HPV type 6 có nguy hiểm không? Làm gì để phòng ngừa?

HPV type 6 là chủng virus rất phổ biến và là tác nhân chính gây nên tình trạng u nhú, sùi mào gà,... ở cơ quan sinh dục, đặc biệt là ở nam giới, bệnh có thể tiến triển và hình thành những tổn thương. Tiêm vắc xin HPV là biện pháp đơn giản, an toàn và hiệu quả để ngăn ngừa HPV type 6 và các type nguy hiểm khác.

1. HPV type 6 là gì?

HPV type 6 là chủng virus Human Papillomavirus rất phổ biến và nổi bật, được tìm thấy trong cơ thể người với tỷ lệ lớn. Đây là type HPV thuộc nhóm nguy cơ thấp gây ra các tình trạng u nhú, sùi mào gà,... ở cơ quan sinh dục cả nam và nữ giới. [1]

Theo các chuyên gia y tế, HPV type 6 là chủng virus không có nguy cơ cao gây ra các bệnh ung thư nguy hiểm như 12 type HPV nguy cơ cao (16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, và 59). Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời, các bệnh do HPV type 6 như sùi mào gà có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung ở nữ và ung thư dương vật ở nam giới. [2]

2. HPV type 6 gây nên những bệnh gì?

Virus HPV có hơn 140 loại, trong đó có khoảng 40 loại có thể nhiễm vào vùng sinh dục. Nhiều loại HPV không gây hại và tự biến mất, nhưng một số loại có thể dẫn đến mụn cóc sinh dục hoặc một số bệnh ung thư.  Trên thực tế, hầu hết những người có quan hệ tình dục đều bị nhiễm virus HPV tại một số thời điểm nào đó trong cuộc đời.

Virus HPV type 6 là chủng virus có nguy cơ thấp nhưng không vì thế mà trẻ em và người lớn có thể chủ quan, dưới đây là các bệnh do HPV type 6 gây ra:  

2.1. Mụn cóc sinh dục do HPV 6

Mụn cóc sinh dục là một những mụn nhô lên hay bẹt, nhỏ hay lớn, được nhìn thấy được ở vùng sinh dục của đàn ông và phụ nữ. 90% trường hợp mụn cóc sinh dục do HPV 6, bệnh thường không đe dọa tính mạng nhưng rất khó đối phó.

Mụn cóc sinh dục lây truyền chủ yếu thông qua tiếp xúc tình dục, hoặc lây gián tiếp qua tiếp xúc dịch tiết hoặc tiếp xúc da với người bệnh. Ở trẻ sơ sinh, lây truyền có thể xảy ra trong lúc sinh. Yếu tố nguy cơ do vệ sinh kém, bộ phận sinh dục thường ẩm ướt, bao quy đầu dài, viêm âm hộ âm đạo, suy giảm miễn dịch, đa số kèm với các bệnh hoa liễu khác. 

Thời gian ủ bệnh của mụn cóc sinh dục từ 1-6 tháng, trong thời gian này nếu người bệnh quan hệ tình dục không an toàn có thể lây bệnh dễ dàng. Mụn cóc sinh dục là những u lành tính của tế bào do virus HPV, bệnh thường gặp ở những người trong độ tuổi 16-35.

2.2. HPV type 6 gây sùi mào gà

Sùi mào gà là bệnh phổ biến do HPV type 6 gây nên, bệnh lây truyền qua đường tình dục. Bệnh có biểu hiện là những nụ sùi nhỏ giống như mào gà, hoa lơ ở âm hộ, âm đạo, cổ tử cung, miệng, quanh lỗ hậu môn. Ở nam giới, sùi mào gà thường mọc ở dương vật, bìu hoặc xung quanh hậu môn. 

Đặc biệt, bệnh sùi mào gà có mối liên hệ mật thiết với bệnh ung thư. Sùi mào gà nguy hiểm vì làm tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung ở nữ và gây ung thư dương vật ở nam giới. Có khoảng 4,7-10,2% phụ nữ bị sùi mào gà ở cổ tử cung có thể tiến triển thành ung thư cổ tử cung. Khoảng 15% bệnh nhân nam bị sùi mào gà bị ung thư dương vật, 5% bệnh nhân nữ bị ung thư âm đạo, 5% bệnh nhân bị ung thư hậu môn.

