Tiêm vắc xin bạch hầu có được uống rượu bia không? [Bác sĩ trả lời]

Trên nhiều diễn đàn điện tử về y khoa, nhiều người đặt ra nghi vấn rằng khoa học chỉ ra nhiều loại thuốc không được sử dụng chung với rượu bia, hay nói cách khác khi đang điều trị bệnh bằng việc sử dụng các loại thuốc tương ứng, tuyệt đối không được uống rượu bia. Vậy, việc tiêm các loại vắc xin nói chung hay cụ thể là tiêm vắc xin bạch hầu có được uống rượu bia hay không? Sau khi chủng ngừa bạch hầu cần lưu ý những điều gì để đảm bảo hiệu quả chủng ngừa ở mức độ tối ưu?

Tiêm vắc xin bạch hầu có được uống rượu bia không?

CÓ THỂ. Rượu bia không tương tác với vắc xin. Tuy nhiên, ngoài vấn đề bảo vệ an toàn cho sức khoẻ vẫn nên tránh uống quá nhiều rượu bia sau khi tiêm vắc xin vì việc này có thể:

1. Gây nhầm lẫn với tác dụng phụ của vắc xin

Uống quá nhiều rượu bia có thể gây nhầm lẫn với tác dụng phụ của vắc xin, vì người tiêm sẽ không biết được liệu tác dụng phản ứng đó có nguyên nhân là do vắc xin hay rượu bia gây ra. Việc sử dụng rượu bia sau khi tiêm vắc xin có thể gây đau đầu và đau đầu cũng là một tác dụng phụ của một số loại vắc xin, như vắc xin Shingrix – vắc xin chống lại bệnh zona (herpes zoster). Trong các thử nghiệm lâm sàng về mối liên hệ giữa rượu và khả năng sản sinh kháng thể của vắc xin, hơn 50% người trưởng thành trong độ tuổi 50 – 59 bị đau đầu sau khi tiêm vắc xin phòng bệnh giời leo Shingrix (1).

2. Làm suy yếu hệ thống miễn dịch

Theo thông tin từ các quan chức y tế tại Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), uống quá nhiều rượu, bia và uống với tần suất thường xuyên có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch và ảnh hưởng đến khả năng chống lại nhiễm trùng của cơ thể. Theo CDC, việc uống quá nhiều rượu (15 ly trở lên mỗi tuần cho nam giới, 8 ly trở lên mỗi tuần cho phụ nữ) có thể ức chế hệ thống miễn dịch và tăng nguy cơ mắc các bệnh lý truyền nhiễm nguy hiểm.

3. Ảnh hưởng đến hiệu quả của vắc xin

Mặc dù không có thông tin rõ ràng về việc rượu bia ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả của vắc xin, nhưng một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng tiêu thụ rượu, bia quá mức có thể có những ảnh hưởng tiêu cực đến hệ thống miễn dịch của cơ thể (2). Các chuyên gia cũng cho rằng rượu bia có thể làm giảm phản ứng miễn dịch của người tiêm đối với vắc xin. Do đó, để đảm bảo hiệu quả tốt nhất của vắc xin, nên hạn chế uống rượu quá mức hoặc uống rượu thường xuyên.

4. Làm trầm trọng hơn tác dụng phụ của vắc xin

Các loại vắc xin phòng bệnh bạch hầu được chứng minh là dung nạp tốt và có tác dụng bảo vệ chống lại sự xâm nhập và tấn công của vi khuẩn bạch hầu. Tuy nhiên, dù đã được chứng minh tính an toàn, sử dụng tại nhiều quốc gia và thử nghiệm qua nhiều nghiên cứu, nhưng về bản chất tiêm vắc xin sẽ có tác dụng phụ, tác dụng phụ thông thường nhất là phản ứng tại chỗ tiêm, bao gồm mẩn đỏ, đau, sưng hoặc khó chịu – đây là những phản ứng sau tiêm được đánh giá là tích cực cho thấy cơ thể đang hoạt động để chống lại các tác nhân lạ xâm nhập. Các tác dụng phụ khác có thể bao gồm đau nhức nhẹ cơ thể, mệt mỏi, đau đầu, sốt hoặc các vấn đề tiêu hóa như buồn nôn, nôn mửa hoặc tiêu chảy. Uống rượu, bia sau tiêm vắc xin bạch hầu có thể làm gia tăng tác dụng phụ của vắc xin, đặc biệt là nếu uống với một lượng lớn và thường xuyên.

