Tổng kết Lớp tư vấn sức khỏe Thai, Sản số 35

Chiều ngày 21/9/2024, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC đã tổ chức thành công Lớp tư vấn Sức khỏe Thai, Sản số 35 tại Trung tâm tiêm chủng VNVC Long Khánh số 93-95 Nguyễn Thị Minh Khai, khu phố 6, P.Long Khánh, Đồng Nai. Sự kiện này đã thu hút đông đảo các bậc phụ huynh trên địa bàn tỉnh Đồng Nai đến tham dự.

Với sự đồng hành của Tập đoàn dược phẩm Sanofi, lớp tư vấn sức khỏe đã mang đến những thông tin vô cùng hữu ích về chăm sóc sức khỏe mẹ bầu và trẻ sơ sinh. Đặc biệt, các bậc phụ huynh đã được lắng nghe những chia sẻ của các bác sĩ chuyên khoa về các chủ đề “Quản lý thai kỳ an toàn cho sản phụ và thai nhi” và “Sự nguy hiểm của bệnh cúm với phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh”.

Quản lý thai kỳ an toàn cho sản phụ và thai nhi

Mang thai là một hành trình kỳ diệu, đánh dấu một chương mới trong cuộc đời người phụ nữ. Tuy nhiên, bên cạnh niềm hạnh phúc, các bà mẹ tương lai cũng không tránh khỏi những lo lắng, băn khoăn về sức khỏe của bản thân và thai nhi. Để đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn, việc theo dõi và quản lý thai kỳ một cách khoa học là vô cùng cần thiết.

Theo BS.CKII. Nguyễn Thị Lan Phương, Khoa Sản, Bệnh viện Đa khoa khu vực Long Khánh, mặc dù thai nghén là một quá trình tự nhiên, nhưng không phải lúc nào cũng diễn ra suôn sẻ. Một số thai kỳ tiềm ẩn những rủi ro nhất định có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Chính vì vậy, việc khám thai định kỳ là vô cùng quan trọng. Thông qua các lần khám, bác sĩ sẽ phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, giúp giảm thiểu tối đa các biến chứng có thể xảy ra với mẹ và bé.

Theo đó, lịch khám thai theo từng giai đoạn mà phụ nữ mang thai nên thực hiện bao gồm:

Theo bác sĩ Phương, bên cạnh việc thường xuyên khám thai, phụ nữ cần chú trọng việc tiêm vắc xin đầy đủ và đúng lịch để phòng ngừa bệnh uốn ván. Việc tiêm vắc xin uốn ván không chỉ bảo vệ sức khỏe của mẹ mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự lây lan của bệnh đến thai nhi. Nhờ đó, cả mẹ và bé sẽ được bảo vệ tốt hơn, giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh trong suốt quá trình thai kỳ và khi sinh. Lịch tiêm vắc xin uốn ván ở phụ nữ mang thai như sau:

• Mũi 1: trong 3 tháng giữa thai kỳ
• Mũi 2: cách mũi 1 1 tháng và trước sinh 1 tháng
• Mũi 3: thai kỳ sau, cách mũi 2 tối thiểu 6 tháng
• Mũi 4: thai kỳ sau, cách mũi 3 tối thiểu 1 năm
• Mũi 5: thai kỳ sau, cách mũi 4 tối thiểu 1 năm
• Những thai phụ đã tiêm đủ 5 mũi uốn ván, nếu mũi cuối cùng >10 năm, cần nhắc lại 1 mũi.

Khám sàng lọc trước sinh cũng là một trong những việc quan trọng mà mẹ bầu nên thực hiện. Việc xét nghiệm sàng lọc bệnh trội đơn gen trước sinh bằng phương pháp triSure Procare giúp sàng lọc toàn diện 3 loại bất thường di truyền phổ biến trong thai kỳ. Theo đó, xét nghiệm này sẽ sàng lọc hiệu quả 3 loại bất thường di truyền gồm: 25 bất thường số lượng nhiễm sắc thể (NIPT truyền thống), 9 bệnh đơn gen lặn (Carrier) và 25 bất thường di truyền do đột biến mới de novo trên các gen gây bệnh di truyền trội (NIPT đơn gen).

