Tổng kết lớp tư vấn sức khỏe thai, sản số 23

Sáng ngày 13/04/2024, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC tổ chức Lớp tư vấn sức khỏe Thai, Sản số thứ 23 tại VNVC Hai Bà Trưng (quận 1, TP. Hồ Chí Minh), chương trình có sự đồng hành của Abbott Việt Nam.

Lớp tư vấn đã thu hút sự tham gia đông đảo của hàng trăm Bố Mẹ trên toàn quốc để lắng nghe các chuyên gia tư vấn về “Bệnh hô hấp (cúm, phế cầu) ở phụ nữ mang thai: Tác động và cách phòng ngừa”.

Tác động của bệnh hô hấp lên mẹ bầu và thai nhi

Trong thai kỳ, hệ miễn dịch của phụ nữ suy giảm trầm trọng, cơ thể phải cùng lúc nuôi 2 cá thể khiến sức đề kháng giảm sút, các tác nhân gây bệnh như virus, vi khuẩn dễ dàng xâm nhập gây ra các bệnh lý hô hấp ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ và thai nhi như cúm, phế cầu khuẩn, rubella, sởi… có thể đe dọa nguy cơ thai kỳ nghiêm trọng như sảy thai, sinh non hoặc dị tật bẩm sinh. Thậm chí, một số bệnh lý có thể truyền sang em bé trong bụng mẹ qua nhau thai ảnh hưởng tới sự phát triển thể chất và trí tuệ của em bé sau khi sinh ra đời.

Lý giải về vấn đề này, Bác sĩ Nguyễn Thị Phương - Bác sĩ trưởng, Trung tâm tiêm chủng VNVC Hai Bà Trưng, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC chia sẻ: “Khi mang thai, nội tiết tố trong cơ thể người phụ nữ thay đổi, các hormone progesterone, gonadotropin màng đệm ở người, alpha-fetoprotein và cortisol có thể ức chế chức năng miễn dịch qua trung gian tế bào. Về lý thuyết, thay đổi này làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, khiến phụ nữ mang thai dễ mắc các bệnh truyền nhiễm. Đặc biệt là trong thời điểm giao mùa như hiện nay, nếu không có biện pháp bảo vệ, mẹ bầu có nguy cơ cao mắc bệnh và dễ dẫn đến biến chứng nặng, nhiễm trùng các cơ quan gây ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe thai kỳ, thậm chí dẫn đến tử vong.”

Cúm là bệnh lý nhiễm trùng cấp tính đường hô hấp. Ở phụ nữ mang thai, cúm thường có biểu hiện nặng hơn, thời gian cũng kéo dài hơn người bình thường, tiến triển nghiêm trọng có thể gây viêm phổi cấp ở thai phụ. Phụ nữ trong tam cá nguyệt thứ ba có nguy cơ phải nhập viện vì bệnh tim phổi cấp tính cao gấp ba đến bốn lần so với phụ nữ không mang thai. Khi sốt cao kèm theo độc tính của virus cúm làm tăng nguy cơ kích thích co bóp tử cung làm sảy thai, thai chết lưu hoặc sinh non… Những bà mẹ bị mắc cúm có nhiều khả năng sinh con trước 34 tuần tuổi thai, với tỷ lệ sinh non xảy ra lên tới 43% trường hợp. Ngoài ra, thai nhi có nguy cơ cao bị dị tật như hở hàm ếch, tim bẩm sinh… (nhất là khi mẹ bị cúm trong 13 tuần đầu thai kỳ).

Bên cạnh cúm, phế cầu khuẩn được biết đến là bệnh lý đường hô hấp phổ biến dễ gây biến chứng nặng nề trong thời gian ngắn, ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi.