2.3. U nhú đường hô hấp tái phát (RRP)

U nhú đường hô hấp tái phát (hay còn gọi là u nhú thanh quản - RRP) là một tổn thương lành tính ở thanh quản và khí quản, tuy nhiên nhiều người được chẩn đoán rất lo lắng vì sợ ung thư thanh quản. Nguyên nhân chính gây ra tổn thương được cho là người bệnh nhiễm type HPV 6 và 11.

Theo các chuyên gia y tế, biến chứng có thể gặp bệnh u nhú thanh quản là suy hô hấp cấp, áp xe phổi, nhiễm trùng huyết,... thậm chí gây tử vong. Di chứng thường gặp nhất là sẹo hẹp, ảnh hưởng đến giọng nói hoặc hô hấp của người bệnh.

3. Dương tính với HPV type 6 có nguy hiểm không?

Dương tính với HPV type vẫn tiềm ẩn sự nguy hiểm với sức khỏe và tính mạng của người bệnh. Mặc dù các bệnh do virus HPV type 6 là lành tính và không gây ra bất kỳ vấn đề gì về sức khỏe. Thời gian tự khỏi bệnh của các chủng virus HPV nguy cơ thấp như HPV type 6 thấp hơn nhóm virus HPV nguy cơ cao. 

Tuy nhiên, nếu không điều trị dứt điểm, các bệnh do virus HPV 6 như sùi mào gà, mụn cóc sinh dục,... có thể tiến triển hình thành các tổn thương tiền ung thư, bệnh ung thư nguy hiểm. Sùi mào gà, mụn cóc sinh dục có thể biến chứng thành ung thư cổ tử cung ở nữ giới và ung thư dương vật nam giới. Tùy vào cơ địa, thời gian, tình trạng sức khỏe ở mỗi người mà bệnh sùi mào gà có mức độ tiến triển khác nhau. Với những người phát hiện sớm và điều trị kịp thời thì bệnh sẽ không có nguy cơ chuyển biến thành ung thư. Với những người chần chừ khám và điều trị thì chỉ trong thời gian 2-3 năm thì bệnh có thể biến chứng thành ung thư. 

Do vậy, cả nam và nữ giới cần chủ động đi khám phụ khoa định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và điều trị kịp thời để tránh biến chứng nguy hiểm.

4. HPV type 6 lây nhiễm qua đường nào?

Virus HPV type 6 chủ yếu lây truyền qua đường tình dục do da tiếp xúc trực tiếp với da, niêm mạc miệng, hầu họng hoặc tiếp xúc với dương vật, tử cung, âm đạo, hậu môn của người bị nhiễm bệnh. Bất kỳ ai cũng có thể bị nhiễm HPV type 6 khi quan hệ tình dục không an toàn qua đường miệng, âm đạo, hậu môn với người bị nhiễm bệnh. Đặc biệt, virus HPV type 6 có thể lây lan sang người khác ngay cả khi người bệnh không hề có dấu hiệu hay triệu chứng gì. 

Cần lưu ý, HPV 6 cũng có thể lây nhiễm qua những vật dụng mà người bệnh đã dùng như cắt móng tay, kim bấm sinh thiết, đồ lót... Việc dùng bao cao su khi quan hệ tình dục có thể tránh lây nhiễm được nhiều bệnh tình dục nguy hiểm, trong đó có virus HPV 6. Tuy nhiên đây cũng không phải biện pháp an toàn tuyệt đối bởi những vùng tiếp xúc ngoài bao cao su vẫn có thể bị nhiễm bệnh.

Ngoài ra, virus HPV không lây nhiễm qua các con đường như: từ bồn cầu, ôm hay nắm tay, ăn chung hoặc dùng chung bát đũa, bơi chung hồ bơi hay bồn tắm với người mắc bệnh. 