Điểm nổi bật của triSure Procare là tích hợp 3 xét nghiệm gen trong 1, chỉ cần 1 lần lấy mẫu máu duy nhất (10ml) từ khi thai được 9 tuần, mang đến sự tiện lợi cho thai phụ.

Trong thời kỳ mang thai, nhiều người đặc biệt lo ngại về căn bệnh nguy hiểm có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé, trong đó có Rubella bẩm sinh. Theo bác sĩ Phương, ở mỗi thời điểm của thai kỳ, khả năng mắc hội chứng Rubella bẩm sinh ở thai nhi thay đổi với tỷ lệ khác nhau. Nếu mẹ mắc rubella khi thai được hơn 12 tuần tuổi thì nguy cơ bé sinh ra bị Rubella bẩm sinh có thể lên tới 80 - 90%. Trong giai đoạn 13 - 14 tuần tuổi, tỷ lệ sẽ giảm xuống 54% và ở tuần thứ 14 - 16 sẽ giảm xuống còn 20%. Sau tuần thứ 20, nếu mẹ bị nhiễm Rubella thì nguy cơ gây ra Rubella bẩm sinh ở trẻ là không đáng kể.

Nhiễm Rubella trong thời kỳ đầu mang thai có thể gây ra sảy thai, thai chết lưu hoặc sinh non. Trẻ sinh ra từ các bà mẹ nhiễm Rubella có nguy cơ cao mắc hội chứng Rubella bẩm sinh với nhiều dị tật nghiêm trọng như dị tật tim, điếc giác quan, đục thủy tinh thể, chậm phát triển, tâm thần…

Ngoài ra trẻ có thể mắc đái tháo đường, vàng da, xuất huyết, xương thủy tinh, viêm não màng não, viêm phổi, nhẹ cân,… gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Một số trường hợp trẻ tử vong do hậu quả của hội chứng Rubella bẩm sinh. Do đó, để ngăn ngừa Rubella cho trẻ, phụ nữ mang thai cần tiêm chủng ngừa Rubella trước khi mang thai ít nhất 1 tháng.

Không chỉ vậy, trong quá trình quản lý thai kỳ, mẹ bầu cũng cần lưu ý thực hiện tầm soát tiểu đường trong thai kỳ thường xuyên. Hầu hết đái tháo đường trong thai kỳ không có triệu chứng và chỉ chẩn đoán bằng nghiệm pháp dung nạp glucose (24 - 28 tuần). Việc tầm soát đái tháo đường trong thai kỳ giúp phát hiện và can thiệp sớm bệnh để làm giảm các biến chứng trên mẹ và thai.

Đái tháo đường ở phụ nữ mang thai có thể dẫn đến tình trạng thai chết trong tử cung và thai tăng trưởng bất thường (thai to gây sinh khó kẹt vai, gãy xương) và thai suy dinh dưỡng, bất thường về chuyển hóa như hạ đường huyết, hạ canxi huyết, bất thường về huyết học như tăng bilirubin trong máu và đa hồng cầu.

Con của những bà mẹ bị đái tháo đường sẽ tăng nguy cơ phát triển những rối loạn như béo phì, rối loạn dung nạp đường hoặc đái tháo đường típ 2 sau này và thiểu năng tâm thần. Đối với phụ nữ mang thai, đái tháo đường trong thai kỳ tăng nguy cơ tiền sản giật, sản giật, tăng nhu cầu khởi phát chuyển dạ, sinh thủ thuật và mổ lấy thai do thai to. Hơn 50% phụ nữ bị đái tháo đường trong thai kỳ sẽ bị đái tháo đường thật sự trong vòng 20 năm và họ có nguy cơ cao bị đái tháo đường típ 2 sau này.

