Lịch tiêm vắc xin thủy đậu cho người lớn: Ở đâu? Bao nhiêu tiền?

Bệnh thủy đậu ở người lớn thường có xu hướng diễn biến nghiêm trọng và kéo dài hơn so với trẻ em. Do đó, việc tiêm vắc xin thủy đậu cho người lớn là cần thiết để bảo vệ sức khỏe bản thân, ngăn ngừa nguy cơ biến chứng, hạn chế lây lan cho gia đình, cộng đồng và xã hội. Vậy vắc xin thủy đậu cho người lớn gồm những loại nào? Tiêm ở đâu an toàn? Hết bao nhiêu tiền?

Vì sao người lớn cần được tiêm vắc xin thủy đậu?

Thủy đậu là bệnh truyền nhiễm cấp tính gây ra bởi virus Varicella Zoster (VZV) - là virus thuộc họ Herpes Virus với triệu chứng điển hình là các phát ban, mụn nước phỏng rộp gây nhiễm trùng ngoài da vô cùng đau rát, ngứa ngáy và khó chịu.

Bệnh thủy đậu có thể gặp ở mọi đối tượng, trẻ em và người lớn nếu chưa có miễn dịch với thủy đậu đều có nguy cơ lây nhiễm VZV và mắc bệnh thủy đậu. Bệnh có khả năng lây truyền vô cùng khủng khiếp trong cộng đồng thông qua đường lây truyền trực tiếp qua các dịch tiết trên các tổn thương da, dịch tiết mũi họng,... Do đó, các môi trường đông người như trường học, xí nghiệp, công sở,... là “ổ” bệnh tiềm ẩn nguy cơ bùng phát thành dịch của thủy đậu.

Thông thường, bệnh thủy đậu khá lành tính, các phát ban, phỏng rộp chỉ xuất hiện trong khoảng 7 - 10 ngày. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp người bệnh không được chăm sóc đúng cách và điều trị kịp thời, nguy cơ cao bệnh tình biến chứng nặng nề như viêm mô tế bào, nhiễm khuẩn ngoài da, viêm cơ tim, viêm tụy, viêm cầu thận cấp, viêm tinh hoàn, ban xuất huyết do giảm tiểu cầu.

Đặc biệt, biến chứng thủy đậu phổ biến nhất ở người lớn là viêm phổi gây suy hô hấp, thậm chí tử vong và biến chứng viêm não, gây rối loạn tiền đình, nguy cơ cao di chứng mù lòa, liệt toàn thân, ức chế phát triển trí tuệ,...

Đối với các đối tượng người lớn yếu thế như người lớn tuổi, phụ nữ mang thai và người bị suy giảm miễn dịch, nguy cơ biến chứng, di chứng và tử vong cao hơn cả. Đặc biệt ở phụ nữ mang thai, tỷ lệ mắc bệnh có thể lên đến 1 - 5 ca/10.000 người.

Phụ nữ mang thai mắc bệnh thủy đậu có thể truyền nhiễm VZV cho thai nhi, trong 20 tuần đầu của thai kỳ có nguy cơ rất cao khiến thai nhi dị tật các chi, não bộ, mắt, sau khi sinh ra mắc chứng thủy đậu bẩm sinh (CVS) gây tổn thương đa cơ quan từ da, mắt, cơ xương, hệ thống thần kinh, tim mạch, tiêu hóa và hệ tiết niệu sinh dục.

Ở người lớn mắc thủy đậu may mắn đã khỏi bệnh, một số ít VZV không bị cơ thể đào thải mà tồn tại im lặng dưới dạng tiềm ẩn, khu trú tại các hạch thần kinh cảm giác cạnh cột sống. Khi gặp các điều kiện thuận lợi như hệ miễn dịch suy yếu, mắc bệnh tạo keo, căng thẳng, ung thư,... VZV sẽ tái kích hoạt, nhân lên nhanh chóng và lan truyền mạnh mẽ, gây viêm nhiễm các dây thần kinh, gây ra bệnh zona thần kinh.

Ngay cả người lớn với sức khỏe ổn định và hệ miễn dịch hoàn thiện hơn so với trẻ nhỏ nhưng vẫn có thể mắc bệnh thủy đậu, tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe và tính mạng.

Do đó, việc tiêm vắc xin thủy đậu cho người lớn là vô cùng quan trọng, là phương pháp phòng ngừa bệnh thủy đậu đơn giản, tiết kiệm và hiệu quả nhất, giúp cơ thể tạo ra miễn dịch đặc hiệu chủ động chống lại virus gây bệnh thủy đậu, giảm thiểu tối đa nguy cơ lây nhiễm, mắc bệnh, chặn đứng biến chứng nguy hiểm. Nếu chẳng may mắc bệnh, diễn biến bệnh thủy đậu cũng thường nhẹ hơn, thời gian hồi phục nhanh hơn.

