Sau tiêm phòng cúm cần kiêng gì? Cần làm gì? Cách theo dõi tại nhà

Để vắc xin phát huy tối đa hiệu quả và hạn chế tối đa các phản ứng phụ không mong muốn, việc chăm sóc và kiêng cữ sau tiêm cũng vô cùng quan trọng. Sau khi tiêm, một số thói quen hàng ngày như chế độ ăn uống, vận động hay cách theo dõi phản ứng tại chỗ cần được chú ý đúng cách. Vậy, sau tiêm phòng cúm cần kiêng gì để đảm bảo an toàn và nâng cao khả năng miễn dịch? Chuyên gia từ Hệ thống tiêm chủng VNVC sẽ giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây.

Tiêm phòng cúm có phải kiêng cử gì không?

Tiêm phòng cúm không đòi hỏi kiêng cữ nghiêm ngặt, nhưng người tiêm vẫn nên lưu ý một số vấn đề trong ăn uống, sinh hoạt và theo dõi sức khỏe sau tiêm. Những yếu tố này sẽ giúp cơ thể tạo miễn dịch tối ưu, đồng thời hạn chế tác dụng phụ có thể xảy ra.

Tiêm phòng cúm cần kiêng gì?

Chuyên gia cho biết, dù không cần áp dụng chế độ kiêng khem quá khắt khe, vẫn có những điều cần lưu ý sau tiêm nhằm hỗ trợ hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả, đồng thời giảm thiểu nguy cơ gặp phản ứng phụ không mong muốn. Do đó, nhằm giúp cơ thể thích nghi tốt với vắc xin cúm và giảm thiểu tác dụng phụ, người tiêm vắc xin cúm cần lưu ý một số vấn đề sau:

1. Thận trọng với các phản ứng dị ứng

Dù hiếm khi xảy ra, một số người có thể gặp phản ứng dị ứng với vắc xin cúm, thường là do cơ địa hoặc thành phần trong vắc xin. Vì vậy, nếu bạn có tiền sử dị ứng với bất kỳ loại vắc xin nào trước đây, hãy thông báo cho nhân viên y tế để được theo dõi kỹ lưỡng sau khi tiêm. Trong vòng 30 phút đầu sau tiêm, cần ở lại cơ sở y tế để đảm bảo an toàn và được xử lý kịp thời nếu có bất kỳ phản ứng nào xảy ra.

2. Tránh uống rượu, bia trong 24 – 48 giờ đầu

Rượu, bia và các chất kích thích có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng đáp ứng miễn dịch của cơ thể. Việc uống rượu trong vòng 1 - 2 ngày sau tiêm còn có thể làm tăng nguy cơ phản ứng phụ như đau đầu, mệt mỏi, buồn nôn, hoặc khiến cơ thể mất nước, khó phân biệt với các triệu chứng sau tiêm. (1)

3. Không hoạt động mạnh ngay sau tiêm

Tiêm phòng cúm cần kiêng gì? Tập luyện cường độ cao, lao động nặng hay vận động quá sức ngay sau tiêm có thể làm gia tăng phản ứng viêm tại chỗ tiêm hoặc khiến cơ thể mệt mỏi hơn trong giai đoạn miễn dịch đang hình thành. Nên nghỉ ngơi hợp lý trong 1 – 2 ngày đầu để cơ thể có thời gian thích nghi với vắc xin. (2)

4. Không tự ý dùng thuốc giảm đau, hạ sốt

Dù một số người có thể gặp phản ứng nhẹ như đau tay, sốt nhẹ sau tiêm, nhưng việc tự ý sử dụng thuốc giảm đau hay hạ sốt mà không có chỉ định của bác sĩ là không nên. Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến quá trình tạo kháng thể, làm giảm hiệu quả của vắc xin. (3)

5. Tránh tiếp xúc với người đang mắc cúm

Sau tiêm, cơ thể cần thời gian để xây dựng miễn dịch, thường kéo dài khoảng 1 – 2 tuần. Trong thời gian này, việc tiếp xúc gần với người đang nhiễm cúm có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm trước khi kháng thể đủ mạnh để bảo vệ.

6. Không xoa, bóp, chườm nóng tại chỗ tiêm

Tiêm phòng cúm cần kiêng gì? Nhiều người có thói quen xoa bóp vùng tiêm nếu thấy đau hoặc sưng nhẹ, tuy nhiên điều này có thể khiến phản ứng viêm nặng hơn hoặc lan rộng mô tiêm. Tốt nhất là giữ vùng tiêm sạch, khô, và nếu cần, chỉ nên chườm lạnh nhẹ theo hướng dẫn của nhân viên y tế.