Chính vì vậy, để bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và bé, các bà bầu cần có một kế hoạch chăm sóc sức khỏe toàn diện trong suốt thai kỳ. Điều này bao gồm việc khám thai định kỳ, thực hiện các xét nghiệm sàng lọc theo chỉ định của bác sĩ và tiêm chủng đầy đủ các loại vắc xin cần thiết. Việc tuân thủ nghiêm túc các khuyến cáo của bác sĩ sẽ giúp giảm thiểu tối đa các rủi ro có thể xảy ra, mang đến một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn.

Sự nguy hiểm của bệnh cúm với phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh

Nguyễn Thị Nhìn, Bác sĩ trưởng trung tâm tiêm chủng VNVC Long Khánh cho biết, cúm là một dạng bệnh nhiễm virus cấp tính đường hô hấp. Bệnh phát triển khi virus cúm lây nhiễm và tấn công vào hệ hô hấp đường mũi, cổ họng, các ống phế quản, có thể bao gồm cả phổi. Các triệu chứng điển hình của cúm bao gồm sốt cao đột ngột, đau họng, ho khan, chảy mũi, nghẹt mũi, đau đầu, đau cơ toàn thân, mệt mỏi nhiều… Ở trẻ em, có thể kèm theo các triệu chứng như đau tai, tiêu chảy, buồn nôn, nôn.

Bệnh cúm phần lớn diễn biến nhẹ và người bệnh có thể tự hồi phục trong khoảng 2 - 7 ngày. Tuy nhiên, ở trẻ em và người lớn tuổi, người mắc bệnh mạn tính về tim phổi, thận, bệnh chuyển hóa, thiếu máu hoặc người có suy giảm miễn dịch, bệnh cúm có thể diễn biến nặng hơn như viêm tai, viêm phế quản, viêm phổi, viêm não có thể dẫn đến tử vong.

Cúm có thể tấn công mọi đối tượng, ở người lớn tỷ lệ mắc bệnh là 5 - 10%, trẻ em là 20 - 30%. Điểm nguy hiểm của cúm là khả năng lây nhiễm cao dẫn đến nguy cơ bùng dịch. Năm 1918, đại dịch cúm “Tây Ban Nha” đã giết chết 20 - 40 triệu người trên toàn cầu.

Virus cúm có khả năng lây lan trực tiếp qua đường hô hấp khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện hoặc khạc nhổ khiến các giọt bắn của dịch tiết mũi họng có chứa virus xuất hiện trong không khí và tồn tại trên các bề mặt, đồ vật. Nếu vô tình tiếp xúc phải các dịch bắn có chứa virus sẽ có nguy cơ nhiễm cúm cao.

Nguyễn Thị Nhìn cho biết, khi bị cúm tuyệt đối không được sử dụng thuốc kháng sinh. Bởi kháng sinh là loại thuốc có nguồn gốc từ các chủng vi sinh vật như vi khuẩn, nấm,… có tác dụng ức chế, kìm hãm sự phát triển của vi sinh vật. Nhưng cúm là bệnh do virus gây ra nên thuốc kháng sinh hoàn toàn không có tác dụng đào thải virus gây bệnh. Ngược lại, việc sử dụng kháng sinh sai cách còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, thậm chí gây ra tình trạng kháng kháng sinh. Để điều trị cúm, cần cho người bệnh nghỉ ngơi đầy đủ, uống nhiều nước, dùng thuốc giảm đau, thuốc kháng virus theo hướng dẫn của bác sĩ.

Không chỉ gây nguy hiểm cho trẻ em, người lớn tuổi, người mắc các bệnh lý nền, bệnh cúm còn tiềm ẩn nhiều tác động xấu đến sức khỏe, tính mạng của thai phụ và thai nhi. Khi mang thai, cơ thể phụ nữ có nhiều sự thay đổi, nội tiết tố thay đổi, hệ miễn dịch trở nên yếu hơn khiến cho sức đề kháng suy giảm. Điều này khiến cơ thể thai phụ nhạy cảm hơn và dễ bị virus cúm tấn công và gây bệnh.

