Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa *
Tổng kết Lớp tư vấn sức khỏe thai sản số 3
Phụ nữ mang thai mắc Sởi, Quai bị, Rubella có thể gây viêm não, màng não, viêm buồng trứng cho mẹ, sảy thai, sinh non hoặc thai chết lưu cho con. Tiêm chủng đầy đủ và dinh dưỡng hợp lý giúp bảo vệ mẹ bầu trước nguy cơ mắc bệnh nguy hiểm trong thai kỳ, hỗ trợ quá trình phát triển của thai nhi ngay khi còn trong bụng mẹ.
Trong lớp học Lớp tư vấn sức khỏe Thai – Sản số thứ 3 được tổ chức ngày 24/12/2022, BS. Trần Huỳnh Tấn, Quản lý Y khoa vùng TP. Hồ Chí Minh, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết, khi mang thai, phụ nữ phải nuôi thêm một đứa trẻ trong bụng, do đó tử cung sẽ to hơn, đẩy cơ hoành lên cao và dung tích phổi giảm xuống, khiến việc hô hấp bị cản trở. Điều này làm cho nhu cầu oxy của mẹ bầu cao hơn người bình thường. Đồng thời, cơ thể mẹ bầu hình thành trạng thái ức chế miễn dịch và có hiện tượng giữ nước gây tình trạng phù niêm mạc đường hô hấp trên. Nếu mắc các bệnh truyền nhiễm, đặc biệt là bệnh hô hấp như sởi, quai bị, rubella, cúm,… sẽ khiến phổi dễ bị tổn thương.
Bất cứ mẹ bầu nào cũng có nguy cơ mắc các bệnh lý đường hô hấp. Mầm bệnh đường hô hấp rất dễ lây lan khi tiếp xúc với người bệnh, thông qua những giọt bắn li ti khi ho, hắt hơi, hoặc chạm vào những đồ vật chứa mầm bệnh sau đó đưa lên mắt, mũi, miệng. Bất cứ mẹ bầu nào cũng có nguy cơ mắc các bệnh lý đường hô hấp. So với người bình thường, hệ thống miễn dịch của mẹ bầu rất thấp nên dễ bị tổn hại, tăng nguy cơ trở nặng, thậm chí tử vong; hoặc gây dị tật bẩm sinh ở thai nhi, sẩy thai, thai chết lưu, sinh non.
Virus gây bệnh sởi có thể tồn tại trong không khí và trên các bề mặt lên đến 2h, tỷ lệ nhiễm bệnh có thể lên đến 90% nếu không có miễn dịch. Trước đây, khi chưa có vắc xin, tỷ lệ mắc và tử vong do bệnh sởi ở trẻ dưới 5 tuổi và trên 20 tuổi khá cao. Sởi có thể gây biến chứng viêm phổi, viêm kết mạc, viêm màng não cấp tính và bùng phát lao tiềm ẩn cho thai phụ. Nếu mắc sởi trong 3 tháng đầu thai kỳ, thai phụ có thể bị sảy thai. Nếu tuổi thai lớn sởi có thể gây sinh non hoặc thai lưu.
Quai bị, cũng như sởi, là bệnh lây truyền qua đường hô hấp. Nếu không may nhiễm quai bị trong thời gian mang thai, thai phụ có thể bị viêm buồng trứng, viêm màng não, viêm não, viêm tụy cấp, viêm cơ tim, viêm tuyến giáp, viêm thận mô kẽ. Không chỉ đe dọa sức khỏe mẹ, quai bị còn khiến thai phụ sảy thai trong 3 tháng đầu thai kỳ, có thể gây dị dạng thai nhi; gây sinh non hoặc thai lưu ở những tháng cuối thai kỳ.
Rubella là căn bệnh thường gặp nhất vào thời điểm cuối năm, giao mùa Đông Xuân. Người là ổ chứa duy nhất, có đến 20% đến 50% bệnh nhân không xuất hiện triệu chứng. Thai phụ nhiễm Rubella có thể bị viêm não, viêm khớp, viêm kết mạc. Có khoảng 80% – 90% thai phụ nhiễm Rubella lây nhiễm cho thai nhi trong tháng đầu thai kỳ, 60% – 70% lây nhiễm bệnh trong tháng thứ 2 và 35% đến 50% ở tháng thứ 3 thai kỳ. Khi thai nhi >20 tuần tuổi, tỷ lệ lây nhiễm còn 5% – 15%. Rubella có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của bào thai gây dị tật, sảy thai và hội chứng Rubella bẩm sinh. Việc chẩn đoán Rubella rất quan trọng vì liên quan đến việc giữ hay đình chỉ thai kỳ.