5. Cách phòng ngừa HPV type 6

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đưa ra khuyến nghị tất cả trẻ em và người lớn cần tiếp cận toàn diện để phòng ngừa và kiểm soát các chủng virus HPV, trong đó có HPV type 6. Và những hành động này được đề xuất bao gồm các can thiệp trong suốt cuộc đời. Nó phải được kết hợp đa ngành bao gồm từ giáo dục cộng đồng, vận động xã hội, tiêm chủng, sàng lọc, điều trị và chăm sóc, với các biện pháp cụ thể như sau: 

5.1. Tiêm ngừa vắc xin HPV

Hiện chưa có biện pháp điều trị đặc hiệu để loại trừ virus HPV, đặc biệt ở nam giới chưa có các biện pháp tầm soát ung thư do virus này. Do đó, tiêm vắc xin HPV cho nam và nữ giới, trẻ em trai, trẻ em gái tại những cơ sở tiêm chủng uy tín là biện pháp phòng bệnh tiềm năng nhất, an toàn, tiết kiệm và mang lại hiệu quả cao. Mọi người cần tiêm đủ liều, đúng lịch để đạt được hiệu quả phòng bệnh tốt nhất.

Hiện nay, vắc xin Gardasil và Gardasil 9 là hai loại vắc xin hàng đầu trên thế giới phòng ngừa hiệu quả các bệnh ung thư do HPV. Vắc xin Gardasil phòng 4 chủng HPV, còn vắc xin thế hệ mới Gardasil 9 phòng được 9 chủng HPV. Đặc biệt, vắc xin Gardasil 9 được chỉ định tiêm chủng cho cả nam và nữ từ 9 đến 45 tuổi, với hiệu quả bảo vệ lên đến 94%.

Vậy nếu người đã dương tính có tiêm ngừa được không? HPV có ít nhất 9 chủng nguy cơ cao và không có khả năng một người nhiễm hết tất cả các chủng này. Do vậy, nếu một người đã nhiễm một chủng HPV thì vẫn nên tiêm ngừa những chủng còn lại. 

Mặt khác, dù chúng ta đã nhiễm HPV thì trong cuộc đời, việc quan hệ tình dục sẽ diễn ra rất nhiều lần sau đó. Việc tiêm phòng không có tác dụng cho những lần quan hệ trước đó nhưng sẽ phòng bệnh cho những lần sau. Do đó, không nên nghĩ rằng đã quan hệ tình dục và có nguy cơ nhiễm HPV rồi thì không cần tiêm ngừa nữa, bởi tiêm vắc xin là để phòng những chủng mà chúng ta chưa mắc. 

5.2. Kiểm tra sức khỏe định kỳ

Các chuyên gia y tế khuyến cáo, mỗi năm cả nam và nữ giới cần khám định kỳ sức khỏe, khám phụ khoa từ 1 - 2 lần nhằm phòng tránh các bệnh nguy hiểm do virus HPV. Việc phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường sẽ giúp nam và nữ giới bảo vệ sức khỏe chủ động, đặc biệt là sức khỏe sinh sản được tốt hơn.

5.3. Tình dục lành mạnh và an toàn

Cách hiệu quả để tránh HPV type 6 lây qua đường tình dục là quan hệ tình dục thực sự an toàn như dùng bao cao su, biết chắc chắn tình trạng sức khỏe của bạn tình. Duy trì mối quan hệ chung thủy một vợ một chồng lâu dài, trong đó cả hai người chỉ quan hệ tình dục với nhau và không bạn tình nào bị nhiễm bệnh.

Tránh giao hợp qua đường âm đạo và hậu môn với bạn tình mới cho đến khi cả hai bạn đã được xét nghiệm nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục. Quan hệ tình dục bằng miệng ít rủi ro hơn, nhưng hãy sử dụng bao cao su latex hoặc miếng dán nha khoa để ngăn tiếp xúc trực tiếp (da kề da) giữa niêm mạc miệng và bộ phận sinh dục.

