưỡng có đầy đủ chứng chỉ An toàn tiêm chủng của Bộ Y tế và hơn 3.000 cán bộ, nhân viên y tế chuyên nghiệp, thường xuyên được đào tạo kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng dịch vụ khách hàng cao cấp.
VNVC tự hào là hệ thống tiêm chủng dịch vụ đầu tiên tại Việt Nam có 100% bác sĩ, điều dưỡng được cấp chứng chỉ An toàn tiêm chủng, giàu kinh nghiệm, giỏi chuyên môn, điều dưỡng tiêm nhẹ nhàng, êm ái thường xuyên tổ chức các buổi đào tạo toàn quốc những kiến thức y khoa, kinh nghiệm từ vắc xin, khám sàng lọc, xử trí phản ứng sau tiêm, đặc biệt là đào tạo cho đội ngũ bác sĩ, nhân viên y tế từ xa ở các địa phương, từ đó tăng cơ hội tiếp cận dịch vụ y tế dự phòng chất lượng, bình đẳng cho người dân mọi miền đất nước.
Không dừng lại ở đó, để tăng cơ hội cho nhiều người dân được tiếp cận với vắc xin, nâng cao khả năng phòng bệnh, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC còn thường xuyên mang đến nhiều chương trình ưu đãi giá tiêm lẻ, giá Gói vắc xin cùng nhiều quà tặng hấp dẫn như gấu bông, vali, túi thời trang, balo chống gù, balo học sinh sinh viên các cấp, túi giữ nhiệt, áo mưa....
VNVC cũng là đơn vị tiên phong triển khai Chương trình “Tiêm vắc xin trước - Trả chi phí sau” không lãi suất với toàn bộ lãi suất được VNVC chi trả thay cho khách hàng, đồng thời hỗ trợ chia nhỏ chi phí mua Gói vắc xin thành nhiều lần thanh toán, giúp khách hàng có thể tiêm phòng ngay và tận hưởng dịch vụ tiêm chủng chất lượng chỉ có tại VNVC mà không cần thanh toán hết chi phí trong một lần.
Để được tư vấn các thông tin xoay quanh các loại vắc xin phòng các bện do phế cầu khuẩn, đặt mua vắc xin, Quý khách vui lòng liên hệ VNVC theo thông tin sau:
- Hotline: 028 7102 6595;
- Fanpage: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn;
- Tìm trung tâm VNVC gần nhất TẠI ĐÂY;
Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, Quý khách vui lòng truy cập: vax.vnvc.vn.
Quý Khách hàng có thể tải VNVC Mobile App dễ dàng bằng 2 link sau:
- IOS (iPhone, iPad…): https://bit.ly/VNVC_APPSTORE
- Android (Oppo, Samsung, Sony…): https://bit.ly/VNVC_GGPLAY

Phế cầu 23 bao gồm 23 chủng phế cầu khuẩn, một số trong đó đã có trong Phế cầu 13, nhưng cũng bổ sung các chủng phế cầu khuẩn khác, nhằm củng cố và mở rộng khả năng miễn dịch. Với hơn 100 chủng phế cầu khuẩn được biết đến, việc bảo vệ chống lại 23 chủng là một bước tiến đáng kể trong việc kiểm soát các tác nhân gây bệnh phế cầu.
Tóm lại, trẻ em từ 2 tuổi và người lớn đều cần tiêm vắc xin sớm và tiêm đầy đủ, đúng lịch tất cả các loại vắc xin phế cầu, bao gồm Pneumovax 23 và Prevenar 13. Sau khi hoàn tất việc tiêm phòng vắc xin Prevenar 13, việc tiếp tục tiêm Phế cầu 23 là một bước đi chiến lược để mở rộng phạm vi bảo vệ.