Đặc biệt, tiêm vắc xin thủy đậu cho phụ nữ chuẩn bị mang thai còn giúp bảo vệ sức khỏe bà mẹ khỏi nguy cơ mắc bệnh, ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm qua thai nhi, đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh, kiến tạo nền tảng tương lai toàn diện, vững chắc cho trẻ sau khi sinh ra khỏe mạnh, phát triển vượt trội.

Người lớn nào cần tiêm vắc xin ngừa thủy đậu? Tiêm khi nào?

Tất cả mọi người lớn đều cần tiêm vắc xin ngừa thủy đậu nếu chưa có miễn dịch với bệnh thủy đậu. Đặc biệt, cần ưu tiên tiêm vắc xin thủy đậu càng sớm càng tốt cho các đối tượng người lớn sau:

1. Người lớn chưa từng mắc bệnh thủy đậu

Những người lớn chưa từng mắc bệnh thủy đậu thì cơ thể chưa sinh miễn dịch đặc hiệu với VZV gây bệnh thủy đậu, do đó tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ lây nhiễm VZV, mắc bệnh, biến chứng, nhập viện điều trị, di chứng và thậm chí tử vong. Do đó, bất kỳ người lớn nào chưa có miễn dịch với bệnh thủy đậu do chưa từng mắc bệnh trước đây hoặc chưa tiêm ngừa vắc xin thủy đậu, cần tiêm vắc xin ngay để phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng nguy hiểm do thủy đậu gây ra.

2. Phụ nữ trước khi mang thai

Sự lây truyền VZV từ người mẹ mắc bệnh thủy đậu sang thai nhi có thể xảy ra trong thai kỳ, trước và sau khi sinh, có thể tác động xấu đến sức khỏe bà mẹ và cản trở sự phát triển của thai nhi, nguy cơ sảy thai, sanh non, thai chết lưu, dị tật thai nhi,... Khi sinh ra, đứa trẻ có nguy cơ rất cao mắc hội chứng thủy đậu nặng và hội chứng thủy đậu bẩm sinh, gây ra tình trạng thiếu sản xương và cơ, sẹo trên da, teo não, giảm sắc tố mống mắt, gây mù lòa vĩnh viễn,...

• Nếu bà mẹ mắc thủy đậu trong giai đoạn 12 tuần đầu của thai kỳ, cứ 200 trẻ sinh ra lại có 1 trẻ mắc hội chứng thủy đậu bào thai (FVS).
• Nếu mẹ mắc thủy đậu trong giai đoạn từ tuần thứ 13 - 20, có khoảng 2% trẻ sơ sinh bị FVS.
• Nếu bà mẹ mắc thủy đậu trong giai đoạn từ tuần thứ 28 - 36 của thai kỳ, VZV có thể tồn tại trong cơ thể thai nhi, không gây ra bất kỳ triệu chứng nào, sau khi ra đời, VZV có thể tái kích hoạt và gây ra bệnh zona thần kinh ngay trong những năm đầu đời.
• Nếu bà mẹ mắc thủy đậu từ 5 ngày trước khi sinh đến 2 ngày sau khi sinh, trẻ sơ sinh có thể nhiễm bệnh thủy đậu chu sinh với tỷ lệ tử vong rất cao, lên đến 25 - 30%.

3. Người tiếp xúc với người đang mắc thủy đậu

Bệnh thủy đậu có khả năng lây lan cực kỳ nhanh chóng thông qua những tiếp xúc thông thường với người đang mắc bệnh như tiếp xúc trực tiếp với các giọt bắn chứa VZV từ người bệnh khi đang nói chuyện/hắt hơi/ho hoặc người lành tiếp xúc với các đồ dùng sinh hoạt cá nhân của người bệnh như quần áo, khăn mặt, khăn tắm, chăn mền, ga giường,...

Do đó, những người tiếp xúc với người đang mắc bệnh thủy đậu là một trong những đối tượng nguy cơ cao bị lây nhiễm VZV và mắc bệnh thủy đậu, cần được tiêm vắc xin phòng bệnh thủy đậu càng sớm càng tốt.

⇒ Xem thêm: Thủy đậu lây qua đường nào? Nếu lỡ tiếp xúc với người bệnh thì phải làm sao?