5.4. Giữ vệ sinh cơ thể và bộ phận sinh dục

Cơ quan sinh dục cần được vệ sinh sạch sẽ hàng ngày với nước sạch và dung dịch vệ sinh có pH phù hợp, đặc biệt bạn nữ nên chú ý vệ sinh trong thời kỳ hành kinh nhạy cảm.

Ngoài ra, sau khi quan hệ tình dục, bạn nên đi tiểu rồi vệ sinh cơ quan sinh dục với xà phòng và nước. Những bước này sẽ giúp bạn rửa trôi vi khuẩn trước khi chúng lây nhiễm vào bên trong cơ thể.

5.5. Thói quen sống lành mạnh

Việc xây dựng một lối sống lành mạnh sẽ giúp hỗ trợ phòng nhiều bệnh nguy hiểm do virus HPV như: tăng cường vận động, tập thể dục mỗi ngày; hạn chế tình trạng căng thẳng, stress; có chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý; hạn chế các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá,...  

6. Cách điều trị các bệnh gây nên bởi HPV type 6

6.1. Điều trị mụn cóc sinh dục

Do virus HPV rất khó để tiêu diệt một cách tận gốc nên hiện nay y học vẫn chưa tìm được thuốc chữa đặc trị cho bệnh mụn cóc sinh dục. Việc điều trị bệnh tùy thuộc vào tình trạng mỗi người. Nếu bệnh ở mức độ nhẹ sẽ được điều trị theo phương pháp nội khoa, còn với mức độ nặng hơn, người bệnh sẽ được điều trị bằng các phương pháp như: đốt điện, dùng tia laser, dùng ánh sáng huỳnh quang ALA-PDT,... 

Mặc dù các mụn cóc có thể loại bỏ qua quá trình điều trị, nhưng không có cách nào để điều trị dứt điểm vì HPV vẫn còn trong cơ thể, các mụn cóc dễ thường xuyên tái phát nếu sau khi điều trị mà người bệnh không giữ gìn và sử dụng các biện pháp an toàn. Vì vậy, để phòng ngừa mụn cóc sinh dục là phải quan hệ tình dục an toàn, vệ sinh cơ quan sinh dục sạch sẽ.

6.2. Điều trị sùi mào gà

Sùi mào gà không chỉ gây ra những nỗi đau ở thế xác mà ngay cả tinh thần cũng sẽ suy sụp, thậm chí để lại hậu họa lâu dài, gây nguy cơ vô sinh và hình thành các tế bào gây ung thư cổ tử cung ở nữ giới, ung thư dương vật ở nam giới, và ung thư vòm họng.

Các phương pháp điều trị bệnh sùi mào gà hiệu quả nhất: Điều trị bằng các loại thuốc kháng sinh dạng tiêm, uống, truyền và kết hợp bôi ngoài da để khống chế virus HPV, điều trị những tổn thương và tình trạng viêm nhiễm do sùi mào gà gây ra. Ngoài ra, có thể áp dụng các phương pháp điều trị khác ở trường hợp nặng như: đốt điện, áp lạnh, đốt laze truyền thống,  dùng ánh sáng huỳnh quang ALA-PDT,... 

6.3. Điều trị u nhú đường hô hấp tái phát

Nguyên tắc điều trị u nhú đường hô hấp tái phát do HPV type 6 là phẫu thuật cắt papilloma tại chỗ và giải quyết tình trạng nghẹt thở. Điều trị nội khoa hỗ trợ giúp ngăn ngừa và kéo dài thời gian tái phát.

Thông thường, để đảm bảo kết quả điều trị cao nhất, bác sĩ thường phối hợp một phương pháp điều trị phẫu thuật và một phương pháp điều trị hỗ trợ hay cùng lúc nhiều phương pháp điều trị như: 

• Điều trị ngoại khoa: Vi phẫu thuật cắt u nhú, mở khí quản.
• Điều trị nội khoa: Dùng các thuốc tác động trên hệ thống miễn dịch của cơ thể hoặc tác động trên virus HPV HPV để làm biến mất u nhú, ngăn sự tái phát hoặc kéo dài thời gian giữa hai lần tái phát.