Phế cầu khuẩn (Streptococcus pneumoniae) là vi khuẩn Gram dương thuộc chi Streptococcus. Có nhiều chủng vi khuẩn phế cầu khác nhau gây ra các bệnh như: viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa, nhiễm khuẩn huyết... Phế cầu khuẩn cư trú chủ yếu ở vùng mũi, họng và đường thở của người khỏe mạnh và thường không gây bệnh, được gọi là người lành mang trùng, khi hệ miễn dịch suy yếu đặc biệt là ở phụ nữ mang thai, người cao tuổi, người có bệnh nền hoặc trẻ em chưa hoàn thiện hệ miễn dịch, phế cầu khuẩn sẽ dễ dàng bùng phát gây bệnh. Phế cầu là bệnh ngày càng kháng kháng sinh nên việc điều trị viêm phổi do phế cầu rất khó khăn, dai dẳng và tốn kém, hơn nữa phụ nữ có thai mắc bệnh kéo dài hơn người bình thường và dễ gặp các biến chứng như: sinh non, sảy thai, viêm màng não, suy hô hấp, tử vong do nhiễm trùng huyết…

Ngoài cúm và phế cầu, bác sĩ Phương cho biết thêm sởi, rubella, thủy đậu... cũng là các bệnh lý lây qua đường hô hấp mẹ bầu cần lưu tâm. Phụ nữ mang thai nhiễm sởi có nguy cơ cao mắc bệnh viêm phổi cao hơn gấp 2 lần so với bình thường. Theo một nghiên cứu từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thai phụ mắc sởi có tỷ lệ sảy thai lên đến 28%. Bên cạnh đó, phụ nữ mang thai mắc Rubella trong 3 tháng đầu thai kỳ có nguy cơ cao gây dị tật cho thai nhi với tổn thương nặng ở mắt, hệ thần kinh, xương, tim lên đến 70-80% và tỷ lệ sảy thai lên đến 20-25%. Đặc biệt, thủy đậu (trái rạ) là bệnh lý cấp tính, dễ lây lan do virus VZV qua đường hô hấp, nguy cơ diễn tiến viêm phổi từ 10-20%, nguy cơ tử vong lên đến 40%.

Cách phòng ngừa để có một thai kỳ khỏe mạnh

Trong lớp học tư vấn sức khỏe thai, sản số 23, bác sĩ Nguyễn Thị Phương - Bác sĩ trưởng, Trung tâm tiêm chủng VNVC Hai Bà Trưng, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC nhấn mạnh, số ca mắc bệnh hô hấp thường đạt đỉnh vào tháng 4-5 hàng năm, vì vậy trong giai đoạn này phụ nữ mang thai dễ mắc bệnh hơn nên cần tiêm chủng đầy đủ để phòng các bệnh lý đường hô hấp như cúm, phế cầu, sởi, rubella, thủy đậu...

Tiêm chủng vắc xin là phương pháp đơn giản, hiệu quả và an toàn nhất để tăng cường miễn dịch cho mẹ, bảo vệ bào thai, đặc biệt đây còn là hình thức để Bố Mẹ trao cho con yêu “bảo hiểm sinh học",  giúp trẻ sơ sinh ngay sau khi chào đời được bảo vệ khỏi các bệnh nguy hiểm khi chưa đến tuổi tiêm chủng. “Người mẹ cần có một hàng rào hệ miễn dịch đủ tốt để tạo nên sức đề kháng tốt nhất trong quá trình mang thai và nhờ đó giúp cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh từ virus, vi khuẩn, ký sinh trùng, nấm thậm chí những tác nhân không phải vi sinh vật. Đồng thời, trong những năm tháng đầu đời, trẻ sơ sinh chống lại bệnh tật nhờ miễn dịch được truyền sang từ mẹ qua nhau thai (trong quá trình mang thai) và qua sữa mẹ (khi cho con bú)” - Bác sĩ Phương chia sẻ thêm.

Các vắc xin phòng ngừa các bệnh lý hô hấp ở phụ nữ mang thai bao gồm:

Kết thúc lớp học, bác sĩ Phương chia sẻ, phụ nữ mang thai nên chăm sóc toàn diện: có chế độ dinh dưỡng hợp lý, duy trì lối sống lành mạnh và quan trọng nhất là tiêm vắc xin để có 1 hệ miễn dịch khỏe mạnh, tăng cường kháng thể ở mẹ giúp bảo vệ em bé ngay từ trong bụng mẹ và những tháng đầu đời nhờ miễn dịch truyền qua nhau thai và sữa mẹ.

CHÙM ẢNH LỚP TƯ VẤN SỨC KHỎE THAI, SẢN SỐ 23 TẠI VNVC HAI BÀ TRƯNG