7. Kiêng thực phẩm gây dị ứng và đồ ăn nhiều chất béo

Đối với người có tiền sử dị ứng, cần tránh những thực phẩm dễ gây phản ứng như hải sản, trứng, đậu phộng… trong vài ngày đầu sau tiêm. Đồng thời, hạn chế thực phẩm chiên xào, nhiều dầu mỡ để giảm gánh nặng tiêu hóa và tránh tạo cảm giác đầy bụng, khó chịu trong giai đoạn cơ thể đang thích nghi với vắc xin.

Những điều nên làm sau tiêm phòng cúm

Sau tiêm phòng cúm, việc chăm sóc và theo dõi cơ thể đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả, đồng thời giúp phát hiện sớm các phản ứng bất thường nếu có. Dưới đây là những việc nên làm sau khi tiêm để đảm bảo an toàn và tăng cường hiệu quả bảo vệ của vắc xin:

1. Uống đủ nước, nghỉ ngơi đầy đủ

Cơ thể cần được cung cấp đủ nước để hỗ trợ quá trình chuyển hóa và điều hòa nhiệt độ, đặc biệt nếu có biểu hiện sốt nhẹ sau tiêm. Nghỉ ngơi hợp lý trong 1 – 2 ngày đầu giúp cơ thể tập trung tạo kháng thể mà không bị áp lực từ các hoạt động thể chất hay căng thẳng tinh thần không cần thiết. (4)

2. Theo dõi phản ứng tại chỗ tiêm trong 24 – 48 giờ

Thông thường, vùng tiêm có thể xuất hiện sưng nhẹ, đỏ hoặc đau trong vòng 1 – 2 ngày sau tiêm. Đây là phản ứng bình thường cho thấy hệ miễn dịch đang hoạt động. Tuy nhiên, nếu vùng tiêm sưng to bất thường, nóng rát, chảy dịch, hoặc toàn thân xuất hiện dấu hiệu như sốt cao, mệt lả, khó thở thì cần đi khám ngay.

3. Ăn uống đầy đủ, dinh dưỡng khoa học

Bên cạnh tiêm phòng cúm cần kiêng gì thì chế độ dinh dưỡng khoa học cũng là điều nên làm sau tiêm phòng cúm. Một chế độ dinh dưỡng cân bằng, giàu vitamin và khoáng chất sẽ hỗ trợ quá trình tạo miễn dịch diễn ra thuận lợi. Ưu tiên thực phẩm dễ tiêu, giàu protein, rau xanh, trái cây tươi và uống đủ nước. Tránh bỏ bữa hoặc ăn uống thất thường vì có thể làm cơ thể mệt mỏi, ảnh hưởng đến quá trình phục hồi sau tiêm. (4)

4. Thông báo cho bác sĩ nếu có các dấu hiệu bất thường

Dù phản ứng sau tiêm thường nhẹ và tự khỏi, người tiêm vẫn cần theo dõi sát các biểu hiện toàn thân và tại chỗ tiêm. Khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như sốt cao không hạ, phát ban, đau đầu kéo dài, khó thở hoặc buồn nôn nghiêm trọng, cần liên hệ cơ sở y tế hoặc bác sĩ để được đánh giá và xử trí kịp thời, tránh biến chứng nặng nề.

Xem thêm: Tác dụng phụ của vắc xin cúm thường gặp.

Hướng dẫn cách theo dõi sau tiêm tại nhà

Theo dõi sau tiêm tại nhà là bước quan trọng giúp phát hiện kịp thời các phản ứng bất thường, đồng thời đảm bảo hiệu quả bảo vệ của vắc xin.

1. Các phản ứng sau tiêm bình thường có thể gặp phải

Phản ứng nhẹ tại chỗ tiêm như sưng đỏ, đau hoặc hơi nóng là biểu hiện thường gặp và thường tự khỏi sau 1 – 2 ngày. Một số người có thể cảm thấy mệt mỏi, đau đầu, sốt nhẹ hoặc đau cơ, đây là phản ứng miễn dịch bình thường của cơ thể khi bắt đầu tạo kháng thể chống lại virus cúm. Những phản ứng sau tiêm này là hoàn toàn bình thường, sẽ thuyên giảm sau vài ngày mà không cần sự can thiệp của y tế.

2. Các dấu hiệu nguy hiểm sau khi tiêm phòng cúm cần chú ý

Mặc dù hiếm gặp, nhưng một số phản ứng nghiêm trọng có thể xảy ra và cần được xử trí y tế kịp thời. Cần đặc biệt lưu ý các dấu hiệu như: sốt cao liên tục trên 39 độ, phát ban lan rộng, sưng to bất thường tại chỗ tiêm, khó thở, đau ngực, tím tái hoặc có biểu hiện sốc phản vệ (chóng mặt, tụt huyết áp, lơ mơ). Nếu xuất hiện bất kỳ biểu hiện nào kể trên, cần đưa người tiêm đến cơ sở y tế gần nhất ngay lập tức để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Xem thêm: Trẻ tiêm mũi cúm có sốt không? Cách chăm sóc bé sau tiêm.