4. Người có hệ thống miễn dịch suy yếu

Những người có hệ thống miễn dịch suy yếu bao gồm: Người mắc bệnh suy tủy, ung thư máu, ung thư các cơ quan, người đang trong quá trình điều trị các bệnh lý mạn tính có sử dụng thuốc ức chế miễn dịch kéo dài, người mắc các bệnh xã hội như HIV/AIDS…

Đây là một trong những nhóm đối tượng có nguy cơ cao nhất bị mắc bệnh thủy đậu do hệ miễn dịch không đủ khả năng chống lại sự xâm nhập và tấn công của VZV, khiến VZV phát triển mạnh mẽ, khiến tình trạng bệnh diễn biến nghiêm trọng hơn, lâu khỏi hơn, nguy cơ cao tiến triển biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, nhiễm trùng thứ phát, đông máu rải rác, rối loạn hệ thần kinh trung ương, các biến chứng nội tạng khác và thậm chí tử vong với tỷ lệ lên đến 15% nếu không được điều trị kháng virus kịp thời.

Do đó, những người có hệ thống miễn dịch suy yếu nên đến ngay các trung tâm tiêm chủng vắc xin gần nhất để được bác sĩ thăm khám và chỉ định có nên tiêm vắc xin thủy đậu hay không tùy thuộc vào từng thể trạng và tình trạng diễn biến bệnh lý riêng biệt.

Bên cạnh đó, có một số trường hợp không nên tiêm vắc xin thủy đậu, bao gồm:

• Những người đã có miễn dịch với bệnh thủy đậu;
• Những người có phản ứng dị ứng nghiêm trọng với liều vắc xin thủy đậu trước đó có nguy cơ đe dọa tính mạng;
• Những người dị ứng với kháng sinh Neomycin, Gelatin hoặc bất kỳ các thành phần nào của vắc xin thủy đậu;
• Phụ nữ đang mang thai;
• Những người mắc bệnh bạch huyết, bị loạn sản máu, các bệnh rối loạn u lympho hoặc các khối u ác tính ảnh hưởng đến hệ tủy xương và bạch huyết;
• Những người đang thực hiện điều trị các bệnh lý mạn tính bằng các loại thuốc có khả năng ức chế miễn dịch, bao gồm cả việc sử dụng Corticoid liều cao;
• Những người đang mắc chứng suy giảm miễn dịch do mắc các bệnh xã hội như HIV/AIDS,... Hoặc những người có tiền sử gia định bị suy giảm miễn dịch, bị suy giảm miễn dịch bẩm sinh;
• Những người đang mắc các bệnh lý tiến triển, có biểu hiện sốt cao trên 38 độ C.

Lịch tiêm vắc xin thủy đậu cho người lớn

Thực hiện tiêm vắc xin thủy đậu cho người lớn theo lịch tiêm 02 mũi:

• Mũi 1: Là mũi tiêm vắc xin thủy đậu đầu tiên trong độ tuổi;
• Mũi 2: Tiêm cách mũi đầu tiên ít nhất 1 tháng.

Lưu ý, phụ nữ khi có kế hoạch sinh nở cần chủ động tiêm ngừa vắc xin phòng bệnh thủy đậu tốt nhất trước 3 tháng so với thời điểm dự định mang thai.

Những phản ứng phụ sau tiêm thủy đậu cho người lớn

Bất kỳ loại thuốc nào sau khi sử dụng cũng đều có thể gây ra các tác dụng phụ nhất định. Vắc xin thủy đậu khi được tiêm vào cơ thể người lớn cũng có thể gây ra một số phản ứng phụ sau tiêm như:

• Phát ban, sưng đỏ, bầm tím, đau nhức tại vị trí tiêm và xung quanh vị trí tiêm;
• Cảm giác mệt mỏi, cơ thể suy nhược, sốt, có thể gây mất ngủ;
• Nhức đầu, đau họng, buồn nôn, ho khan, nghẹt mũi, chảy nước mũi;
• Có thể bị tiêu chảy hoặc có cảm giác đau dạ dày;

Hầu hết các phản ứng phụ sau tiêm đều nhẹ và nhanh chóng khỏi sau vài giờ hoặc vài ngày, không gây nguy hiểm đến sức khỏe và tính mạng người tiêm. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số tác dụng phụ nguy hiểm nhưng rất hiếm khi xảy ra nếu được khám sàng lọc trước khi tiêm, đảm bảo người tiêm đạt đủ điều kiện có thể tiêm vắc xin. Các phản ứng hiếm gặp gồm có: phát ban nghiêm trọng, co giật, nhiễm trùng nặng, viêm màng não, nhiễm trùng phổi, viêm phổi, tổn thương gan,...

Tiêm ngừa thủy đậu cho người lớn ở đâu? Giá bao nhiêu?

