Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa *
Vắc xin rất an toàn, hầu hết các phản ứng sau tiêm chủng (chích ngừa) đều nhẹ và tồn tại trong một thời gian ngắn. Vậy có những phản ứng sau tiêm nào và nguyên nhân nào dẫn đến các phản ứng sau tiêm vắc xin? Người lớn cần lưu ý gì sau tiêm vắc xin?
Hầu hết các triệu chứng ốm mệt hay khó chịu (nếu có) sau khi tiêm chủng vắc xin là tạm thời và rất nhẹ
Theo Bác sĩ Bạch Thị Chính: Hầu hết các triệu chứng ốm mệt hay khó chịu (nếu có) sau khi tiêm chủng vắc xin là tạm thời và rất nhẹ, những tác dụng phụ nghiêm trọng của vắc xin rất hiếm. Tuy nhiên người tham gia tiêm chủng cũng cần nắm vững các kiến thức về các phản ứng sau tiêm vắc xin để có thể theo dõi và xử lý kịp thời, chủ động bảo vệ sức khỏe.
Theo VNCDC (Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế), tiêm vắc xin là đưa kháng nguyên từ mầm bệnh để kích thích hệ miễn dịch và phát triển miễn dịch đặc hiệu chống lại mầm bệnh mà không gây ra bệnh liên quan đến mầm bệnh.
Từ khi ra đời, vắc xin được chứng minh là an toàn với các lý do sau:
Phản ứng sau tiêm chủng là hiện tượng bất thường về sức khỏe bao gồm các biểu hiện tại chỗ tiêm hoặc toàn thân xảy ra sau tiêm chủng, không nhất thiết có liên quan trực tiếp đến việc sử dụng vắc xin. Hầu hết đều ở mức độ nhẹ, một số ít ở mức độ vừa, rất hiếm có phản ứng ở mức độ nặng (hội chứng sốc nhiễm độc, phản ứng phản vệ).
Phản ứng sau tiêm được chia theo mức độ từ nhẹ đến nặng như sau:
Phản ứng thông thường sau tiêm chủng: là các biểu hiện nhẹ và có thể tự khỏi, thường xảy ra sau khi sử dụng vắc xin, bao gồm:
Tai biến nặng sau tiêm chủng: là sự cố bất lợi sau tiêm chủng có thể đe dọa tính mạng người được tiêm chủng (Khó thở, tím tái, sốt cao co giật, quấy khóc kéo dài, ngưng thở; Sốc phản vệ, sốc dạng phản vệ; Hội chứng sốc nhiễm độc), hoặc để lại di chứng hoặc làm người được tiêm chủng nguy hiểm tính mạng).
Người lớn cần phải đi khám bác sĩ nếu có các dấu hiệu phản ứng bất thường. Phản ứng mức độ vừa, nặng cần cho nhập viện theo dõi và điều trị. Phản ứng nặng sau tiêm chủng cần theo dõi sát và điều trị tích cực.
Video đề xuất:
Phản ứng vắc xin là phản ứng của một cá nhân đối với các đặc tính vốn có của vắc xin, ngay cả khi vắc xin đã được chuẩn bị, xử lý và tiêm đúng cách. Theo Tổ chức Y tế thế giới WHO, có 4 nguyên nhân dẫn đến phản ứng sau tiêm chủng vắc xin:
Do vắc xin: Là những phản ứng liên quan đến thành phần có trong vắc xin, thông thường đều là những phản ứng nhẹ và tự khỏi. Phản ứng nghiêm trọng liên quan đến vắc xin rất hiếm gặp.
Do sai sót trong thực hành tiêm chủng: Phản ứng xảy ra do sai sót trong quá trình thực hành tiêm chủng (chuẩn bị, pha hồi chỉnh, kỹ thuật tiêm, bảo quản và sử dụng vắc xin không đúng). Những phản ứng này đều có thể phòng tránh được bằng việc thực hiện đúng các quy định trong vận chuyển, bảo quản vắc xin, thực hành tiêm chủng đúng quy trình.
Do tâm lý lo sợ: Đây là phản ứng của cơ thể do sự lo lắng quá mức với tiêm chủng.
Do bệnh trùng hợp ngẫu nhiên: Trùng hợp ngẫu nhiên với bệnh tật có sẵn xảy ra sau khi tiêm chủng nhưng nguyên nhân không phải do vắc xin hoặc sai sót trong tiêm chủng hoặc lo sợ do bị tiêm mà do trùng hợp ngẫu nhiên với bệnh lý sẵn có hoặc nguyên nhân khác.
Ngoài ra, một vài trường hợp phản ứng sau tiêm không xác định được nguyên nhân.