3. Cách theo dõi và chăm sóc tại nhà

Trong 24 – 48 giờ đầu sau tiêm, nên nghỉ ngơi, uống nhiều nước, ăn uống đủ chất và tránh vận động gắng sức. Kiểm tra vùng tiêm ít nhất 2 lần mỗi ngày để theo dõi tình trạng sưng, đỏ hoặc đau. Không nên xoa bóp, chườm nóng lên vùng tiêm. Nếu có biểu hiện sốt nhẹ, có thể chườm mát bằng khăn ấm. Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc giảm đau hay hạ sốt mà chưa có hướng dẫn từ nhân viên y tế. Đồng thời, cần lưu lại thông tin về vắc xin và ngày tiêm để tiện theo dõi và xử trí khi cần thiết.

Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Sau tiêm phòng cúm, người tiêm cần đến gặp bác sĩ khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường như sốt cao kéo dài không đáp ứng với các biện pháp hạ nhiệt thông thường, khó thở, đau ngực, rét run, phát ban lan rộng hoặc có biểu hiện thần kinh như lơ mơ, chóng mặt, co giật. Tại vị trí tiêm, nếu quan sát thấy vùng sưng lan rộng, đỏ rực, đau tăng dần hoặc chảy dịch bất thường, đây có thể là dấu hiệu của viêm mô mềm hoặc phản ứng quá mẫn tại chỗ cần được đánh giá và xử trí y tế kịp thời.

Đặc biệt, những người có cơ địa dị ứng nặng, bệnh lý nền phức tạp hoặc đang dùng thuốc ảnh hưởng đến hệ miễn dịch không nên tự xử lý tại nhà khi có bất kỳ phản ứng nào dù nhẹ. Thăm khám sớm không chỉ giúp kiểm soát nguy cơ biến chứng mà còn đảm bảo hiệu quả và tính an toàn tối ưu của vắc xin.

Các câu hỏi thường gặp

1. Sau khi tiêm phòng cúm có được tắm không?

Sau khi tiêm phòng cúm, người tiêm hoàn toàn có thể tắm, miễn là đảm bảo vệ sinh sạch sẽ, giữ ấm cơ thể và không để vùng tiêm bị chà xát mạnh, ngâm nước lâu hoặc tiếp xúc với nước bẩn. Tắm nhanh bằng nước ấm là lựa chọn an toàn, giúp thoải mái tinh thần và giảm mệt mỏi nhẹ sau tiêm, nếu có. Tuy nhiên, tránh chà xát mạnh vào vị trí tiêm, không xông hơi hay tắm nước quá nóng vì có thể khiến mạch máu giãn nở, làm tăng phản ứng sưng đau tại chỗ.

2. Bao lâu sau tiêm cúm thì được ăn uống bình thường?

Sau tiêm phòng cúm, người tiêm có thể ăn uống bình thường ngay trong ngày, không cần kiêng khem tuyệt đối nếu không có biểu hiện bất thường. Tuy nhiên, để hỗ trợ cơ thể đáp ứng miễn dịch tốt và hạn chế các phản ứng khó chịu sau tiêm, nên ưu tiên các bữa ăn nhẹ, dễ tiêu, đủ dinh dưỡng trong 24 – 48 giờ đầu. Đồng thời, tránh dùng các thực phẩm dễ gây dị ứng (hải sản lạ, đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ) và hạn chế rượu bia để giảm nguy cơ làm nặng thêm các phản ứng phụ như mệt mỏi, sốt hoặc rối loạn tiêu hóa.

Nếu không có tiền sử dị ứng thực phẩm và cơ thể không xuất hiện phản ứng bất thường sau tiêm, người tiêm có thể trở lại chế độ ăn uống thông thường sau khoảng 1 – 2 ngày. Trong mọi trường hợp, duy trì một chế độ ăn khoa học, đủ nước, giàu vitamin và khoáng chất sẽ giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn trong quá trình tạo kháng thể sau tiêm.

Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề tiêm phòng cúm cần kiêng gì, quý Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC thông qua hotline 028.7102.6595 hoặc inbox qua fanpage VNVC - Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em & Người lớn hoặc đến ngay các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để được nhân viên chăm sóc Khách hàng hướng dẫn chi tiết, được bác sĩ thăm khám sàng lọc, tư vấn sức khỏe và chỉ định tiêm ngừa phù hợp. Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây.

Qua bài viết trên, thắc mắc tiêm phòng cúm cần kiêng gì đã được giải đáp. Việc tuân thủ đúng những hướng dẫn này không chỉ giúp hạn chế tối đa các phản ứng phụ mà còn tạo điều kiện thuận lợi để cơ thể hấp thu và phát huy hiệu quả của vắc xin. Để đảm bảo an toàn và đạt được miễn dịch bền vững, mỗi người nên chủ động tìm hiểu thông tin chính xác, thực hiện tiêm phòng định kỳ và theo dõi sức khỏe sát sao sau tiêm.