An toàn và hiệu quả là tiêu chí hàng đầu được đặt ra khi lựa chọn địa điểm tiêm chủng bất kỳ loại vắc xin nào cho cả trẻ em và người lớn.

Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC là địa điểm tiêm chủng vắc xin an toàn - hiệu quả - chất lượng hàng đầu tại Việt Nam với hàng trăm trung tâm tiêm chủng vắc xin trên toàn quốc, cam kết cung ứng đầy đủ cả 03 loại vắc xin ngừa thủy đậu được Bộ Y tế phê duyệt, cấp phép lưu hành tại Việt Nam với số lượng lớn, luôn trong tình trạng sẵn sàng đáp ứng nhu cầu tiêm chủng vắc xin phòng ngừa thủy đậu cho hàng chục triệu trẻ em và người lớn trên toàn quốc.

VNVC cam kết 100% vắc xin ngừa thủy đậu tại các trung tâm tiêm chủng VNVC trên cả nước đều được nhập khẩu trực tiếp, chính hàng từ các hãng vắc xin và tập đoàn dược phẩm hàng đầu thế giới như Mỹ, Bỉ và Hàn Quốc. Đồng thời, toàn bộ vắc xin được bảo quản trong điều kiện tối ưu của hệ thống kho lạnh đạt chuẩn Quốc tế GSP, duy trì nhiệt độ bảo quản và lưu trữ vắc xin ổn định trong nhiệt độ từ 2 - 8 độ C theo đúng yêu cầu của nhà sản xuất, đảm bảo vắc xin nguyên vẹn về thể và chất khi được tiêm cho Khách hàng.

VNVC vận hành và kiểm soát quy trình tiêm chủng vắc xin an toàn khoa học, 100% Khách hàng đến với VNVC đều được khám sàng lọc hoàn toàn miễn phí trước khi tiêm, đảm bảo Khách hàng đủ điều kiện để tiêm vắc xin thủy đậu an toàn, chỉ định liều tiêm chính xác, loại vắc xin phù hợp, nhằm tối ưu hóa hiệu quả tiêm chủng vắc xin.

Sau khi tiêm, Khách hàng được cán bộ y tế tại trung tâm theo dõi liên tục trong suốt 30 phút và hướng dẫn chăm sóc sức khỏe sau tiêm tại nhà. Đặc biệt, VNVC còn xây dựng hệ thống tổng đài tư vấn sức khỏe hoạt động 24/7 sẵn sàng tư vấn, hướng dẫn quản lý triệu chứng sau tiêm tại nhà, phối hợp với các cơ quan y tế địa phương kịp thời xử trí các trường hợp phản ứng bất lợi.

VNVC áp dụng chính sách giá cả hợp lý, bình ổn giá tại mọi địa điểm và thời điểm, đảm bảo không tăng giá ngay cả khi vắc xin khan hiểm, nhu cầu tiêm chủng phòng bệnh lại cao. Giá tiêm vắc xin thủy đậu tại VNVC cụ thể như sau:

Lưu ý: Bảng giá vắc xin có thể thay đổi theo từng thời điểm, quý vị có thể tham khảo chi tiết tại: https://vnvc.vn/gia-tiem-chung-vac-xin/

Những lưu ý khi tiêm vắc xin thủy đậu cho người lớn

• Người lớn cần được kiểm tra sức khỏe, khám sàng lọc kỹ lưỡng và được tiếp nhận chỉ định tiêm vắc xin ngừa thủy đậu bởi các bác sĩ tiêm chủng.
• Không nên tiêm vắc xin ngừa thủy đậu cho những người lớn có dị ứng với bất kỳ thành phần nào của vắc xin hoặc đang mắc các bệnh suy giảm miễn dịch.
• Việc tiêm chủng nên được hoãn khi người lớn đang trong tình trạng sốt cao, viêm da có mủ và đang trong quá trình hồi sức sau bệnh nặng.
• Phụ nữ không được mang thai ít nhất 3 tháng sau khi tiêm vắc xin ngừa thủy đậu, nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi.
• Cẩn trọng khi tiêm vắc xin thủy đậu cho phụ nữ đang cho con bú vì chưa có nghiên cứu hay bất kỳ bằng chứng khoa học rõ ràng về việc vắc xin sống giảm độc lực có bài tiết qua sữa mẹ hay không.
• Đối với những người đã từng tiếp xúc với bệnh nhân thủy đậu, việc tiêm vắc xin vẫn có thể phát huy tác dụng bảo vệ nếu tiêm phòng ngay trong vòng 72 giờ đầu.
• Cần theo dõi sau tiêm ít nhất 30 phút tại cơ sở tiêm chủng và 48 tiếng tại nhà.
• Tuyệt đối tuân thủ theo hướng dẫn chăm sóc sức khỏe sau tiêm tại nhà của các cán bộ y tế.
• Đến ngay cơ sở y tế nếu có biểu hiện nặng sau tiêm như sốt cao, uống thuốc hạ sốt không thuyên giảm, co giật, tím tái...