Cũng như việc sử dụng thuốc hay thực phẩm, tùy theo cơ địa của từng người mà có thể xảy ra một số phản ứng dị ứng sau tiêm vắc xin. Phản ứng này có thể là nhẹ hay nặng tùy từng trường hợp và tùy loại vắc xin.
Lợi ích của tiêm chủng là rất lớn, vắc xin dự phòng cho hàng triệu trẻ em và người lớn khỏi mắc bệnh và tử vong. Trong khi đó nguy cơ tai biến sau tiêm là rất thấp, thường có liên quan đến cơ địa của người được tiêm.
Tiêm chủng vắc xin phòng bệnh giúp hàng triệu trẻ em và người lớn tránh khỏi mắc bệnh và tử vong
Do đó, người được tiêm chủng cần thực hiện đúng quy trình tiêm chủng, bao gồm khai báo các bệnh và thuốc đang điều trị trước khi tiêm, thực hiện đúng hướng dẫn của cán bộ y tế về theo dõi sau tiêm chủng thì có thể giảm được nguy cơ tai biến sau tiêm.
STT | Loại bệnh | Tên vắc xin phòng bệnh | Các phản ứng sau tiêm chủng thường gặp |
1 | Bệnh cúm (*) | Influvac 0.5ml (Hà Lan)GC Flu 0,5ml (Hàn Quốc) Vaxigrip 0.5ml (Pháp) Ivacflu-S 0,5ml (Việt Nam) |
|
2 | Bệnh do phế cầu (viêm màng não, viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết,viêm tai giữa) | Prevenar 13 (Bỉ) |
|
3 | Bệnh Sởi Quai bị Rubella (**) | MMR II (Mỹ), MMR (Ấn Độ), Priorix (Bỉ) |
|
4 | Thủy đậu | Varivax (Mỹ) Varicella (Hàn Quốc) |
Thận trọng: tránh dùng chế phẩm chứa salicylate (thuốc aspirin hoặc các chế phẩm bôi, dán giảm đau) trong ít nhất 6 tuần sau tiêm. |
5 | Uốn ván | VAT (Việt Nam) |
|
6 | Bạch hầu Ho gà Uốn ván | Adacel (Canada)Boostrix (Bỉ) |
|
7 | Viêm não Nhật Bản B | Imojev (Thái Lan)Jevax 1ml (Việt Nam) |
|
8 | Viêm màng não do não mô cầu khuẩn | VA-Mengoc-BC (Cu Ba)Menactra (Mỹ) |
|
9 | Viêm gan A | Avaxim 80U (Pháp)Havax 0,5ml (Việt Nam) |
|
10 | Viêm gan B | Engerix B 1ml (Bỉ)Euvax B 1ml (Hàn Quốc) |
|
11 | Viêm gan A+B | Twinrix (Bỉ) |
|
12 | Ung thư cổ tử cung, u nhú do HPV | Gardasil 0.5ml (Mỹ)Cervarix (Bỉ) |
|
13 | Tả | mORCVAX (Việt Nam) |
|
14 | Thương hàn | Typhim VI (Pháp)Typhoid Vi (Việt Nam) |
|
15 | Bệnh dại | Verorab 0,5ml (Pháp)Abhayrab 0,5ml (Ấn Độ) Abhayrab 0,2ml (Ấn Độ) |
|
16 | Sốt vàng | Stamaril (Pháp) |
|
(*) Không có chỉ định tiêm/chích Ivacflu-S 0,5ml (Việt Nam) cho phụ nữ mang thai.
(**) Phụ nữ tiêm các vắc xin Sởi – Quai bị – Rubella trước khi mang thai tối thiểu 3 tháng.
Khi xảy ra những tai biến nặng sau tiêm chủng vắc xin khẩn trương tiến hành cấp cứu, chẩn đoán nguyên nhân và điều trị tại cơ sở y tế.
Bệnh thủy đậu (tiếng anh là chickenpox) hay còn được gọi là trái rạ, phỏng dạ, thường xảy ra ở người lớn và cả trẻ em. Nếu...
Xem ThêmBị thủy đậu khi mang thai là mối nguy hiểm lớn đối với sức khỏe người mẹ và cả thai nhi vì có thể gây biến chứng...
Xem ThêmTiêm vắc xin ngừa virus HPV là phương pháp hiệu quả, an toàn và tiết kiệm phòng ung thư cổ tử cung và một số bệnh lây...
Xem ThêmBài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC. Cúm là một trong...
Xem ThêmChỉ trong 4 tháng, Mỹ đã ghi nhận 26 triệu ca nhiễm cúm với khoảng 25.000 trường hợp tử vong; trong đó, trẻ em là đối tượng...
Xem ThêmVacxin cúm Gc Flu cung cấp sự bảo vệ tốt nhất cho cơ thể chống lại các chủng cúm mùa, đồng thời còn kích hoạt hệ miễn...
Xem Thêm