Sau tiêm vắc xin bạch hầu bao lâu thì có thể uống rượu, bia?

Như trên đã đề cập, việc tiêm vắc xin bạch hầu vào cơ thể người tiêm để làm cho hệ thống miễn dịch tạo ra các kháng thể bảo vệ người tiêm khỏi bệnh bạch hầu do ngoại độc tố bạch hầu gây ra. Việc uống rượu sẽ không làm gián đoạn sự tương tác dưới bất kỳ hình thức nào. Vì thế, không có bất kỳ quy định nào về việc sau tiêm vắc xin bạch hầu bao lâu thì có thể uống rượu bia.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng, 72 giờ (3 ngày) là khoảng thời gian an toàn để cơ thể hoàn thành quá trình sản sinh kháng thể đặc hiệu, đồng nghĩa với việc người tiêm vắc xin bạch hầu nên kiêng rượu bia trong vòng 72 giờ.

Một số lưu ý khác sau khi tiêm vắc xin bạch hầu

Đối với trẻ em, sau khi tiêm chủng, cần cho trẻ ở lại trung tâm tiêm chủng trong khoảng 30 phút để được theo dõi bởi nhân viên y tế nhằm chủ động trong việc phát hiện và xử lý kịp thời các phản ứng bất thường nếu có xảy ra. Sau đó, trẻ cần tiếp tục được theo dõi tại nhà trong vòng ít nhất 24 giờ sau tiêm để quan sát toàn diện về tình hình sức khỏe, tâm trạng, ăn uống, giấc ngủ, hô hấp, nhiệt độ, phản ứng da và phản ứng tại chỗ tiêm. Đồng thời, không nên đắp bất cứ thứ gì lên vị trí tiêm.

Nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu bất thường sau tiêm chủng như sốt cao (> 39°C), co giật, tình trạng mệt mỏi, tím tái, khó thở, quấy khóc dữ dội kéo dài hoặc ăn uống kém, cũng như các phản ứng như sốt nhẹ, quấy khóc, phát ban kéo dài trên 1 ngày, cần nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

Đối với người lớn, sau tiêm chủng cũng nên ở lại trong 30 phút để được nhân viên y tế theo dõi các phản ứng sau tiêm. Nếu phát hiện bất kỳ biểu hiện bất thường nào như nôn mửa, thở nhanh hoặc không đều, da mẩn đỏ,… cần thông báo ngay cho nhân viên y tế. Tiếp đó, người lớn cần tiếp tục tự theo dõi tại nhà trong vòng 48 giờ sau tiêm. Nếu gặp sưng đau ở vùng tiêm hoặc bất kỳ phản ứng nào khác, cần liên hệ với trung tâm tiêm chủng hoặc cơ sở y tế gần nhất.

Tiêm vắc xin bạch hầu có được uống rượu bia không? Câu trả lời là có thể, không có sự liên quan rõ ràng giữa việc uống rượu, bia và hiệu quả giữa các loại vắc xin nói chung và vắc xin bạch hầu nói riêng. Tuy nhiên, người tiêm có sự đồng ý và hướng dẫn của chuyên gia y tế sau khi đánh giá tình trạng sức khỏe riêng biệt của mỗi cá nhân để đảm bảo một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh và tăng cường hiệu quả của vắc xin bạch hầu.