Để phòng ngừa 3 căn bệnh sởi, quai bị, rubella cho thai phụ, BS. Trần Huỳnh Tấn khuyến cáo thai phụ nên rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, tránh tiếp xúc với người bệnh, che miệng khi ho, hắt hơi, hạn chế đưa tay lên mặt và quan trọng nhất là tiêm chủng dự phòng bệnh. Hiện nay, đã có vắc xin kết hợp giúp phòng cùng lúc 3 bệnh sởi – quai bị – Rubella chỉ trong 1 mũi tiêm, phổ biến nhất là vắc xin MMR II. Đây là vắc xin sống, giảm độc lực, hoạt động bằng cách tạo miễn dịch chủ động giúp cơ thể chống lại virus.
Vì là vắc xin sống, giảm độc lực nên không tiêm phòng cho phụ nữ mang thai, mà cần tiêm sớm khi phụ nữ có kế hoạch mang thai ít nhất 3 tháng. Trong trường hợp đã lỡ tiêm mới biết mình mang thai, mẹ bầu cần thông báo với bác sĩ sản khoa để được tư vấn biện pháp chăm sóc và theo dõi thai kỳ phù hợp.
- Mời Ba, Mẹ xem thêm bài viết: Lịch tiêm phòng cho bà bầu: Mang thai tháng thứ mấy nên chích ngừa?.
Bên cạnh các yếu tố gây bệnh cho mẹ đến từ môi trường bên ngoài, chế độ dinh dưỡng khoa học giúp mẹ bầu tăng cường sức đề kháng, đủ sức vượt cạn an toàn, mau hồi phục sau sinh và tạo đủ sữa cho con bú. Dinh dưỡng đầy đủ còn giúp thai nhi phát triển tối ưu. Theo lời chia sẻ của ThS. BS Trần Thị Hồng Loan, bác sĩ dinh dưỡng Hệ thống phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome trong lớp học Lớp tư vấn sức khỏe Thai – Sản số thứ 3, khi mang thai, thai phụ nên trang bị cho bản thân đầy đủ những kiến thức dinh dưỡng trong thai kỳ, đặc biệt tập trung vào những giai đoạn vàng phát triển não bộ của trẻ: Từ tháng thứ 2 của thai kỳ và 3 năm đầu đời.
Theo ThS.BS Trần Thị Hồng Loan, 3 tháng đầu là giai đoạn thai nhi hình thành cơ quan, nội tạng, chưa tăng trọng nhiều. Nếu có BMI bình thường (BMI = 18,5 – 22,9) trước khi mang thai, mẹ bầu cần chú ý tăng chất lượng bữa ăn với đa dạng đủ 6 nhóm thực phẩm mỗi ngày; tăng cường thức ăn động vật (thịt, cá, trứng, thủy hải sản,…) nên ăn cá nhiều hơn thịt, phối hợp rau, củ, quả tươi, đậu đỗ, rong biển, nên dùng muối I-ốt, bổ sung sữa, sữa chua, phô mai. Số lần và số lượng ăn nên duy trì như trước. Nếu bị nghén, nên chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ, đừng để bụng đói, hãy nhấm nháp vài cái bánh quy, vài lát gừng hay ít sữa, tránh ăn quá no, không ăn nhiều đồ béo. Trường hợp nghén nặng (nôn nhiều, không ăn được gì), thai phụ cần gặp bác sĩ sớm để được tư vấn thêm.
Ở giai đoạn 3 tháng giữa thai kỳ, thai nhi tăng trọng nhanh hơn, phát triển hệ xương và não nhanh hơn. Lúc này, mẹ bầu cần ăn nhiều hơn cả về lượng và chất, tiếp tục ăn đa dạng, tăng cường những loại thức ăn từ động vật, ít nhất 3 lần cá mỗi tuần (cá hồi, cá trích, cá mòi…). Song song đó, mẹ cần bổ sung hạt có dầu (hạt bí, hướng dương, quả óc chó…), tăng rau, củ, quả tươi, rong tảo biển, nên ăn cá tép nhỏ luôn xương luôn vỏ, dùng muối I-ốt. Số lần và số lượng ăn mỗi lần cần tăng hơn so với 3 tháng đầu. Ngoài ra, mẹ nên uống 2 ly sữa mỗi ngày, có thể dùng sữa dành cho mẹ bầu.