Phụ nữ mang thai khi mắc cúm thường nặng hơn và thời gian bị bệnh cũng kéo dài lâu hơn người bình thường. Trung bình với người bình thường, bệnh cúm thường kéo dài từ 3 - 4 ngày nhưng đối với phụ nữ mang thai có thể lâu hơn vài ngày. Bệnh cúm tiến triển nặng có thể gây viêm phổi cho thai phụ, đặc biệt khi sốt cao kết hợp với độc tính của virus cúm có thể kích thích co bóp tử cung gây sảy thai, thai chết lưu hoặc sinh non.  Ngoài ra, phụ nữ mang thai bị cúm còn có thể dẫn đến những dị tật bẩm sinh ở thai nhi như hở hàm ếch, tim bẩm sinh (hở van tim) và một số khiếm khuyết trên cơ thể.

Tiêm vắc xin cúm chính là biện pháp an toàn, hiệu quả nhất để phòng ngừa nhiễm cúm và tránh các biến chứng nặng do cúm gây ra. Vắc xin cúm đã được nghiên cứu trên 50. Vắc xin cúm làm giảm khoảng 1/2 nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính và giảm khoảng 40% nguy cơ phải nhập viện vì cúm cho phụ nữ mang thai. Hơn nữa, phụ nữ mang thai tiêm phòng cúm cũng giúp bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi bệnh cúm trong 6 tháng đầu đời, thời điểm trẻ chưa đủ điều kiện để tiêm phòng cúm.

Có thể tiêm vắc xin cúm vào bất kỳ lúc nào trong thai kỳ, nhưng tốt nhất nên tiêm vào 3 tháng giữa hoặc 3 tháng cuối thai kỳ. Để chủ động hơn trong việc bảo vệ mẹ và bé, phụ nữ nên tiêm vắc xin cúm trước khi mang thai một tháng để đảm bảo miễn dịch tối ưu, vì sau khi tiêm vắc xin cúm, cơ thể cần 2 tuần để sản sinh kháng thể đặc hiệu.

Hiện nay, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC đang cung cấp đầy đủ tất cả các loại vắc xin cúm như Vaxigrip Tetra (Pháp), Influvac Tetra (Hà Lan), GC Flu GCFlu Quadrivalent (Hàn Quốc) và Ivacflu-S (Việt Nam). Đây đều là những loại vắc xin được sản xuất theo cơ chế bất hoạt nên an toàn đối với bà bầu và thai nhi. Tất cả vắc xin tại VNVC đều được nhập khẩu trực tiếp, chính hãng, bảo quản trong hệ thống dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP quốc tế, đảm bảo vắc xin luôn được bảo quản trong nhiệt độ tối ưu từ 2 - 8 độ C theo yêu cầu nghiêm ngặt của nhà sản xuất.

Để được tư vấn các thông tin xoay quanh vắc xin cho trẻ em và người lớn, đặt mua vắc xin, Quý khách vui lòng liên hệ VNVC theo thông tin sau:

• Hotline: 028 7102 6595;
• Fanpage: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn;
• Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây;

Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, Quý khách vui lòng truy cập: vax.vnvc.vn.

Xem thêm những thông tin tiêm chủng hữu ích từ kênh Tiktok Bác sĩ Tiêm chủng VNVC

Quý Khách hàng có thể tải VNVC Mobile App dễ dàng bằng 2 link sau:

• Đối với các hệ điều hành IOS (iPhone, iPad…): CÀI ĐẶT TẠI ĐÂY
• Đối với các hệ điều hành Android (Oppo, Samsung, Sony…): CÀI ĐẶT TẠI ĐÂY

CHÙM ẢNH LỚP TƯ VẤN SỨC KHỎE THAI, SẢN SỐ THỨ 35