Ngoài ra, có thể thực hiện các phương pháp khác để điều trị u nhú đường hô hấp như: Vi phẫu thuật thanh quản cắt u nhú soi thanh quản treo cắt u nhú, dùng laser CO2 cắt u nhú ở thanh khí phế quản, thực hiện lưỡi dao PIPE để có thể cắt u nhú một cách an toàn, giữ nguyên cấu trúc thanh quản, không gây chảy máu và phù nề sau khi cắt.

7. Các câu hỏi thường gặp

7.1. HPV type 6 có gây ung thư không?

Virus HPV type 6 không gây ung thư nhưng lại là nguyên nhân chính gây ra tình trạng mụn cóc sinh dục, sùi mào gà,... ở bộ phận sinh dục. Các bệnh trên tuy lành tính nhưng có khả năng lây truyền nhanh, khiến cho người bệnh cảm thấy rất đau đớn, khó chịu, tự ti… Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, đúng phác đồ, bệnh có thể để lại nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản của người bệnh, đặc biệt có thể diễn tiến bệnh ung thư ở cả nam lẫn nữ. Các kết quả thống kê cho thấy, khoảng 10,2% phụ nữ bị sùi mào gà ở cổ tử cung, 5% ở âm đạo, 5% ở hậu môn có thể phát triển thành ung thư. Ở nam giới, 15% trường hợp nhiễm virus HPV chuyển thành ung thư dương vật.

Người bệnh cũng có thể bị ung thư vòm họng, cổ họng… khi bị bệnh sùi mào gà do có quan hệ tình dục bằng đường miệng.

7.2. HPV type 6 có tự đào thải không?

Sau khi nhiễm virus HPV type 6, virus có thể tồn tại trong cơ thể vài năm. Trong hầu hết các trường hợp, cơ thể có thể tạo ra kháng thể để tiêu diệt virus từ 1-2 năm và hầu hết các chủng HPV đều tự biến mất mà không cần điều trị.

Do đó, đa số những người bị nhiễm HPV type 6 điều không hề hay biết vì cơ thể loại bỏ hoàn toàn trước khi kịp có các triệu chứng khởi phát. Mặt khác, virus HPV không phải lúc nào cũng gây ra triệu chứng, do vậy cách duy nhất để biết bản thân bị nhiễm virus không là xét nghiệm sàng lọc. Phụ nữ từ độ tuổi trên 21 tuổi cần thực hiện xét nghiệm tầm soát HPV với các tần suất khác nhau để chủ động phát hiện bệnh sớm. Hiện chưa có các phương pháp xét nghiệm virus HPV cho nam giới.

7.3. Các tổn hại từ các bệnh do HPV 6 gây ra là vĩnh viễn hay tạm thời?

Các tổn hại từ các bệnh do HPV 6 gây ra không thể loại bỏ hoàn toàn và cần được hỗ trợ can thiệp điều trị. Các chuyên gia da liễu cho biết, với các bệnh bệnh HPV 6 như mụn cóc sinh dục, sùi mào gà,... nếu người bệnh không cảm thấy khó chịu thì có thể không cần điều trị; nếu người bệnh cảm thấy ngứa, rát, hoặc không tự tin thì nên đến gặp bác sĩ. Tuy nhiên, hiện nay các bệnh do HPV 6 không thể tự khỏi nếu không điều trị, đặc biệt khi các bệnh này rất dai dẳng và dễ tái nhiễm.

Bài viết trên đã cung cấp đầy đủ các thông tin về HPV type 6 - một chủng virus rất phổ biến ở cả nam và nữ giới. Các bệnh do virus HPV 6 tuy lành tính, nhưng có thể diễn tiến một số biến chứng nguy hiểm như hình thành tổn thương tiền ung thư. Do đó, cả nam và nữ giới nên dự phòng nguy cơ bị lây nhiễm và nên chú ý quan hệ tình dục an toàn, chung thủy để phòng virus HPV type 6.