Ở giai đoạn 3 tháng cuối thai kỳ, thai nhi tăng trọng rất nhanh, não phát triển mạnh mẽ, bé có khả năng nghe và ghi nhớ. Lúc này, mẹ cần ăn đa dạng nguồn thực phẩm với lượng nhiều hơn so với 3 tháng giữa; chú ý bổ sung các thực phẩm giàu đạm, sát, canxi, kẽm, DHA, I-ốt và uống đủ nước, 2-3 ly sữa mỗi ngày. Mẹ hãy nhớ tuyệt đối không để bụng đói, hãy chia nhỏ các bữa ăn trong ngày. Các bữa phụ giàu dưỡng chất, mẹ nên chọn khi đói có thể kể đến như: sữa, sữa chua, phô mai, salad trộn, củ, quả tươi, hạt bí, đậu phộng, hạt điều, hạt dẻ, óc chó, hạnh nhân, các loại đậu như đậu đen, đậu đỏ, đậu nành, rong biển các loại, tinh bột lành mạnh như ngũ cốc nguyên hạt, bánh mì nguyên cám, gạo lứt, yến mạch.
Bên cạnh những loại thực phẩm nên ăn, mẹ bầu cần tránh xa các món chưa nấu chín kỹ vì có thể gây ngộ độc do nhiễm khuẩn giun, sán. Không ăn mặn vì dễ gây phù, cao huyết áp. Không ăn nhiều đồ ngọt (bánh, kẹo, kem, chè, mứt, trái cây sấy/ phơi khô, nước ngọt, si rô, mật ong, đồ uống / nước ép có đường…) và đồ béo, béo trans (thịt mỡ, bơ, đồ chiên xào quay, margarin, shortening, mì gói…), kể cả không nên ăn quá nhiều tinh bột (cơm trắng, xôi nếp, bánh mì trắng…) vì dễ gây tăng cân quá mức dẫn đến đái tháo đường thai kỳ. Không ăn thức ăn chế biến sẵn (giò chả, xúc xích, lạp xưởng, thịt cá xông khói, đồ hộp…) vì chứa nhiều muối, hóa chất, phụ gia. Không ăn thường xuyên cá biển lớn (cá ngừ, cá mú biển, cá kiếm…) vì có thể chứa hàm lượng thủy ngân cao làm ảnh hưởng xấu cho thai. Không dùng cà phê, rượu, tránh xa thuốc lá và khói thuốc lá vì ảnh hưởng xấu tới thai.
Chăm sóc sức khỏe toàn diện cho thai phụ, đúc “thần đồng” từ trong bụng mẹ. Với dự án lớp tư vấn sức khỏe thai, sản do Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC tổ chức, chúng tôi mong rằng ngày sẽ càng có nhiều phụ nữ có cơ hội tiếp xúc các thông tin khoa học, chính thống về kiến thức thai, sản an toàn và nuôi con khoa học.
CHÙM ẢNH LỚP HỌC THAI, SẢN SỐ THỨ 3
BÀI VIẾT LIÊN QUAN
VNVC LÀM VIỆC XUYÊN LỄ QUỐC KHÁNH 2/9
Kỳ nghỉ lễ Quốc khánh 2/9 năm nay, hàng trăm trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc làm việc không nghỉ, mở cửa sẵn sàng chào...
Xem Thêm
Tổng hợp ưu đãi hấp dẫn nhất trong năm tại VNVC
VNVC bùng nổ chuỗi ưu đãi giá cao nhất và quà tặng hấp dẫn cùng nhiều phần thưởng giá trị tại hàng trăm trung tâm trên toàn...
Xem Thêm
GSP là gì? Kho lạnh đạt tiêu chuẩn GSP bảo quản như thế nào?
Hệ thống kho lạnh đạt tiêu chuẩn Quốc tế GSP là yếu tố quan trọng hàng đầu đảm bảo chất lượng, hiệu quả và tính toàn vẹn...
Xem Thêm
Khai trương VNVC Ngã Bảy – Hậu Giang trước thềm năm mới
Ngay trước thời điểm kết thúc năm 2022, VNVC Ngã Bảy - Hậu Giang chính thức khai trương, nỗ lực giúp người dân tiếp cận vắc xin...
Xem Thêm
3 hiểu lầm về hạn sử dụng của vắc xin
Trước khi thực hiện tiêm vắc xin, phần lớn rất nhiều người quan tâm đến chất lượng, hạn sử dụng của vắc xin. Tuy nhiên, do hiểu...
Xem Thêm
Giải mã lý do VNVC có đủ vaccine khi nhiều nơi khan hiếm
Danh mục vaccine đa dạng, nhập khẩu chính hãng từ các nhà sản xuất hàng đầu thế giới, hệ thống kho lạnh siêu lớn với quy trình...
Xem Thêm