Các câu hỏi thường gặp về tiêm thủy đậu ở người lớn

• Có nên tiêm vắc xin thủy đậu cho người lớn đã từng mắc bệnh?

KHÔNG NÊN! Nếu người lớn đã từng mắc bệnh thủy đậu, không cần phải tiêm phòng bệnh thủy đậu nữa vì sau lần mắc bệnh, cơ thể đã phát triển miễn dịch đặc hiệu tự nhiên với bệnh thủy đậu.

Tuy nhiên, nếu người lớn từng có những triệu chứng nghi ngờ thủy đậu nhưng chưa được chẩn đoán chính xác là đã mắc bệnh thủy đậu hoặc một người lớn có hệ miễn dịch yếu hoặc miễn dịch với bệnh thủy đậu bị suy giảm theo thời gian do đã mắc bệnh từ nhiều năm trước đó, nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc thực hiện các xét nghiệm để kiểm tra nồng độ kháng thể và tiêm phòng thủy đậu nếu cần.

Ngoài ra, tác nhân gây bệnh thủy đậu là VZV cũng có thể tái hoạt động và gây bệnh zona thần kinh. Do đó, người đã từng mắc thủy đậu được khuyến nghị có thể không tiêm vắc xin thủy đậu nhưng nên tiêm vắc xin zona thần kinh để ngăn ngừa bệnh zona thần kinh và giảm thiểu nguy cơ bệnh tái phát sau khi đã mắc.

• Tiêm vắc xin thủy đậu có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản không?

KHÔNG! Tiêm vắc xin thủy đậu không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản cả của nam và nữ giới. Cho đến thời điểm hiện tại, không có bất kỳ ghi nhận hay bằng chứng khoa học nào cho thấy vắc xin thủy đậu có tác động tiêu cực đến khả năng sinh sản của người tiêm. Tuy nhiên, khi mắc bệnh thủy đậu, vẫn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng viêm tinh hoàn ở nam giới, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phái mạnh.

• Tiêm vắc xin thủy đậu có bảo vệ suốt đời không?

CÓ! Đối với những người có hệ miễn dịch bình thường, tiêm vắc xin thủy đậu thường mang đến khả năng bảo vệ suốt đời, miễn dịch với thủy đậu thường rất bền vững và lâu dài. Rất hiếm khi có trường hợp đã tiêm vắc xin thủy đậu bị mắc bệnh thủy đậu, hầu hết chỉ xảy ra ở những người mắc chứng miễn dịch suy yếu hoặc chỉ tiêm duy nhất 01 liều vắc xin.

Cho dù có mắc thủy đậu nhưng sau khi đã tiêm vắc xin, các triệu chứng thường nhẹ và nhanh khỏi, thường không biến chứng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng của người bệnh.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh tật (CDC Hoa Kỳ), vắc xin thủy đậu có thể kích thích cơ thể người tiêm tạo ra kháng thể kéo dài trong khoảng thời gian từ 10 - 20 năm sau khi tiêm chủng. [1]

Một nghiên cứu khác thực hiện trong giai đoạn 1997 - 2003 cho thấy, 01 liều vắc xin thủy đậu có hiệu quả đến 97% trong năm đầu tiên sau tiêm chủng và hiệu quả 86% trong năm thứ hai. Từ năm thứ 2 đến năm thứ 8 sau tiêm chủng, hiệu quả của vắc xin thủy đậu vẫn duy trì ổn định ở mức 81 - 86%.

Kết luận

Người lớn hoàn toàn có thể mắc bệnh thủy đậu nếu chưa có miễn dịch với bệnh, thậm chí các triệu chứng thủy đậu gây ra ở người lớn diễn biến nghiêm trọng, kéo dài và nguy cơ mắc biến chứng cao hơn, nhất là biến chứng viêm phổi với di chứng suy hô hấp và tỷ lệ tử vong cao.

Do đó, cần nhận thức rõ được sự nguy hiểm của thủy đậu và chủ động tiêm vắc xin thủy đậu cho người lớn nếu trước đây chưa từng mắc bệnh, nhất là phụ nữ mang thai nên hoàn thành lịch tiêm 02 mũi vắc xin thủy đậu trước khi mang thai tốt nhất 03 tháng.